1906 - 12 MAART - 1966
12
MET HERSTEL EN DE KOSTEN
JJKT spreekt vanzelf, dat van meet af krach
dichten van de dijkgaten. De daartoe b
deels gehaald van de aangrenzende schorren
bachtsheerlijkheid, waarvoor een behoorlijke
en voor niets was er dus niet bij.
De grond werd gevlet door de Thoolse
wagen en smalspoor vervoerd. (De tijd Vc
grijpers was nog niet aangebroken.) In tota
mannen aan het werk.
Het water stroomde nu in zo'n massa en met zulk een
vaart binnen, dat het over de Thoolse dijk heensloeg en het
in korte tijd in een deel van de aangrenzende Oud-Vosse-
meerse polder zelfs een kleine 2 m hoog kwam te staan, zij
het dan voor korte tijd. Evenzo stroomde in een stuk van de
Dalempolder een behoorlijke dres water binnen. Ongeveer te
zelfder tijd werd een bres geslagen in de noordelijker gelegen
polder Vogelsang (pijl 3) in de nabijheid van het veer (V.).
Kort daarop volgde ook hier een tweede breuk (pijl 4).
NIET MEER TE HOUDEN
ALDRA kon ook het dijkje tussen Oud Kijkuit en Slabbe-
coorne het niet meer houden en werden daarin niet
minder dan 3 gaten geslagen (pijlen 5, 6 en 7). (Foto 1).) Het
duurde niet lang of Oud Kijkuit en Leguit met het daarin
gelegen gehucht Boshoofd (B) vloeiden (foto 2). Wat vluchten
kon, zocht een onderkomen in het dorp Oud-Vossemeer of
aan de overzijde van de Thoolse dijk. En wie dit niet kon,
moest helaas een verblijf op zolder voor lief nemen. Geluk
kig konden nogal wat paarden en vee gered worden. In veel
mindere mate was dit echter het geval met varkens en
pluimvee.
„VOSMEER ER SLECHT AAN TOE"
ÏMET dorp „Vosmeer" was er slecht aan toe. In de lagere
gedeelten kwam het water zelfs van 1.501.80 boven
de begane grond. Geen wonder dus dat de meeste mensen
naar de zolder moesten verhuizen. Spoedig echter kwamen
de Thoolse vissers met hun roeiboten te hulp en konden
de mensen evenals die van Boshoofd naar de Thoolse dijk
worden gebracht. Vandaar vond een ware exodus plaats.
Ieder die maar enig voertuig bezat, vervoerde mensen van
„Vosmeer" naar Tholen. Velen werden daar ondergebracht
in de school op de markt, waar tevens een centrale keuken
werd ingericht. Vele anderen vonden bij particulieren
onderdak. Ouden en zieken werden in de voormalige so
ciëteit gehuisvest. Weer anderen kregen bij particulieren
of bij familie onderdak. Slechts enkele gezinnen verlieten
het dorp niet. (Na 4 weken kon de terugkeer naar huis
weer beginnen).
Dag in dag uit stroomde het belangstellende bezoekers
naar het rampgebied. Vooral 's Zaterdags en 's Zondags
kon men velen overal vandaan op de Thoolse dijk aan
treffen. Menigeen maakte zelfs een rondvaart door ons
nieuw zo tragische Venetië (foto 4).
wnar; tholen
firer*forti
Afb. 2. Boshoofd. Op
achtergrond hofstede
voorheen bewoond door
faiw. A. x, Tilbeurgh
thans Boonman.
MW ATER SNOODFONDS"
AOK H.M. Koningin Wilhelmina kwam pers
langstelling voor de getroffenen blijk ge
bijzonder op prijs gesteld.
Dat het bij de talloze bezoekers niet all
blijken uit het feit, dat overal vandaan aller
zonden en in het watersnoodfonds zoveel wer
schade hadden, in welke vorm ook een 1
worden uitgekeerd. Het Rijk kwam er hierbi,
Wat het stadje Tholen betreft, hiervoor
geluk geweest, dat dank zij krachtdadig optr
burch de op het Schinkeldijkje (S) staande
Deze toch leverden door het heen en weer z\\
een steeds groter gevaar voor nieuwe dijkl
werd.
