Bodemverzorging en nachtvorst
De veiling Middelburg in 1966
TUINBOUW
1 PINGEN VAN PE WEEK
9
Twee jaar achter elkaar is er flink nachtvorst-
schade in Zeeland. Daarvoor stond deze provincie
bekend om het geringe nachtvorstgevaar. Is het kli
maat veranderd, is er sprake van toeval of is er een
andere oorzaak?
Verscheidene telers denken aan de gewijzigde bo
demverzorging. Vroeger werd alles zwart gehou
den; nu heeft men grasstroken en ook de „zwarte"
boomstrook is vaak min of meer begroeid. Dat kan
ongetwijfeld invloed hebben.
De invloed van de bodembedekking wordt dik
wijls vertroebeld door andere factoren. Het komt
voor dat er geen schade is op percelen met een
flinke grasmat en dat er veel schade is op perce
len met onbegroeide grond. Nachtvorst treedt altijd
grillig op en de verschillen zijn niet altijd te ver
klaren. Maar in het grote verband gezien is de in
vloed van de bodemverzorging overduidelijk vast
gesteld. Er zijn ruim voldoende betrouwbare gege
vens verzameld over dit punt.
Die invloed is ook gemakkelijk te verklaren. Het
gaat in hoofdzaak om de isolerende werking van
stilstaande lucht. Men dekt aardappels af met stro
omdat in de strohalmen stilstaande lucht zit, die de
koude buiten houdt. Men gebruikt kurk, e.d. voor
isolatie van koelhuizen voor hetzelfde doel .Zo zijn
er zeer veel voorbeelden aan te halen. Denk ook
maar aan de wollen deken, die niet warm is, maar
uit prima isolerend materiaal gemaakt is.
Bij een zware grasmat is er tussen het gras veel
stilstaande lucht, die verhindert dat overdag de
warmte de grond indringt, zodat het 's nachts vlug
ger koud is. Een mulchlaag van oud afgemaaid
gras maakt het nog erger.
Ook pas losgemaakte zwarte grond is nadelig. De
bovenste laag droogt uit en bevat dan veel lucht.
Men krijgt dus weer een isolerende laag, die ver
hindert dat de warmte de grond ingaat. Denk maar
aan het feit dat aardappels gemakkelijk bevriezen
als kort voor de nachtvorst in de grond is gewerkt.
GESLOTEN, ONBEGROEIDE GROND GUNSTIG
Verreweg het gunstigst is onbegroeide, goed ge
sloten grond. De heer Scharringa heeft er indertijd
met nadruk op gewezen dat het geringe nachtvorst
gevaar voor Zeeland niet alleen gezocht moet wor
den in het vele water. Als het windstil is wordt de
invloed van het water snel kleiner. Maar naast het
water was de zwarte grond erg voordelig.
Enkele telers uit de Noordoostpolder die kort
geleden hier waren, verbaasden er zich over dat
men in Zeeland vaak zo weinig rekening houdt met
de invloed van de bodemverzorging op het nacht
vorstgevaar.
In de N.O.P. is men door schade en schande wijs
geworden en doet men alles om in april en mei
gedurende 7 weken de bodem in zo'n toestand te
krijgen en te houden dat het nachtvorstgevaar zo
klein mogelijk is. Zeven weken lang, want men
heeft ervaren dat niet alleen open bloemen be
vriezen, maar dat ook bloemknoppen en pas gezette
vruchtjes erg gevoelig zijn.
Men houdt er geen rekening mee dat het geen
verschil maakt of het gras nog groeit of pas dood
is gespoten en dus hooi geworden is. Men is bang
HET moet tot grote voldoening strekken, dat de
exploitatierekening 1966 rond zit. Dit is bereikt
kunnen worden dank zij de verhogingen van provisie,
fusthuur en koeltarieven, waartoe in 1966 besloten
werd. En natuurlijk niet in het minst door de omzet
stijging van meer dan twee ton in vergelijking met
1965. Het is duidelijk, dat jaarlijks stijgende omzet
noodzakelijk is, om de nog steeds stijgende onkosten
te kunnen opvangen. Gelukkig is dit in 1966 het geval
geweest, zulks in tegenstelling met naburige veilingen
die een teruggang vertonen. Enkele factoren hebben
daaraan medegewerkt o.a. de, zij het matige uitbrei
ding van het glasareaal, en het dooreengenomen gun
stige prijspeil van de vollegrondsgroenten en vroege
aardappelen. Daarbij steekt het priizenniveau van het
harde fruit ongunstig af. De periode van 1967, die nu
achter de rug is, ziet er hoopvol uit. Er zit weer een
aardige stiising van omzet in, tegenover dezelfde
periode in 1966, en de gunstige ontwikkeling van aan
voer en prijs van de winterbloemkool waarvan wij
momenteel in het spitsuur zitten, zal een aardig steen
tje bijdragen aan de omzet. Aldus voorzitter De Jager,
In zijn openingswoord van de algemene vergadering
der Coöperatieve Veilingvereniging „Walcheren" G.A.
te Middelburg.
