DE GLASAARDBEIENTEELT
in midden Zuid-Beveland
8
Te Kapelle-Biezelinge en omgeving is een belangrijke ontwikkeling aan de gang door de opkomst van
de teelt van glasaardbeien. De betekenis was tot voor kort nog beperkt, maar de uitbreiding gaat door
en de veilinggegevens wijzen uit dat de geldelijke inkomsten snel stijgen.
Enkele tientallen telers hebben de laatste jaren de stap gewaagd van volle grond naar glas en over het
algemeen heeft men er geen spijt van. Integendeel, verreweg de meesten werken prettiger en hebben een
beter inkomen dan vroeger.
VAN VOLLE GROND NAAR GLAS
Kapelle staat reeds lang bekend als een kleinfruit
centrum, doch om verschillende redenen loopt de
oppervlakte geleidelijk terug. In verband met de
vele kleine bedrijven zijn echter intensieve teelten
nodig voor een redelijk arbeidsinkomen en daarom
werd gezocht naar nieuwe wegen.
Vanzelfsprekend werd daarbij gedacht aan glas,
want hiervoor is maar een beperkte oppervlakte
nodig. Om met het Westland te concurreren met
tomaten, sla en komkommers is echter een zeer
zware opgave. Zeer terecht heeft men het daarom
geprobeerd met aardbeien. Men kon hiermee op
beperkte schaal beginnen, b.v. met duizend vierkan
te meter of zelfs minder. De ervaring die men met
de vollgrondsaardbeien had opgedaan, kon men bij
de glasteelt nog voor een deel gebruiken. Het was
geen onbekend gewas. Verder had men een vei
ling te Kapelle, die op de afzet van aardbeien was
afgestemd, wat ook een belangrijk voordeel was.
De keuze van aardbeien lag dus voor de hand.
veiling Kapelle. Daarbij moet men bedenken, dat
als in dit artikel over Kapelle en omgeving wordt
geschreven, een wel erg ruime kring wordt bedoeld
met o.a. telers uit Kloetinge, Wemeldinge, Yerseke,
Vlake, Schore, Hansweert, Kruiningen, Katten-
dijke en Waarde.
Het aandeel van de tomaten is enigszins geflat
teerd, omdat jaarlijks nieuwe kassen klaar komen
op een moment dat ze niet meer voor aardbeien
kunnen worden benut, doch nog wel voor tomaten.
Niettemin vormen de tomaten ook een belangrijke
bron van inkomen, belangrijker dan in de Bom-
melerwaard, waar de nateelt niet zo zwaar meetelt.
DIT JAAR HOGE PRODUKTIE
VAN AARDBEIEN
De cijfers demonstreren ook de snelle groei.
Vooral dit jaar maakten de aardbeien een enorme
sprong. Dat is slechts voor een beperkt deel terug
te voeren tot uitbreiding van het glasareaal. De
voornaamste reden was namelijk dat de aardbeien-
planten dit jaar ongekend produktief waren.
HET ZAT MEE
Waarom waren de aardbeien dit jaar zo vrucht
baar? Niemand die het weet. Men heeft in 't alge
meen vrijwel alles precies eender gedaan als het
jaar tevoren en toen viel vooral de verwarmde
Glasa zo tegen in opbrengst, o.a. door veel onvol
waardige bloemen („groenbloeiers") dat menigeen
het ras aan de kant wou zetten. Nu wordt er weer
veel vriendelijker over gedacht, al weet men dat
het ras moeilijk blijft in de teelt.
Hoe 't ook zij, het wou dit jaar. De vruchten ble
ven tot 't laatst behoorlijk uitgroeien. Dikwijls
dacht men dat het praktisch afgelopen was met de
pluk en dan oogstte men nog een paar keer flinke
hoeveelheden. Het leek soms of er geen eind aan
wou komen.
De telers beschouwen het als een bijzonder jaar.
„Dat hebben we niet op te schrijven, dat onthouden
we zo wel", is een opmerking die men vaak hoort.
Men beseft ook, dat het volgend jaar juist wel
eens andersom kan zijn en dan tegen kan zitten. Er
zijn nog te veel factoren die men niet voldoende
kan beïnvloeden. Maar wel probeert men de kan
sen op een goede oogst zo gunstig mogelijk te ma
ken door de cultuurzorgen hoog op te voeren.
ER WORDEN IIOGE EISEN GESTELD
Aan die cultuurzorgen worden hoge eisen gesteld.
De aardbeien worden belaagd door botrytisrot, aal-
OOK TOMATEN BELANGRIJK
Na de aardbeien volgt nog een nateelt van toma
ten en deze combinatie doet het niet slecht. Men
komt met de tomaten aan de markt als elders de
top van de aanvoer al achter de rug is en vooral
het laatste gedeelte van de oogst werd de laatste
jaren vaak opmerkelijk goed betaald.
