Effectieve bestrijding van
vruchtboomkanker mogelijk
Afscheid van de heer A. Spruit
DE O L V E
VA
18 7 9
DINGEN VAN DE WEEK
953
TUINBOUW
LEVENSVERZEKERING - PENSIOENCONTRACTEN
WINSTDELING VOOR ALLEN
VRIJDAG 8 OKTOBER I 9 G 5
yRUCHTBOOMKANKER, een schimmelziekte van de bast, is dit jaar in ernstige mate opgetreden Voor
de fruitteelt is dit een schadepost. Voor het onderzoek naar de beste bestrijding is het echter een
„gunstig" jaar geweest. Bijna alle proeven hebben een duidelijk resultaat opgeleverd zodat er in 1965 aan
zienlijke vorderingen zijn gemaakt. Aldus verklaarde dr. D. Mulder van het proefstation voor de fruitteelt in
de volle grond te Wilhelminadorp onlangs in een radio-uitzending.
Ten eerste is gebleken, dat bespuitingen ten tijde
van de bladval met bestrijdingsmiddelen die koper, of
koper en kwik bevatten, inderdaad de ziekte kunnen
voorkomen.
In de tweede plaats is komen vast te staan, dat de
ascosporen die in de herfst besmetting teweegbrengen,
over aanzienlijke afstand door de wind kunnen wor
den verspreid.
Ten derde kon worden waargenomen, dat als een
boomkwekerij in de nabijheid van een sterk door kan
ker aangetaste hoogstamboomgaard ligt, de éénjarige
bomen een zeer zware aantasting kunnen vertonen.
Tenslotte is gebleken, dat wondbehandelingsmidde-
len die speciaal zijn samengesteld met het oog op de
behandeling van kankerwonden, een genezende wer
king kunnen uitoefenen.
Hoewel hiermee de vruchtboomkanker nog niet de
wereld uit is, kan toch worden gezegd, dat de bestrij
ding geen probleem meer hoeft te zijn als er voldoen
de tijd en moeite aan besteed wordt. De basis van de
bestrijding moet het voorkómen zijn van de aantasting
in de boomkwekerij. Dit voorkomt namelijk de af
levering van bomen met verborgen gebreken die tot
teleurstelling na het uitplanten leiden. Er is dan ook
in één district van de Nederlandse Algemene Keu
ringsdienst voor Boomkwekerijprodukten NAKB,
deze herfst voor het eerst aan de boomkwekers geadvi
seerd, de bomen vóór het rooien met koper of koper
kwik te spuiten. Daarna is het nodig de jonge boom
in de pas geplante fruittuin jaarlijks in de herfst te
beschermen tegen aantasting van stam en takken door
één of twee bespuitingen. Gezien de hoge investe
ringskosten in de fruitteelt is deze voorbehoedende
bespuiting zelfs noodzakelijk. De eerste vijf jaar moet
dit worden volgehouden, zodat stam en gesteltakken
zich gezond kunnen ontwikkelen. Daarna kan men
het van allerlei faktoren laten afhangen, of nog elk
jaar moet worden gespoten.
Tenslotte is er de behandeling van de kankerwon
den zelf. Hier zitten twee kanten aan. De kans op be
smetting van jongere takken wordt kleiner, wanneer
door reiniging van oude kankerwonden de produktie
van ascosporen kleiner wordt. Ditzelfde wordt ook
bereikt door wegzagen en direkt verbranden van alle
kankertakken die zonder bezwaar kunnen worden
gemist.
Voorts is er sedert kort de mogelijkheid uitgekrabde
kankerwonden te behandelen met een schimmeldodend
middel, dat in tegenstelling tot reeds langer bestaan
de snoeiwond-afdekmiddelen, een genezende werking
uitoefent. Er moet hierbij echter direkt worden ge
wezen op het gevaar, dat aan het gebruik van deze
stoffen verbonden is voor hem die ze toepast. Het
werkzame bestanddeel is een organische kwik ver
binding, die verbranding van de huid op handen en
gezicht kan veroorzaken. Men streeft er daarom naar,
deze middelen een dusdanige samenstelling te geven
dat spatten en uitlopen is uitgesloten.
Deze behandeling van stam- en takkankers met
helende kankerwondbehandelingsmiddelen moet ech
ter als een overgang worden beschouwd. Zodra de
bespuitingen in de herfst, zowel in de boomkwekerij
als in de boomgaard, algemeen ingang hebben gevon
den, zal het optreden van kankers op de stam tot de
uitzonderingen behoren. Daar de schimmel echter ook
op andere dan fruitbomen voorkomt, zal het gevaar
van hernieuwde aantasting steeds blijven bestaan.
