DINGEN VAN DE WERK
OPKWEEK VAN SLAPLANTEN
S63
TUINBOUW
RASSENOVERZICHT TOMATEN
GOEDE VRAAG NAAR APPELS EN PEREN
REGEN IS NADELIG VOOR BRAMEN
VRIJDAG SEPTEMBER 1 9 C
IN deze weken is en wordt evenals voorgaande jaren door de glasgroentetelers weer zeer veel
sla opgepot voor de herfst- en winterteelt. Men herinnert zich van vorig jaar nog wel, dat veel
slaplanten, die waren opgepot, niet konden worden uitgeplant. Ze waren van een zodanige slechte kwa
liteit, dat uitplant'en niet verantwoord zou zijn. Elk jaar komen er wel partijen plantmateriaal voor, die
voor uitplanten niet in aanmerking komen. In de herfst van 1964 echter was dit op tientallen bedrijven
het geval. Dit geeft te denken en het vraagt dit seizoen speciale aandacht.
In het algemeen is men, als er iets aan de plan
ten mankeert, geneigd deschuld te zoeken bij de
gebruikte potgrond. Vorig jaar was de kwaliteit
van de potgrond beslist niet de oorzaak van de vele
opkweekmislukkingen. Het was vaak wél een ge
volg van de wijze waarop de potgrond is gebruikt.
De potgrond immers, die vaak fijn van structuur
is, wordt kletsnat gemaakt en. dan bij het persen
ineen gedrukt, dikwijls zodanig, dat er in het ge
heel geen lucht en dus geen zuurstof meer in
de grond aanwezig is. Als men dan in dergelijke
grond onmiddèllijk de jonge plantjes poot, kunnen
zich door het zuurstofgebrek moeilijkheden in de
groei voordoen. Men kan dit euvel voorkomen, door
bij het vervaardigen van de potten de pottenpers
in één keer vol te stampen, inplaats met drie of
vier keer stampen de grond sterk ineen te druk
ken. Bovendien moet men dan bij het planten het
plaritgaatje niet helemaal dichtdrukken. Beter is
het, het onderste stengelgedeelte met de wortels
tegen de binnenzijde van het plantgat te drukken
en het plantgat verder open te laten.
De vorige herfst zijn er óók veel opkweekmoei-
lijkheden voorgekomen als gevolg van de tempera
tuur. Het weer was in september bijzonder goed,
met vrij hoge temperaturen. Deze kunnen op ver
schillende manieren een funeste invloed op de
groei van het jonge plantje hebben. In veel geval
len was de tijdsduur tussen het oprooien van de
planten en het uitzetten in de potjes te lang. Bij
hoge temperatuur zullen de plantjes in tussentijd
slap worden, wat weer moeilijkheden bij de her-
groei geeft. Soortgelijke moeilijkheden kunnen zich
voordoen als de grond of het zand op een zaaibed
erg droog geworden is. Vandaar dat het gunstig is,
kort vóór het oprooien van de plantjes het zaai
bed vochtig te maken.
Onmiddellijk na het oppotten is de wortelaktivi-
teit van de plantjes nog vrijwel nihil. Bij hoge tem
peratuur echter is de verdamping van de jonge
blaadjes extra groot. Hierdoor kunnen de plantjes
slap worden en zelfs afsterven. We kunnen dit
voorkomen door de verdamping voor de jonge
plantjes te beperken, hetgeen we bereiken door
bijvoorbeeld kranten over de plantjes te leggen of
met zwart plasticfolie een afscherming tegen zon-
bestraling te maken.
Naast een hoge dagtemperatuur zijn ook grote
temperatuurverschillen nadelig, vooral als dit'kort
na het oppotten het geval is. Om die reden is het
raadzaam, de eerste nachten na het oppotten de
luchtramen des nachts te sluiten.
