r\E oorlog 1940- 1945 sloeg diepe wonden. Geen
provincie heeft een hogere prijs betaald voor
zijn bevrijding: de inundaties in Noord-Zeeland, de
I
De stoomtram MiddelburgDomburg in vroeger tijden.
(Ontleend aan archief Kr. Goudswaard - Goes.)
kwamen na 1900 diverse tramlijnen tot stand. De
zeilschepen waren reeds lang verdrongen door de
stoomboten met schepraderen en later met schroef-
aandrijving. Met de intrede van de automobiel
onderging ook het wegenstelsel een geleidelijke ge
daanteverwisseling. Er kwamen behoorlijke straat-
Wegen, de grintwegen werden omgezet in steenslag
wegen, tussen de oorlogen begint het asfalt zijn
zegetocht.
Het eilandelij k karakter van Zeeland nam verder
af. Reeds in 1884 werd St. Philipsland definitief ver
bonden met Brabant door de aanleg van de Slaak-
dam. Na tientallen jaren praten en plannen maken
komt in 1928 de brug over de Eendracht tot stand,
waardoor ook Tholen zijn vaste oeververbinding
krijgt.
In vergelijking met de vorige eeuw is de land
aanwinning van bescheiden omvang. TusSen 1900 en
1940 is dit 2000 ha, daarna wordt nog 2500 ha
landbouwgrond ingedijkt.
In en na de eerste wereldoorlog nam de betekenis
van de pacht enigszins af, zodat het tussen de 45 en
50% schommelde. Wel had de landhonger en het
erfrecht een toenemende splitsing van bedrijven tot
gevolg, waardoor onder invloed van de economische
omstandigheden het probleam van de versnippering
en van de kleine bedrijven in toenemende mate een
rol ging spelen.
vernielingen in Zeeuwsch-Vlaanderen, de vernieti-'
ging van Walcheren.
Na de oorlog begint het herstel. Herstel van de
dijken, van de dorpen, van de zoute grond. Het wordt
niet altijd herstel in de oorspronkelijke toestand. De
herverkavelingswet Walcheren, in 1947 afgekondigd,
voorziet in een grondige ingreep van het agrarisch
gebied, teneinde dit geschikt te maken voor de mo
derne bedrijfsvoering.
Als enkele jaren later, in 1953, de zee toeslaat,
wordt Zeeland andermaal in rouw gedompeld. Na
dichting van de dijken wordt de herverkavelingswet
van toepassing verklaard op de rampgebieden. Een
ingrijpende plattelandsvernieuwing is het gevolg.
De deltawet is het antwoord op de overstromings
ramp. De grote periode van de dijkverzwaringen en
de afdammingen breek aan. In 1960 wordt Noord-
Beveland door de Zandkreekdam met Zuid-Beveland
verbonden, een jaar later volgt de spectaculaire af
sluiting van het Veerse Gat. Met de opening van de
Grevelingendam in 1965 (tussen Schouwen-Duive-
land en Flakkee) krijgt het laatste eiland van Zee
land zijn vaste oeververbinding. Een jaar later wordt
het provinciale pronkstuk, de Zeelandbrug, geopend.
Zeeland maakt een stormachtige gedaanteverwis
seling mee: ontwikkeling van de industrie, van de
recreatie, van de landbouw, ruilverkavelingen, wa
terschapsconcentratie, gemeentelijke herindeling, de
verbreding van het Kanaal Gent - Terneuzen, aan
leg Schelde - Rijnverbinding, om een aantal facetten
te noemen. Het zijn evenzovele ingrepen, die de
economie, de geografie, maar ook het karakter van
mens en samenleving grondig veranderen.
20