Onkruidbestrijding in graszaad
\t 'n
m
Wijze van zaaien
Onkruidbestrijding
Stikstofgift
VRIJDAG IC SEPTLML'ER I O f
De resultaten geven de verwachting, dat deze
soort normaal reageert en dus geen aanleiding
geeft tot sterk afwijkende gedragingen.
Westerwoldsraaigras gaf bij de ene toegepaste
zaaitijd steeds goede resultaten. Ditzelfde geldt
ook voor Italiaans raaigras, hoewel omtrent dit
soort gezien de geringe ervaringen enige
reserve moet worden voorbehouden.
OF breedwerpig een gelijk resultaat kan geven
aan rijenzaai aangenomen dat in beide
gevallen licht wordt ingeëgd is afhankelijk ge
bleken van de vochtvoorziening in de bovenlaag
van de grond tijdens het zaaien en in de eerste
weken daarna.
Is voldoende vocht aanwezig, dan is het resultaat
gelijkwaardig. Bij breedwerpig zaaien blijft een
groter deel van het zaad onbedekt. Wellicht zal
het met de machine gemiddeld gelijkmatiger en
dieper vallende zaad in een bepaalde grenssituatie
nog juist voldoende vocht vinden, daarentegen
het breedwerpig gezaaide niet.
aagde ondervrucht.
PR is een duidelijk verband aangetoond tussen
de soort groenbemester en de zaaitijd hier
van, op het onkruidbestrijdingsmiddel en de
zwaarte van de dekvrucht. Het slagen van een
groenbemester wordt niet bepaald door één van
deze faktoren afzonderlijk, doch door het juist
afwegen van deze omstandigheden en het afstem
men ervan op elkaar. Zo blijkt een goede ontwik
keling en een goede weerstand van de klaver op
het moment van spuiten van fundamentele be
tekenis. Deze ontwikkeling is afhankelijk van de
zaaitijd en in sommige jaren ook van de wijze
van zaaien.
Elke groenbemester reageert op zijn eigen wijze
op een bepaald onkruidbestrijdingsmiddel. Som
mige verdragen beter DNOC, andere beter groei
stoffen.
Rode klaver gezaaid gelijk met de zomergerst is
gevoelig voor DNOC. De andere middelen daaren
tegen gaven op geen enkele proef gedurende alle
jaren van onderzoek aanleiding tot een onvol
doende stand bij deze klaversoort. Wel trad bij
een lichte dekvrucht een te hoge groei in de zo
mergerst op.
Wordt later gezaaid, dan neemt de kans op een
misgewas toe. Hoewel gesteund door een gering
aantal waarnemingen wijst het resultaat met
Ivosit en MCPB op een minder sterke beschadi
ging.
Hopperups klaver biedt slechts in kombinatie met
Ivosit of MCPB voldoende bedrijfszekerheid.
Vooral DNOC op de vroegstgezaaide en MCPA
bij latere zaai is funest. Reeds bij figuur 3 viel
een mindere weerstand van deze klaver op. Deze
weerstand blijkt met een DNOC of MCPA-
bespuiting vrijwel gebroken. Dit bestempelt de
hopperups klaver tot de meest gevoelige klaver
soort. Het is het soort met de meeste mislukkin
gen.
Witte klaver geeft voorkeur aan de kleurstoffen,
waarvan Ivosit nog het beste voldoet. Bij gebruik
van deze middelen kan bij een zaai van de klaver
in het 3e a 4e bladstadium van de zomergerst en
bij een niet te zware dekvrucht een goed resul
taat verkregen worden. Groeistoffen zijn schade
lijker; waarvan MCPB bij vroege zaai het minst.
Witte klaver verdraagt berijden het beste. Witte
klaver groeit niet hoog in het gewas op, maar
vormt in de herfst een mooigesloten groenbemes-
tingsgewas.
Luzerne reageert vrijwel gelijk aan de witte kla
ver. Ook hier de voorkeur voor kleurstoffen en
de sterke negatieve reaktie op MCPA, tenzij men
de planten door een vroege zaai voldoende sterk
heeft gemaakt. Luzerne is in kombinatie met
DNOC in het 3e a 4e bladstadium met goed suk-
ses te zaaien. Bij vroege zaai en dan vooral in een
lichte dekvrucht groeit luzerne te hoog op.
