<~0oor de <:rOrouw
Het Axels
kostuum
645
VAN HET PLATTELAND
ONDER REDACTIE VAN ME/ROUW L. N. HUIJSMAN
-GRIEP
Er werd gevraagd of de Axelse schortestrik met de
hand vervaardigd was, alsook de beuk. Zij
waren nieuwsgierig waar de zijde voor doek en
schort vandaan kwam.
HET is wel jammer, dat de klederdrachten ver
dwijnen, maar de vrouw van onze tijd vraagt
meer bewegingsvrijheid dan het costuum haar geven
kan. Ik vind het zelf moeilijk een auto te besturen
in Axels-costuum. Je hebt geen steun in de rug en
zodoende hang je als het ware aan het stuur en dat
is niet vol te houden op een lange tocht. Ik herin
nerde mij, dat mijn moeder vroeger altijd in het
blauw naar „het avondmaal" ging en dat deze kleur
ook gold als lichte rouw, b.v. als er een oom of
tante was overleden.
VRIJDAG 25 JUNI 1965
jANGZAMERHAND kan men de vrouwen, die de kleur
rijke Axelse dracht zijn trouw gebleven gaan tellen. In
de afdeling Terneuzen verschijnt mevrouw C. van Drielde
Visser nog geregeld in haar mooi costuum. U ziet haar op
bijgaande foto.
Het Axels costuum was ook vertegenwoordigd op het
laatstgehouden Dutch Festival in Scarborough. Mevrouw
S. WolfertDe Regt uit Hoek vertelt ons daarover het
volgende:
HET was voor mij een grote eer om te worden uitgezonden naar Scarborough.
Onze afdeling Axel was eveneens zeer verheugd, dat één harer leden de
Axelse klederdracht op het Dutch Festival aldaar mocht laten zien. Ik voel
het als een voorrecht dit costuum in mijn bezit te hebben, daar mijn ouders de
Axelse dracht steeds zijn trouw gebleven. Zodoende kon ik mijzelf kleden al
had ik er ruim een uur voor nodig om zo correct mogelijk voor de dag te komen.
Want als men een streekcostuum draagt, moet men er voor zorgen, dat ook de
buitenlanders kunnen zien hoe verzorgd een vrouw in klederdracht er uitziet.
Wij waren met z'n zessen, elk in een ander Zeeuws costuum en ik kan
gerust zeggen, dat wij de aandacht trokken. Er werden ontzaglijk veel vragen
op ons afgevuurd hoe het toch kwam, dat er in één Nederlandse provincie
zoveel verschil in klederdracht was. Wij hebben trachten duidelijk te maken,
dat Zeeland uit verschillende eilanden bestond en dit de reden was waarom er
verschillende drachten waren.
Volgens gegevens van wijlen mijn moeder heb
ik hun verteld, dat deze vroeger uit Frankrijk werd
geïmporteerd en in Lyon geweven werd. Ook het
lichtblauwe zijden lint van de zondagse muts kwam
daar vandaan. De zondagse muts is van echte kant,
de daagse van Zwitserse katoenen broderie. Deze
laatste is helderwit, de kantenmuts neigt naar écru.
Voor de morgen wordt een gebloemde katoenen
doek gedragen en een beuk van witte en gekleurde
kraaltjes. Deze beukjes worden met de hand ge
maakt. Een blauwe schort completeert het werk-
costuum. De blauwe schort werd „drolschort" ge
noemd en gaf als ze ongewassen was, verschrikke
lijk af. 's Middags werd een met zijden bloem door
weven, z.g.n. carponnen doek gedragen. Het mate
riaal van de zwarte schort was ongeveer hetzelfde.
Alleen de ingeweven bloemen waren niet gekleurd.
Soms droegen de vrouwen een zwarte schort van
dof en blinkend satijn, maar van een heel wat
zwaardere kwaliteit dan men tegenwoordig ziet en
minder glanzend, 's Zondags, wanneer de vrouwen
ter kerke gingen waren zij in pure zijde gekleed.
VEEL VERANDERINGEN
J^EZE dracht heeft in de loop der tijden wel ver
anderingen ondergaan. Vroeger werden de krul
len lager gedragen dan tegenwoordig. Dit is te zien
op oude foto's van overgrootmoeders en bet-over
grootmoeders. (Mevrouw Wolfert toonde ons oude,
zeer interessante familiefoto's). Ook droegen zij toen
speciale schoenen met zilveren gespen. De doeken
werden veel lager gedragen en lagen meer op de
schouders zoals bij de Zuid-Bevelandse boerin.
