PRIJSVRAAG
Kastelen in Zuid-Beveland
De jeugd heeft het voorrecht
onbevooroordeeld te kunnen zijn
ER. was een bommeldrom In Turkeye
EH ZULLEN weinig mensen zijn die de geschiede
nis van het Hoge Huis te Oud Sabbinge zo goed
^en als de heer J. Knuit te Wolfaarts
dijk. Op een van de koudste avonden van deze win
ter hebben we hem opgezocht en gevraagd iets te
^er liet Hoge Huis, waarvoor hij zoveel
belangstelling heeft.
WAT er na 1350 met het kasteel gebeurd is, weten
we niet. Wel weten we, dat het in de vorige
eeuw, en ook nog wel in onze eeuw, gebruikt werd
als boërderij. Tot ongeveer tien jaar geleden werd
het in vrij vervallen toestand bewoond.
27
VAN DE „GOESE" PAGINA
Onder het motto „uit belangstelling kan begrip voort
komen", hadden wij een gesprek met Wim de Jager, de
nieuwe voorzitter van de Christelijke Plattelands jongeren.
Wim de Jager werd op zestien-jarige leeftijd lid van de
afdeling Nieuwdorp-Lewedorp van de C. P. J. Drie jaar ge
leden werd hij dagelijks bestuurslid. Naast zijn werk op de
boerderij heeft het verenigingsleven en de sport zijn warme
belangstelling.
Uit dit gesprek willen wij naar aanleiding van gestelde
vragen de indrukken en meningen van Wim de Jager weer
geven.
Vraag: Wat is volgens jou de belangrijkste doelstelling in het jongerenwerk
Antwoord: in de eerste plaats om de jeugd een goede vorming te geven, zodat ze later niet alleen een
bekwaam boer kunnen zijn, maar ook op ekonomisch, sociaal, kortom op elk terrein volwaardige leden van
de maatschappij zullen zijn.
Vraag: Hebben onze verenigingen in deze tijd nog een werkelijke reden van bestaan?
Antwoord: Volgens mij wel. Ik vind het erg belangrijk de jongeren in te schakelen in het organisatiewerk,
zodat ze leren hoe ze zich later als volwassen mensen kunnen laten gelden. Vooral voor de landbouw al»
geheel is dit van belang, omdat ons land grotendeels van de industrie bestaat.
Ik betreur het, dat er drie landbouworganisaties zijn, omdat één organisatie veel sterker zou staan.
Vraag: Denk je dat onze verenigingen samen kunnen smelten en in welk tijdsbestek?
Antwoord: Eén organisatie zal wel ieders wens zijn, maar om dit te verwezenlijken
In de eerste twintig jaar zal het niet meevallen, zo het al niet onmogelijk is. Maar dat het er op de duur
niet van komen zal, wil ik toch ook niet beweren. Het voornaamste struikelblok is wel het christelijk
onderwijs. Daar hechten wij wel bijzonder veel waarde aan.
Vraag: Wat zijn je bezwaren tegen de PJ G?
Antwoord: Als organisatie heb ik tegen de P J G weinig bezwaren. Het grootste bezwaar zie ik in het
ontbreken van het betrekken van God tijdens de bijeenkomsten.
Vraag: Zie je in de P J G voordelen die de C P J niet heeft?
Antwoord: Hierop kan ik moeilijk antwoorden omdat ik de P J G niet van dichtbij ken.
Het grootste voordeel vind ik, dat jullie vereniging veel groter is en dus veel sterker staat. Het tweede
pluspunt is, dat jullie de mogelijkheid scheppen volkshogescholen te bezoeken, bijvoorbeeld de vierweekse.
Vraag: Lees je de Plattélandsjeugd wel eens en wat vind je er van?
Antwoord: Een enkele keer. Wat ik ervan vind? Ik zou me er best op willen abonneren.
Vraag: Welk soort avonden organiseren jullie voor je leden?
Antwoord: De afdelingen hebben onder andere gespreksavonden. Provinciaal organiseren we kader-
kursussen en wedstrijddagen. Deze laatste ook in samenwerking met de P J G, oriëntatieritten en natuurlijk
onze jaarlijkse toogdag.
Vraag: Keur je het goed dat jullie leden onze dansavonden bezoeken?
Antwoord: Ik ben er niet tegen, maar heb er zelf geen behoefte aan. Dat moet iedereen voor zichzelf
weten.
Ik hoop dat de samenwerking zoals die nu is tussen onze organisaties, in de toekomst zal blijven bestaan
en dat we uiteindelijk tot één organisatie zullen kunnen komen.
^JEÏNSPIREERD door de publikaties over oude boerderijen in Zeeland, die regelmatig in dit blad
verschijnen, kwamen we op het idee eens na te gaan of er in vroeger tijden kastelen in Z.-Beveland
hebben gestaan. Bij nadere informatie bleek, dat er onder andere te Kapelle en Kruiningen wel iets
gestaan moet hebben, maar helaas konden we hier niets over te weten komen. Het enige bestaande
kasteel is te vinden in Oud Sabbinge (bij Wolfaartsdijk); "Het Hoge Huis". Van "De Hellenburg" te Baar
land zijn de fundamenten opgegraven.
VOOR ONGEREMDE RIJMERS
Die ging met zjjn zussen uit rije.
Toen kwam er een aap
Met een snuit als een raap,
En die gooide die zussen met keie.
uit Winnie de Pooh.
JN Connecticut
In een waterput,
Verdronk mijn tante Eefje.
