TUINBOUWKLANKEN
Waar gaan we heen met onze vlasindustrie?
Het volmaakte blijft altjjd in de toekomst
Afscheid veilingsvoorzitter De Jager
4
MET het droge weer van de vorige week, is er
door de vollegrondstuinders op THOLEN
veel werk verzet met het zaaien en poten van de
laatste gewassen. Met het nu sterk drogende weer
kwam alles nog prima in de grond. Door de aan
houdende lage temperaturen is het vroeg gezaaide
en gepote nog wat lui om boven de grond te ko
men, maar dit kan vlug veranderen.
De glastuinders hebben hun sla nu ook wel voor
het merendeel geruimd, zodat de kassen, na de
nodige bewerkingen en bemesting, weer beplant
kunnen worden met tomaten. Een enkeling heeft
ook een hoekje bonen geplant in zijn warenhuis
voor wat meer werkspreiding. Het is met de glas
tuinbouw nu eenmaal zo, dat er altijd teveel top
pen in de werkuren zitten en menigeen zit te
prakkizeren of daar iets aan kan worden gedaan.
In 't vroege voorjaar begint het al met de sla, om
die zo vlug mogelijk geoogst te krijgen en dat di-
rekt gevolgd wordt door het weer zaaiklaar maken
voor het volgende gewas. De ergste toppen wor
den wel wat vermeden met de goed georganiseer
de tuindersbulp, doordat de collega's elkaar hier
in biistsan. Nochtans moet er toch dikwijls in de
nachteliike uren geoogst worden om alles op tijd
klaar te hebben. Het zal wel niet helemaal op te
lossen zün. maar er zal toch blijvend gezocht moe
ten worden naar wat méér werkspreiding.
Voor vroege aardbeienteelt in de warenhuizen
schiinen r?e Thoolse tuinders nog niet veel te
voelen. Misschien dat dit komt, omdat men voor
het veilen van dit produkt wel aangewezen is
op een aoarte vroege aardbeienveiling, zoals die
op Zuid-Beveland gehouden wordt. Wat dat be
treft is lw voor bet vervoer van dit tere produkt
van bet eiland Tholen,- naar Zuid-Beveland wat
aan de verre kant. Het zou wel ideaal zijn wan
neer. zoals het. steeds méér in die richting gaat,
om zekere produkten centraal te veilen, er in de
toekomst een verbinding kwam van het eiland
Tbolen me+ Zuid-Beveland. Dit echter zal mis-
.c-hien aUiid wel bij wensen blijven. Voor het
heden zijn de Thoolse tuinders aangewezen op de
dichtstbijzijnde tuinbouwveiling te Bergen op
Zoom. Deze veiling doet werkelijk zijn best om
onze tuinders zoveel mogelijk van dienst te zijn
in de afzet van hun tuinbouwprodukten. Maar
mede in verband met het feit, dat zoveel groente
en klein fruit slechts in de morgenuren geoogst
kan worden, dwingt dit tot de noodzaak, dat de
vervoersafstand, van bedrijf naar veiling, niet lan
ger gemaakt dient te worden dan strikt noodzake
lijk is. Ook de Thoolse tuinders zullen er van door
drongen moeten zijn om de Bergse veiling met
hun medewerking zo goed mogelijk te laten funk-
tioneren.
Als de handel er van overtuigd is dat er ook op
deze veiling een goed verzorgd produkt en geregel
de aanvoer is, dan zullen zij daar ook beslist ge
bruik van maken. Tot een aparte Thoolse groen
ten- en fruitveiling zal het wel nooit komen. Ge
lukkig is er al van begin af tussen de Bergse vei
ling en de diverse Thoolse veilingen een goede
samenwerking voor de afzet van de specifieke
tuinbouwprodukten. Onze eigen veilingen zijn er
wel van doordrongen dat zij een onmisbare scha
kel vormen voor de afzet van vroege aardappelen
en zaaiuien. Dus laten zij de afdeling groente en
fruit gerust over aan de speciale tuinbouwveilin
gen, zoals Bergen op Zoom of Kapelle enz.
Dat er voor de vier Thoolse veilingen met onder
linge samenwerking wel wat te bereiken is, heeft
1966 bewezen. In dat jaar is het gekomen tot een
gezamenlijk fustpark, wat tot ieders tevredenheid
èn voordeel, prima heeft gewerkt. Hiermee kon
worden bereikt dat het fust vlugger rouleerde en
de kwekers óók in de drukke afzetperiode steeds
van kisten werden voorzien.
Om deze vier veilingen nu al te laten opgaan
in één grote veiling, is misschien de tijd nog niet
voor. Maar wat nu nog onmogelijk schijnt kan
zich met de jaren wijzigen. Zodoende blijft er voor
ieder, hetzij tuinder, veilingbestuurder of hande
laar, steeds een zoeken naar verbetering of ver
nieuwing in wat tot op heden als het beste werd
beschouwd.
h LS grootste nieuws uit de WALCHERSE tuin-
bouwwereld willen we ditmaal beschouwen
de jaarvergadering onzer veiling, die deze avond,
vrijdag 28 april zal gehouden worden in de vei-
lingafmijnzaal. Nu er gelukkig de laatste jaren
geen schokkende gebeurtenissen zijn is de belang
stelling wat tanend. Toch hopen we dat er ditmaal
een goede opkomst zal zijn, want deze avond zal
onze voorzitter de heer A. de Jager uit Nieuw- en
Sint Joosland aftreden als voorzitter. Hoewel in
siders reeds wisten van dit aftreden zal het vele
„gewone" leden toch verrassen.
