De bewaring van
zaai-uien
5
TAAI-UIEN zijn een typische bewaargroente. Dit geeft de
teler de mogelijkheid door het produkt kortere of lange
re tijd op te slaan van goede prijzen ten tijde van een
schaars aanbod te profiteren. De opslag geschiedt thans
overwegend in luchtgekoelde bewaarplaatsen, waarin het
produkt losgestort of in boxen tot aan het tijdstip van af
levering wordt bewaard. Bij deze opslagmethode wordt ge
tracht door ventileren de temperatuur in de bewaarruimte
zo laag mogelijk te houden.
Voor het behoud van een goede kwaliteit tijdens de be
waring is het van belang dat op het juiste tijdstip wordt
gerooid. Het meest gunstige moment hiervoor is aangebro
ken als 2/3e deel van het loof is afgestorven. Na het rooien
moeten de uien nog enige tijd op het veld blijven liggen
om na te drogen. Om dit z.g. velddrogen te bevorderen
dienen de uien, afhankelijk van de weersomstandigheden,
een of meerdere malen te worden omgewerkt.
Het spreekt vanzelf dat voor de bewaring alleen een
gaaf en gezond produkt in aanmerking komt. Bij het binnen
brengen moeten dan óok losse vellen, dikhalzen, bescha
digde uien en grond zoveel mogelijk verwijderd worden.
Om het optreden van drukbeschadiging en broei te voor
komen verdient het aanbeveling niet hoger te storten dan
drie meter.
Direkt na het vullen van de cel of box moet gedurende
3 a 4 weken konstant worden geventileerd. Bij een stort-
hoogte van drie meter moet de ventilator per uur minimaal
een luchtverplaatsing kunnen leveren van 150 m3 per m3
uien bij een tegendruk van 15 mm waterkolom. Pas als
het produkt volkomen droog is kan een begin worden ge
maakt het verlagen van de temperatuur.
Er dient echter niet uit het oog te worden verloren, dat
ongeacht de weersomstandigheden, de ventilators op gezet
te tijden moeten draaien om broei te voorkomen. Een aan
tal draai-uren van 20 j* 30 per week geldt hiervoor wel als
minimum. Berekend over het gehele bewaarseizoen be
tekent dit dat bij eenzelfde inhoud van de bewaarruimte
voor uien ongeveer, tweemaal zoveel draai-uren vereist
zijn als voor aardappelen.
EEN meer doeltreffende wijze van bewaren wordt ver
kregen als het produkt dir*ekt na het binnenbrengen
kunstmatig wordt gedroogd. Het grote voordeel van kunst
matig drogen is dat kleurverlies en uitval door koprol be
langrijk worden tegengegaan. Door het sneller indrogen
van de hals van de uien krijgt de schimmel Botrytis allii,
die zowel kop-, bodem- als wondrot kan veroorzaken, min
der kans om in dit gedeelte van de ui te dringen. Het voor
deel van deze bestrijdingsmethode van koprot wordt echter
teniet gedaan als de uien te lang op het veld zijn blijven
liggen, daar de schimmel dan de kans krijgt reeds vóórdat
opslag plaatsvindt, infektie te veroorzaken. De gunstigste
resultaten zijn dan ook te verwachten als de droging 710
dagen na het normale tijdstip van optrekken wordt uit
gevoerd.
Voor de kunstmatige droging is een grotere luchthoeveel-
heid nodig dan bij de opslagmethode waar alleen met buiten
lucht wordt geventileerd.
Ook een warmtebron met voldoende kapaciteit is vereist
om een snelle droging te realiseren. Bij een storthoogte van
drie meter moet de ventilator per uur een luchtverplaatsing
kunnen geven van 150 m3 per m3 bij een tegendruk van
30 mm waterkolom. De warmtebron moet, ongeacht de
buitentemperatuur in staat zijn de inblaaslucht op te war
men tot 30° C. De droging kan worden beëindigd als het
produkt voldoende droog is. Een gemakkelijke methode om
dit te kontroleren is de hals van de uien tussen duim en
wijsvinger te rollen.
Om de kans op uitval door kale uien zo klein mogelijk
te doen zijn mag een kunstmatige droging niet langer dan
drie etmalen duren. Voordat met buitenlucht wordt geven
tileerd verdient het aanbeveling eerst intern te ventileren
tot de temperatuur in de gehele bewaarruimte gelijk is.
HOEWEL het bovenbeschreven bewaarsysteem van los-
gestorte opslag nog algemeen wordt toegepast, is de
laatste jaren ook de methode van opslag in stapelkisten in
de belangstelling gekomen. Door de in vergelijking met
losgestorte opslag aan het stapelkistensysteem verbonden
hogere investeringskosten, heeft deze methode tot nu toe
in de praktijk nog weinig ingang gevonden. Tegenover
de hogere kosten staan echter de voordelen die dit systeem
biedt boven de losgestorte opslag. Immers door de gerin
gere hoeveelheid te beluchten produkt worden de voorwaar
den voor het uitvoeren van een kunstmatige droging gun
stiger en kan een hoger bewaarrendement worden behaald.
Belangrijk is in verband met de toenemende arbeidskos
ten ook de besparing van manuren die tijdens opslag en
verwerking van het produkt wordt verkregen. Een bewaar
plaats voor stapelkisten met een flinke opslagkapaciteit
wordt thans gebouwd te St. Maartensdijk.
C. DE GEUS
Stichting Ned, Uien Fed,
Foto boven: Luchtverwarming met een Prior-oogstdroger.
Foto onder: Gedeeltelijk gevulde bewaarcel.
