De fabriek in
de open lucht
Ons commentaar
VRIJDAG 14 MEI 1965
tftll
P WÉPil iiiiPiP
„Officieel orgaan van de Muatschappij tot bevordering van land enTuinbouw en Veeteelt in Zeeland
- a
Frankering bij abonnement: Terneuzent
53e Jaargang No. 2780
•v
W.
wr.
A
ëm 4m 4mÊ êm
w m 'w- W/ m
S, 0 vk. 'M
jQE land- en tuinbouwonderneming wordt
de laatste tijd weieens gekenschetst niet
liet begrip „fabriek in de open lucht". Inder
daad de land- en tuinbouw heeft in een be
trekkelijk korte tijd het aanzien, dat min of
meer ambachtelijk was, veranderd in een
„fabriekmatig", of zo men wil „industrieel",
karakter. De sterke mechanisatie is wel een
duidelijk kenteken van het hedendaagse ge
zicht van de landbouw. En ook in de andere
schakels van de produktiekolom, zoals die
van de afzet, verwerking en bewerking, be
palen de harde economische begrippen als
kostprijs, efficiency, rationalisatie, het nieu
we gezicht van de agrarische sector.
Ja, een fabriek, niet alle economische wet
ten die daar gelden maar dun „in de open
lucht"! E11 het zal nieniand verwonderen, na
de maand regen die we gehad hebben, dat
we dit laatste nog eens willen benadrukken.
Er zijn namelijk weinig fabrieken die vier
weken stil liggen omdat de grondstoffen on
der water staan
De cijfers over de neerslag in de afgelopen
periode vergeleken met de regencijfers onder
normale omstandigheden tonen de wisselen
de produktieomstaiuligheden waar de agra
rische sector mede te maken heeft. Ze ma
ken, dachten wij, voor iedereen duidelijk dat
met de toepassing van economische wetten
op de agrarische sector voorzichtigheid ge
boden is. Of moeten we tocli nog praten over
de kosten, de verliezen en het extra werk
die in zo'n periode ontstaan?
Hierbij dan de gegevens (metingen op
Walcheren en Zuid-Beveland).
Maand april '61 52 mm (norm. 43 mm)
Maand april '65 68 mm
Maand mei '61 17.!) mm (norm. 19 mm)
1 t/m 10 mei '65 44,7 mm
DE wisselvalligheid waarmede de produ
cent in de open lucht altijd te maken
heeft zet zich voort ook in de omvang van de
produktie en in de prijs die voor het produkt
behaald wordt- Er bestaat geen enkele zeker
heid dat extra kosten of extra werk gecom
penseerd zullen worden door een hogere
bruto opbrengst. Integendeel. De schattin
gen die men nu zou durven, te maken over
bijv. de aardappel- en bietenoogst 1965 zul
len vermoedelijk lager zijn dan normaal!
Over de prijs" die behaald zal worden valt nog
minder te zeggen. Het spel van vraag en aanbod
speelt zich geheel af buiten de ondernemer in land
en tuinbouw om. De vraag heeft een grens, n.l
de capaciteit van de consumptie. Deze is met name
voor een exporterend land zoals het onze is zeer
wisselvallig. Het aanbod staat vast, alles wat straks
geoogst wordt, zal worden aangeboden. Maar hoe
wel het aantal ha bekend is moet deze hoeveelheid
toch worden afgewacht.
Soms is het mogelijk, gezien het grote verband
waarin we zijn opgenomen, dat een grote oogst
bij ons te klein is om aan de vraag te voldoen.
Daar is nu wel zeer recent een voorbeeld van, n.l.
de aardappelen. Maar wie had dit ook maar kun
nen vermoeden een paar maanden geleden?
Het tegendeel komt echter vaker voor: een klei
ne of normale oogst bij ons die te groot is. We
zitten met diverse produkten voor een overschot-
tenvraagstuk.
- uy-
Achterstand in de werkzaamheden op de akker en in de fruit- en groenteteelt door de overvloedige
regen van de laatste weken. Tevens op sommige plaatsen schade aan zaad en pootgoed, terwijl ook
het onkruid zich welig ontwikkelt. Voor het toepassen van chemische onkruidbestrijding is weinig
gelegenheid geweest en dan veelal nog met onvoldoende resultaat. Voor vele percelen vlas en graan
zal het trouwens daarvoor te laat worden. Indien de omstandigheden het weer toe mallen laten zal
in die gevallen de mechanische onkruidbestrijding uitkomst moeten bieden. Veel werk zal in korte
tijd dan verzet moeten worden. Als er maar gelegenheid toe is!
DAT evenwel het begrip overschot een zeer be
trekkelijk iets is. daar zijn in het Nederlandse
bestel ook goede voorbeelden van te geven. Het
niet aan elkaar aangepast zijn van vraag en aan
bod geven grote prijsfluctuaties en dit is een ern
stige zaak voor de ondernemer. Vooral omdat er
slechts bij uitzondering prijsveranderingen naar
boven gericht zijn waar hij profijt van trekt. Geen
wonder dat er in toenemende mate zowel in ons
land als daar buiten pogingen worden ondernomen
om aan deze wisselvalligheid het hoofd te bieden.
Meerdere industrieën trachten door contracten
op een regelmatige wijze in de behoefte aan agra
rische grondstoffen te voorzien of doen op som
mige punten pogingen om de produktie zelf ter
hand te nemen.
I7ANUIT Frankrijk komt het Idee van de pro-
ducentonorganisaties waarbij het initiatief
van de regeling van vraag en aanbod (want daar
gaat het in belangrijke mate om) van de telers
zelf uitgaat.
In deze opzet sluit de telersorganisatie het con
tract en past al naar de omvang van de contracten
de produktie (de inzaai althans) van de individuele
leden aan.
Dat aan het Franse voorbeeld van deze pro
ducent engroepen diverse grote bezwaren zitten
(o.a. het gevaar van het afsluiten van de markt
voor bijvoorbeeld Nederlandse import) neemt
niet weg dat we er in E- E. G.-verband mee te
maken krijgen. Bovendien betekent dit idee van
producentenorganisaties een aanpak van het
grote probleem van vraag en aanbod dat in de
agrarische sector zoveel wisselvalligheid geeft.
Een overwegen van dit idee lijkt ons de
moeite waard. De fabriek in de open lucht kent
immers al wisselvalligheid genoeg
Pr.
