ERFVERHARDING (ii)
Jaarboek 1963 - I. B. V. L.
Schaftlokalen in de Land- en Tuinbouw
1167
Sanitaire voorzieningen
DONDERDAG 2 4 DECEMBER 1964
KLINKERBESTRATING
De klinkers worden gelegd in een zandbed van
26-30 cm en bieden dan voor elk bodemtype een
deugdelijke verharding. Wél zal op slappe grond een
herbestrating eerder nodig zijn dan op vastere grond.
Voordeel van een klinkerbestrating is, dat het
materiaal opnieuw gelegd kan worden en door de
boer zelf kan worden uitgevoerd.
Voor zulk een klinkerbestrating zijn grote klin
kers (52 stenen per m2) doelmatiger dan de kleinere
metselklinkers.
Klinkers zijn verkrijgbaar als gebakken en als
betonnen stenen. Deze laatste hebben vaak andere
afmetingen en zijn er in verschillende diktes. Tegen
woordig zijn er betonnen stenen verkrijgbaar met
een speciale vorm en die soms aan de onderkant een
apart profiel hebben, zodat ze beter blijven liggen
dan de rechthoekige.
Als richtprijs per m2 bestrating geldt:
Stenen a 150,per 1000 7,80
Grondwerk a 3,per m3 1,
Zand a 5,per m3 1,
Leggen van stenen 1,35
Totaal 11,15 per m2
BETONVERHARDING
Beton geeft een goede verharding, die gemakke
lijk te reinigen is. Op vaste grond kan ongewapend
beton worden gebruikt, maar op slappere bodem is
gewapend beton noodzakelijk. Een dunne laag zand
is nodig, opdat het beton op een schone bodem kan
worden gestort, op vaste beton ter dikte van
minstens 12 cm, op een oude puinverharding kan met
8-10 cm beton worden volstaan.
Voor betonverharding op slappe (bijv. opge
voerde) grond is als bewapening de z.g.n. bouw-
staalmat aan te bevelen met een maaswijdte van
15 cm en een draaddikte van 4 mm. De bewapening
wordt bij voorkeur zowel onder als bovenin gelegd,
n.l. 2 cm van de onderkant en 2 cm van de boven
zijde van de betonlaag.
Bij het aanbrengen van een betonverharding
moet men op het volgende letten:
Op afstanden van plm. 4 m moeten schijnvoegen
met rubberoid en op afstanden van plm. 16 m
uitzetvoegen van board worden aangebracht, dit
om krimpscheuren te voorkomen.
Het betonmengsel moet niet te slap zijn; dit ook
weer in verband met mogelijke krimpscheuren.
Tijdens de week die volgt op het storten van de
beton moet deze zoveel mogelijk nat gehouden
worden, dit met het oog op een goede harding van
de beton. Afdekken met stro of een laagje zand,
dat geregeld nat gehouden wordt, voldoet goed.
Als richtprijs voor betonverharding per m2 geldtj
12 cm dik beton a 65,per m3 7,80
Graafwerk a 3,per m3 0,45
Uitzetten en aanbrengen bekisting 2,50
Totaal 10,75 per m"
Bij gewapend beton
2 m2 bouwstaal a 1,30 2,60
Totaal 13,35 per m2
BETONTEGELS
Betontegels moeten in een zandbed worden ge
legd en hebben als nadeel dat ze glad kunnen wor
den. Voor looppaden zijn tegels van 4 cm dikte vol
doende. Bij zwaar verkeer zijn tegels ter dikte van
8 cm noodzakelijk. Meestal hebben de tegels een
afmeting van 30 x 30 cm; per m2 zijn dus 11 tegels
nodig.
Van dikkere tegels (bijv. 8 cm) zijn dikwijls
andere afmetingen verkrijgbaar.
Kosten van betontegels per m2:
11 tegels 30 x 30 x 8 cm 9,
Graafwerk 0,80
Zand 1,
Leggen van de tegels 0,85
Totaal 11,65 per m2
R.L.V.D., Axel. J. BOLLAND,
Specialist boerderij bouw.
UET onlangs bij het Instituut voor Bewaring
en Verwerking van Landbouwprodukten
(Postbus 18) te Wageningen verschenen Jaarboek
1963 is een voortzetting van de tot 1963 door dit
instituut uitgegeven reeks jaarverslagen en is,
behoudens de naam, naar vorm en inhoud on
veranderd gebleven.
Het Jaarboek 1963, dat gratis bij het instituut
te verkrijgen is, bevat naast een kort overzicht
van de activiteiten in 1963 en een volledige lijst
van alle publikaties in dat jaar (ruim 100), een
serie van acht artikelen.
In het korte overzicht van de werkzaamheden
bespreekt de directeur Ir. P. Wiertsema onder
meer:
de bewaarbaarheid van voorgebakken
patates frites
de bewaring van aardappelen bij hoge
temperatuur
O de schadelijke factor in rogge
het systeem van snelhooien
het inkuilen van gras in verplaatsbare
silo's
het dauwroten van vlas en
de teelt van hennep.
De artikelenserie wordt geopend door J. Krey-
ger en M. H. Huisman, die in „Voortgezet
onderzoek over het beperken van verliezen
aan caroteen in opgeslagen kunstmatig ge
droogde groenvoeders" ingaan op het euvel
van de daling van het caroteengehalte in ge
droogde groenvoeders bij opslag. De snelheid
van afbraak hangt samen met de temperatuur
en er bestaat van nature een verschil in de
houdbaarheid van caroteen in de verschil
lende partijen luzerne. Een koeling tijdens
de opslag kan de afbraaksnelheid met circa
Vz verminderen.