Luzerne overleeft in gemaakte sporen onvol
doende.
Westerwolds raaigras gezaaid gelijk, met de zo
mergerst, heeft zich nadien nogmaals uitgezaaid.
Steeds onder alle omstandigheden van zwaarte
gewas of onkruidbestrijdingsmiddel, werd een
goede tot zeer goede stand verkregen. Wester
wolds raaigras vraagt spoedig na het ruimen van
de dekvrucht een stikstofbemesting.
DIJ een proef over de invloed van de stikstof-
hoeveelheid (zwaarte dekvrucht) op het sla
gen van de groenbemester bleek van de opbrengst
zomergerst bij 30 kg N per ha 4950 kg per ha, bij
60 kg N per ha 5770 kg per ha en bij 90 kg N per
ha 5290 kg per ha te zijn. Bij de hoogste gift trad
vroeg legering op. Dit is niet verwonderlijk; een
stikstofgift van 150 Van de geschatte optimale
behoefte is hoog. Ook was bij dit objekt een op
brengstverlaging te verwachten. Dergelijke grote
hoeveelheden stikstof zullen de groenbemesters
doen sneuvelen, hetgeen ook op de proeven in
1962 het geval was.
Hieruit blijkt de grote invloed van een te over
vloedige stikstofgift. Te veel stikstof doet het ge
was legeren, schaadt de groenbemester in zijn
ontwikkeling en verlaagt de opbrengst van de
zomergerst. Alle voorzorgen voor het slagen van
een klaver, zoals een juiste zaaitijd en een op de
soort klaver afgestemde onkruidbestrijding, gaan
voor een belangrijk deel of geheel te niet, door
een onverantwoord grote stikstofbemesting. In
de praktijk komen giften van 50 boven het op
timum niet of zeer weinig voor. Wel bestaat al
gemeen de neiging meer te strooien dan voor de
hoogst te bereiken graanopbrengst nodig is, hier
bij een risiko aanvaardend van plaatselijke lege
ring en een ongelijke stand van de klaver. Het
plaatselijk ontbreken van een grondbedekking in
de herfst noodzaakt ook tot een mislukking van
de groenbemester, omdat een grondbewerking
van het perceel met het oog op de onkruidbe
strijding dan niet kan uitblijven.
Een lage stikstof bemesting (50 en bijgevolg
schrale groei van de zomergerst, verbeterde de
stand van de klaver in de herfst niet noemens
waardig. Dit bevestigt de verwachting dat het
voor een goede groenbemester niet nodig is op
de normale (optimale) stikstofgift te bezuinigen.
Alleen een teveel schaadt.
Vanzelfsprekend konden wij, in onze vrij uitvoerige
samenwerking van dit rapport niet volledig zijn. Be
langstellenden die van de vele cijfers, grafieken enz.
willen kennisnemen kunnen deze Mededeling no. II
aanvragen bij de R. L. V. D. te Goes.
BI.
AP 31 augustus en 1 september werden door de Landbouwvoorlichtingsdienst respectievelijk te
Axel, Oostburg en Goes een drietal bijeenkomsten belegd waarop de (chemische) onkruidbestrij
ding in graszaad aan de orde werd gesteld.
Medewerking werd hieraan verleend door een aantal verenigingen voor bedrijfsvoorlichting, de
BOVAL en de firma's die graszaad kontrakteren. Uit het aantal bezoekers van totaal bijna 200 man,
bleek wel dat een bespreking over dit onderwerp op het moment dat men er a.h.w. midden in zit,
zeer op prijs wordt gesteld.
Ir. H. J. de Bruin, de Rijkslandbouwkonsulent voor plantezièkten, en J. E. Wolfert, graszaaddes-
kundige bij het P.A.W., beiden uit Wageningen, verzorgden hierbij als zeer terzake kundigen, de voor
lichting.
