De kosten van teelt en bewaring
van zaai-uien
DINGEN VAN DE WEEK
Veel peren op Zeeuwse veilingen
HFT is officieel herfst geworden. Dat is weliswaar
gepaard gegaan met hogere temperaturen eim
zon, maar we moeten er toch rekening mee boude»
dat het volgens de kalender najaar is. We kunne»
allerlei weer verwachten.
Voorlichting aan groentetelers
92?
TUINBOUW
VRIJDAG 1 OK TOB LR 19 G 5
MEDE als gevolg van de groeiwijze vraagt de verzorging van de zaaiui bij het behoud van een goede
bodemstructuur en bij de onkruidbestrijding meer arbeid dan de meeste andere gewassen. Ook de
oogst vergt veel arbeid, aldus de heer J. van Veen van het L. E. I. onlangs voor de radio.
Met machinaal schoffelen door een ruime regelafstand en met chemische onkruidbestrijding is het aantal
arbeidsuren in deze teelt sterk gedaald. Verder werd grote arbeidsbesparing verkregen door machinaal oog
sten en keren en oprapen van de uien. De totale arbeidsbehoefte van zaaiuien is bij het vroegere hand
werk vergeleken met ongeveer 65 verminderd.
Teneinde de invloed van deze veranderingen op de
concurrentiekracht van de zaaiui te kunnen nagaan,
zijn door het L. E. I. de kosten van de teelt bij ver
schillende werkwijzen berekend. Voor de berekenin
gen is uitgegaan van zowel het grote als het kleine
akkerbouwbedrijf in het belangrijkste produktiegebied
Goeree-OverflakkeeOp het grote bedrijf van 35 ha
wordt 3y2 ha zaaiuien en op het kleine van 4,60 ha
wordt 0,92 ha zaaiuien geteeld. Als uitgangspunt is
aangenomen, dat op het grote bedrijf de werkzaam
heden voor het grootste deel met eigen materiaal en
personeel worden uitgevoerd. Voor de chemische on
kruidbestrijding en de ziektebestrijding wordt de
loonwerker ingeschakeld.- Rooien en keren zijn be
rekend voor uitvoering met eigen machine en perso
neel of door een loonwerker. Voorts zijn aparte be
rekeningen voor oprapen en vervoer in zakken en
van oprapen en vervoer in zelflossende wagens ge
maakt. Ten aanzien van het klein bedrijf is aange
nomen, dat bijna alle mechanische bewerkingen in de
teelt en bij de oogst door loonwerkbedrijven worden
uitgevoerd.
Er wordt voorts van uitgegaan, dat op beide be
drijven de nodige zorg aan grond en gewas wordt be
steed. Daardoor kan de kilo-opbrengst op beide type
bedrijven worden gelijk gesteld, en wel op 44 ton
veldgewas of 41 ton netto per hectare. Ondanks grote
verschillen van de kostenfactoren op beide bedrijven
(voor het grote bedrijf arbeids- en trekkerkosten en
jaarkosten van de werktuigen, enz.; voor het kleine
bedrijf kosten van de loonbedrijven) lopen de totale
produktiekosten niet veel uiteen namelijk resp
8400,— en 3550,— per ha. De kostprijs van het
uien-nettoprodukt is ongeveer 8l/2 cent per kilogram.
Als de uien voor eigen rekening worden bewaard
of direct na het oogsten worden verkocht aan een
handelaar, geldt uiteraard de prijs van het bruto-
IIOEWEL in de afgelopen periode de pluk van
peren en Cox's Orange Pippin alle aandacht
vroeg op de Zeeuwse fruitbedrijven, werden op vele
.bedrijven waar men zelf sorteert, de avond- en mor
genuren toch dikwijls gebruikt voor het veiling-klaar
maken van het produkt.
Hierdoor waren er regelmatig flinke hoeveelheden
fruit te koop op de Zeeuwse veilingen, al zou het
uiteraard nog drukker geweest zijn met de aanvoer
wanneer de weersomstandigheden minder gunstig
waren geweest.
Vooral Conférence kwam tegen het eind van de
week sterk naar voren. Plaatselijk waren er toen dag-
aanvoeren van 85 ton van dit ras. Opvallend was het
zeer grote percentage kleine vruchten bij de Confé
rence aanvoer. Over het algemeen zijn ze klein van
stuk en hierdoor valt de kilo-opbrengst dikwijls tegen,
een verschijnsel dat zich overigens bij meer rassen
voordoet.
De vraag naar deze in Zeeland veel geteelde peer
was groot. De grote maten werden begin deze week
verkocht tegen prijzen van even boven 70 cent per
kg; I 6065 mm deed maandag 6569 cent en I 55
60 werd verkocht voor 59 cent; lid kwaliteit no
teerde rond 40 cent per kg en III grof rond 45 cent.
