Voederbieten telen
met minder werk
7
W. WILLEMSEN
Rijkslandbouwconsulentschap
voor de Weide- en Voederbouw
Al een aantal jaren bestaan er teeltmethoden voor
voederbietendie een belangrijke arbeidsbesparing
kunnen geven. Ook zijn de laatste jaren nieuwe oogst-
methoden ontwikkeld die een arbeidsbesparing geven,
en tevens het werk verlichten en aantrekkelijker ma
ken. Ondanks deze ontwikkeling neemt in ons land
de teelt van voederbieten nog gestadig af, zoals uit
de volgende CBS-cijfers blijkt. De beteelde oppervlak
te bedroeg 56.400 ha in 1950, 39.050 ha in I960, 20.000
ha 1965, en slechts 13.600 ha in 1967.
De teruggang van het areaal voederbieten is uit-
shT>"t«nd t»-» v';' v teelt eist,
want voederbleten geven een hoge opbrengst per ha
en het is een prima voer. Op grond die voor de teelt
van voederbieten geschikt is geven voederbieten een
belangrijk hogere zetmeelwaarde-opbrengst per ha
dan andere voedergewassen. Bovendien stimuleren
voederbieten de droge-stofopname. Indien n.l. reeds
10 11 kg ds per koe per dag uit graslandprodukten
in het rantsoen zit, dan worden daar boven nog ge
makkelijk 10 kg voederbieten (is ca. 1l/2 kg ds) opge
nomen.
MODERNE TEELT- EN OOGSTMETHODEN
Door het gebruik van moderne teelt- en oogst-
methoden kan het benodigde aantal man-uren per ha
tot ca. 150 worden teruggebracht. Om tot een derge
lijke arbeidsbesparing te komen, zijn er de volgende
mogelijkheden
Het gebruik van precisiezaad
Het gebruik van een chemisch onkruidbestrij
dingsmiddel
Het zaaien op een grotere rijenafstand
Het mechanisch rooien
PRECISIEZAAD
Van veel rassen is precisiezaad in de handel, terwijl
rassen met eenkiemig zaad in ontwikkeling zijn. De
hoeveelheid zaaizaad die men van precisiezaad nodig
heeft hangt o.a. af van het type zaaimachine. Bij ge-
bru;k van een precisiezaaimachine kan met 5 h 6 kg
zaaizaad per ha worden volstaan. Bij gebruik van een
nokkenradzaaimachine is 7 h 8 kg per ha nodig.
Het gebruik van precisiezaad stelt hoge eisen aan
het zaaibed. Nog meer dan bij het gebruik van ge
woon zaad is het noodzakelijk te zaaien op een vroeg
geploegde, dus goed bezakte grond. Als dit door om
standigheden niet is gelukt, moet de grond vóór het
zaaien worden aangedrukt met de cambridgerol. Het
gebruik van een precisiezaaimachine met 8 h 10 cm
brede drukrollen is ten zeerste aan te bevelen. Na
het zaaien met een nokkenradzaaimachine moet na-
gerold worden, tenzij korstvorming is te verwachten.
Het toepassen van precisiezaad en chemische on-
kruidbestrijding geven bij het dunnen een belangrijke
arbeidsbesparing. Vooral voor de gemengde bedrijven
is dit zeer gunstig, omdat in die tijd de voederwin
ning van het grasland veel werk vraagt.
CHEMISCHE ONKRUIDBESTRIJDING
De laatste jaren neemt de belangstelling voor de
chemische bestrijding van zaadonkruiden in voeder
bieten toe, vooral nu meer gebruik wordt gemaakt
van precisiezaad. De meeste ervaring is opgedaan met
bodemherbiciden; dit zijn middelen die via de grond
werken en die bij of kort na het zaaien worden toe
gepast.
Momenteel kan men ook beschikken over een con
tactherbicide, die men na opkomst van de bieten op
kleine onkruiden moet spuiten.
Tegen wilde haver moet kort vóór het zaaien van
de bieten een aparte bestrijding worden uitgevoerd
met 3 V2 1/ha Avadex. Dit middel is vluchtig en moet
daarom direct na het spuiten 3—5 cm diep worden
ingewerkt.
De werking van de bodemherbiciden is afhankelijk
van de vochtvoorziening van de grond. Daarom dient
zo vroeg mogelijk gezaaid te worden, op een bezakte
grond. De grond moet bij voorkeur vochtig zijn tijdens
de bespuiting, maar ook in de periode erna is vol
doende neerslag gewenst.
Opmerking: De meest bedrijfszekere werkwijze is
het spuiten met een bodemherbicide bij of kort na
het zaaien. Mocht zo'n middel mislukken, doordat
b.v. de vochtvoorziening onvoldoende is, dan heeft
men na opkomst nog een contactherbicide achter de
hand. Alleen bij zeer laat zaaien, kan men beter geen
bodemherbicide gebruiken, maar na opkomst Betanal
toenassen.
De volgende middelen zijn in de handel:
Fyramin: Dit middel is in principe geschikt voor
alle grondsoorten. De dosering bedraagt 4 kg/ha op
door zijn:
zeer hoge produktie
uitstekende brouwkwaliteit
regelmatige korrel met weinig 2e soort
stevig maar vooral veerkrachtig stro.
Van de nieuwe rassen is ZEPHYR het enige dat
onbeperkt als brouwgerst wordt ingenomen door
de Nederlandse Mout- en Brouwindustrie.
ZEPHYR wordt tevens gevraagd voor export.
de normale zand- en kleigronden, eventueel 5 kg/ha
als iets meer humus of slib voorkomt. Als tevens
duist moet worden bestreden, dan 34 kg/ha IPC
toevoegen. Op klei- en zavelgronden met minder dan
25 afslibbaar geeft IPC evenwel drukking van het
gewas. Daarom op deze gronden voor de duistbestrij-
ding 3 V2 1/ha Avadex nemen en vóór het zaaien spui
ten en inwerken. Op humusrijke zandgronden, op de
dalgronden en op zware kleigronden kan de werking
van Pyramin worden verbeterd door 4—5 kg/ha
IPC toe te voegen.
N. B. beslist geen chloor IPC (vloeibaar) nemen
Ook na opkomst kan Pyramin worden gespoten h
3 kg 2 1 Citowett; maar deze toepassing moet uit
sluitend als noodmaatregel worden gezien.
Venzar: Dit middel is alleen geschikt voor grond
soorten met meer dan 4% humus, niet voor rivier-
klei en lössgronden. Omdat Venzar een trage aan- -y
vangswerking heeft, verdient het aanbeveling steeds
4 k 5 kg/ha IPC toe te voegen. Ook moet men Venzar
niet gebruiken onder droge omstandigheden, bijvoor
beeld bij laat zaaien.
De dosering van Venzar bedraagt \l/2 kg/ha op
gronden met 4]/26 humus, 2 kg/ha bij 61
humus, 2 y2 kg/ha bij 1015 humus en 3 kg/ha bij
meer dan 15 humus. Als IPC wordt toegevoegd,
moet men op gronden met meer dan 10 humus de
dosering van Venzar met l/2 kg/ha verlagen.
Endothal/IPC (diverse merken), of Trisubit: Deze
middelen zijn vooral op hun plaats op zeer humus
rijke zandgronden, op dalgronden en op zeer zware
of humusrijke kleigronden. De werkingsduur is kor-
(Zie verder pag. 17)
