SAMENWERKING
op
Noord-Beveland
Mogelijkheden voor een
50 ha-bedrijf
KORTE WENKEN
ONDERZOEKDUUR GROND KORTER
16
Ë\OOR de Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting Noord-
U Beveland" is een rapport samengesteld over de be-
drijfsopzet van het grotere akkerbouwbedrijf van 50 ha.
Een commissie, bestaande uit de heren S. J. de Regt (voor
zitter), J. J. van Arenthals, S. J. Dees en W. Wisse (namens
de Vereniging) en door de heren ir. H. P. de Bruin, Kodde
en Murre, de R.L.V.D. voor de Zeeuwse Eilanden vertegen
woordigende, heeft in dit rapport een aantal bedrijfsmodel
len uitgewerkt waardoor een beter inzicht verkregen wordt
in de bedrijfsvoering van de grotere akkerbouwbedrijven
voor de volgende jaren. Het rapport behandelt de pro
bleemstelling, de psychologische, juridische en fiscale as
pecten van samenwerking, de ontwikkeling van kosten en
opbrengsten, bedrijf sty pen, enz. Vele grafieken en tabellen
zijn tussen en naast de tekst opgenomen. Op de juridische
en fiscale aspecten die bij samenwerking om de hoek komen
kijken, gaan wij in ons volgend nummer nog nader in. In
een aantal bijlagen wordt veel cijfermateriaal gegeven voor
belangstellenden die nog dieper in deze zaken willen dui
ken.
Inlichtingen omtrent dit rapport zullen de bedrijfsvoor-
lichters aan belangstellenden desgewenst gaarne nader
verstrekken.
Coirjnsptoat
OVER een periode van 10 jaar stijgen de kosten
op de grotere akkerbouwbedrijven gemid
deld met 2 per jaar. Ondanks de financiële toe
name van dc opbrengsten, blijkt het netto-over
schot over genoemde periode ongeveer gelijk te
blijven hetgeen in feite door de waardedaling
van het geld een daling van het inkomen voor
de boer betekent.
De individuele boer kan slechts een beperkte
uwloed uitoefenen op de prijsvorming van land-
bouwprodukten, alsmede op een aantal kostenfak-
toren. Het is daarom van groot belang een zodanige
bedrijfsopzet te kiezen, dat de bewerkingskosten
(arbeid -f mechanisatie) zo laag mogelijk zijn bij
een financieel hoog onbrengend bouwplan. Vanuit
de arbeid bezien is er namelijk een steeds verder
gaande mechanisatie te verwachten door stijgende
arbeidslonen en afname van arbeidskrachten. De
bewerkingskosten vormen ongeveer 60 van de
totale kosten en elke stijging heeft direkte in
vloed op de winst van het bedrijf.
IN dit rapport, „Samenwerking op Noord-Beve
land", zijn een viertal bedrijfs- en arbeidsbe-
grotingen uitgewerkt, waarbij gestreefd is naar
een zo gunstig mogelijke inzet van arbeid en
werktuigen.
Als uitgangspunt is gekozen een akkerbouwbe
drijf van 50 ha, met een Noordbevelands bouw
plan en eigen mechanisatie. Arbeidsbezetting
twee volwaardige arbeidskrachten (A).
Daarnaast is uitgewerkt een soortgelijk bedrijf
met inschakeling van de loonwerker voor
oogst werkzaamheden (B)„
Een samenwerkingsvorm van drie bedrijven
met gezamenl'jke werktuigen. De loonwerker
verricht nog enkele werkzaamheden (C).
En tenslotte een 250 ha bedrijf met volledig
eigen werktuigen (D).
Het aantal arbeidskrachten per 50 ha is gelijk
gehouden. In het bouwplan alsmede in de opslag
en verwerking van produkten op het eigen bedrijf
zijn variaties aangebracht.
Het netto-overschot bedraagt resp.:
bedrijf A 410,/ha
bedrijf B 367,—/ha
bedrijf C f 508,/ha
bedrijf D S677—/hc
UIT dit voorbeeld bedrijfs- en arbeidsbegrotin-
gen blijkt dat een duidelijk hoger rendement
gehaald kan worden en een gunstiger arbeids
organisatie mogelijk is naarmate in meerdere mate
gemeenschappelijk gebruik van werktuigen plaats
vindt. Tevens is becijferd dat bij stijgende arbeidsr
itmen en andere kosten deze tendenz duidelijker
wordt.
De samenwerking tussen landbouwbedrijven be*
tekent in mindere of meerdere mate verlies van
eigen zelfstandigheid. Op deze sociale aspekten Is
nader ingegaan in hoofdstuk II waarin voorts de
juridische en fiskale aspekten van samenwerking
behandeld zijn. Als mening van de kommissie
komt naar voren, dat een schriftelijke samenwer
kingsovereenkomst noodzakelijk wordt geacht.
