DANK U
Uien gevraagd voor export
OPGEPAST
MET het passeren van de akte van toedeling
van de herverkaveling Tholen en de Zak van
Zuid-Beveland is een belangrijke fase van dit grote
werk afgesloten. Veel, bijzonder veel werk is er
verzet nadat de eerste spade in de grond werd ge
stoken. De gebieden, het is te zien, zijn omgevormd
tot moderne landbouwgebieden. Wie wil er nog
terug naar de oude toestand? Wil dit nu zeggen
dat de boer en zijn gezin soms geen moeite heeft
gehad, zich aan te passen? Aanpassing aan deze
Öch zo snel wijzigende omstandigheden. Natuurlek
welVooral in de beginperiode was het moeilijk
om de werken die uitgevoerd werden te zien als
een verbetering voor de toekomst. Een wonder?
Keen want een mens doet niet gemakkelijk afstand
van het oude. Des temeer is het te waarderen dat
de bevolking uit deze gebieden heeft willen inzien
dat de verbouwing van hun streek kan leiden tot
een verbetering en daarom haar volle medewer
king gaf, al waren er dan wel eens moeilijkheden
en conflicten. Wij menen dat hier een woord van
hulde past aan de bevolking, de leden van de lier-
verkavelingscommissie, de agrarische subcommis
sies, de schatters, de ambtenaren van alle samen
werkende Rijksdiensten en van de cultuurmaat
schappijen. In onderlinge samenwerking, soms on
der moeilijke omstandigheden is bewezen dat het
geen holle phrase is dat uit een goede samenwer
king met begrip voor eikaars moeilijkheden en
problemen iets goeds kan groeien. Dat dit bewijs
in onze landbouw van samen en gezamenlijk nog
vaak toegepast zal worden opdat hieruit veel goeds
mag worden groeien. In Tholen en de Zak valt het
te bekijken.
1119
Producentenorganisaties en contractproduktie in Frankrijk en Duitsland
VRIJDAG 11 DECEMBER 19 6 4
Hoewel er op de veilingen te St. Maartensdijk en te Middelharnis voor uien belangrijk hogere prijzen worden
betaald dan verleden jaar, blijven de noteringen toch nog aanzienlijk ten achter bij die, welke in november
1962 voor dit produkt werden waargenomen. De prijzen voor picklers en drielingen vertonen vaak schom
melingen van betekenis, maar de uienmiddel zijn in de eerste helft van november op genoemde veilingen
aanzienlijk in prijs gestegen, aldus het Produktschap voor Groenten en Fruit.
Wanneer wij de exportcijfers bezien, dan valt het in de eerste plaats op, dat de uitvoer in de betreffende
periode heel wat groter is geweest dan verleden jaar, maar bij 1962 nog aanzienlijk ten achter is gebleven.
Voorts is de scherpe daling opvallend van de export naar West-Duitsland, die ten opzichte van 1962 meer dan
de helft kleiner was. Ook de export naar Engeland was kleiner dan in dat jaar, maar naar Frankrijk werd
twee- tot driemaal zoveel verzonden, waardoor dit land in de laatste weken onze grootste afnemer werd van
uien. De uienexport naar Italië, die in oktober snel in omvang toenam en in de weken van 12 tot 17/10 en
van 19 tot 24/10 steeg tot respectievelijk 1.092 en 1.361 ton, is in nog sneller tempo gedaald. Deze sterke da
ling van de export houdt ongetwijfeld verband met het feit, dat een aantal wagons met uien aan de Italiaan
se grens op kwalitatieve gronden de toegang werd geweigerd. In hoeverre de afkeuring van deze zendingen
al dan niet terecht geschiedde is een kwestie, die deskundigen moeten uitmaken.
ZOWEL in Frankrijk als in Duitsland
trachten de respektievelijke regeringen
de afzetpositie van hun landbouwonder
nemers te versterken. Ter bescherming van
hun eigen boeren proberen deze landen door
min of meer vergaande marktordende maat
regelen en andere middelen de afzet gunstig
te beïnvloeden. Gezien de tot standkoming
van de E. E. G. en het afbreken van de ta
riefmuren tussen de deelnemende partners,
kunnen deze maatregelen voor ons een groot
gevaar voor eigen afzet tot gevolg hebben.
Om enig inzicht te geven hoe beide landen
de problemen aanpakken en proberen hier
voor een oplossing te vinden, volgen in een
kort overzicht enkele van de belangrijkste
maatregelen. Deze werden ontleend aan een
nota van de werkgroep Integratie en de
commissie Buitenland van het Landbouw
schap.
Het bekende probleem en knelpunt voor de
landbouwondernemer is, wat de afzet betreft, de
zwakke marktpositie door de veelheid van kleine
ondernemers. Daarbij komt dat productie en vraag
naar de agrarische producten over het algemeen
niet op elkaar zijn afgestemd. Op welke wijze
pogen Duitsers en Fransen deze vraagstukken op
te lossen?
