Heeft U al
genoeg
ruwvoer
Waarop letten bij de bewaring van aardappelen?
13
C. J. P. BARTELS,
R.L.V.D. - AXEL
Stoppelgewassen
en bietenkoppen
en -blad zijn goe
de en goedkope
saprijke ruwvoe-
ders. Droge en
natte pulp en
aardappelen kun
nen bij de huidige
prijzen een wel
kome en aantrek
kelijke aanvulling
vormen in 't rant
soen. Om 't mees
te voordeel van
deze produkten te
krijgen is een goe
de verwerking en
bewaring noodza
kelijk.
In akkerbouwgebieden hebben de ondernemers met veehouderij enkele
voorrechten bij de voederwinning die hun kollega's elders in den lande moeten
missen.
Verschillende bijprodukten uit de akkerbouw vormen vaak een belangrijk
onderdeel van de voederwinning. Behalve de zwaardere veebezetting per ha
grasland welke hierdoor kan worden gerealiseerd, is de kostprijs van deze ruw-
voeders vaak erg aantrekkelijk. Dit laatste is bij een recent onderzoek in het
Rijkslandbouwkonsulentschap Axel nogmaals duidelijk aangetoond.
WELKE MOGELIJKHEDEN
Afhankelijk van het bouwplan, de graslandexploitatie, veebezetting en het
arbeidsaanbod zal per bedrijf bekeken moeten, welke voedermiddelen het aantrek
kelijkst zijn. Er zijn bij deze produkten grote verschillen ten aanzien van de be
waring en de bewerkelijkheid. Ook het verschil in voederwaarde speelt een rol
bij de keuze.
Produkt
Klavers
Gras
Bietenkoppen en -blad
Bietenkoppen en -blad
Bietenkoppen en -blad
Methode Eigen
arbeid/ha
Maaikneuzen -f zelflossende wagen 8 uren
Maaikneuzen 4- zelflossende wagen 8 uren
Handladen en lossen 40 uren
Met voorlader laden en lossen 20 uren
Met kraan laden en lossen 11 uren
Uit bovenstaande tabel blijken grote verschillen aan arbeidsbehoefte per produkt
en nog meer per methode, welke men toe kan passen. Behalve de reeds genoemde
ruwvoeders is er nog de mogelijkheid om droge of natte pulp aan te kopen of
voeraardappelen.
Droge pulp heeft per kg een hoge voederwaarde, is gemakkelijk houdbaar,
vraagt weinig opslagruimte en kan voor een aantrekkelijke prijs geleverd; worden.
Natte pulp; een door melkveehouders zeer gewaardeerd voer, dat in de meeste
rantsoenen past. Desondanks wordt het de laatste jaren minder afgenomen. Het
vraagt n.l. nogal wat arbeid bij* het inkuilen en bij de bevoorrading in het stalsei-
zoen. Deze extra arbeid is trouwens nodig voor elk kuilprodukt. Bij die volgende
saprijke voedermiddelen wordt deze extra arbeid evenwel ruimschoots vergoed
door de lagere kostprijs (zie tabel II).
Bietenkoppen en -blad vragen in verhouding de meeste arbeid. Alleen bij gun
stige weersomstandigheden dus in een droog najaar is mechanisatie van
bepaalde onderdelen mogelijk. Het gebruik van voorlader, kraan en opraap-
wagen is de laatste jaren geprobeerd en biedt zeker perspektieven voor de toe
komst. Onder natte omstandigheden wordt het produkt bij gebruik van deze appa
raten vaak zodanig met grond verontreinigd dat er grote kwaliteitsverliezen
optreden.
Stoppelklaver en Italiaans raaigras worden meestal met behulp van de maai-
kneuzer en zelflossende wagens ingekuild en vragen dus heel wat minder manuren.
Mits met zorg ingekuild zijn het goede voedermiddelen die goed door het vee
worden opgenomen.
De voederaardappelen hebben mede door ongunstige prijzen in de konsumptie-
sektor de ladtste jaren wat meer terrein veroverd. Een eenvoudig te bewaren en
gemakkelijk te voeren produkt.
PRIJZENVERGELIJKING
Naast de voederwaarde speelt de kostenfaktor bij de keuze van het voeder
middel een belangrijke rol. Steeds moet de vraag gesteld worden: wat krijg ik er
voor terug in de vorm van eiwit en zetmeel. In de volgende tabel zijn de waarden
en de kosten van de voedermiddelen per ton opgenomen. De kosten, inklusief de
eigen arbeid zijn gemiddelde kosten. Er zullen in de praktijk dus afwijkingen naar
boven en beneden voorkomen.
Bij deze vergelijking is er vanuitgegaan dat 1 kg ZW 35 cent waard is en 1 kg
VRE 40 cent (berekend uit het prijsverschil tussen A en E koek).