IIET aantal in de handel zijnde tomatenrassen is de
laatste jaren sterk toegenomen. Zeer veel nieu
we rassen zijn gekweekt met behulp van het verede-
lingsmateriaal dat het I. V. T. in 1961 ter beschikking
stelde van de selectiebedrijven, en dat niet werd aan
getast door de bladvlekkenziekte (Cladosporium ful-
vum).
Inmiddels zijn van Cladosporium fulvum nieuwe
fysiologische rassen (meestal fysio's genoemd) ont
staan, die in staat zijn een deel van de aanvankelijk
onvatbare rassen aan te tasten. Doordat deze nieuwe
fysio's nog niet overal voorkomen en doordat de ras
sen, die weliswaar niet door de oude, maar wèl door
de nieuwe fysio's worden aangetast, dikwijls nog on
vatbaar worden genoemd, is een verwarde situatie
ontstaan.
In een folder Praktijkadvies no 14 van het I. V. T
te Wageningen wordt aangegeven welke rassen op dit
moment vatbaar en onvatbaar zijn voor de oude en
voor de nieuwe fysio's.
Vooral voor de koude teelt en de herfstteelt is het
van belang een ras te gebruiken dat onvatbaar is voor
de oude en de nieuwe fysio's.
In het overzicht wordt ook aangegeven tot welke
groep (zaadvast, hybrideras, groen, halfgroen en bleek)
de rassen behoren.
In de stookteelt zijn de laatste paar jaar goede re
sultaten geboekt met rassen die behoren tot de groep
van de groene hybriderassen, onvatbaar voor de oude
en de nieuwe fysio's. De belangstelling voor enkele
half-groene hybriderassen, onvatbaar voor oude en
de nieuwe fysio's, neemt sterk toe.
Praktiikadvies no 14 kan aangevraagd worden bij
het I. V. T. Dr. S. L. Mansholtlaan 15 te Wageningen.
In de Rassenlijst voor Groentegewassen staan de
aanbevolen rassen en selecties van vele groentege
wassen vermeld. Deze Rassenlijst is verkrijgbaar bij
het Instituut voor de Veredeling van Tuinbouwgewas-
sen, Dr. S. L. Mansholtlaan *15, Wageningen. Prijs
f 2,per stuk. Giro 935477.
De vraag naar appels en peren bleef ook in de
afgelopen periode groot en de aanvoeren vielen
overal tegen, waardoor de prijzen aan de vaste
kant bleven.
Bij de appels was James Grieve het belangrijkste
ras. Degenen die geen haast hebben gemaakt met
de pluk zitten goed dit jaar. De prijzen trokken
vorige week nog wat aan en dan spreken we maar
niet over de meerdere kilo's die worden geoogst
bij late pluk. Klasse I grote maat James Grieve
deed eind vorige week tussen 55 en 60 cent per kg.
I 6570 mm waarvoor lange tijd steeds rond 45
cent per kg werd betaald, trok aan tot even boven
50 cent per kg. Klasse II was 510 cent per kg
goedkoper dan de klasse I kwaliteit. lid steeg tot
even boven 40 cent per kg en III grof werd regel
matig verkocht voor 35 tot 40 cent.
Jack Lebel speelt geen rol van betekenis meer
in Zeeland. Door vraag voor Belgische rekening
werd voor de klasse I kwaliteit tussen 35 en 40
cent per kg betaald. Zigeunerin ging ook naar Bel
gië en noteerde voor de grote maten tussen 40 en
45 cent per kg.
Tydeman's Early Worchester deed voor de grote
maten rond 90 cent per kg, I 70 mm eind vorige
week rond 75 cent, I 65 mm rond 65 cent.
James Grieve Lired en Neuman waarvoor in
voorgaande jaren dikwijls wat minder werd be
taald dan voor de gewone James Grieve, deed nu
meestal een zelfde prijs of werd nog wat duurden
betaald. Plaatselijk was het aanbod van Manks
Codlin van betekenis. Ook hiervan trad vorige
week een prijsstijging op. De grote maten (vanaf
65 mm) deden tussen 35 en 40 cent per kg I 6065
mm 3132 cent.
