Economisch en
organisatorisch denken
ook voor de loonwerker
Snelle groei pluimveebedrjjf
J. van Eenenaam te Yerseke
7
Een welverdiende felicitatie van ir. De Wit voor één der geslaagden.
Van een oudere loonwerker hoorde ik vijftien jaar
geleden de volgende wijze economische opmerking:
„Een nieuw aan te schaffen machine moet in het eer
ste jaar zoveel aan bruto-opbrengsten opleveren als
de aanschaffingswaarde bedraagt. Is dit vooraf niet
te verwachten", zo vervolgde hij, „dan is de aanschaf
meestal niet verantwoord, tenzij het een machine is
met een lange levensduur zoals bijvoorbeeld (in het
verleden) de dorsmachine of de stationaire stro-pers".
Ik kon mij toen vijftien jaar geleden dus goed
met dit gezegde verenigen. De aanschaf van grote
oogstmachines was toen nog niet aan de orde.
WAT IS ER ECHTER VEEL VERANDERD
Een ieder die bij het loon- en landbouwbedrijf be
trokken is, weet wat motorisatie en mechanisatie voor
de landbouw hebben betekend, namelijk een totale
verandering van de te verrichten werkzaamheden.
De technische ontwikkeling staat evenwel niet stil
en steeds verschijnen er nog nieuwere en nog grotere
trekkers, machines en werktuigen op de markt. Hoe
wel deze ontwikkeling uitermate boeit, gaat ze toch
vergezelt van o.a. de vraag: wat kost de grotere
machine meer vergeleken bij zijn kleinere voorganger;
hetzij per jaar, per ha of per uur
Voor de naar oppervlakte kleinere tot middelgrote
landbouwbedrijven is de tijd voorbij dat deze grote
oogstmachines nog alleen voor het eigen bedrijf met
voordeel aangeschaft konden worden. Een ieder die
het landbouwbedrijf van nabij kent, kan dit op zijn
vingertoppen uitrekenen.
HET LOONBEDRIJF IN DE BRANDING
Voor een loonbedrijf ligt dit anders, mits... er maar
aan diverse voorwaarden kan voldaan worden. Deze
voorwaarden reiken veel verder dan alleen een tech
nische knobbel en liggen vooral ook in het bedrijfs
economische en -organisatorische vlak.
Het is waardeze woorden klinken nogal „duur"
en ze worden door veel landbouwers en niet minder
door loonwerkers soms als volkomen theoretisch be
titeld en daarmee niet toepasselijk geacht voor een
praktische ondernemer. Zo hoorde ik eens een loon
werker zeggen dat economie voor hem niets te bete
kenen heeft. Hij motiveerde dat als volgt: „Als het
maar geld oplevert; opzet en organisatie zijn dingen
die elk voor zich moet bekijken". Hebben wij als kind
op de lagere school ook niet zo geredeneerd „Wat
tellen, wat rekenen, wat schrijvenakkoord, maar
waarom al dat andere
Voor een benadering van een juiste bedrijfsopzet
en -organisatie en voor een berekening van kosten
en opbrengsten is een zekere theoretische kennis toch
wel een eerste vereiste. Dit alleen door eigen ervaring
aanleren duurt te lang en gaat gepaard met schade en
misschien schande.
De technische ontwikkelingen gaan tegenwoordig
veel vlugger dan vroeger. Een goede ondernemer
tracht de financiële consequenties ervan te beheersen.
Neemt hij genoegen met alleen maar een vingertoppen
economie, dan blijven soms zwakke plekken in het
bedrijf vaak onondekt.
Een loonbedrijf is thans een zeer kapitaals-intensief
bedrijf, dat met de hoge lonen voor zeer hoge jaarlijk
se verplichtingen en kosten staat. Alleen door ver
antwoorde investeringen, een juiste financiering, een
goede bedrijfsopzet en bedrijfsvoering (hoog percen
tage effectieve uren) zal het, naast goede vak- en men
senkennis, mogelijk zijn om voor de toekomst het
hoofd zo goed mogelijk en zo hoog mogelijk boven
water te houden.
Enig theoretisch inzicht is hiervoor onmisbaar, het
fungeert als een rail, waarlangs men op een verant
woorde wijze kan denken en handelen.
CURSUS BEDRIJFSLEER VOOR HET
LOONBEDRIJF
Sinds enkele jaren is het mogelijk hiervoor een cur
sus te volgen, zelfs in de eigen streek. Tijdens de afge
lopen winter is er in Zeeuwsch-Vlaanderen een derge
lijke cursus gehouden. Van de 18 deelnemers liepen
een 14-tal met goed gevolg de cursus af. Wij willen
graag de lijst van geslaagden aan de openbaarheid
prijsgeven. Zij hebben het verdiend
In alfabetische volgorde zijn het de heren
P. P. F. M. Baert, Koewacht
J. M. Bliek, Biervliet
M. J. Bliek, Biervliet
A. Brasser, Zuidzande
Alf. Fassaert, Boschkapelle
Joh. de Feijter, Schoondijke
M. Francke, Cadzand
J. C. de Pooter, Axel
J. Ramondt, Sas van Gent
J. C. v. d. Sluis, Retranchement
J. Strooband, St. Jansteen
B. F. Strooband, St. Jansteen
C. J. Verhulst, Axel
E. P. de Waal, Dorpsstraat, Ossenisse
De gemiddelde leeftijd van deze geslaagden was 37
jaar, met verschillende rond de veertig en vijftig jaar
Wat dacht U dat de reactie van de geslaagden was
„Nu zijn we er Neen, hun antwoord was Hadden
we maar wat meer geleerd, dan hadden we nóg meer.
van het behandelde opgestoken".