Een verandering die in 1966 heeft plaats gehad ten
opzichte van vorige jaren is het opheffen van de z.g.n.
exportveilingen van hard fruit. Daartoe is besloten,
omdat de aanvoer te gering werd, om de groothandel
te trekken en hun prijs uit te leggen. Ik geloof dat dat
een goed besluit is geweest, zeer ten voordele en ge
rieve van de fruittelers. Als reaktie daarop is de aan
voer van goed fruit op de gewone veiling toegenomen
en bij aan de behoefte aangepaste aanvoer met goede
resultaten.
Grondbewerking tijdens de bloei vergroot de kans
op nachtvorstschade.
voor droge mest op de grond. Met hooi en stro
heeft men een isolerende deken van lucht op de
grond, evengoed als men dat heeft met gras of
hoog onkruid.
Een paar telers die de boomstroken wat laat
zwart hadden gemaakt, hebben vóór de nachtvorst
de grond met de snelspuit nat gemaakt. Ten eerste
omdat de grond dan weer beter sluit en ten tweede
omdat natte grond de warmte beter begeleidt en
ook hierdoor het nachtvorstgevaar kleiner wordt.
Dat is een voorbeeld van weloverwogen de kans op
schade beperken.
MEER OP LETTEN
Het is begrijpelijk dat men in Zeeland tot nu toe
weinig problemen van dit alles heeft gemaakt. Tot
vorig jaar zat men altijd gunstig bij nachtvorst.
Maar na de ervaringen van de laatste twee voor
jaren kan men zich afvragen of het niet raadzaam
is meer op het verband tussen toestand van de
grond en het nachtvorstgevaar te gaan letten.
Het nachtvorstgevaar wordt hiermee niet weg
genomen, maar wel kleiner gemaakt. Vaak is één
graad meer of minder beslissend voor de oogst. Die
ene graad kan winnen door een aangepast bodem
verzorging.
Het nachtvorstgevaar is nog steeds niet geweken.
De ijsheilisren moeten nog komen, 't Lijkt gewenst
hiermee rekening te houden.
De specifieke stookprodukten, komkommers en
stooktomaten werden als gewoonlijk verzonden naar
Zwijndrecht. Wat betreft de koude tomaten beraamt
het bestuur voor a.s. seizoen een andere methode, om
voor alle sorteringen tot een betere prijsvorming te
komen. Zoals op meerdere terreinen des levens, vol
trekken zich ook op het terrein van teelt en handel
van tuinbouwprodukten, ingrijpende veranderingen:
Bij de teelt het specialiseren in de teelt van enkele
produkten; bij de handel voltrekt zich geleidelijk aan
een schaalvergroting, beginnende bij het uitvallen van
het te kleine onrendabele bedrijf en het belangrijker
worden van geconcentreerde handel via supermarkten
en filiaalbedrijven.
FUSIEBESPREKINGEN
AVER de plannen om tot nauwe samenwerking te
komen tussen de veilingen van Midden-Zeeland
Goes-Kapelle, Krabbendijke en Middelburg merkte
de heer De Jager op dat het bestuur besloten heeft,
aan deze besprekingen als gelijkwaardige partner deel
te nemen. Het zal van de te treffen overeenkomsten
afhangen of aansluiten bij de fusie voor ons accep
tabel is. Gezien de tendens voor de toekomst, zou
zulks misschien gewenst zijn. De z.g.n. commissie van
8 (uit elke veiling 2 personen) bestudeert deze plan
nen en werkt deze uit en brengt „van tijd tot tijd ver
slag uit aan de besturen over de gang van zaken. Ge
streefd wordt naar het vormen van een z.g.n. top
orgaan als overgangsvorm naar een fusie tussen vier
veilingen. Het is niet onmogelijk dat deze tussenvorm
(Zie verder pagina 15.)
WELEN hebben vorige week een bezoek ge-
v bracht aan de Macropaktentoonstelling die
ïn Utrecht werd gehouden. Deze verpakkings- en
transportbeurs trok ook grote belangstelling uit de
kring van de tuinbouw. Er was zelfs een middag
speciaal gewijd aan het onderwerp groenten- en
fruitverpakking. Een drietal vertegenwoordigers
van supermarkten en grootwinkelbedrijven uit Bel
gië, Duitsland en Nederland behandelden de pro
blemen die er zijn rond de verpakking van groenten
en fruit. Juist deze mensen van distribuerende be
drijven kennen maar al te goed de wensen en ver
langens van de consument, de eisen die het pro-
dukt stelt en de mogelijkheden die de verpakking
biedt. Dit laatste wordt steeds uitgebreider. De
wijze waarop de produkten zijn verpakt wordt van
toenemende betekenis bij de verkoop van onze pro
dukten. Sla wordt voor export naar Duitsland vrij
wel uitsluitend verzonden na per krop apart in plas
tic verpakt te zijn. De komkommers gaan op het
ogenblik voor het grootste deel weg nadat ze zijn
gedaan in krimpfilm.