Tot zover zijn alleen de direkte maatregelen ter
sprake geweest die de vruchtboomkankerschimmel
zelf treffen. In ruimer verband gezien kan men echter
ook andere maatregelen nemen die ten doel hebben
de vatbaarheid van de boom te verminderen. Reeds
bij de keuze van een perceel voor aanleg van een
boomgaard moet er op worden gelet of de mogelijk
heid van voldoende en regelmatige ontwatering aan
wezig is. Onregelmatige waterhuishouding van de
grond bevordert immers vruchtboomkanker. Boven
dien is het vanwege het besmettingsgevaar onverstan
dig een nieuw perceel fruit vlak naast een oude slecht
verzorgde boomgaard aan te leggen.
Bij de stikstofbemesting dient men enige matiging
in acht te nemen indien er kans op kankeraantasting
bestaat. Een rijke stikstofvoorziening maakt de boom
namelijk meer vatbaar voor de kankerzwam. Daar
elke wond door kanker kan worden besmet, moet de
snoei bij voorkeur bij drpog wéér uitgevoerd worden.
Grote snoeiwonden moeten worden afgedekt met de
een of andere verf. Als er gevaar voor besmetting
bestaat, is het aan te raden na de snoei nog een b^-
spuiting met een half procent "Ikooeroxychloride of
drie-tiende procent van een koperkwikpreparaat toe
te passen.
Binnenkort zal de heer A. Spruit, hoofdassistent
bij het Rijkstuinbouwconsulentschap voor Zeeland
en West Noord-Brabant, zijn werkzaamheden als
specialist voor de bloembollenteelt in het zuid
westelijk kleigebied beëindigen.
De heer Spruit, die uit Noord-Holland afkomstig
is, heeft er de voorkeur aan gegeven na een werk
periode van ongeveer tien jaar in Zeeland en
West Noord-Crabant weer naar zijn geboortegrond
terug te keren een soortgelijke functie te aanvaar
den bij het Rijkstuinbouwconsulentschap te Hoorn.
Met de inzet van zijn gehele persoonlijkheid
heeft de heer Spruit zich gegeven aan het bloem
bollenvak in ons ambtsgebied. Hij heeft vooral de
gladiolenteelt in het zuidwesten inhoud weten te
geven, niet alleen op vaktechnisch gebied, maar
speciaal ook wat het bewaren en verwerken van
de leverbare gladiolenknollen betreft. De tulpen
teelt, die hem zo na aan het hart ligt, heeft in de
afgelopen tien jaar echter niet zo'n vlucht geno
men. Als één van zijn idealen zag hij steeds het
van de grond helpen van de tulpenteelt, waarbij hij
zich terdege bewust was van de technische pro
blemen van deze teelt in het zuidwesten.
De heer Spruit was behalve bij de telers ook een
graag geziene "figuur bij de organisaties en de han
del. Hij onderhield naast regionale ook vele waar
devolle contacten in landelijk verband om op de
hoogte te blijven.
Hij heeft in een volkomen eigen stijl talrijke le
zingen gehouden, waarbij de nuchtere zakelijke
kijk op de praktijk hem typeerde. Het bloembol
lenvak in het zuidwesten verliest in de heer Spruit
een adviseur van gehalte. Hij was met name door
zijn deskundigheid en positieve instelling een
waardevol medewerker. Bovendien was hij door
zijn opgeruimd karakter een prettig collega. Het is
begrijpelijk dat wij hem daarom in de gelederen
van het Rijkstuinbouwconsulentschap te Goes node
zullen missen. Dit neemt echter niet weg dat wij
hem met zijn nieuwe functie van harte feliciteren
en hem met zijn gezin veel succes toewensen voor
de toekomst.
Eventuele gegadigden voor de functie van voor
lichter voor de bloembolleteelt in Zeeland en
West Noord-Brabant kunnen zich reeds nu mel
den bij het Rijkstuinbouwconsulentschap, West
singel 58 te Goes.
Vereist is: Middelbare Tuinbouwschool en/of
Tuinbouwvakonderwijzer, U.L.O.-diploma strekt
tot aanbeveling.
Salaris volgens Rijksregeling, afhankelijk van
opleiding, leeftijd en ervaring, van 470,tot
S 913,per maand.
De standplaats is Goes, terwijl de woonplaats
Steenbergen is. Er is een riante woning in Steen
bergen beschikbaar.
De Rijkstuinbouwconsulent,
Ir. L. VELLEKOOP.
WE kunnen niet anders dan tevreden zijn oven
de wijze waarop dit seizoen de fruitafzel
plaats vindt. Er zijn op de Zeeuwse veilingen
ruime aanvoeren van appels en peren, de prijzen
kunnen zich goed handhaven op een niveau dat
voor de teler aantrekkelijk is.