Wat de juridische vorm betreft wordt in deze ge
vallen voorkeur gegeven aan een maatschap. Een
N.V.-vorm wordt om verschillende redenen min
der geschikt geacht. De fiskale aspekten van N.V
en Maatschap zijn aan de hand van enkele voor
beelden becijferd.
Aan de bedrijfsmodellen uit dit rapport moet
geen absolute waarde worden toegekend. Zij moe
ten slechts gezien worden als voorbeelden, waar
op talloze variaties mogelijk zijn. Het dóel is met
konkrete cijfers de ekonomische gevolgen van
samenwerking te benaderen en voorbeelden te
geven voor de praktijk, die met soortgelijke vraag
punten te maken krijgt.
nlT jaar is er de mogelijkheid om landbouw-
bedrijfsgebouwen voor de fiscale boekhou
ding te herwaarderen, zonder dat hierover extra
belasting behoeft te worden betaald. Of u dit moet
doen kunt u het best met een deskundige van ons
Boekhoudbureau bespreken, of indien u hierbij
niet bent aangesloten met uw boekhouder. Wan
neer u het moet doen, doe het dan direkt want het
is zo 1966 en dan bent u te laat!
DE ervaringen met het telen van aardappelen
op een rijenafstand van 75 cm waren ook dit
jaar weer zeer gunstig. Niemand wil meer terug
naar een smallere rijenafstand. De grondbewer
king gaat beter en gemakkelijker en u kunt een
betere aardappelrug opbouwen, waarin zeer goede
aardappelen groeien met een hoge opbrengst. Wer
kelijk, stap over op 75 cm!
iETS normaliseren is altijd goed, ook voor uw
bedrijf. Zo bespaart een goed normalisatie
schema u veel uren arbeid bij het afstellen van
de machines. Veel boeren gingen reeds over op een
normalisatie van de rijenaf standen bij de gewas
sen en kozen 11 of 121/2 cm. Bij 12'/2 cm komen
granen op 25, bieten op 50 en aardappelen op 75
cm rijenafstand. Bezie eens of dit v. geen voordelen
"biedt.
L1 EN consumptieteler stelt andere eisen dan
een pootgoedteler. Een grove partij met veel
knollen boven 40 mm geeft een grotere hoeveel
heid verkoopbare aardappelen. Hiervoor is het
nodig, dat de poters niet te veel kiemen per knol
hebben, vooral bij rassen zoals Eigenheimer, die
gemakkelijk een fijne sortering geeft. De wijze
van voorkiemen is hierop van invloed.
SAMENWERKEN is moeilijk maar wel voor-
delig. Ook buiten de landbouw kennen veel
bedrijven een of andere vorm van samenwerking.
Ga eens na of er hier voor u mogelijkheden liggen,
vooral nu de arbeids- en werktuigkosten steeds
hoger worden. Bovendien kunt u met 1 of 2 man
veel werkzaamheden niet verrichten, omdat meer
mensen nodig zijn. Door samen te werken, werkt
ii gemakkelijker en goedkoper.
AAN samenwerking zitten tal van facetten, die
u*- u moet bezien alvorens hiermee te beginnen.
Heel belangrijk is de keuze van de partner waar
mee u in zee zal gaan. Hoewel samenwerken geen
huwelijk is, is het toch wel een belangrijke vorm
van samengaan. Jonge boeren gaan hier gemak
kelijker toe over dan de ouderen. Hebt u plannen
of moeilijkheden, bespreek deze met uw bedrijfs-
voorlichter.
JN verband met de grote inzendingen, de reor
ganisatie en de verbouwingen bij het Bedrijfs-
laboratorium voor Grond- en Gewasonderzoek te
Oosterbeek is de wachttijd bij het grondonderzoek
in de wintermaanden van de afgelopen jaren nogal
sterk opgelopen. Vele boeren durfden na januari
geen grondmonsters meer te laten nemen, omdat
de vrees bestond dat de uitslagen niet voor het
bemestingsseizoen terug zouden zijn. Het ziet er
naar uit dat hierin dit seizoen verandering zal
komen. Eenerzijds is dit een gevolg van de mecha
nisatie bij het onderzoek wat reeds een versnel
ling betekent vergeleken bij voorgaande jaren, ter
wijl anderzijds de weersomstandigheden hun in
vloed doen gelden.
In verband met de vorst en de overvloedige
regen van de laatste maanden zijn minder mon
sters ingezonden. Het ziet er dan ook naar uit dat
er eind januari geen achterstand meer zal zijn
zodat de grondmonsters direkt na ontvangst in
onderzoek kunnen worden genomen. Dit betekent
een onderzoekduur van drie a vier weken.
