BIJ
DE
BOERDERIJ
1014
ZEEUWS LAND- EN TUINBOUWBLAD
EEN praktische verlichting in en rond de boerderij moet ongetwijfeld tot één Aan de gereedschappen
van de tegenwoordig niet geringe bedrijfsuit■rusting gerekend worden. Door immers de bedrijfsge
bouwen doelmatig, modern en praktisch te verlichten kunnende vele werkzaamheden 's avonds, even
tueel 's nachts en ook in de zeer vroege ochtenduren sneller, gemakkelijker en veiliger worden ver
richt. Goed licht op «Ie boerderij moet men zien als een waardevolle hulp.
If et werk op een bedrijf omvat immers niet alleen werkzaamheden binnen de gebouwen, zoals
melken, biggen verzorgen enz. Het strekt zich ook daarbuiten uit en wanneer de natuur ons in herfst en
winter bedeelt met maar weinig uren daglicht, is een goede verlichting rondom en tussen de gebouwen
een onmisbare hulp voor een goede bedrijfsvoering. Door een efficiënte buitenverlichting kan daarmee op
het erf normaal gewerkt worden zonder kans op ongelukken en schade.
Het is vrijwel onmogelijk wenken voor de verlichting te geven die voor elke boerderij zouden opgaan.
De situatie ter plaatse, de duur v an het gebruik enz. moeten bepalen welk soort licht en hoeveel lampen
voor een bepaald geval nodig zijn. Dit kan het beste met een installateur ter plaatse worden bekeken.
Want de wijze waarop deze buitenverlichting moet worden aangebracht, is afhankelijk van de situatie
v an de gebouwen. De lichtpunten moeten „strategisch" over het complex worden verdeeld.
Voor het hier beoogde doel kan men, gezien licht technische, economische eigenschappen en om rede
nen van een goede kleurweergave kiezen tussen kwiklanipen en gloeilampen. Om een weloverwogen
keuze mogelijk te maken worden in dit artikel de voornaamste kenmerken van beide typen lichtbronnen
besproken, zodat men bij aanschaf of wijziging van een buitenverlichting weet waarover men het heeft
en welk soort lampen en armaturen het meeste profijt oplevert voor een goede gang van zaken op
het bedrijf.
Kwiklampen in verbeterde uitvoering
ALLEREERST de kwiklampen, dit zijn gasont-
ladingslampen, bestaande uit een ballon met een
inwendig ontladingsbuisje. Na het ontsteken ontstaat
een kwikdamp, waarin de ontlading en lichtopwek-
king plaatsvindt. In de loop van de jaren zijn er een
aantal typen ontwikkeld, te weten de HP-, de HPL-,
de HPL-R- en de MLL-lamp.
Het licht van de eerstgenoemde, de HP-lamp, is
blauwachtig wit, waarbij kleuren zeer slecht te zien
zijn. Voor terreinverlichting bij boerderijen is ze in
feite dan ook niet geschikt. Dat wij haar echter het
eerst noemen ligt aan het feit dat deze lamp het oud
ste in de serie was en omdat het principe van de licht-
Persglaslamp, type „spot". Verkrijgbaar voor 100
wt 150 Watt. De levensduur van persglaslampen
bedraagt ca. 1500 brand uren.
opwekking bij de latere typen hetzelfde is. De gas
ontlading komt tot stand in het genoemde inwendige
buisje. Dit is 5 cm lang en heeft een dikke wand
van kwartsglas. Dit buisje, dat bestand is tegen de
hoge temperaturen en de druk die in de ontlading op
treedt, is gemonteerd in een ballon van een soortge
lijke vorm als de normale gloeilamp. Deze is gevuld
met stikstof, wat onder meer tot doel heeft de over
tollige warmte af te voeren.
De HPL-lamp is een verbeterde uitgave van de
HP-lamp met als voornaamste eigenschap een veel
betere kleurweergave. Voor het hier beoogde doel is
dit in feite de meest geschikte kwiklamp. De buiten
ballon is aan de binnenzijde voorzien van een fluores
cerende poederlaag welke het uitgezonden licht door
een bepaalde samenstelling naar het rood toe corri
geert. Dit heeft tot gevolg een aanzienlijk betere kleur
weergave dan bij de HP-lampen. Ze vindt dan ook
een ruimtetoepassing als lichtbron voor buitenver
lichting, zoals straat- en terreinverlichting, maar ook
in grote loodsen en hallen. De levensduur van deze
lampen bedraagt gemiddeld 4.000 branduren met een
lichtterugval van circa 15 gedurende deze tijd. Ze
kunnen in alle brandstanden worden toegepast. De
ballonvorm is enigszins peerachtig. Ze wordt ver
vaardigd voor 50, 80, 125, 250, 400, 700 en 1000 W.
Voor het ontsteken van de lampen is, net als bij de
HP-typen, een voorschakelapparaat nodig.
Bescherming en verblinding
UOOR een goede buitenverlichting zijn, niet alleen
als bescherming voor de lamp, maar ook om
verblinding en hinder te voorkomen, armaturen nodig.
De voorkeur daarbij gaat uit naar z.g. breedstraal-
armaturen, die in de voornaamste kijkrichting een
lage helderheid vertonen.
Er zijn ook diepstraat- en schortarmaturen; de eer
ste zijn geheel van metaal, de tweede gedeeltelijk, met
nog een extra afschermende brede ring van melk
kleurig glas of kunststof (acrylaat).
De HPL-R-kwiklampen hebben eenzelfde ontla
dingsbuisje als de HPL-lampen en hebben ook een
voorschakelapparaat nodig om te ontsteken. De bal
lonvorm is echter geheel afwijkend. De brede boven
zijde is voorzien van een inwendige spiegelreflector
met daarop r og een laag flourescentiepoeder. Door
deze laag wordt het in de uitstraling aanwezige ge
deelte ultraviolet, evenals bij de HPL-lampen, voor
namelijk in rode straling omgezet, waardoor een zeer
redelijke kleurweergave wordt bereikt. De uitgezon-
Toepassing persgl "amp in houder (DV 16) tegen de gevel
erf, achter de woning.
De persglaslamp, type „flood" heeft een gefacet-
teerde deksel, waardoor het licht in een brede
bundel wordt uitgestraald. Ook verkrijgbaar in
100 of 150 W .tt uitvoering. De foto laat een pers
glaslamp 150 Watt zien in een eenvoudige druip-
waterdiehte en aanrakingsveilige lamphouder met
stalen montagebeugel. Het lamphouderhuis van
deze lamphouder (DV 16) is van zwart asbest
„Philite". Tussen lamp en lamphouderhuis wordt
een afdichtingsring van siliconrubber geklemd.
den lichtstroom wordt naar beneden gereflecteerd,
waardoor deze in haar geheel gericht is naar die
plaatsen -waar het licht het meest gewenst is: het
werkvlak. De vorm van de reflector is zodanig dat
over een groot oppervlak een zeer gelijkmatige ver
lichting wordt verkregen. De onderzijde van de bal
lon is inwendig gesatineerd. Voor binnenverlichting
heeft de inwendige reflector het voordeel dat op de
lamp vallend stof en vuil geen invloed uitoefent op de
lichtstroom. Voor stoffige ruimten dus een groot plus
punt. De levensduur van de HPL-R-lamp bedraagt
ook circa 4.000 branduren met gedurende deze tiid
een lichtterugval van circa 20 Ze kunnen in alle
brandstanden worden toegepast.
weer
van k
daarn
kwikl
wordt
J
zot
he i
Preed
voorz:
Dit ai
125 V