We hebben de heer De Jager leren kennen als
een poed voorzitter. Vitaal, punctueel en beheerst
gaf hij leiding aan ons bedrijf.
Na de roerige periode waarin onze veiling de
primeur had van 2 x af te branden door oorlogs
geweld zijn we op het toen totaal vreemde terrein
buiten de stad en van 't spoor én water gaan bou
wen.
Dat het toenmalige bestuur onder de leiding van
wijlen de heer B. Koole goed gezien had, hebben
de feiten bewezen. De ruime terreinen, die we heb
ben compenseren ruimschoots de leemte die er nog
zou kunnen zijn tussen de grootheden rail en weg
transport.
Na de heer Koole was de heer De Jager de juis
te man om de zaken verder te consolideren.
Wat het jaarverslag betreft en de verlies- en
winstcijfers, daar heeft ieder lid persoonlijk van
kunnen kennisnemen en kan hierover op de ver
gadering van hedenavond vragen stellen.
1JA een mislukte liefdesverklaring sprak de dich-
ter Bredero zijn sindsdien gevleugelde woor
den: „Het kan verkeren". Hieraan denken we nog
al eens by het volgen van de landseconomie, waar
met 3 werklozen de rode streep is overschre
den. Ook de Rijkskas met 2% miljard tekort is
reeds ver over de rode streep. Dat er bezuinigd
zal moeten worden is duidelijk, maar waar te be
ginnen? Het is voor de bewindslieden niet mak
kelijk! Aan alle kanten schreeuwt men om over
heidssteun. We lazen een staatje van uitgaven:
van elke gulden die het Rijk ontvangt gaat 28
naar Onderwijs, Cultuur en Recreatie; 15 naar
Defensie; 12 naar Volkshuisvesting; 9 naar
Soc. Voorzieningen; 10 naar Verkeer en Water
staat.. Dit zijn de grootste posten.
Enkele jaren terug propageerde men in een
streek in 't Noorden des lands, waar een begin
nende industrialisatie was: kom naar de industrie!
PEREVUURMAATREGELEN IN KORTGENE
Blijkens een publikatie in de Staatscourant van
19 april 1967, heeft de minister van landbouw en
visserij besloten uit vqrdere voorzorg tegen ver
spreiding van het perevuur de reeds in enkele
andere Noord- en Zuidbevelandse gemeenten ge
nomen maatregelen ook in de gemeente Kortgene
toe te passen. In Kortgene is gelukkig nog geen
geval van perevuur geconstateerd, maar de geo
grafische ligging ten opzichte van aantastingen el
ders maakt het noodzakelijk, de voorzorgsmaat
regelen tot deze gemeente uit te breiden. Van
Staatswege worden thans alle meidoorns in Kort
gene vernietigd. Eigenaars en grondgebruikers die
nen dit te gedogen.
Voorts zijn de grondgebruikers in Kortgene ver
plicht, eventuele nabloei bij peren op hun percelen
vóór het opengaan van de bloemen te vernietigen.
Zij zijn eveneens verplicht na 15 mei a.s. even
tuele scheuten van meidoorns onmiddellijk te ver
branden. Dit geldt ook voor jonge meidoornplanten,
die hoe dan ook aanwezig blijken te zijn. Aanplant
van meidoorns heeft ook in Kortgene dus voor
lopig geen zin. De ministeriële beschikking is óp
20 april 1967 in werking getreden, met uitzondering
van het verbod tot het houden van bijen in Kort
gene, dat 1 mei a.s. van kracht wordt.
NACHTVORSTSCHADE IN DE FRUITTEELT
In de vroege ochtenduren van maandag 24 april is
het erg koud geweest. Rond zonsopgang, tussen 4 en
6 uur, daalde de temperatuur vrijwel overal tot bene
den het vriespunt. Alles zag wit, op buiten geparkeerde
auto's lag een laag ijs.
Vorig jaar is in de fruitteelt veel schade aan bloe
sem en bloemknoppen teweeggebracht door een vroege
nachtvorst en dit jaar is weer aanzienlijk nadeel toe
gebracht. Hoeveel is momenteel nog niet te overzien.
Aanvankelijk was de gedachte dat het meeviel, maar
later kwamen steeds meer sobere berichten binnen.
Een goed overzicht is thans echter nog onmogelijk,
vooral ook omdat de schade zo grillig ontreedt. Op
korte afstand ziet men de grootst mogelijke verschil
len. Op 't ene bedrijf moet men zoeken naar een be
vroren bloemknop, op 't andere kan men nauwelijks
een gave knop vinden. Zeker is echter dat op een aan
tal percelen een sterke oogstreductie heeft plaatsge
had.