Vraagt U het hun zelf maar
WAT IS ER ALZO OP DIE CURSUS
BEHANDELD
Iets over bedrijfsorganisatie, bijvoorbeeld het
vóór en het tegen van bepaalde ondernemersvor-
men.
De financiering met eigen en geleend geld.
Berekening omtrent de kosten met een toespitsing
op de kostenverdeling en kostprijs.
Berekeningsvormen bij de aanschaf of vervanging
van machines.
Het leren lezen van een boekhouding.
Enige begrippen van rechts- en wetskennis.
Enig inzicht in de sociale wetgeving.
Wat een stof, wat een woorden. Zeer zeker. En
toch ballast Weinig Want wil men
enig doorzicht in het eigen bedrijf,
mee kunnen praten over de eigen boekhouding en
financiering,
gepubliceerde artikelen kunnen lezen en begrij
pen,
het aanhoren van lezingen kunnen volgen,
dan zal enige kennis van al deze onderwerpen nood
zakelijk zijn om nu en straks mee te kunnen blijven
doen en mee te kunnen blijven praten.
Ook in het komende winterseizoen kan een derge
lijke cursus worden gegeven. Voor inlichtingen hier
over kunt U terecht bij de Boval of bij de R. L. V. D.
Het volgen van een dergelijke cursus verrijkt Uw
inzicht, verruimt Uw blik en verstevigt zo mogelijk
Uw bedrijf.
Het is welbestede wintertijd
De bedrijfsdeskundige voor de
akkerbouwbedrijven. R. L. V. D. - Axel,
J. SCHEELE.
MA het oesterrampjaar 1963 is er in Yerseke
veel veranderd. Hoewel er in en om de
havens nog steeds een grote activiteit heerst, zijn
de belangen van vele Yersekenaren niet meer in
de eerste plaats op het water gericht. Ten ge
volge van het oesterrampjaar 1963 met in het
vooruitzicht de komende Delta-werken, werden
vele oestertelers zich er van bewust, dat het weinig
zinvol zou zijn aan een nieuwe oesteropzet te be-
ginnen.
Het rampjaar ligt inmiddels vier jaar achter
ons en wij mogen stellen dat Yerseke thans èen
ander gezicht heeft gekregen. In vele van de
nieuwe gebouwen in en om Yerseke wordt pluim
vee gehouden. De pluimveehouderij in Yerseke is
zeer modern opgezet, met éénheden die onder
normale omstandigheden een goed arbeidsinkomen
verzekeren.
Hoewel er in Yerseke vele goede moderne
pluim veebedrijven zijn, neemt het legbedrijf van
de heer Van Eenenaam een aparte plaats in. Dit
voor Zeiand grootste legbedrijf heeft zijn aparte
plaats te danken aan twee specifieke facetten, die
men niet vaak in combinatie aantreft. Deze zijn:
a. de afzet van eieren is geheel in eigen hand;
b. de opfok van de hennen heeft op het eigen be
drijf plaats.
IYAT de heer Van Eenenaam veel vertrouwen
in deze bedrijfstak heeft, mogen wij opma
ken uit de geleidelijke groei van het bedrijf. In
1964 kwam het eerste hok voor 4500 legkippen
gereed. In 1965 volgde het tweede hok, dat echter
met het eerste d.m.v. een eieropslagplaats en sor-
V
Overzicht van het pluimveebedrijf van de heer J. van Eenenaam.
teerinrichting één eenheid vormt. Zowel het eer
ste als het tweede hok hebben een afmeting van
50 x 14 m. Beide hokken zijn thans gemoderni
seerd, waardoor per stal 6000 legkippen gehouden
kunnen worden. Totaal dus 12.000 legkippen.
Door de bouw van een opfokstal, die zojuist
is gereed gekomen, mag het bedrijf als voltooid
worden beschouwd. Deze moderne donkerstal heeft
een afmeting van 70 x 14 m, waarin 8000 hennen
kunnen worden opgefokt. Zowel de verlichting/
ventilatie, als de daglengte kan men volledig zelf
regelen, terwijl de draaisnelheid van de ventila
toren automatisch op de staltemperatuur reageert.
Dit systeem heeft voor het verkrijgen van goede
hennen grote voordelen.
WANNEER wij nog eens terugkeren naar de
leghokken dan zien wij, dat de eieren van
uit de legnesten op een transportband in de ver-
zamelruimte komen; in deze ruimte worden de
eieren gesorteerd/geschouwd en verpakt, om ver
volgens aan de detailhandel te worden afgeleverd.
Deze vorm van afzet is mogelijk omdat de heer
Van Eenenaam in het bezit is van een erkenning
voor groothandelaar in eieren.
Deze wijze van eierafzet geeft vele voordelen,
waarvan wel het belangrijkste is, dat de consu
ment een prima vers ei kan aankopen, waardoor
de consumptie van eieren wordt gestimuleerd.
De kwaliteit van de eieren, die veelal via lange
aanvoerwegen de consument bereiken is niet altijd
een stimulans voor hogere consumptie. Wij mogen
dan ook stfellen dat door deze vorm van afzet
de consument ten zeerste is gediend.
De heer Van Eenenaam heeft twee zoons op het
bedrijf werkzaam, waarvan de één de kippen ver
zorgt en de ander speciaal met de eierhandel is
belast. Het is waarschijnlijk dat het door deze
uitbreiding noodzakelijk zal zijn een arbeidskracht
aan te trekken. Wij wensen de heer Van Eenenaam
met deze nieuwe bedrijfsvorm veel succes.
F. EDZERS.