Zonder dat nu direkt gesproken kan worden van spektakulaire wijzigingen werden op deze bijeen
komsten toch wel enkele punten toegelicht en onderstreept die de moeite waard zijn ook buiten de
kring der bezoekers nog eens onder de aandacht van belanghebbenden gebracht te worden.
Als uitgangspunten >werden duidelijk gesteld;
a. Voor een optimale opbrengst moet het graszaad goed ontwikkeld de winter ingaan.
b. Het doel van de (chemische) onkruidbestrijding moet dan ook zijn de korrentie van het on
kruid zoveel mogelijk uit te schakelen op een wijze die het gras zelf zo weinig mogelijk remt.
c. Het stx-even naar een volledige onkruiddoding zal in vele gevallen ten koste gaan van de ont
wikkeling van het graszaad en dus van de opbrengst.
d. De onkruidbestrijding moet vóór of in het begin van de winter afgerond worden.
AM misverstand te voorkomen moet worden
opgemerkt dat tijdens deze besprekingen
vooral aandacht werd besteed aan de (langzaam
groeiende) gazongrassen zoals veldbeemd en rood-
zwenk, gezaaid onder dekvrucht. Engels raaigras
gezaaid in september plaatst de teler in een heel
andere situatie al blijft natuurlijk de eis dat, voor
een optimale opbrengst, vóór de winter een be
paalde ontwikkeling moet zijn bereikt.
Met name een gewas als veldbeemdgras moet
tussen het moment dat het van onder de dekvrucht
komt en het tijdstip dat het de winter ingaat alle
zeilen kunnen bijzetten. In de loop van augustus,
maar vooral in september is elke storing van on
gunstige invloed op het aantal uitlopers dat ge
vormd wordt.
En het aantal uitlopers bepaalt wee^ het aantal
zaadstengels en daarmee tegelijk ook de hoogte
van de kg-opbrengst aan zaad.
Het graszaad dat van onder de dekvrucht komt
moet in de eerste plaats een gift stikstof ontvan
gen. Niet genoeg kan worden onderstreept dat het
niet tijdig verstrekken van de N-gift de opbrengst
onmiddellijk met honderden kilo's drukt.
Maar daarnaast moet alles gedaan worden om
de onkruidkonkurrentie uit te schakelen. Vooral
niet meer maar ook niet minder. Zeker in een erw
tenstoppel kunnen bepaalde vlakgroeiende onkrui
den, zoals varkensgras, varkenskers, maar' al spoe
dig ook muur en ereprijs de grasplantjes sterk in
hun groei belemmeren. Bij aanwezigheid van een
„zwad" van dit onkruid kan overwogen worden
om te maaien.
In vele gevallen zal dit maaien bij de vlak
groeiende onkruid onvoldoende effekt opleveren.
Kleurstoffen in de vorm van DNOC bieden hier
echter de oplossing. Vrijwel algemeen kan wor
den geadviseerd na het van onder de dekvrucht
komen een behandeling met 610 kg DNOC
80 of 1016 kg DNOC 50 uit te voeren. Voor
het gebruik van natriumarseniet is in graszaad
geen ontheffing aangevraagd en dus ook niet ver
leend. Na het in werking treden van de nieuwe
Bestrijdingsmiddelenwet is men bij- gebruik van
natriumarseniet voor dit doel dus strafbaar. Van
daar ook het advies voor deze grote hoeveelheden
DNOC.
Dit „wegbranden" van het onkruid wordt door
het gras uitstekend verdragen en levert dus alleen
maar winst op. Onderschat de konkurrentie van
het onkruid voor het jonge gras niet.
Zelden zal men met deze vroege DNOC-behan-
deling het onkruid voor de winter volledig de baas
blijven. Praktisch altijd komen er wortelonkrui
den voor of zal een nieuwe „laag" zaadonkruid
een tweede behandeling noodzakelijk maken. Hei
geval kan zich voordoen dat men kan volstaan
met in de loop» van oktober nog een tweede
handeling met DNOC uit te voeren. Meestal 9
echter ook kamille aanwezig en hiertegen is
(Zie verder pag. 868)
