Geld speelt een (hoofd)rol
TE KOOP:
A. Begheijn Zn. N.V.
DINGEN VAN DE WEEK
907
TUINBOUW
(ii)
VRAAG NAAR TOMATEN
BLIJFT GOED
VB 14 DAG 24 SEPTEMBER 1965
GAARNE willen we ingaan op enkele vragen en opmerkingen van J. R. (in de „Plattelandsjeugd" van
10 september j.l.), in verband met de uitgifte van fruitbedrijven in Oostelijk Flevoland.
Daarbij willen we allereerst naar voren brengen, dat we het met zijn betoog in grote lijnen volkomen
eens zijn. Aan het stichten van fruitbedrijven zit vooral financieel zoveel vast, dat een „Bezint, eer ge begint"
zeker op zijn plaats is.
Aanvullend volgt hierbij nog een toelichting op bepaalde punten, die wellicht onduidelijk waren of on
voldoende belicht zijn.
GUNSTIGE RESULTATEN IN DE N. O. P.
Het besluit om in Oostelijk Flevoland een belang
rijk fruitcentrum te stichten is vooral gebaseerd op
de gunstige resultaten met de fruitteelt in de Noord
oostpolder.
De fruitbedrijven in de N. O. P. zijn over het al
gemeen zeer goed rendabel. Toen 13 jaar geleden de
eerste telers hier met een bedrijf begonnen was de
toekomst evenwel nog meer onzeker dan thans. In
die tijd was het niet best met de prijzen, zodat veel
appels en peren in de Schelde werden gelost. Boven
dien wist men niet of de fruitboompjes in de nieuwe
polder wel goed zouden gedijen. Gelukkig is alles
meegevallen. Niet alleen de pioniers van de „lichting
1952" hebben succes gehad, maar ook degenen die
na hen begonnen. Alle 95 fruittelers die in de N. O. P.
een bedrijf kregen toegewezen zijn nu blij dat ze de
grote stap hebben gewaagd.
Natuurlijk waren er ook tegenslagen, o.a. met
nachtvorst. Maar die werden in andere jaren weer
gecompenseerd door meevallers. Men wordt niet rijk,
maar wie zijn best doet kan zich met een fruitbedrijf
in de N. O. P. een goed bestaan verwerven.
VROEGE PRODUKTIE EN
IDEALE PERCEELSVORM
Klimatologisch heeft de Noordoostpolder nadelen,
maar er staan een paar belangrijke voordelen tegen
over Dat zijn o.a. de rechthoekige perceelsvorm, die
ideaal is voor bewerking met machines en de goedt
groei en vroege vruchtbaarheid van appelbomen op IX
Vooral dat laatste telt zeer zwaar voor een beginnen
de fruitteler. In 't algemeen geeft een appelaanplant
reeds het vierde jaar al zo'n produktie, dat de jaar-
kosten er ongeveer door worden gedekt. Gegevens van
het L. E. I. wijzen uit, dat men in de N. O. P. gemid
deld bijna een jaar vroeger in produktie is dan in de
meeste andere fruitcentra van ons land, met inbegrip
van Zeeland. Dat betekent vanzelfsprekend een gun
stig verschil in „aanloopkosten".
Tot nu toe kunnen de bedrijven ook op oudere leef
tijd nog goed mee met hun produktie en kwaliteit.
Alle gegevens die thans beschikbaar zijn, wijzen er
oo dat men ook in Oostelijk Flevoland prima groei kan
verwachten, met hoge opbrengsten van goeds kwali
teit. Althans bij goede verzorging. Op het proefbedrijf
te Dronten, dat in de afgelopen winter gedeeltelijk
werd geplant, groeiden de boompjes deze zomer on
danks de vele wind opmerkelijk goed.
KOSTEN ZIJN ZEER HOOG
Hoewel dus de stichtingskosten naar verhouding
niet ongunstig uitvallen, zijn ze toch zeer hoog. Feite
lijk is de raming van 15.000,a 17.000,per ha
te laag, want hierbij is geen rekening gehouden met
het benodigde bedrijfskapitaal voor financiering van
de oogst in het vïerde en vijfde jaar na het planten.
In de praktijk wordt dit meestal gefinancierd met ee«.
„oogstkrediet" van de bank, b.v. rekening-courant.
De vraag naar Nederlandse kastomaten blijft
groot. Bijna overal is het aanbod sterk terugge
lopen. Oek in Zeeland is dat het geval, echter met
uitzondering van het gebied Kapelle-Biezelinge,
waar in de kassen waarin eerst aardbeien zijn ge
teeld, de oogst in volle gang is. Bij gunstig weer
zullen de eerstkomende weken hier nog ruime
aanvoeren van tomaten blijven komen. De meeste
telers hebben maatregelen genomen om te lage
temperaturen tijdens de nachtelijke uren te voor
komen.
