TUINBOUWKLANKEN
Het risico van het vak
„De cost gaet
vóór de baet"
Zal Walcheren
een iets betere fruitoogst hebben
5
IETS wat we zeker weten op SCHOUWEN-DUI-
VELAND is; dat we praktisch zonder schade
de buien van zondag 25 juni zijn doorgekomen.
Er mag dan eens een tak kapot gewaaid zijn, en
we zien ook beschadiging door hagel, maar het
is van geen betekenis wanneer we de foto's zien
vanuit de Betuwe. Maar dat is dan ook de enige
zekerheid die we voorlopig hebben, want dat is
nu eenmaal het risico van de fruitteler. Wie weet,
morgen of volgende week treft ons een andere on
weersbui! En daar blijft het altijd niet bij! Neen
vele andere „dingen", droogte, storm, warmte enz.
komen regelmatig voor onder de rubriek „weers
invloeden."
U weet het zelf tegenover droogte staat dan weer
wateroverlast, en warmte is de tegenhanger van
koude. Met nadruk nogmaals dus de enige zeker
heid die beslist niet geldt voor de toekomst maar
alleen betrekking heeft op gisteren. En dan komt
het overpeinzen dat voor vele collega's de cijfers
niet meer kloppen en de verwachtingen nooit be
waarheid zullen worden. O, wat was er een mooie
berekening opgemaakt bij het stichten van het be
drijf over een periode van 20 jaar. We zouden bij
het vijfde jaar in staat zijn om de „uitgaven" met
de „inkomsten" te dekken, en een oogst van zo
U wilt 2030 ton per ha zou goed haalbaar zijn!
Nu weten we natuurlijk zeer goed dat, wat ver
leden jaar in Krabbendijke en omstreken, en nu
in de Betuwe gebeurde, gelukkig tot de uitzonde
ringen behoort, zodat we kunnen redeneren met
deze rampen is geen rekening te houden. Maar we
weten ook dat er elk jaar wel ergens een „Krab-
bendijkje" voor komt, en al is dan de publiciteit
e.d. veel minder, voor de betrokkenen is het dik
wijls nog erger. Want vaak is het zo dat naarmate
IN de afgelopen veertien dagen maken de volle-
grondaardbeientelers met de pluk weer veel
overuren. Het mooiste produkt kan geoogst wor
den in de morgenuren, en noodgedwongen moet
men ook nog tot in de late avonduren plukken.
Vooral de telers die een flinke oppervlakte heb
ben, zijn dan alleen maar thuis als het werkelijk
donker is. De produktie is dit jaar zeer goed te
noemen, met praktisch geen vruchtrot. De regen
is nog mooi op tijd gekomen om ook de laatste
bloesem tot zijn recht te doen komen. Het is ook
alweer tijd om een goed plekje klaar te maken
voor het vermeerderingsveld, en tijd om dit nu al,
zo goed mogelijk te verzorgen. Goed plantgoed
voor het vermeerderingsveld is duur. Als men leest
van prijzen van 25 tot 30 cent per stuk.
Dit is echter geen wonder, want als men nagaat,
wat een hoop geld het kost om de aardbeienteelt
op hoog peil te houden, ligt dit voor de hand. Bij
toeval waren wij kortgeleden op het klein-fruit-
proefbedrijf te Middelrode waar de bedrijfsleider
zo het één en ander vertelde. Op het aardbei-selec-
tieveld stonden nu al voor het achttiende jaar aard
beien, en tot op heden toe, was er nog geen aaltjes
ziekte geconstateerd. Al die jaren door is er ge
streefd en gezocht naar een beter aardbeiras dan
de reeds bestaande.
IN ons overzicht uit WALCHEREN beginnen we
met er op te wijzen hoe snel alles veranderen
kan. Immers toen onze visie over de recreatie op
de post ging brak er een fikse oorlog los in het
Midden-Oosten die er niet om loog. Voor 't zelfde
geld had er een wereldkrijg los kunnen breken die
aan alle vertier een einde gemaakt zou hebben.
Helaas rommelt het nu we dit schrijven weer
wat. Een groot pluspunt is wel dat de „groten" zich
althans officieel afzijdig houden.
Via de oliebelangen zijn we er echter wel alle
maal bij betrokken, voorspelden we.
Inmiddels is benzine (en benzine en melk zijn
wel de grootste plussen, die we met hun bijpro-
dukten nuttigen of gebruiken) al flink in prijs ver
hoogd.
Enfin in deze tijd waar alles stijgt kan dat er
ook wel bij. Ook de nieuwe lonen en sociale las
ten berekeningen zijn per 1 juli van kracht. En
hoewel de lonen niet veel stijgen, de uitgavenpost
wordt weer groter.
Opmerkelijk vonden we de instemming die we
hoorden over onze opmerking om in de recreatie
sector voorzichtig te zijn met grote investeringen.