Produkt
Aardappelen
Klaver (gekuild)
It. raaigras (gekuild)
Bietenkoppen en -blad
Droge pulp
Natte pulp (gekuild)
In de laatste kolom ziet u dus de meerwaarde van het produkt ten opzichte van
de kostprijs in de daaraan voorafgaande kolom. Voor de kant en klaarprodukten
aardappelen, droge en natte pulp is het gemakkelijk die kostprijs van het komende
najaar in te vullen en u kunt zelf de vergelijking maken. Ten aanzien van de
stoppelgewassen is dit wat moeilijker omdat de kg-opbrengst per ha kan verschil
len. In deze vergelijking is uitgegaan van de volgende hoeveelheden produkt per
ha: It. raaigras 18 ton, stoppelklaver 14 ton en bietenkoppen en -blad 20 ton.
De kostprijs per ton produkt is sterk afhankelijk van de opbrengst, terwijl de
geldelijke voederwaarde vooral bepaald wordt door de kwaliteit van het inge
kuilde produkt. Kan men de eerste drukken en tegelijkertijd de kwaliteit opvoe
ren, dan wordt dit produkt des te aantrekkelijker.
Zorgvuldig inkuilen is daarom een eerste vereiste. Welk systeem ook wordt
toegepast, steeds moeten we de stelregel „water en lucht zijn vijanden voor een
goede kuil" goed voor ogen houden. Zo snel mogelijk aan de hoop rijden of in de
silo en direkt afdekken. Jammer genoeg zien we nog te veel „rokende" kuilen in
het najaar. De kwaliteit is meestal „in rook opgegaan". Ondanks enkele gunstige
ervaringen bij klaver en faaigras zonder toevoegmiddel, verdient het gebruik van
A. I. V.-zuur of landbouwzout toch voorkeur. De slagingskansen worden hierdoor
aanmerkelijk vergroot, terwijl de extra kosten laag zijn.
Voederwaarde
Waarde in
gld per
Kosten
Voeder
per kg
ton
waarde in
gram
gram
gram
gram
totaal
per ton
verhouding
ZW
VRE
ZW
VRE
kosten
160
15
56
6
62
50
12
93
23
33
9
42
22
ƒ20
95
13
33
f 5
38
26
12
1 90
11
32
4
36
20
-f 16
620
50
ƒ217
ƒ20
237
ƒ218
19
65
5
23
f 2
25
24
1
i'
ALGEMENE RICHTLIJNEN
Om moeilijkheden te voorkomen is zowel
bij tijdelijke als langdurige bewaring een
beluchtingssysteem onmisbaar.
Bij langdurige bewaring is een gesloten en
goed geïsoleerde ruimte noodzakelijk.
Een goed beluchtingssysteem betekent o.a.
een max. breedte van de cel van 6 meter
en een max. lengte van 1012 meter.
Toepassing van kiemremmingsmiddelen
direkt bij het inbrengen van de aardappelen
geeft goede resultaten.
Een bezwaar blijft echter de kans op huid
irritaties (blaasjes) op niet goed afgeharde
aardappelen.
Probeer zoveel mogelijk stortkegels te voor
komen, door de transporteur en/of boxen-
vuiler een aantal keren meer te verplaatsen.
Om gewichtsverliezen te voorkomen en het
afharden van de schil te bevorderen, is bij
(Vervolg van pag 12)
gezonde partijen ventileren de eerste 2 <1 3
weken na het inbrengen van de aardappelen
niet gewenst.
Indien binnen de partij veel natte en zieke
aardappelen voorkomen, is direkt droog
draaien gewenst (d.w.z. tot de grond wind-
droog is geworden).
Breng de aardappelen zo spoedig mogelijk
op de gewenste bewaartempera<uur. Dit
betekent dat de eerste maanden vooral
's nachts zal moeten worden geventileerd.
Bij „open" bewaarplaatsen is een flinke
laag stro op de aardappelen noodzakelijk,
om kondensvorming in de bovenste laag
aardappelen te voorkomen.
Bij gebruik van kiemremmingsmiddelen
dient de eerste behandeling vóór november
plaats te vinden.
Bij langdurige bewaring is bij de eerste toe
passing reeds een volledige dosering aan
kiemremmingsmiddel aan te bevelen.
Een tweede behandeling met kiemremmings
middelen volgt, zodra de ogen van de aard
appel beginnen te werken.
Bij toepassing van kiemremmingsmiddelen
worden de beste resultaten verkregen door
intern te ventileren en geen koude buiten
lucht te gebruiken.
Gebruik voldoend goede thermometers en
laat deze evenals regel- en vorstthermo-
staten geregeld kontroleren.
Blijf de temperatuur in de partij zo goed
mogelijk volgen en blijf geregeld ventileren
om vocht en warmte af te voeren.
Bij niet ventileren dienen de inlaatluiken
gesloten te zijn. Dit geldt ook voor ventila
toren in een kist op de vloer.
Indien een ventilator voor meerdere cellen
is bestemd dient deze geregeld en op tijd
verplaatst te worden.