De fabrieken toonden een toenemende interesse
voor kroetappelen. Vrijdag werden de kroetappelen
verkocht voor 17 cent per kg. Maandag werd even
eens 17 cent per kg betaald.
Bij de peren bestond het aanbod nog in,hoofd
zaak uit Clapps Favorite. In het prijspeil kwam
weinig verandering ten opzichte van de voorgaan
de week maar de prijzen konden toch een kleinig
heid aantrekken. De grote maten (boven 70 mm)
deden tussen 80 en 85 cent per kg, I 6570 75 tot
80 Cent, I 60 rond 75 cent terwijl klasse I 5560
mm steeg tot even boven 70 cent. De kilo-opbrengst
van Clapps valt od de meeste bedrijven sterk tegen.
Bonne Chrétien Willi.am deed maandag tussen 70
en 80 cent per kg. De grote maten gingen naar
België.
Bij de pruimen bestond het aanbod in hoofd
zaak uit Reine Victoria en Reine Claude d'Althan.
De prijzen bleven goed. Klasse I Reine Victoria
noteerde steeds iets boven een gulden per kg. Reine
Claude d'Althan regelmatig rond 1,50 per kg voor
de gemiddelde kwaliteit klasse I.
De weersomstandigheden zitten op het ogenblik
niet mee. voor de bramentelers. Zij zitten in het
drukst van de pluk maar op sommige dagen van
de voorgaande week was het praktisch onmogelijk
te werken vanwege de bijzonder zware regenval.
Hierbij komt dat het meestal te koud is en het rij
pingsproces verloopt zeer traag.
De kilo aanvoeren op de veilingen vallen nog
steeds tegen en verwacht moet worden dat dit
niet meer ingehaald zal worden, zodat met een la
gere kilo opbrengst dan op grond van de stand van
het gewas werd verwacht, genoegen genomen zal
moeten worden.
De prijs blijft vrij gunstig zodat het financiëel
resultaat van de bramenteelt wel niet tegen zal
vallen maar toch heeft ook deze geleden van de re
gen. Bij droog weer worden er namelijk steeds
bramen gekocht voor uitvoer naar Zwitserland,
maar wanneer ze nat zijn kunnen ze niet naar dit
land.
Vorige week waren er vrijwel geen droge bramen
en hierdoor kon er van de uitvoer naar dit land
weinig terechtkomen en de prijs, die aanvankelijk
steeds tussen, 1,35 en ƒ1,50 per kg lag is terug
gelopen tot f 1,15 1,20 per kg in het eind van de
vorige week. Het prijsverschil tussen een dag waar
op het vorige week regende en waarop het droog
was, bedroeg 0,20 per kg.
Maandag: werd voor de klasse 1 kwaliteit bramen
in Zeeland 1,21-/1,33 per kg betaald.
yEEL Zeeuwse glastuinders zitten nu volop in de
tomaten. Op de bedrijven waar eerst sla is ge
teeld is de oogst reeds ver over het hoogtepunt heen,
maar op de bedrijven waar aardbeien de voorvrucht
van de tomaten waren, moeten er nog veel komen.
De weersomstandigheden in de komende weken
zullen in hoge mate bepalend zijn voor de produktie
die gehaald zal worden.
De combinatie aardbeientomaten kan, maar het
is maar net, er is weinig of geen tijd te verliezen. Van
j groot belang is een goed uitgevoerde'ziektebestrijding
want met name de meeldauw kan bij deze late koude
tomaten gemakkelijk een groter vorm aannemen dan
bij de gewone voorjaarsteelt.
Verder is bekend dat een meeldauw aantasting
meestal wordt gevolgd door botrytis. Voortdurende
aandacht tegen deze ziekten is noodzakelijk, voor men
het weet is er schade ontstaan en deze kan zeer ern
stig zijn.