Wel is Zeeland in trek want we hebben diverse
mensen gesproken die voor het traject Amsterdam
Walcheren 6 uur nodig hadden en voor Rotter
dam naar Walcheren 5 uur. Nogmaals willen we
van de omvang van de catastrofe groter is, ook
hulp in allerlei vorm tot uiting komt.
Dit overdenkende dachten we ook dat de „weers
invloeden", totaal bezien, ongunstiger worden.
We bedoelen vooral dat hagel en nachtvorst toe
nemen in onze gewesten. Kort en goed, we weten
dat er moeilijkheden ontstaan en dat bovenstaan
de factoren groter invloed doen gelden, dan in de
„berekening" van te voren waren opgenomen. En
dat met name de nog jonge bedrijven hiermede te
kampen hebben.
We zijn niet in staat om deze problemen op te
lossen, maar we weten dat de totale stichtings-
kosten liggen rond de 15.000 per ha voor appe
len en voor peren nog hoger. Uitgaande van 67
ha komt dit neer op rond de 100.000. We doen
alles om wanneer het eenmaal in produktie is de
produktieprijs te drukken al was het maar met
één cent per kg. We vragen ons af of we ook van
af de le dag genoeg aandacht besteden om de stich-
tingskosten te drukken. Dit kan door zoveel mo
gelijk inkomsten te verkrijgen op diverse manie
ren. Veel Zeeuwse bedrijven zijn opgebouwd door
teelt van diverse gewassen en kléin-fruit, met alle
gevolgen van dien. Gooien we niet te vlug in gras?
Want met gras is weinig te verdienen. We be
seffen volkomen dat vandaag de dag alles gericht
is op een snelle produktie, en iedere aardappel,
boon of ui kan de groei iets remmen, maar aoor
een klein gelukje wordt de bankrekening iets „dik
ker" en de schuld iets lager! Want schuld is een
naar ding, al zien velen dit niet zo.
Wanneer een collega dit zo doet zegt U misschien
die man is gek! Maar pas dan op dat het en pa-
sant bij U niet gekker wordt!
En nu pas is het zover, dat er dit jaar misschien
iets goeds voor den dag kon komen. Het tuinbouw-
kundigonderzoek is duur in Nederland 160 mil
joen per jaar), maar ongetwijfeld rendabel. De
centrale overheid neemt 85 van de kosten voor
haar rekening, en het bedrijfsleven èn de zoge
naamde lokale overheden, de resterende 15 Dit
is wel een zeer groot bedrag, maar wij kunnen
toch wel aannemen dat dit geld nuttig besteed
wordt.
Op de verschillende proeftuinen komt het de
monstratie-element goed tot zijn recht. Hier wor
den talrijke ervaringen opgedaan die óók zijn waar
de hebben voor de „twijfelende" voorlichters.
Het meest nuttige effekt hebben deze dingen
pas, wanneer de leiding èn het personeel bestaat
uit mensen die zich op hun plaats, weten. Zo heeft
dan ook dit kleine fruitteeltproefbedrijf in Middel
rode zéér veel goeds gedaan in de Oosthoek van
Brabant. Ook in die streek hebben de kleine zand-
boerderijen van 25 jaar geleden zich weten aan
te passen. Ze hebben, mede hierdoor ingezien, dat
er in de tuinbouw méér kansen waren, dan te blij
ven boeren met wat rogge, wat kippen en een koe.
Dat dit soort van voorlichting veel kost, is ons
wel duidelijk, maar het zal ook altijd wel zo blij
ven. „De cost gaet voor de baet".
inhaken op een eerder door ons gemaakte opmer
king dat hier geen wegen voor te maken zijn daar
dit wisseldagen zijn. Wie deze drukte wil omzeilen
moet één dag vroeger of later gaan.
Uit onze fruitsector komen niet té bemoedigen
de geluiden hoewel we persoonlijk geloven dat het
Walchers beschot boven het lands gemiddelde zal
liggen. Mogelijk klimatologische voorsprong!
In de groentesector is het moeilijk. Na 5 weken
droogte kregen ook wij flink wat regen. Helaas
is de één z'n dood de ander z'n brood. Want in de
Betuwe kregen ze beslist te veel en is plaatselijk
een ware ramp gebeurt. Onvoorstelbaar dat gehele
huizen instorten en bomen met wortel en al de
lucht in worden gezogen.
Gemiddeld zijn de prijzen niet bemoedigend
hoewel er soms aardige uitschieters zijn. Bijvoor
beeld bloemkool en peen hielden zich zeer goed.
Van het onstabiele weer hadden de luizen en
insecten kennelijk geen last. Ze vermeerderden
zich letterlijk als „de luizen'. We waren bij onze
leverancier van bestrijdingsmiddelen. Het leek wel
een supermarkt. In deze doolhof wees gelukkig de
baas de weg aan de klanten!
Welk een verantwoordelijk vak dit geworden is
bleek wel uit het feit dat bijna ieder om raad
vroeg, hetzij over nieuwe middelen, hetzij dan wel
over doseringen.
