Van A tot Z
s
Z. L. M.
kerkconcerten
cyclus
M. P. DE BRUIN.
Middelburg
Van Aardenburg tot Zoutelande. In vijf kerken
worden ter gelegenheid van het Z.L.M.-jubileum
orgelconcerten gehouden: Aardenburg, Brouwers
haven, Kapelle, Tholen en Zoutelande. In deze ker
ken weerspiegelt zich de geschiedenis van de
Zeeuw. De kerkklokken riepen de mensen naar de
kerk, begeleidden hem op zijn laatste tocht. Bij
brand en watersnood hadden zij de onheilspellende
klank van rampspoed en gevaar. In oorlogstijd ver
stomde het geluid, wanneer de toren en klokken te
zwaar gehavend waren.
Aardenburg stad in het vroegere Vlaanderen-
land. De imposante St. Bavokerk met haar driebeu-
kige schip, voorbeeld van Scheldegotiek, een stijl
uitgaande van Doornik, die in het begin van de 13e
eeuw tot ontwikkeling kwam langs de bovenloop
van de Schelde. Spoedig deed deze stijl in de
Vlaamse kuststreken zijn intree. De koorfundering
vertoont de vroegere romaanse stijl. De geschiede
nis van Aardenburg, veel ouder dan de kerk, heeft
oorlogen en geruchten van oorlogen gekend, tot in
1944 van de kerk niets dan een ruïne overbleef. De
kerk in luister hersteld verkondigt in de paastijd
door de uitvoering van de Mattheuspassion het lij
den en de opstanding van de Heer.
Brouwershaven met een driehalle-kerk van
grote afmetingen aan de rand van het stadje ge
legen. Het oudste deel het basicale koor da
teert uit de 14e eeuw. Hier heeft niet zoals in Aar
denburg het vuur huis gehouden, maar werd de
watersnoodramp van 1953 de kerk noodlottig. Deze
kerk is na het afbranden van de Sint Lieven Mon-
sterkerk in 1832 de grootste kerk van Schouwen.
De thans fraai gerestaureerde kerk zou in de vo-
rige eeuw bijna in handen van slopers zijn geval
len. Het is de grote monumentenbeschermer, Victor
de Stuers, geweest, die gezorgd heeft dat dit voor
nemen niet werd uitgevoerd. Het orgel in de kerk
dateert van 1557 en is gotisch van stijl, maar in de
versierde delen wordt de invloed van de renais
sance op de vormgeving zichtbaar.
Kapelle een van de meest fraaie kerken van
Zeeland, die na de restauratie op 23 juni 1967 in
gebruik werd genomen. De toren, majestueus, be
zit nog de vier hoektorentjes in navolging van
Vlaamse voorbeelden. Het zuiderkoor is het oudste
deel van de kerk en een goed voorbeeld van de
Vlaamse baksteenbouw uit 1300. Onder het
orgel, ruim een eeuw oud, bevindt zich de oude
schepenbank uit 1641. De familie Van Tuijl van
Serooskerke heeft een graftombe in deze kerk,
met op de deksteen uitgehouwen de beelden van
Philiber van Tuijl van Serooskerke en zijn vrouw.
Een raadsel blijven nog de vier torentjes rond de
spits; slechts nog één kerk is van vier soortgelijke
hoektorentjes voorzien, te weten die van de Oude
Kerk te Delft Betekent het de aanduiding van de
hoofdkerk voor het dekanaat Zuid-Beveland of de
rang van kapittelkerk?
Foto's 1 en 2 Documentatiecentrum Zeeuws Delta
gebied, Middelburg.
37 Tina Kannegieter, Middelburg.
Bij de foto's (van boven naar beneden)?
De St. Bavo te Aardenburg met de knopkapitelen
als voorbeelden van Scheldegothiek.
Dezelfde kerk in 1945.
De kerk te Brouwershaven.