Een ander pereras waarvan de aanvoer ruim was,
was de Bonne Louise d'Avranches. Ook hiervan valt
de maat erg tegen dit jaar. De grote maten bleven vrij
I>E laatsïe tijd ondervindt de groenteteelt in
Zeeland en West-Noordbrabant zowel in de
open grond als onder glas steeds meer belangstel
ling. Naast de tuinbouwactiviteiten van de stands-
org'.nisaties en de Zeeuwse Groentetelers Vereni
ging geeft de Rijkstuinbouwvoorlichtingsdienst op
een zo goed mogelijke wijze richting aan de tech
nische ontwikkelingen en de aanpassingen vanuit
een veelal verouderde bedrijfssituatie.
Een belangrijk punt hierbij is dat voor vele
grondgebruikers de kennis van de ingevoerde
tuinbouwteelten ontbreekt. Eén van de belang
rijkste taken van de tuinbouw voorlichtingsdienst
produkt, die ongeveer V2 cent per kg minder is.
Worden de uien na het oogsten voor eigen reke
ning via de veiling verkocht dan zal de kostprijs van
het U. C. B.-klaargemaakte produkt ongeveer 13 cent
per kg bedragen.
Als op de bedrijven geen gebruik wordt gemaakt
van chemische onkruidbestrijding en alle teelt- en
oogstwerkzaamheden in handwerk worden uitgevoerd,
dan zal de kostprijs ongeveer 11 cent per kg zijn.
In het gebied Goeree-Overflakkee wordt het groot
ste gedeelte van de uien voor kortere of langere tijd
bewaard. Er zijn in het algemeen drie bewaarmetho
den: de luchtgekoelde bewaarplaats, de ren en de
Flakkeese hoop. De kosten van bewaren bestaan uit
de kosten van de bewaarruimte, arbeid van inbren
gen en uitslag, de verliezen door indrogen en uitval
en de rente over de gederfde geldopbrengst door niet
direct na de oogst te verkopen.
Om het verloop van deze kosten te kunnen nagaan
bij de verschillende bewaarmethoden en bij kortere
of langere bewaring, is gedurende een aantal jaren
in het gebied Goeree-Overflakkee een onderzoek naar
de bewaarverliezen ingesteld. De totale kosten bij
de verschillende bewaarmethoden lopen niet veel uit
een, de kosten van bewaren zijn echter hoog.
Als wordt aangenomen, dat de waarde van de uien
in september gelijk is aan de berekende kostprijs, ge
middeld 8l/2 cent per kg nettoprodukt, dan zal de
teler bij bewaren tot 1 februari bij brutoverkoop uit
een luchtgekoelde bewaarplaats ruim 14 cent moeten
maken om de kosten van het bewaren beloond te krij
gen. Bij een hogere kilogramprijs in september zal
echter verhoudingsgewijs ook de kostprijs van het
bewaarde produkt hoger zijn. Is de waarde bijv. in
september 12 cent per kg, dan zal de kostprijs om
streeks 1 februari bijna 20 cent per kg zijn.
stabiel op ruim 80 cent per kg. I 5560 mm steeg tot
even boven 70 cent per kg (maandag tot 75 cent) en
I 5055 mm werd verkocht voor ongeve.er 55 cent
(maandag tot 60 cent).
De aanvoer van Beurré Hardy is reeds over het
hoogtepunt heen maar plaatselijk toch nog van be
tekenis. De prijs van de grote maten die tijdelijk was
teruggelopen tot rond 90 cent per kg steeg eind
vorige week weer tot ƒ1,tot 1,10 per kg.
Legipont noteerde voor de grote maten even boven
70 cent per kg. I 6065 mm deed tussen 65 en 70 cent
en I 5560 mm rond 65 cent.
Bij enkele pererassen trad plotseling in ernstige
mate val op. Vooral bij Conférence werd dit ver
schijnsel waargenomen. Voor deze valperen werd
tussen 15 en 20 cent per kg betaald.
Bij de appels was de Cox's Orange Pippin het be
langrijkste ras. De prijs was vast, vooral door vraag
van de zijde der exporteurs. Zowel naar West-Duits-
land als België werd deze appel verladen. De prijs
liep geleidelijk op. Maandag deden de grote maten
van dit ras op de Zeeuwse veilingen rond 87 cent
per kg, I 6065 mm werd toen verkocht voor 65
70 cent en I 5560 mm voor 4045 cent. Gele par
tijen, die er overigens weinig aan de veilingen kwa
men, deden iets boven een gulden per kg voor de
grote maten. Klasse II kwaliteit was gemiddeld on
geveer 10 cent per kg goedkoper dan klasse I kwali
teit. Kroetappels iets lager op 1820 cent per kg.
Maandag 17 cent.
is de kennisoverdracht, vooral ook aan beginnende
telers, met het vooropgezette doel een verbetering
van het bedrijfsresultaat.