De aardbeien zorgen normaal voor het grootste
deel van de inkomsten. In de Bommelerwaard re
kent men dat de aardbeien minstens twee maal
zoveel opbrengen als de tomaten, bv. 8 a 10 per
vierkante meter aardbeien tegenover 4 a 5 voor
de tomaten. Te Kapelle is die verhouding anders,
zoals te zien is in onderstaande cijfers, die afkom
stig zijn van de veiling te Kapelle:
M
:z?
K
:z?
g
2
n-i
»-•
O.
bC
-O*
u
s
a>
1o
Js
U
72 u
g
V. *-
co
co
c
O.
0
-»->
'ëS.
1962 60.162,—
ƒ5,46
26.757,—
ƒ0,46
1963 97.855,—
4,51
86,931,—
0,63
1964 162.503,—
4,40
147.587,—
0,47
1965 286.251,—
5,37
223.131,—
0,60
1966 298.874,—
4,44
258.614,—
0,58
1967 ca 550.000,—
ca 4,33
De glasaardbeien van geheel Zuid-Beveland wor
den te Kapelle geveild, doch de gegevens hebben
alleen betrekking op de aanvoer van de leden van
Het begon al direct bij de Glasa. Dit vroege ras
geeft over het algemeen vrij lage opbrengsten.
Veelal komt men met moeite en pijn aan IV2 tot
hoogstens 2 kilo per vierkante meter, doch nu was
2Vz kg soms haalbaar en kwamen enkelen zelfs aan
ruim 3 kg.
In grote lijnen ging het ook zo bij de andere
rassen. Deze kwamen eveneens aan een hoge pro-
duktie, met zelfs uitschieters tot 4 kg per meter.
Persoonlijk zagen we dat bij het ras Elista 2 kg in
één pluk werd geoogst. Dat is onvoorstelbaar veel,
de rijpe vruchten lagen in zware trossen bovenop
elkaar.
Ondanks de grote produktie bleef de prijs behoor
lijk op peil. De aanvoer te Kapelle was ongeveer
twee maal zo groot als vorig jaar, maar de prijs was
niet veel lager. Vooral de verwarmde Glasa werd
naar verhouding goed betaald, ondanks een ruim
aanbod.
De meerdere doosjes aardbeien betekenden dus
financieel een meevaller. Die meevaller komt
overigens zeer goed van pas, want de meeste telers
zijn pas vrij kort geleden begonnen en hebben nog
vrij forse verplichtingen voor aflossing en rente
van geleend geld. Men komt nu wat gemakkelijker
te zitten.
Het is trouwens nog afwachten wat de tomaten
zullen opleveren. In het Westland schijnt men meer
belangstelling te krijgen voor late tomaten en dat
zou wel eens gevolgen kunnen hebben voor de prijs.
Dat zijn echter zorgen voor straks, voorlopig is be
langrijk dat het seizoen goed is begonnen.
tjes, verwelkingsziekte, meeldauw, wortelduizend
poten en noem maar op. Het water geven, de bemes
ting, het luchten, enz. luisteren vrij nauw. Goed
plantmateriaal is nodig, gezond, niet te licht, maar
voor sommige rassen ook niet te zwaar. Tijdig op
het wachtbed, tijdig op hun plaats in de kas, tijdig
verwarmd.
In de pluktijd begint men vaak 's morgens al om
vijf uur. Vaak helpt de vrouw mee in het bedrijf.
Als het 's nachts onverwachts gaat regenen en
men kijkt naar buiten, is er kans dat men een paar
aardbeientelers op de fiets door een stortbui ziet
jakkeren. Ze zijn dan op weg naar hun kas om de
luchtramen te sluiten. Als er met Pinksteren kans
is op onweer durft men niet ver uit te gaan, omdat
men om dezelfde reden de zaak in de gaten wil
houden.
Uit dit alles blijkt dat men niet alleen veel vak
kennis moet hebben, maar ook bereid moet zijn zo
nodig veel uren te werken en steeds toezicht te
houden. Men moet een „glastuindersmentaliteit"
hebben.
UITBREIDING
Toch krijgen de meesten steeds meer plezier in
hun kas. Aanvankelijk werd overwegend gebouwd
als aanvulling op de vollegrondsteelten. Maar ge
leidelijk gaan steeds meer over tot uitbreiding van
het glas tot 2000 a 3000 vierkante meter. Enkelen
zullen binnenkort al boven de 4000 meter komen,
wat voor aardbeien beslist niet gering is. Het is een
De heer A. Berman trekt draden in zijn nieuwe kas.
De heer G. Eversdijk heeft frambozen bij de noten van
de kas geplant en maakte hiervan hoge prijzen.