Jaren later
Dronk mijn oom 't water
Nog uitsluitend door een zeefje.
John O'Mill.
o
dit zijn zogenaamde „Limmerikken".
Eén van onze afdelingsleden verzon laatst ook
een pakkende „Limmerik". Maar h\j bleef voor de
laatste regel steken.
Wij nodigen onze lezers uit hem te helpen.
Welke slimmerik maakt een goed eind aan deze
Limmerik?
Morgen ga ik zeilen, zeilen op de zee,
Zeg eens aardig meisje, vaar jy met me mee?
Het meisje dacht na
En toen zei ze ja
Deze laatste regel moet dus rijmen op „zee" en
„mee". Voor de leukste vondst hebben wij een
aardige prijs in petto. De inzending sluit 14 dagen
na verschijning van dit blad. Meer vondsten zijn
toegestaan.
Opsturen aan de heer R. Wartena,
Molenweg 21,
Kattendijke.
Veel succes.
Door gebrek aan plaatsruimte zijn niet alle
ideeën die in de afdeling rijpten tot uitwerking
kunnen komen.
Een interessant artikel van Job Kakebeeke
over het Veerse Meer is blijven liggen en zal
mogelijk later worden gepubliceerd.
Niettemin stellen wij het op hoge prijs deze
twee pagina's te mogen vullen.
"HET HOGE HUIS"
DE HEREN VAN SABBINGE
De geschiedenis van dit kasteeltje gaat terug tot
in de 12e eeuw. De eerste bewoner die we kennen
is Aegidinius, of Gilles, Heer van Sabbinge. Deze
heer van Sabbinge kennen we, doordat hij op 13
februari 1208 tezamen met Graaf Willem van Hene
gouwen een brief ondertekende.
In 1290 vinden we Wouter, Heer van Sabbinge,
die lid was van de Vierschaar. De Vierschaar uit
de Middeleeuwen is vergelijkbaar met het Hoog
gerechtshof, zoals we dat tegenwoordig kennen.
Hieruit blijkt dus wel, dat Wouter in die tijd een
zeer belangrijk persoon geweest is.
Dan kennen we nog Jan van Sabbinge. Van
hem weten we alleen, dat hij schildknaap is geweest
en omstreeks 1350 geleefd heeft.
FUNKTIE VAN HET KASTEEL
Uit de bouw valt op te maken, dat het onder
andere benut werd voor verdedigingsdoeleinden
Dit is duidelijk te zien aan de muren die 1 a lVt
meter dik zijn. Ze zijn gebouwd van zogenaamde
moppen die in kleur variëren van lichtroze tot diep
rood. Ook de grote kelder wijst duidelijk in deze
richting. Voor tijden van beleg moest er immers
een grote hoeveelheid voedsel opgeslagen kunnen
worden.
Een derde bewijs wordt geleverd door de schiet
en/of kijkgaten die zich in de muren bevinden.
Bovendien bleek het vroeger omringd te zijn
door een gracht. De ongeveer 20 meter hoge toren
was van heinde en verre zichtbaar.
"HET HOGE HUIS" IN DE VORIGE EEUW
Enige jaren geleden werd het aan de gemeente
Wolfaartsdijk verkocht voor het symbolische bedrag
van één gulden. De gemeente verkocht het op haar
beurt aan de tegenwoordige eigenaar, die het zorg
vuldig liet restaureren, Bij deze restauratie heeft
onze gastheer, de heer Knuit, een belangrijke rol ge
speeld.
De huidige eigenaar heeft getracht de oude vorm
zo goed mogelijk te bewaren. Op één punt is van
de vroegere bouw afgeweken, het kasteel heeft er
een zijvleugel bij gekregen. Ook de twintig meter
hoge toren is weer in ere hersteld.
Oud Sabbinge kan met recht trots zijn op haai
kasteel.
"DE HELLENBURG"
JN tegenstelling tot het Hoge Huis zijn van de
Hellenburg alleen de fundamenten bewaard ge
bleven.
Omdat het vermoeden bestond, dat er nog res
ten van het kasteel aanwezig zouden moeten zijn,
begon men in 1958 te graven.
De onderzoekingen wijzen uit, dat het kasteel in
de 14e eeuw gebouwd moet zijn. De ingang bevond
zich aan de noordkant.
Op aanwijzingen van de heer van Rooyen, die
ons over dit kasteel inlichtte, begon men met het
onderzoek op het voorplein, wat achter de ingang
is gelegen.
DE NAAM
JJ|TAARSCHIJNLIJK dankt De Hellenburg zijn
naam aan het woord Helium of Helle.
Hiermee werd Zeeland omstreeks het jaar 700
aangeduid.
I
DE GESCHIEDENIS
^JVER de historie van het kasteel zijn weinig
konkrete gegevens bekend.
Men neemt aan, dat Hendrik en Costijn van
Renesse, die in 1312 bezittingen in Baarland ver
wierven, de stichters van De Hellenburg zijn.
Later, van 1450-1452, werd het kasteel vergroot
door Frederik van Renesse, die na een ruzie met
de bisschop van Utrecht, verbannen werd en zich
in Baarland vestigde.
In 1477 werd De Hellenburg door een waters
nood verwoest.
Het volgende bericht dateert van een gravure
uit 1606. Het kasteel was toen reeds in verval.
Uit de "Croniek van Stnallegange" citeren wij
nog het volgende:
"Voormaals stond er een swaer en heerlijk kas
teel, rontom in sijne wateren".