Van de onderzochte anti-oxydanten voldeed
Ethoxyquin het beste.
In het tweede artikel door Ir. W. F. van
Vliet, Dr. P. A. Schippers, mej. W. H. Schrie-
mer en Dr. A. I. Labib wordt een proef be
sproken, waarbij van een partij Bintje na
gegaan werd de invloed van de stikstofbe
mesting en de bewaarduur bij 5° C op de che
mische samenstelling van de aardappelknol
en enkele kwaliteitseigenschappen.
Beziet men de verschillen tussen Nederland
en Frankrijk, waar op meer dan 90 van het
vlasareaal de dauwrootmethode wordt toe
gepast, dan blijken de moeilijkheden, die het
op grote schaal toepassen van deze methode
in Nederland in de weg staan, te worden
bepaald door het in ons land gebruikelijke
inzaaien van een klaverondervrucht en de
omstandigheid dat Nederland zaaizaadleve
rancier is (afhankelijk van de weersomstan
digheden varieert het zaadverlies van 3060
terwijl het zaad niet als zaaizaad geschikt
is). In „Het dauwroten van vlas" behandelt
Ir. H. Sparenberg deze methode en de vóór-
en nadelen ervan.
De resultaten van de proefboerderij „De
Eest" in 1962 en 1963 worden in een gelijk
namig artikel m.b.v. enkele tabellen bespro
ken door Ir. G. C. Kappetein.
De fabrikanten van voorgebakken patates
frites zouden bij onderlinge afspraak aan hun
produkt eisen kunnen stellen, waarbij er een
aantal betrekking heeft op de eigenschappen
die visueel, door meten en door wegen zijn
vast te stellen.
Om gegevens te verkrijgen, die benodigd zijn
om zich een beeld te vormen van de conse
quenties die het stellen van bepaalde eisen
met zich brengt en waarbij met name wordt
gedacht aan een kwaliteitsbeoordeling, die het
toe te laten percentage frites met zichtbare
ongerechtigheden betreft, alsmede normen aan
gaande vorm en lengte van de staafjes, is
door het I. B. V. L. een onderzoek opgezet.
In het artikel van J. Kreyger wordt tenslotte
een voorstel gedaan tot een formulering van
eisen aangaande lengteverdeling, vorm en
uiterlijk van voorgebakken frites-staafjes.
Uit het artikel „Afronding van het hooionder-
zoek" door Ir. P. J. J. Philipsen blijkt, dat
verschillende onderdelen van de hooiwinning
reeds volledig te mechaniseren zijn. Bij de
afronding van het onderzoek dreigt echter
het gevaar dat deze vastloopt op de vraag
wat er kwalitatief te bereiken valt met een
verkorting van de droogduur. Respiratieproe-
ven zijn dringend noodzakelijk om tot een
juiste benadering van de voederwaarde te
kunnen komen.
In de laatste bijdrage aan het jaarboek wor
den door P. H. de Haan de pro's en contra's
belicht, die naar voren komen bij het gebruik
van kisten voor zaaigranën en peulvruchten
op centrale bedrijven.
(Vervolg van pag. 1159)
HOEWEL op vele land- en tuinbouwbedrijven reeds wasplaatsen aan
wezig zijn, komt nu te zijner tijd de wettelijke verplichting daartoe.
Mede door het toenemend gebruik van de vaak zeer giftige bestrijdingsmid
delen is het zich goed kunnen wassen na het werk toch wel een eis des tijds
geworden. Tot het dwingend voorschrijven van douchen is nog niet over
gegaan omdat daarbij warm-watervoorziening nodig zou zijn. Als minimale
inrichting wordt gedacht aan wasbakken met leidingwatertoevoer en goede
afvoer. De vloeren vóór en om deze wasplaatsen moeten van cement en goed
te reinigen zijn. De redaktie van dit artikel is zodanig, dat op bedrijven waar
(nog) geen waterleiding aanwezig is, volstaan kan worden met een pomp.
Betreffende de sanitaire voorzieningen zijn bijv. inzake ventilatie, afmetin
gen enz. in het ontwerp geen details vermeld. Hierdoor is een zo eenvoudig
mogelijke aanpassing aan bestaande gebouwen mogelijk.
De in de C.A.O. Landbouw reeds vastgelegde regeling betreffende schuil
hut of schuilkeet bij het verrichten van werkzaamheden door twee of meer
arbeiders op een plaats meer dan 500 meter van het schaftlokaal gelegen,
zal nu ook in het Landbouwveiligheidsbesluit verwerkt worden. En zal dan
dus ook voor de tuinbouw gelden.
Nogmaals het betreft hier nog slechts een ontwerpwijziging van het
Landbouwveiligheidsinstituut. Wanneer afkondiging in de Staatscourant
zal plaats vinden is ons nog niet bekend. Men kan met deze wijzigingen
echter in voorkomende gevallen nu reeds rekening houden.
B.
Een toilet als van een hotel ziet u hier, maar het hoort thuis op de tuinder)
van de heer Grootscholten. Om de hygiëne te bevorderen koos hij voor liet
Franse model.