De prijs van de export-kwaliteittomaten is vo-
roige week nog geleidelijk opgelopen. Vrijdag werd
voor A 1 kwaliteit rond 1,per kg betaald. B 1
deed toen rond 0,90 en C 1 eveneens rond een
gulden per kg.
Maandag werd in Kapelle-Biezelinge voor A 1
1.01 per kg betaald; B 1 en C 1 noteerden toen
0,96 per kg.
Door het afnemende aanbod is ook de uitvoer
minder geworden. In de tweede week van septem
ber bedroeg volgens de gegevens van het Uitvoer
Controle Bureau voor Tuinbouwprodukten de
Nederlandse tomatenexport 6796 ton, waarvan 400
ton naar West-Duitsland, 12 ton naar België-
Luxemburg, 1978 ton naar Engeland, 268 ton naar
Frankrijk en 537 ton naar Zweden.
In Zeeland werden behalve voor West-Duits
land ook steeds tomaten voor Engeland gekocht.
De heer Spoor (L. E. I.) berekende het verloop van
de vermogensbehoefte voor fruitbedrijven in O. Fle
voland als volgt per ha:
le jaar
Inventaris f 2.600,—
Beplanting 7.000,
2e jaar
Inventaris 3.350,-
Beplanting 10.400,-
9.600,-
Fruit
f 13.750.—
400,—
13.350,—
3e jaar
Inventaris 3.800,-
Beplanting 13.400,-
4e jaar
Inventaris 3.850,-
Beplanting 15.850,-
Fruit
17.200,—
1.600,— Fruit
15 600,—
19.700,—
4.000,—
15.700,—
De berekening geldt voor een bedrijf van 8 ha. Men
ziet dat er voor machines en werktuigen 30.000,
is uitgetrokken (8 x 3.850,dat de aanplantkosten
(bomen, palen, enz.) zijn begroot op ca. f 4.500,per
ha en dat er dus daarnaast nog een zeer hoog bedrag
is uitgetrokken voor arbeid, pacht, kunstmest, rente,
enz., namelijk in totaal ca. 90.000,voor het hele
bedrijf.
De kosten van levensonderhoud worden niet apart
opgenomen, doch er wordt van uitgegaan dat deze on
geveer worden gedekt door de berekende arbeidsver-
goeding. In veel gevallen zal dit echter in de praktijk
niet kloppen, ook al werkt een beginnende fruitteler
vaak extra veel uren per week.
Meestal wordt vooral het eerste jaar nog onderteelt
toegepast. Er is echter aangenomen dat de opbrengst
hiervan slechts gelijk staat met de kosten van de ar
beid die er aan werd besteed.
WIE ZAL DAT BETALEN
Natuurlijk is het bedrag van f 4.000,per ha,
waarover men bij inschrijving moet kunnen beschik
ken, veel te weinig. Met inbegrip van het „be
drijfskapitaal" komt men aan ongeveer 20.000,
Vóór de aanplant wordt de financiering echter met
de bank „rond" gezet. Door de zeer gunstige ervaring
met kredietverlening voor fruitbedrijven in de N. O.
P. is men daarbij momenteel tamelijk vlot.
Vit het Borgstellingsfonds kan men 50 van de
geraamde stichtingskosten „blanco" lenen. Aanvul
lend doen de banken ook nog iets, terwijl verder zo
nodig waarschijnlijk het Waarborgfonds nog bij kan
springen. In elk geval doen zich bij het aantrekken van
de benodigde geldmiddelen geen onoverkomenlijke
moeilijkheden voor. Wie een bedrijf krijgt toegewezen,
wordt aan geld geholpen.
Alles bij elkaar is het evenwel een hele onder
neming. In de periode dat de fruitteelt in de Noord
oostpolder tot ontwikkeling kwam waren de fruit-
prijzen zodanig, dat de hoge investeringen ten volle
verantwoord waren. Het was bovendien een „voor
delige" tijd om geld te lenei^ want de geldontwaarding
stond ongeveer gelijk met de rentekosten. Men leende
„dure" guldens en betaalde „goedkoper" guldens
terug.
Als het prijspeil voor de moderne rassen zo goed
blijft als de laatste jaren, is het zelfs bij het sterk ge
stegen kostenpeil ook in Flevoland nog verantwoord
om met fruit te beginnen. Niemand weet echter of
het zo blijft en daarin zit een zeker risico. Dat hoort
echter anderzijds bij het zelfstandig zijn: een onder
nemer moet altijd risico's nemen. Daarbij is ergens
een grens, maar waar ligt die in de fruitteelt Per
soonlijk inzicht zal op dit punt de doorslag moeten
geven.
A v. O.
