Luzerne
in
het
bouwplan
De bedrijfsekonomische
aspecten
AAN het behoud van een goed produktievcrmogen van de
grond moet steeds de nodige zorg besteed wórden. Een
van de mogelijkheden die ons hierbij ten dienste staan is de
teelt van luzerne.
De grondverbeterende werking van luzerne berust in hoofd
zaak op het effekt van doorworteling van de grond onder de
bouwvoor. Daarnaast brengt luzerne stikstof in de grond. Niet
in alle gevallen zal luzerne de oplossing van de moeilijkheden
met struktuur en doorlatendheid van de grond geven. Veelal
zal de toevoer van organische stof met groenbemestingrgewas
sen niet gemist kunnen worden.
Naast de grondverbeterende werking zal aandacht besteed
dienen te worden aan de financiële opbrengst-mogelijkheden
van dit gewas.
De geld-opbrengst wordt bepaald door kg-opbrengst x kg-
prijs. De kg-opbrengst wordt sterk beïnvloed door de grond
soort en het weer en wisselt dientengevolge van jaar tot jaar,
de prijs wordt de laatste jaren min of meer bepaald door de
import van droog produkt (pallets) uit andere landen.
ÏJit een aantal waarnemingen blijkt, dat het saldo (ink?, stik
stof nalevering en opbrengst-verhogende werking) vrijwel gelijk
ligt als het gemiddelde saldo van gerst. Uitgaande van een
gemiddelde opbrengst van 12 ton zal de kg-priis circa 9,5 een*
moeten bedragen.
Met dit artikel en het vorige artikel afgelopen week, is ge
tracht de belangrijkheid van luzerne, voorwat betreft de gun
stige invloed op de struktuur van de grond, alsmede de finan
ciële aspekten aan te geven.
Hierbij plaatsen wij
het tweede gedeelte van
het door de heren M.
Murre en J. M. van der
Weele verzorgde artikel
over de luzerneteelt en
wel het bedrijfs-econo-
misch gedeelte van de
teetl. In tegenstelling
tot de mededeling van
de vorige week willen
wij er alsnog gaarne op
wijzen dat de heer M.
Murre dit bedrijfs-eco-
nomische gedeelte van
het artikel samenstelde.
RED.
DIJ het opstellen van een bedrijfsplan (bouwplan) met daarin op-
genomen een bepaalde oppervlakte luzerne voor de groenvoeuer-
drogerijen, kan de boer zich de volgende vraag stellen:
past het in de bedrijfsorganisatie
hoe groot is het eventueel te investeren kapitaal
wat is de geldelijke opbrengst, resp. het saldo per ha.
De eerste vraag is niet zonder meer te beantwoorden. Dit houdt
namelijk nauw verband met de beschikbare arbeid, de mechanisatie-
graad en de mechanisatiemogelijkheden. Het te investeren kapitaal
is te begroten. Eveneens zijn de geldelijke opbrengst en het. s^ldo per
ha te becijferen. Totale opbrengst minus toegekende kosten geeft het
saldo. Uiteraard betreft dit slechts een begroting die echter gebaseerd
kan zijn op bedrijfsekonomische gegevens van voorafgaande jaren.
De teler wil nu weten wat het saldo van luzerne is of welke prijs
per kg gedroogd produkt gemaakt moet worden in vergelijking tot
andere gewassen. Voor een juiste beoordeling is het nodig bouwplan
nen met en zonder luzerne onderling te vergelijken, daar we nog
niet de beschikking hebben over voldoende gegevens wat betreft de
nawerking van luzerne op de verschillende grondsoorten, resp. gewas
sen, zal volstaan worden met het berekenen van het saldo van zomer-
gerst, terwijl vervolgens zal worden berekend wat luzerne per kg
droog produkt moet opbrengen om eenzelfde saldo per ha te geven.
Saldo berekening zomergerst per ha
HIERBIJ wordt uitgegaan van de gemiddelde kg-opbrengst per ha va-
een aantal akkerbouwbedrijven 30) op de Zeeuwse Eilanden over
de jaren 1960 t/m 1964. De kg-prijs wordt gesteld op 32 cent.