Enkele jaren achtereen waren de prijzen te
laag en af en toe werd er door sommigen wel
eens getwijfeld aan de toekomstmogelijkheden
van het fruitbedrijf. Dit jaar geeft de teler weer
moed. Zelfs rassen en kwaliteiten waarvan nie
mand meer enige verwachting had, worden dit
jaar zodanig betaald dat de kosten die er aan
besteed zijn weer enigszins worden goed gemaakt.
Af en toe horen we ook de opmerking maken
dat het fruit erg duur is dit jaar. We zijn van
mening dat dit een verkeerde uitdrukking is. Het
fruit is niet abnormaal duur, zeker niet wanneer
we het gaan vergelijken iet de kosten van vele
andere dingen die we dagelijks nodig hebben.
Alleen hebben we de laatste jaren op een prijs
peil gezeten dat te laag was. Het prijspeil van
fruit in 1963 en 1964 gaf enkel voor de beste
fruitbedrijven een redelijk bestaan en men moest
voor het beoordelen van de rentabiliteit zeker niet
uitgaan van de kostprijzen van grond en eigen
arbeid in deze tijd, want dan kwam men bijna
steeds tot een negatief resultaat.
Nu is kostprijsberekening niet de sterkste zijde
van vele telers en wanneer men maar aan een
enigszins redelijk inkomen kwam, werd al gauw
gezegd dat het wel ging, maar in feite moet toch
met alle produktiefaktoren en de kosten hiervan
rekening worden gehouden om de rentabiliteit
van het bedrijf vast te stellen.
Wanneer boomgaarden vlot worden verkocht
tegen 25.000,per ha dan mag men als teler
met een goed bedrijf op eigen ;rond ook wel een
dergelijke prijs rekenen en daarvan een rente
percentage van 5 Wanneer het loon van een
vakarbeider met inbegrip van social- lasten enz.
minstens 150,per week bedraagt dan is toch
een loon van dezelfde hoogte voor de ondernemer
niet teveel gerekend?
liet zijn zo maar enkele gedachten die bij ons
opkomen naar aanleiding van hetgeen we af en
toe horen over de fruitprijzen van dit jaar. Ze
dienen minstens op het huidige peil te liggen om
de teelt aantrekkelijk te doen zijn en de onder
nemer een redelijke vergoeding voor zijn gelever
de prestaties te geven.
In de komende weken zal er veel werk verzet
moeten worden op de fruitbedrijven. Laten we
hopen dat de weersomstandigheden zodanig zul
len zijn dat alles een goede voortgang kan hebben.
Binnen niet al te lange tijd zullen er dan weer
boomgaarden zijn waarin alles is geplukt en een
gemakkelijker periode breekt dan aan. Dan komt
ook weer de tijd dat men zich met name in de
oudere fruitgebieden zal moeten bezig houden
met de vraag of er gerooid moet worden.
De teler die de zaak nuchter bekijkt zal ook
nu weer tot de conclusie komen dat er voor ver-
oudere rassen en bomen maar één oplossing is
en wel: opruimen. Zelfs dit jaar, nu er toch be
trekkelijk hoge prijzen voor deze rassen worden
betaald, blijft er toch nog weinig van over. On
der de beste omstandigheden mag van dergelijke
rassen nog geen teeltresultaat van betekenis wor
den verwacht.
De laatste jaren is er op grote schaal gerooid
in de oudere fruitcenLa. Er is veel vernieuwd en
aangepast, maar toch zijn er nog boomgaarden
die noodzakelijk aangepakt moeten worden. Juist
een jaar als 1965 is bij uitstek geschikt om dat
te doen.
Een moeilijk vraagstuk is de aanplant van
bomen op oude boomgaardgrond. Veel is hierover
de laatste jaren reeds gezegd en gesproken. De
kansen om een goed resultaat te krijgen zijn be
langrijk toegenomen. Het geld dat hiervoor wordt
besteed, zal zonder twijfel een nuttige besteding
betekenen, wanneer hel althans noodzakelijk is
om bepaalde maatregelen te nemen. Bodemon
derzoek en kartering kunnen hiervoor de nodige
aanwijzingen geven. De deskundigen van het Rijks
tuinbouwconsulentschap te Goes zullen hierover
alle gewenste inlichtingen willen verschaffen.
Verstandig is het om het rooien van boomgaar
den vroeg te doen, wanneer het nog niet al te nat
is. De grond heeft dan het minste te lijden.
Maakt men zelf de bomen klein dan kan de
motorkettingzaag zeer nuttige diensten bewijzen.
Handige modellen zijn hiervan in de handel. Ze
zijn huu geld meer dan waard. Bij grotere opper
vlakten kan men het beste iemand inschakelen
die is gespecialiseerd in het rooien van bomen en
hiervoor de nodige materialen heeft. Met bijt en
zaag zoals vroeger gaat het niet meer, dat
Tof. de volgende week.
Tot volgende week.