Reeds eerder schreven we over de kasaardbeien
die dit jaar in Zeeland worden aangeboden in krat
jes vervaardigd van karton en polystyreen en het is
de bedoeling ook de champignons in een dergelijke
verpakking te gaan aanbieden. De laatste jaren
hebben de kunststoffen voor de verpakking een
grote vlucht genomen. Op de verpakkingsbeurs in
Utrecht waren er vele voorbeelden van en het is te
verwachten dat deze betekenis snel zal toenemen.
Dat zal met name ook in onze tuinbouwsektor het
geval kunnen zijn. We zijn gelukkig in staat om
primeurs en kwaliteitsprodukten te leveren op ver
schillend gebied. We zullen daarbij echter in toe
nemende mate aandacht moeten schenken aan de
wijze waarop we deze kwaliteitsprodukten de con
sument aanbieden.
Een goed produkt eist een goede verpakking, dat
staat als een paal boven water. Hoe deze moet zijn,
kan moeilijk van tevoren en als algemeen geldend
worden vastgesteld.
We zouden in deze graag een veel grotere vrij
heid zien dan er op het ogenblik is. We geloven
dat er met name voor onze veilingen een belang
rijke taak is weggelegd op het terrein van de ver
pakking der produkten. Deze zullen ingesteld moe
ten zijn op het leveren van de produkten in een ver
pakking die de koper vraagt. Het mag beslist niet
zo zijn dat we zeggen: „We bieden het zus en zo
aan en zo hebt u het maar te aanvaarden". We zul
len in toenemende mate moeten voldoen aan de
wensen en verlangens van onze afnemers. Wan
neer we hieraan voorbij gaan zal dat zonder twijfel
schade geven aan de afzetmogelijkheden.
Er voltrekken zich in de verpakkingssektor ver
anderingen. Daarvan kunnen we als tuinders profijt
trekken maar dan zullen we niet bij voorbaat moe
ten zeggen dat we het altijd op die of die manier
hebben gedaan en dat het zo ook kan.
We denken ook aan de mechanisatie bij de ver
pakking en het transport. De heer Sidney J. v. d.
Berg, voorzitter van de Centrale Kamer van Han
delsbevordering, gaf in zijn openingswoord op de
Macropak in Utrecht een treffend beeld van de ver
anderingen die zich voltrekken in de verpakkings
sektor. Hij gebruikte als voorbeeld een Unilever-
fabriek van margarine. Het is nog niet zo heel veel
jaren geleden dat in de verpakkingsafdeling van
een dergelijke fabriek in Rotterdam niet minder dan
1200 vrouwen en meisjes werkzaam waren, bezig
met het inwikkelen van de klonten margarine om
ze daarna op te stapelen in houten kistjes die ver
volgens met de hand werden dichtgespijkerd, waar
na ze verzonden werden naar de afnemers.
Al dat werk van toen gebeurt nu door machines
die bediend worden door enkele mechaniciens. Ar
beidskrachten komen er vrijwel niet meer aan te
pas. Van margarine naar tuinbouwprodukten is een
grote overgang maar toch niet zodanig, dat hierin
ook voor ons geen les kan schuilen. Binnen onze
sektor staan we voor grote veranderingen, ook bij
het transport nadat we het produkt hebben geoogst.
Bij dit alles speelt de verpakking een bijzonder
grote rol. Denk maar eens aan de voorraadkisten
voor appelen die in opmars zijn.
We kwamen tot deze gedachten naar aanleiding
van alles wat we hoorden en lazen over de verpak
kingsbeurs in Utrecht.
De verpakkingsindustrie zelf zoekt mede naar
nieuwe mogelijkheden. Zowel de massief- als de
golfkartonindustrie zijn hard op weg een overheer
sende plaats te gaan innemen als leveranciers van
verpakkingsmateriaal voor verschillende tuinbouw
produkten waarvoor tot dusver het houten kistje
favoriet was. De kunststoffen noemden we reeds
Zonder meer zijn we onder de indruk gekomen
van de mogelijkheden die er thans zijn op verpak-
kingsgebied. We hopen dat we er als Zeeuws®
tuinders in toenemende mate gebruik van zullen
kunnen en willen maken.