FRANKRIJK
URANKRIJK heeft een stelsel ontworpen geba-
seerd op een hechte organisatie van de pro
ducenten en daarnaast het kontraktueel regelen
van produktie en afzet. Op lokaal niveau wordt
per produkt een „groep" gevormd. Voorlopig be
treft dit de produkten groenten en fruit, aard
appelen, eieren, slachtgevogelte en vlees. De lokale
groepen sluiten zich regionaal aaneen tot zgn.
landbouw-economische-comité's. Deze vormen op
hun beurt weer centrale landelijke comité's, waar
door de organisatie tot aan de top „rond" zit.
Om als producenten-organisatie's door de Fran
se overheid erkend te worden dienen deze aan
een aantal gestelde eisen te voldoen. Ondermeer
is men verplicht de voorschriften omtrent wijze,
omvang en hoedanigheid van de produktie op te
volgen. Ook dient men bereid te zijn zich aan
controle te onderwerpen. Tevens is men verplicht
de totale produktie via de organisatie af te zetten.
Vanzelfsprekend staan tegenover dit regelen
van de produktie ook voordelen. En deze voor
delen, die vooral op financieel gebied liggen, kun
nen belangrijk zijn. Geldelijke hulp bij de oprich
ting en voor het functioneren van de producenten
organisaties door het verstrékken van een start
Er blijkt ïn Italië een grote vraag naar uien te be
staan. De officiële cijfers over de produktie van uien
in Italië luiden: gemiddelde opbrengst 1959/'62 368.800
ton, 1963 428.200 ton en 1964 413.100 ton. Het cijfer
voor het lopende jaar is slechts weinig lager dan dat
voor 1963 en steekt zeer gunstig af tegenover het
gemiddelde van de jaren 1959 tot 1962. Dat Italië in
derdaad behoefte heeft aan uien blijkt o.a. uit het
feit, dat voor de Oostblok-landen Bulgarije, Polen en
Roemenië invoercontingenten beschikbaar werden ge
steld elk van 2.000 ton die, naar wij vernemen, vlot
werden uitgeput. Bovendien vindt er regelmatig in
voer plaats van Spaanse uien. De prijzen in Italië
zijn voor uien zeer vast.
Overigens is de export van uien uit Spanje, o.a.
naar Engeland, in oktober kleiner geweest dan ver
leden jaar. Deze kleinere export zal wel mede zijn
veroorzaakt door de hoge prijzen, die omstreeks 20
november in Valencia opliepen als gevolg van de le
vendige binnenlandse vraag en het kleine aanbod van
gave uien. Inmiddels zijn de prijzen daar weer ge
daald. Naar verwachting zal de export van uien uit
dit gebied via Pasajes in decmeber van betekenis
worden.
De Spaanse uien worden in Engeland regelmatig
gevraagd. In Covent Garden worden voor dit pro
dukt hogere prijzen betaald dan voor de Poolse, Hon
gaarse of Canadese uien. De aanvoer van uien uit
eigen produktie zal in Engeland naar verwachting nog
tot de jaarwisseling plaatsvinden. Deze Engelse pro
subsidie, het gedurende drie jaar bijdragen ont
vangen in de administratiekosten en kosten van
controle. Daarnaast nog bijdragen in de kosten
van voorlichting, afzet enz. Voorschotten en in
vesteringskredieten zijn voor deze organisaties
gemakkelijker verkrijgbaar dan voor anderen en
ook hoger dan voor niet-georganiseerden. Bij leve
ringen aan overheidsinstellingen (ziekenhuizen,
strijdkrachten) genieten de producenten-organi
saties de voorkeur.
De z.g.n. landbouw economische comité's har
moniseren productie-, afzet-, en prijs voorschrif
ten. Ze hebben via de Minister van Landbouw
de mogelijkheid hun regelingen voor alle in het
gebied betrokken producenten dus ook niet aan
geslotenen verbindend te doen verklaren. Dit
echter alleen indien 2/.3 van de telers met minstens
50 van het areaal of 50 van de telers met ~!z
van het areaal voor deze maatregel stemmen. Deze
opzet heeft een publiekrechtelijk karakter en ken
nen wij van ons Landbouwschap.
CONTRAKTSTELSEL
DOOR middel van langjarige kontrakten wordt
onder meer beoogd de binnenlandse en bui
tenlandse afzetmarkten te ontwikkelen. Met dit
kontraktstelsel wil men trachten produktie- en
afzetverwachtingen op elkaar af te stemmen.
En in de kontrakten zal de prijsvaststelling ten
minste gebaseerd worden op een kostprijs, op
basis van het gemiddelde rendement over ver
schillende jaren.
Afgesloten meerjarige kontrakten tussen afne
mers en representatieve organisaties kunnen door
de overheid worden bekrachtigd. De voor dit pro
dukt gemaakte afspraken kunnen dan verbindend
worden verklaard voor allen die hierbij betrok
ken zijn. Wordt van meerjarige kontrakten toege
past dan genieten kontrakterende partijen dezelf
de voordelen als vermeld onder het oprichten van
producenten-organisaties
DUITSLAND
DE behoefte in Duitsland om tot een betere
organisatie van produktie en afzet te komen
heeft deze zomer geleid tot een initiatief door de
Duitse Boerenbond en Raiffeisenvereniging, dat in
de vorm van een wetsontwerp aan het Parlement
is aangeboden.
