DE HOFSTEDE
„TORENZIGT"
1126
ZEEUWS LAND- EN TUINBOUWBLAD
Ï-' -O-:. - -
- -
i /S&-* 4
*- *- -
1 ••- -.i« f
JU*»*.*
IIWm&w *3ïMi*
w &&+Mr ,- f
^d A-'T' Ar •'- V* f •-♦«
4t*
V* A
-z'
/i...
Het blad uit de overloper van 1794, met
beschrijving van de N.O.-hoek in de Nisse-Stelle
De Ambagtsvrouw
Baand
van Nisse
N.
aan
gem.
150
dezelve
N.
aan
1
gem.
-
Gasthuys in Goes
N.
aan
gem.
262
't zelve
Z.
aan
2
gem.
175
Mels Gerardse
Idert
Acdae
NO.
aan
gem.
264
zijne
denzelven
NO.
aan
1
gem.
034
denzelven
NO.
aan
3
gem.
denzelven
N.
aan
gem.
262
denzelven
Boomgaard
5
gem.
150
Saamen
63
gem.
151 R
Baand
NOORD—OOSTHOEK
Begind van N.W. in, strekkende O. op.
De Hoog Edel Gebo- j
ren Vrouwe G. van f
der Nisse, Ambagts- gem. 150
vrouw van Nisse, l
Hofstede
Dezelve W. aan 't
zelve Bosch en
Boomgaard, waaron
der Erfpagt van H.
Pekhuys Erven 2 jem. 125
en van de Kerke
Nisse - gem. 225
Saamen
dezelve
Marinüs Gorsse
De Ambagtsvrouw
van Nisse Hof en
Boomgaard
Marinus Gorsse
Denzelven Erfpagt
van Kerke
Ellewoutsdijk
denzelven
denzelven
De Ambagtsvrouw
van Nisse
36
gem.
252
O
aan
1
gem.
057
O.
aan
1
gem.
023
z.
aan
2
gem.
066
0.
aan
5
gem.
080
N.
aan
1
gem.
O.
aan
3
gem.
250
O.
aan
3
gem.
O.
aan
3
gem.
080
\Idert
hijne
Saamen
58 gem. 58 R.
Ofschoon we reeds lang plannen
hadden enkele oude boerderijen op
Schouwen-Duiveland eens onder
de loupe te nemen, hebben we in
het vroege najaar ons bezoek aan
dit eiland definitief uitgesteld tot
direct na de ingebruikstelling van
de machtige Oosterscheldebrug.
Een al geruime tijd lopende toezeg
ging zal derhalve weldra in vervul
ling gaan.
Dit is ook de reden waarom we
nogmaals op Zuid-Beveland blijven
en wel dicht in de buurt van „De
Mooie Staak", di3 onderwerp van
een vorig artikel was.
De aandacht werd ditmaal ge
trokken door de hofstede „Toren-
zigt", waarvan de naam reeds in
1823 voorkomt, en welke is ge
legen in de Nisse-, Stelle- of Vrou
wepolder tussen de dorpen Nisse,
Kwadendamme en Ovezande.
Deze polder behoort tot de Buiten
polders van Nisse en vormt met de
Baarland-Stelle één geheel.
Het ontstaan van de Nisse-Stelle
ligt in de 15e eeuw, nadat eerst in
1400 en 1401 de Nieuwlandeken-
en de Zakpolder waren ingedijkt.
Een tijdlang bleef nog een restant
van de Zwake bestaan tussen de
Nisse-Stelle en het Oudeland vara
Nisse. Het huis op de Stelsedijk
(thans geheel gerestaureerd) vlak
bij de oprit naar Kwadendamme
en Oudelande wordt geacht hot
oude veerhuis aan dat water ge
weest te zijn. Het is bekend ondei
de naam ,,de Moggekeête", be
hoorde voorheen tot de boerderij
en was in gebruik als arbeiders
Oude boerderijen
in Zeeland
woning. Na 1510 en misschien reeds eerder behoefde
het geen dienst meer als veerhuis te doen, daar in dat
jaar de Kruiningen Polder werd ingedijkt.
De bedoelde hofstede zien we, komende uit de
richting 's-Gravenpolder, links vanaf de Stelsedijk in
de polder liggen en wel in de zgn. Noord-Oosthoek,
zoals die is aangegeven in de oude overlopers.
NIEUWBOUW IN 1763
UUIS en schuur zijn in de lengterichting aaneen-
11 gebouwd en om ons omtrent de ouderdom niet
in het ongewisse te laten heeft de bouwer in de noord
gevel van het woonhuis met ijzeren cijfers het jaartal
1763 aangebracht.
De oude kaart van Zuid-Beveland van W. T. Hat-
tinga, opgenomen in 1747, leert ons echter dat toen
op die plaats reeds een boerderij was ingetekend, zo
dat het in 1763 zeker een grondige vernieuwing van
een reeds bestaand oud huis betreft.
De woning is opgetrokken in geelkleurige baksteen
en vertoont uiterlijk weinig opvallende bijzonder
heden. De ramen, die alle van luiken zijn voorzien,
zijn wat groter dan ze aanvankelijk wel geweest zijn.
In de eindgevel is een klein getralied venster aange
bracht. Inwendig zijn nog gedeeltelijk zware zolder
balken te zien, doch veel is door latere betimmering
weggewerkt.
De woonkamer bezit nog vrij veel 18e eeuwse oude
blauwe wandtegels, die rondom als lambrizering ter
hoogte van ruim 1 meter zijn aangebracht. De afbeel
dingen stellen molens, vissen, vogels, kastelen, brug
getjes, schepen en dergelijke voor. Ze vertonen in de
vier hoeken alle de zgn. kleine „spinnetjes".
Vermeldenswaard is nog dat een typische geschil
derde hoekkast zich in de kamer bevindt, welke af
komstig is van de hofstede „De Mooie Staak" in het
Ronde Poldertje.
DE LANDBOUWSCHUUR
HEZE is van een rieten dak voorzien en van binnen
vrij royaal van indeling. De stallen vooral bieden
meer ruimte en zijn breder dan in de alleroudste
Zeeuwse schuren.
De schuur is geheel van hout met 2 stel mendeuren
en het wagenhuis in de eindgevel. Opvallend is de
nogal lichte constructie van de gebinten, hetgeen deed
vermoeden dat het gebouw van jongere datum is dan
het huis. Uit een koopcontract van het midden der
vorige eeuw bleek inderdaad dat de schuur omstreeks
1835 werd vernieuwd.