Een andere werkzaamheid bij de late koude tomaten
die met zorg moet gebeuren, is het bladplukken. Er
zijn telers die van mening zijn dat ze er goed aan
doen het gewas maar zo gauw mogelijk kaal te zet
ten. Zij denken dan het best aan hun trekken te
komen.
De ervaring heeft geleerd dat dit niet zo is. Wel
mogen deze late tomaten wat vlotter behandeld wor
den met het bladplukken dan bij de gewone teelten
maar beslist niet overdrijven, zeker de eerst komen
de weken nog niet.
We mogen ook nog wel een keer wijzen op het be
lang van een goede sortering en tijdige pluk. De tem
peraturen zijn lager geworden en het rijpingsproces
van de tomaten, ook nadat ze zijn geplukt, verloopt
niet zo snel meer als in de zomer. In deze tijd van
het jaar zal men de vruchten wat rijper moeten pluk
ken dan in de zomermaanden. Aan de prijsvorming
op de veilingen zien we dat de handel daar de voor
keur aan geeft.
Degenen die nog moeilijkheden hebben met het
bepalen van de juiste rijpingsgraad van hun tomaten,
raden we aan, hiervoor hun licht op te steken bij de
veiling, waar de keurmeester zonder twijfel alle ge
wenste inlichtingen zal geven. Het is trouwens toch
nuttig om daar geregeld eens te komen kijken, opdat
men ook het produkt van collega's kan zien. Mis
schien valt er nog wat van te leren. Een mens is daar
voor niet gauw te oud.
Gelukkig zien we bij de Zeeuwse glastuinders een
grote bereidheid om in onderlinge gesprekken zich te
bezinnen op de verschillende teelten en hun mogelijk
heden en moeilijkheden.
De studieclub van glastuinders op Tholen, om een
voorbeeld te noemen, heeft in dezen al zeer veel goed
werk gedaan.
Ze mag gerust aan andere streken ten voorbeeld
worden gesteld.
Het is lang niet eenvoudig om glastuinder te zijn
in déze tijd. De mogelijkheden om voorlichting te
krijgen zijn echter aanwezig en het best kan dit in
groepsverband, per streek worden geregeld. Dan zal
naar onze mening deze voorlichting het beste tot haar
recht kunnen komen.
Er is weer een R in de maand en dat wil niet al
leen zeggen dat de kinderen overschakelen op lever
traan, zoals de advertenties ons willen doen geloven
dat dat nodig is, maar het betekent ook dat we ons
mogen bezig houden met de vraag of wre in het komen
de najaars- en winterseizoen in de avonduren onze
kennis ten opzichte van ons beroep zullen verrijken.
De laatste jaren is er een grote belangstelling voor
de avondcursussen die over velerlei onderwerpen, de
tuinbouw betreffende, worden gehouden. We zouden
ieder die er voor in de gelegenheid is, het advies wil
len geven de wintertijd nuttig te besteden.
Wanneer straks de mogelijkheden worden geopend
om zich op te geven voor verschillende cursussen, zeg
dan niet te gauw „dat is niets voor mij". We leven in
een tijd die vraagt om voortdurende bezinning op ons
werk. Als tuinders hebben we een boeiend vak maar
het is ook geweldig dynamisch, althans zo wordt het
ervaren door degene die nuchter tegenover de feiten
staat.
We noemden hiervoor de noodzaak voor de glas
tuinders om zich gezamenlijk te bezinnen op hun be
drijfsvoering. Voor deze groep in het bijzonder is dat
belangrijk omdat zij als het ware dagelijks nog staan
voor nieuwe vragen en problemen. Het geldt echter
even goed voor de andere sectoren van onze tuinbouw
en niet te vergeten de bloementeelt, en de bollenteelt.
Tot de volgende week.