In grote lijn is opzet en werking van het voor
gestelde Duitse systeem ongeveer gelijk aan dat
van de Fransen. Ook hier het stimuleren van pro
ducenten-organisaties, het afsluiten van meer
jarige kontrakten en daarbij behorende subsidies.
Ook hier de verplichting bepaalde produktievoor-
duktie is met 54.900 ton ongeveer even groot geweest
als in 1963, toen deze 55.500 ton bedroeg. Ten opzichte
van de voorafgaande jaren betekent dit een aanzien
lijke stijging, want in de periode 1959/'62 bedroeg de
produktie van uien in Engeland gemiddeld 27.900 ton.
De produktie van winteruien in West-Duitsland is
niet van betekenis. Deze wordt op 600 ton geraamd.
Vooral uit de Oostblok-landen, Polen, Hongarije en
Tsjechoslowakije worden evenwel in de laatste tijd
veel uien in Duitsland ingevoerd. Het Nederlandse
aandeel in de Duitse invoer van uien is kleiner dan
andere jaren. Toch neemt men in Duitsland thans
aan, dat de invoer uit Polen, die voor deze winter
werd geraamd op 15.000 ton, dit hoge cijfer niet zal
bereiken. Gezien de achterstand in de aflevering ver
wacht men dat de totale invoer van Poolse uien de
10.000 ton niet zal overtreffen.
De belangstelling voor uien was in West-Duitsland
in de laatste tijd plaatselijk nogal uiteenlopend, maar
in het algemeen niet levendig. Veelal ging de voor
keur uit naar de grovere maten. De weinig levendige
vraag hield natuurlijk ook verband met het vrij zach
te weer, waardoor een groot deel van de maand no
vember werd gekenmerkt. Toch kwamen de prijzen
voor het Nederlandse produkt in de tweede helft van
de maand plaatselijk op een wat hoger niveau.
De handel in uien in België heeft, bij een regelma
tige aanvoer, een tamelijk vlot verloop. In het prijs
peil is in de laatste weken geen wijziging gekomen.
schriften te aanvaarden, de aanpassing van de pro
duktie en afzet aan de behoefte van de markt en
het aanvaarden van controle op een en ander. Het
Duitse systeem is in opzet echter iets eenvoudiger.
De bedragen die gedacht worden voor de stimu
lering van deze ontwikkeling beschikbaar te stel
len, worden voor het eerste jaar geschat op 100
miljoen DM. Daarvan zou ca. 80 miljoen voor
bonussen nodig zijn! Eveneens is in Duitsland een
voorstel uitgewerkt ter aanpassing van produktie
en aanbod aan. de markteisen. Aan de producen
ten, die hun produktie en aanbod aanpassen zul
len premies worden verstrekt uit een fonds dat
via heffingen door het bedrijfsleven zelf zal die
nen te worden gevormd.
In beide voorstellen wordt dus een orde
ning van de markt nagestreefd, die zeer diep
ingrijpt in het marktgebeuren en de vrijheid
van de individuele teler. Beoogd wordt een
beheersing van de markt. In de eerste plaats
het reserveren van de eigen markt voor de
eigen producenten (kontraktteelt). Daarnaast
expansie op de buitenlandse markten. Want
al is formeel gemeenschappelijke markt
in de E. E. G. volledig toegankelijk voor pro
dukten uit de partnerlanden, met zijn ver
bindendverklaring van de voorwaarden van
de meerjarige kontrakten voor alle betrok
kenen in de bedrijfskolom wat betreft pro
duktie en afzet, is de nationale markt op
deze wijze wat betreft produktie en afzet
in eigen land volledig ingedekt. Voor bui
tenlandse produkten is het moeilijk, zo niet
onmogelijk, een plaats in deze markt te
veroveren. Een situatie die zeker gevaren
in zich draagt.
ONZE COÖPERATIE
OP welke wijze de geschetste gevaren moeten
worden ondervangen is een moeilijk probleem.
In Nederland bestaat een producentenorganisatie
in de vorm van onze coöperaties. Kan een vrijwil
lige ontwikkeling in de richting van het Duitse
dan wel Franse systeem met een stimulering en
financiële steun van onze overheid soulaas bie
den? Er is al een sterke uitbreiding van de kon
traktteelt, ook in de sektor van de coöperaties.
Op allerlei mogelijke manieren wordt door onze
E. E. G.-partners door steunmaatregelen de mede
dinging vervalst en het handelsverkeer nadelig
beïnvloed. Ten nadele van onze boer en tuinder
die in een steeds ongunstiger positie kan komen
te verkeren.
De Europese Commissie van de E. E. G. zal bin
nen afzienbare tijd gereed komen met een vol
ledige inventarisatie van de steunmaatregelen in
de E. E. G.-landen. Op basis hiervan kunnen dan
voorstellen tot afschaffing dan wel aanpassing van
deze maatregelen verwacht worden. Wij wachten
met belangstelling af en zullen zelf waakzaam
moeten zijn om in de concurrentiestrijd niet ach
ter te blijven.