Totaal saldo per ha
Opbrengst 4550 kg a 0,32
Stro-opbrengst
Totaal
Toegerekende kosten
Zaaizaad
Bemesting
Sproeiloon
Maaidorsen -f- stropersen
Opslag, drogen en schonen
Sproeimiddelen
Rente, verzekering, etc.
Totaal
60,—
82,-
30,-
200,—
91,—
50,
36,—
IN tabel 2 wordt weergegeven de bruto-opbrengst minus zaaizaad en be-
mestingskosten plus de berekende nawerking en het totale saldo in gul
dens per ha en als vergelijking wordt het saldo van zomergerst over de jaren
1957 t/m 1964 in deze tabel opgenomen.
Voor nadere toelichting wat betreft N-nalevering en opbrengst-niveau ver
hogende werking wordt verwezen naar het eerste deel van dit artikel.
d of Ka (uc ?/7 Q V y
1.456,
120,
1.576.—
549,—
Saldo 1.027,—
fyy<v4:
Wanneer een maaidorser -f pers op het bedrijf aanwezig is, dan wordt het
saldo met 200,per ha verhoogd en wordt dan 1.227,De kosten "aan
afschrijving, rente, enz. van bedoelde machines zijn zgn. vaste kosten en
worden bij de saldo-berekening buiten beschouwing gelaten.
Het saldo van bovengenoemde akkerbouwbedrijven (L.E.I.-bedrijven) was
over de jaren 1960 t/m 1964/'65 gemiddeld 1.136,per ha. Hierbij zijn dus
bedrijven die met eigeh machines oogsten en persen en bedrijven die met de
loonwerker werken.
Opbrengst luzerne (gedroogd produkt per ha)
PVENALS bij alle landbouwgewassen loopt ook de opbrengst van luzerne
1* van jaar tot jaar vrij sterk uiteen. Uit waarnemingen van een tweetal
drogerijen (Scherpenisse en Dollard-bedrijf gemeente Groningen) blijkt dit
over de jaren 1952 t/m 1964 te variëren tussen 9,3 ton en 14 ton/ha. Het
gewogen gemiddelde over deze periode was 10,8 ton/ha.
Voor de drogerij te Scherpenisse was dit over dezelfde periode 9,314:6
ton per ha met een gemiddelde van 11,4 ton.
In 1964 was de opbrengst aan gedroogd produkt per ha voor een drietal
Zeeuwse drogers als volgt:
Scherpenisse
Zierikzee
Kortgene
13,1 ton
12,5 ton
13,3 ton
V/ n6i "6?
oyjlJa KK
Welke prijs per kg droog produkt moet de teler ontvangen om
eenzelfde saldo te verkrijgen als voor zomergerst berekend?
ITITERAARD hangt dit af van welk saldo men voor gerst uitgaat. De meest
juiste vergelijking is o.i. als voor deze berekening wordt uitgegaan van
het gemiddelde saldo van de L.E.I.-akkerbouwbedrijven 1.136,/ha) over
de jaren 1960 t/m 1964. De belangstellende lezer kan dan nagaan in hoeverre
dit overeenkomt met zijn eigen bedrijf. Verder wordt aangenomen dat de
kosten van zaaizaad en kunstmest, enz. (toegerekende kosten) gelijk zijn aan
de opbrengstverhogende werking -f- stikstofnalevering van een éénjarig
luzernegewas (de berekende nawerking is gemiddeld ƒ260,/ha; de kosten
aan zaaizaad -f- bemesting, enz. kunnen gesteld worden op circa 200,/ha).
De uitbetalingsprijs door de drogerij is bij deze aanname dus gelijk aan
het saldo (bruto-opbrengst stikstöfnalevering en opbrengstverhogende
werking toegerekende kosten).
(iZe verder pag. 15.)
Opbrengsten en prijzen zijn ontleend aan de mede
deling no. 112 van het P.A.W. te Wageningen door
ir. H. A. te Velde (P. A. W.) en ir. J. A. Grootenhuis
(I. B.).
32