"A7ELE ouderen onder ons zullen zich de watersnood van 12 maart 1906 nog zeer wel herinneren. Ofschoon vrijwel in het niet
verzinkend bij de katastrofe van 1953, bestaat er toch aanleiding om nu zestig jaar later nog eens op 1906 terug te zien.
In de loop van de namiddag van 12 maart 1906 dreigde de hevige hoge stormvloed met steeds verder toenemend gevaar.
Ten slotte sloeg deze fel toe en werden de zeedijken van een 27-tal polders in het oosten van onze provincie op tal van
plaatsen doorbroken met alle gevolgen van dien. Nadat men reeds zo grote angst had doorstaan, zag men nu hoe in een korte
spanne tijds een enorme schade werd aangericht; om van het daarmede gepaard gaande leed maar te zwijgen.
Gelukkig vielen, voor zover mij bekend, geen mensenlevens te betreuren. (Hoe anders was dit helaas in 1953, toen in ons
deltagebied totaal 1853 mensen jammerlijk omkwamen).
Onderstaand staatje geeft inzicht omtrent de spreiding en de omvang der overstroomde gebieden een beeld:
Aantal
Oppervl.
Streek
polders
in H.A.
Eiland Tholen
7
500
Oost Zuid-Beveland
8
2194
Oost Z.-Vlaanderen
8
2070
Omgeving Braakman
2
770
Totaal
25
5534
De schade van velerlei aard, die uit de ramp voortvloeide in een totaal cijfer uit te drukken, is niet wel-mogelijk. Alleen
kan ik memoreren, dat de totale kosten van dijken dichten, verzwaren en verhogen wel eens op 2V< millioen gulden zijn ge
steld. Voor die tijd een niet gering bedrag. Onze ruimte laat niet toe om van elk der rampgebieden een afzonderlijke schets
te geven. We willen ons daarom beperken, tot één, met name de oost en middennoord zijde van Tholen. We maakten de ramp
daar van nabij mee.
HET VERLOOP VAN DEZE OVERSTROMING
IT EVENDIG herinner ik me nog hoe omstreeks een uur of
vier n.m. de golven met een reuze kracht heen sloegen
over de dijk van de Slabbecorne polder. (Zie kaartje.) Het
water was toen in de nauwe Eendracht tot de ongekende
hoogte van 4.40 m boven N.A.P. opgejaagd.
Welk een verslagenheid verwekte het, toen plotseling even
voorbij het Schinkeldijkje (S) in de Slabbecoornedijk het
eerste gat geslagen werd (pijl 1). Dit zou allengs tot een lengte
van plm. 25 m afbrokkelen. Kort daarop volgde ongeveer
midden in deze dijk een tweede breuk (pijl 2), waardoor ten
slotte een gat van plm. 160 m ontstond.
Het toppunt van de ramp werd wel bereikt, toen de vol
gende morgen bij de opkomende vloed het Zwaandijkje (Zw)
brak (pijl 8) en de Kerkepolder met het daarin gelegen dorp
Oud-Vossemeer onderliep.
Andermaal ontving ook de Oud-Vossemeerse polder een
flinke dres water, thans in het lagere noordelijk gedeelte.
Via de afvoersluis naar het gemaal in de Hikkepolder ge
lukkig dat deze laatste „droog" bleef en het verder ook is
gebleven kwam dit water er binnen.
Inmiddels was ook de Susanne polder bij St. Annaland
onder gelopen. We komen daarop nader terug.
Afb. 1. Doorbraak tus
sen Slabbeeoorne cn O.
Kijkuit.p. Achtergrond
hoeve Karnemelk spot
^ptfltjes en 7).
.Slcibbt cetmftjJSa
QuxlKjjAuit
Leguit J4
VoQtti*X$ SÓ
JCttkef. /f4
OudM*n 421A*
J?/////- överstAoomd
(St (Xnr%+Lm.ixct!
V% óUwÈeiia:/}»*
Tot*EiLTboLe-Ti,:
TA.