Wegens eind seizoen (speciale prijs)
1 nieuwe zesscharige STOPPELPLOEG
1 nieuwe 21 tam' TRILTANDCULTIVATOR
IJzendijke - Telefoon 01176551
Aardenburg - Telefoon 01177228
yOOR veel rassen in onze boomgaarden is thans
de pluktijd aangebroken. Het is lange tijd
niet druk geweest op de fruitbedrijven maar dat
is nu anders geworden. Met man en macht zal
er in de komende weken gewerkt moeten worden
om de oogst van herfst- en winterfruit binnen te
halen. De oogst is wel kleiner dan het vorig jaar
maar er zal toch veel moeten gebeuren in de
komende weken. Het is te hopen dat de weers
omstandigheden mee zullen werken, want dat is
heus wel nodig om tijdig klaar te komen.
Regen en wind kunnen de fruittelers de eerst
komende zes weken beslist niet gebruiken.
We - ogen op deze plaats nog wel eens met na
druk wijzen op het feit dat indien enigszins moge
lijk het plukken wanneer de vruchten nat zijn,
voorkomen moet worden. Wanneer bij nat weer
wordt geplukt gaat dat in sterke mate ten koste
van de kwaliteit en dat kost ook dit jaar al gauw
geld. In het gunstige geval kan men nog klasse II
kwaliteit aanvoeren wanneer nat werd geplukt
maar dat betekent ten opzichte van klasse I kwa
liteit toch al gauw een prijsverschil van 510
cent per kg en dat is wel een hoge prijs voor het
plukken onder ongunstige weersomstandigheden.
Er zal in de komende weken veel fruit op de
veilingen komen en dat is nodig, want we moeten
regelmatig de handel voorzien, maar daarnaast
zal er ook veel direct de koelhuizen in gaan, het
zij in gascellen, hetzij in gewone koelcellen. We
vernemen dat de animo om fruit te koelen bij de
telers weer zodanig is, dat er voor de handel over
het algemeen weinig plaats over zal zijn om fruit
op te slaan in de Zeeuwse veilingkoelhuizen.
Wat de inbreng van het fruit in de koelhuizen
betreft is het wenselijk rekening te houden met
enkele essentiële punten. In de eerste plaats mogen
we er op wijzen dat de tijd tussen pluk en de
inbreng in het koelhuis zo kort mogelijk dient
te zijn. In geen geval het fruit eerst enige tijd
thuis in de schuur opslaan. Direkt van de boom
naar de cel moet het advies zijn. Dat kan wel eens
wat tijd vragen en is niet altijd even gemakke
lijk te verwezenlijken maar het is wel een ver
eiste om een goed koelresultaat te verkrijgen.
Verder zouden we ook de aandacht willen vesti
gen op het feit dat we er dikwijls goed aan doen
het fruit gesorteerd in het koelhuis te brengen.
Dat wil niet zeggen, dat we ze over de machine
moeten draaien en dan enkel bepaalde maten naar
het koelhuis brengen, maar het kan wel beteke
nen dat we bij de pluk een zekere sortering
toepassen, zeker voor bepaalde rassen waarbij
dat noodzakelijk is. Met name denken we hierbij
aan het ras Jonathan, een ras dat wel eens moei
lijkheden geeft bij de bewarine. Veel Jonathan
telers kennen het beruchte zacht worden van de
vruchten.
De indruk bestaat dat grond en bemesting hier
bij een rol spelen maar toch is ook de ervaring
dat men over het algemeen de meeste schade
ziet in de grote vruchten. Deze worden het snelst
aangetast. Het lijkt verstandig de grote vruchten
van de Jonathan niet in het koelhuis op te slaan
en daarbij denken we b.v. aan die welke groter
zijn dan 70 of 75 mm. Dat behoeft ook weer niet
voor een ieder te gelden. Er zijn percelen waar
men nimmer heeft te maken met Jonathan bederf,
maar waar men dat verschijnsel wel regelmatig
kent zouden we willen adviseren om deze grote
vruchten reeds bij de pluk apart te houden en niet
in het koelhuis op te slaan.
Dat we zoveel mogelijk kwaliteitsfruit in het
koelhuis brengen is bij herhaling naar voren ge
bracht. We hebben echter wel de indruk dat de
kwaliteit van ons Zeeuws fruitsortiment beter
gaat worden nu steeds meer oude boomgaarden
verdwijnen en het aanbod uit de bedrijven die de
laatste tien jaar zijn aangeplant, steeds groter
wordt.
Wat dat betreft slaan we in onze provincie
zeker geen slecht figuur.
De afzet van appels en peren heeft dit seizoen
tot op heden een vlot verloop gehad. Laten we
hopen dat het in de komende maanden zo zal
blijven. Daarbij zullen we wel moeten zorgen voor
een verantwoorde spreiding van het aanbod. Het
zou niet juist zijn om wanneer de prijzen ons aan
staan maar zo vlug mogelijk alles te ruimen. Dat
kan aanlokkelijk lijken, maar daarom is het nog
niet verstandig.
Laat iedereen daarmee rekening houden in de
komende tijd.
Tot de volgende week.