Een regelmatig persoonlijk contact tussen voor
lichter en tuinder is daarom van groot belang.
Door het feit dat voor Zeeland en West-Noord-
brabant slechts twee groentevoorlichters, t.w. de
heren M. Wattel en B. Baijense, beschikbaar zijn,
komt bij een groeiende belangstelling voor de
groenteteelt het regelmatig contact tussen voor
lichter en tuinder in gevaar.
(Zie verder pag. 929.)
De zon en de hogere temperaturen van de laatste
tijd zijn vooral door de telers van koude kas-tomaten
met vreugde begroet. Zij hadden de laatste tijd zware
zorgen over hun produkt.
De tomaten wilden maar niet rijp worden. Ziekten
vroegen extra aandacht.
Er zijn heel wat Zeeuwse tuinders die met deze
late koude tomatenteelt te maken hebben. Het zijn
degenen die eerst aardbeien in hun kassen hadden ew
daar tomaten op lieten volgen. Deze combinatie is
mogelijk, maar het mag niet tegen zitten. Dit jaai
waren de aardbeien ruim een week later dan nor
maal uit de kassen verdwenen. De tomaten waren
dus al wat achter. Toen kwam daar de koude en natte
zomer achteraan. Heel wat telers hebben maatregelen
moeten nemen om er wat van te maken. Deze maat
regelen bestonden in hoofdzaak uit het aanbrengen
van verwarmingsmogelijkheden in de kassen.
In de kas mag voor de tomaten de temperatuur
namelijk zeker niet beneden de 10° C komen en zon
der verwarming is dat gedurende verschillende dagen
in augustus moeilijk te bereiken geweest. Wanneer
alle ramen werden gesloten, wou het nog wel luk
ken maar dat is niet bevorderlijk voor de gewenste
luchtvochtigheid. Dit kwaad werd echter voor lief
genomen om te voorkomen dat door de lage tempe
ratuur er lage temperatuurbederf in de vruchten zou
gaan optreden.
De aangewezen weg was dikwijls het toevoeren van
warmte. Sommigen hebben dit gedaan door er een
hete luchtkachel in te zetten. Het nadeel is dat door
het dichte gewas de lucht zich niet zo gemakkelijk
kan verspreiden door de kas. In elk geval moet er
wel een krachtige ventilator bij te pas komen.
Er hangen nog veel onrijpe tomaten aan de plan
ten in de kassen waar we het nu over hebben. Er be
staat een goede vraag naar dit produkt, vooral voor
export. Het is van groot belang te trachten ze zoveel
mogelijk tot rijping te brengen. In het laatste nummer
van de mededelingen van de Zeeuwse groentetelers -
vereniging heeft de heer M. Wattel over het rijpen va»
tomaten enkele behartenswaardige opmerkingen ge
maakt. We mogen elke teler van late tomaten ver
wijzen naar dit artikel over de mogelijkheid van be
vordering der rijping door bemesting. Het is zeker
waard om terdege overwogen te worden.
Tenslotte nog dit: zorg er voor dat u met het bren
gen van warmte in uw kas niet wacht tot de tomaten
reeds hebben geleden door te lage temperatuur. Dan
is het kwaad geschied. Ga tijdig over op verwarming,
dan kan er zeker nog heel wat terecht komen van
de vele groene vruchten die nu nog aan de planten
hangen.
We horen bij de handel op het ogenblik algemeen
waardering voor de Zeeuwse tomaten uit de kassen
van de aardbeientelers. Hieruit komt een goed pro
dukt waar men graag de volle prijs voor betaalt. Het
is belangrijk te trachten zo lang mogelijk aan deze
vraag te voldoen. Het zijn immers juist de laatste
kilo's die de winst aan brengen.
We begonnen met te stellen dat de telers van late
tomaten het mooie weer met vreugde hebben begroet-
Dat is zeker ook het geval bij de fruittelers. Wat ia
er veel werk verzet kunnen worden de vorige week.
Het was overigens ook nodig want de peren vroege»
alle aandacht. Vanaf begin vorige week trad plotse
ling in ernstige mate val op bij bepaalde pererasse»
en in het bijzonder bij Conference en Bonne Louise
d'Avranches. Met man en macht is men overal gaan
plukken en er was weinig tijd om het produkt klaar
te maken voor de veiling.
De peren die nodig geoogst moesten worden, zitten
nu vrijwel op alle bedrijven in de kist. Thans vraagt
ook de appelpluk alle aandacht want de pluk van d
winterrassen kan beginnen en er zal veel moeten ge
beuren in de komende weken.
Met name zal er veel fruit in de koelhuizen opge
slagen worden.
Mogen we nog eens herinneren aan de noodzaak
zo vlug mogelijk na de pluk het fruit in de cel fe»
brengen. Het komt de bewaarbaarheid ten goede
Tot de volgende week.