De nog gesloten bloemknoppen van de apoels ble
ken weer even gevoelig als de open perebloesems.
Vaak zien zelfs bij de zeer kleine knopjes de vrucht
beginsels al bruin. Winston en Cox bleken ditmaal
de gevoeligste rassen, doch ook Jonathan. Golden
Delicious en Stark Earliest hebben vaak zwaar ge
leden. Verder is uiteraard de schade dicht bij de grond
erger dan bovenin de bomen. Mede hierdoor heeft het
kleinfruit ook vaak een flinke tik gekregen.
In het midden van het land (de Betuwe) en In Lim
burg schijnt het nog kouder geweest te zijn dan hier,
zodat de schade daar waarschijnlijk nog groter is.
Daarentegen zou het nadeel in de Noordoostpolder
van geen betekenis zijn.
Blijvend vast werk en goed verzorgd enz.! Vele
kleinere bedrijfsgenot en gaven aan het zoet gefluit
gehoor. Nu zijn de fabrieken daar weer dicht en
is men meestal door verkoop ook nog zijn bedrijf
kwijt. Zij die hun bedrijf trouw zijn gebleven en
zich aanpassen aan de immer vernieuwende be-
drijfswisselingen hebben er geen spijt van te zijn
gebleven. Waarmee we maar zeggen willen dat
men de oudo schoen niet te snel weg moet werpen
voor men zeker is van de nieuwe.
VAN verschillende zijden is in de laatste tijd de
noodklok geluid over onze vlasindustrie, waar
van het bestaan niet alleen op de helling staat, maar
die op korte termijn met d~ ondergang bedreigd wordt.
In de laatste 3 jaren is de vraag naar bewerkt vlas
steeds afgenomen, waardoor de markt overvoerd werd
en de prijzen van het afgewerkte produkt zodanig zijn
gedaald, dat deze verliesgevend zijn en niettegen
staande de teelt aan vlas in ons land in drie jaren is
gedaald van meer dan 33000 ha tot nu geschat 12000
ha is er nog een teveel aan vlas.
Het is niet, dat men in de bedrijven de vaste lasten
niet kan verdienen, neen de fabrikage is zonder meer
verliesgevend geworden en insiders zijn het er over
eens, dat als de prijzen niet op korte termijn stijgen,
het met de vlasbewerking gedaan is.
DE OORZAKEN
Verschillende oorzaken zijn hiervoor aan te wijzen.
De voornaamste hiervan zijn:
a. het niet meer mengen van vlas met vooral kunst
vezels;
b. het dalende verbruik van zuiver linnen stoffen;
c. het niet opgenomen zijn van vlas in de harmoni
satie van verschillende landbouwprodukten in
E. E. G. verband. Wel wordt hieraan nog hard ge
werkt, maar men weet nog niet, wanneer dit zal
gebeuren. In ieder geval in 1967 niet
d. de afbraakprijzen voor de grondstoffen in de ge
hele textielbranche.
BEWERKINGSPREMIE
Daarom ziet men alleen uitkomst in een belangrijke
verhoging van de bewerkingspremie totdat het vlas in
de harmonisatie van landbouwprodukten in E. E. G.
is opgenomen. En wel tot op een peil van de gezamen
lijke premies in Frankrijk, omdat de vlasindustrie de
klappen heeft moeten opvangen en met ondergang be
dreigd wordt.
NIEUWE MARKT
In De Stem van 17 april komt Ir. Sparenberg van
het Instituut voor Verwerking van Landbouwproduk
ten te Wageningen met de mededeling van een nieuwe
markt voor vlassers: „Mengen van nylon met linnen".
Hij is echter zo summier met verdere mededelingen
hieromtrent, dat de vraag rijst of deze mededeling niet
meer verwarrend dan verhelderend werkt. Het is im
mers algemeen bekend, dat voor 1963 vlas gemengd
verweven werd met nylon en andere kunststoffen en
zelfs op een zo grote schaal, dat de A. K. U. een vlas
fabriek ging stichten om de voor haar benodigde vlas
vezels zelf te bewerken tot op een gegeven moment de
gehele zaak werd stilgelegd en de pas opgerichte fa
briekshallen voor andere doeleinden werden inge
richt.
WAAROM OPNIEUW MENGEN
De vraag is dan ook, waarom de industrie er op
nieuw toe zou willen gaan vlas te mengen met kunst
stoffen. Zit hier een blijvend perspectief in, of is het
omdat het vlas nu tegen afbraakprijzen in de markt
ligt? Is het laatste het geval dan zou de bekend
making van het geval misleidend kunnen zijn. Is ech
ter het eerste het geval en zit in het opnieuw gaan
mengen van vlas een blijvend perspectief dan had
men toch wel van de heer Sparenberg mogen ver
wachten, dat hij er op gewezen had, dat dit een reden
voor de Overheid zou moeten zijn om van onze vlas
industrie nog te redden wat ervan gered kan worden.
En dit door, al was het maar voor korte tijd, een be
langrijk hogere verwerkingspremie te gever?
R. v. A.