Later werden de doeken hoger opgemaakt en kregen
wij de spitse doeken, zoals wij ze nu nog zien. De
schorten werden van achter met zwarte kant belegd,
zoals de Walcherse dit ook doet. De zondagse
kralen zijn groot met een groot gouden slot, dat in
Zuid-Beveland „zeuge" wordt genoemd. Wie in de
rouw is, draagt gitten en granaten. Bij het werk-
Mevr. C. van Drielde Visser in Axelse klederdracht
costuum in de morgen behoren kleine bloedkoraal-
tjes met gouden haak en oog. De middagkralen zijn
wat kleiner van stuk dan de zondagse, doch hebben
ook een mooi gouden slot.
Om nu weer terug te komen op onze reis naar
Engeland. Op de kralen en gouden sieraden waren
de mensen gewoonweg dol. Er werd gevraagd of dit
alles nog te koop was. Ik vertelde, dat kralen enz.
nog tegen hoge prijs te koop zijn, maar dat de cos-
tuums meestal geërfd zijn.
Zij, die de dracht nog zijn trouw gebleven,
moeten hun kleren zelf maken. De jongsten van hen
zijn boven de zestig.
VERDWIJNENDE TRADITIE
U begrijpt, dat het niet altijd meeviel dit alles
in een vreemde taal te vertellen, maar de mensen
vonden het geweldig, dat wij hen konden verstaan
en met hen praten. Zelf doen ze in Engeland niet
veel moeite een vreemde taal te leren.
Wij hadden als taak Zeeuwse babbelaars te pre
senteren. Nu, daar hadden wij geen moeite mee. Ik
vond de mensen heel bescheiden, want het is ons
meermalen overkomen, dat als wij iemand een
Zeeuws snoepje presenteerden, men zeide: „Ik heb
er vanmorgen al één van u gekregen."
Wij zijn ook in grote warenhuizen geweest. Dit
was ons gevraagd. Er waren er van verschillend
gehalte. Woolworth zou je het best met de Hema
kunnen vergelijken en Rowntrees met de Bijenkorf.
BELEVENIS
hebben ook in Olympiahall gewerkt. We
werden binnengehaald tijdens de koffiedances.
Dit was een belevenis op zichzelf. We zagen er
allemaal oudere dames, die met elkaar dansten. Ik
heb slechts twee heren op de vloer gezien, die daar
verdwaald leken. De dames genoten geweldig van
dit dansfestijn. Hun leeftijd schatten wij zo tussen
de 60 en 75. Er werd bovendien ook nog gezongen.
We kwamen er achter, dat het wedstrijdselement
niet ontbrak, want eind van de week werd bekend
gemaakt wie de prijs in de wacht sleepte.
Verder bezochten wij hospitalen en het was fijn
om deze mensen, die vaak heel veel missen een
vleugje vreugde te mogen brengen. De patiënten
vonden het heerlijk onze costuums zo van nabij te
mogen bekijken.
Het trof mij bijzonder te zien hoe opgewekt b.v.
de blinden waren.
Axelse klederdrachten op de foto, alweer enige jaren geleden genomen
VERSCHILLEN MET NEDERLAND
WAT de inrichting van de ziekenhuizen betreft zijn
ze in Engeland wel achter bij ons. Ook wat de
mode aangaat, lopen ze wat achter, maar dit komt
misschien omdat zij op een eiland zij het dan een
groot eiland wonen.
Gevoel voor kleurencombinatie ontbreekt in vele
gevallen. Ook vonden wij, dat de mensen over het
algemeen niet weelderig waren gekleed. De oorlog
heeft zwaar op het Engelse volk gedrukt en de
diverse regeringen hebben de mensen voorgehouden,
dat een sober leven een eerste vereiste is er weer
bovenop te komen. Bij ons vergeleken is Engeland
duur en zo komt het misschien, dat de kinderen
lang met hun kleren moeten doen. Wij zagen meis
jes met rokjes over de knietjes, kennelijk op de
groei gemaakt of gekocht. Ook de jongetjes droegen
hun broekjes, die boven de knie behoren te hangen
helemaal op de knie. Kortom, de meeste kinderen
waren niet hups gekleed.
Geen wonder, dat de Engelsen ons straatbeeld
met bewondering gadeslaan en zij onze hotels goed
koop vinden als zij Nederland bezoeken.
Al met al hebben wij een fijne week in Scarbo
rough doorgebracht. De teamgeest was prima en dat
is zeker nodig als men in het buitenland op elkaar
is aangewezen.
S. WOLFERT—DE REGT.