1 IHM.IA VAN DE WEEK 1
Er komt geen wijziging in de voorschriften voor
het gebruik van eenmalig fust voor de export van
appels en peren naar België. Dit heeft het bestuur
van het Produktschap voor Groenten en Fruit in
haar jongste vergadering besloten. Uitvoerig is in
deze vergadering gediscussieerd over een verzoek
van de Nederlandse bond van verzendhandelaren
in groenten en fruit om de verplichting van een
malig nieuw fust voor België in te trekken en wan
neer dit niet zou gebeuren in elk geval te komen
tot een doeltreffende controle op het gebruik en
tot gelijke afgifteprijzen voor eenmalig fust in het
gehele land. Dit voorstel was vooral afkomstig van
de in Zeeland gevestigde verzendhandelaren die
grote exportbelangen hebben in België en deze
voor een belangrijk deel verloren zagen gaan toen
het vorig jaar het Produktschap voor Groenten en
Fruit besloot dat enkel nieuw fust voor de export
gebruikt mag worden en toen bovendien veilingen
buiten Zeeland over gingen tot het subsidiëren van
de afgifte van eenmalig fust.
Deze maatregelen wekten grote ergernis bij de
Zeeuwse handelaren die tevoren bij export naar
België het fust meerdere keren gebruikten waar
door het goedkoper werd en zij konden concurre
ren met het Zeeuwse fruit op de Belgische mark
ten. Door de veilingdirekties werd daarbij toege
zien op de kwaliteit van de te gebruiken kratten
opdat de export enkel plaats vond in goed fust.
Deze regeling werkte naar we dachten bevredigend,
maar er waren belangen die zich er schijnbaar tegen
moesten verzetten. Zij vonden gehoor bij het Pro
duktschap voor Groenten en Fruit dat er voor zorg
de dat nauwlettend werd toegezien op de verorde
ning die gebood dat de export in nieuw fust moest
plaats hebben.
De Zeeuwse verzendhandelaren hebben vele ak-
tiviteiten ontwikkeld om de regeling gewijzigd te
krijgen, maar toen er vorige week in het bestuur
van het Produktschap voor Groenten en Fruit ge
stemd moest worden, bleken er slechts twee stem
men voor de uitzonderingsregeling voor België te
zijn en wel de heren Mol van de binnenlandse
groothandel en Jansen die de industrie in het be
stuur van het Produktschap vertegenwoordigt.
Vooral de heer Schenderling van de exporteurs-
bond was een krachtig pleiter voor handhaving van
de bestaande regeling en ook de heer Van Nestrhe-
nen, de telersvertegenwoordiger, voelde niets voor
de inwilliging van dit verzoek omdat hij het vast
houden aan het eenmalig fust onmisbaar noemde
voor een goede presentatie van het Nederlandse
fruit op de buitenlandse markt.
De heer Mol wou daar niets van weten, want
hij stelde dat als het zo belangrijk is voor de pre
sentatie het Produktschap voor Groenten en Fruit
dan wel erg tekort geschoten is omdat de regeling
niet van kracht is voor het binnenland.
Spreker noemde de regeling onjuist en onprak
tisch en de heer Jansen betoogde dat er indertijd
toch wel een verkeerde stap gezet schijnt te zijn.
Hij gaf de betrokken partijen de raad zich toch nog
eens ernstig over dit onderwerp te beraden. Hij
wou in elk geval wel tegemoet komen aan de naar
zijn mening gerechtvaardigde verlangens van
(Zeeuwse) verzendhandelaren.
Gewezen werd nog op het teruglopen van de
Zeeuwse export naar België maar de heer Schen
derling (exporteurs) vond dit geen argument om
de regeling te wijzigen. Hij vond dat hier sprake
is van aanpassingsmoeilijkheden van een minder
heid. Toen uiteindelijk het voorstel in stemming
kwam waren twaalf leden voor het handhaven van
de bestaande situatie en zoals gezegd slechts twee
voor tegemoetkoming aan de Zeeuwse wensen.
Hiermede is deze zaak dus voorlopig weer af
gedaan. We kunnen ons voorstellen dat in Zee
land dit besluit met teleurstelling ontvangen zal
zijn.
De exporthandel op België kan in onze provin
cie zeer belangrijk zijn, maar door de concurrentie
vervalsende maatregelen die in bepaalde fruitge-
bieden van ons land worden getroffen is het het
vorig jaar mis gegaan.
In het bestuur van het Produktschap voor Groen
ten en Fruit is echter ook duidelijk gesteld dat men
de situatie met verschillende afgifteprijzen voor
eenmalig fust hoogst ongewenst vindt.
De Commissie kwaliteitsregeling van het Pro
duktschap had echter vernomen dat het in de be
doeling ligt van vrijwel alle Nederlandse veilingen
om de subsidie op fust af te schaffen. Het is in
elk geval te hopen dat dit ook werkelijk gebeurt.
Dan krijgt Zeeland voor haar export weer een ge
lijke kans ten opzichte van de andere fruitgebie-
den en dan behoeven we wat onze kansen betreft
beslist niet bang te zijn.
