Proefstation voor de fruitteelt J
DINGEN VAN DE WEEK
JAARVERSLAG 1963
636
TUINBOUW
Klein fruit
TEELTPROEF MET RODE BESSEN AAN DRAAD
ZEEUWS LAND- EN TUINBOUWBLAD
DEGIN juli verscheen het jaarverslag 1963 van het Proefstation voor de fruitteelt in de volle grond
te Wilhelminadorp. Het geven van een beknopt overzicht van de gang van zaken op het proef
station en het vermelden van een aantal resultaten zijn het tweeledig doel van dit jaarverslag.
Door personeelsmutaties kon een begin worden gemaakt met intensivering van het algemeen fruit-
teeltkundig onderzoek en een aanvang met bedrijfseconomisch onderzoek. Voor de eerste maal werd
ook een onderzoeker (mycoloog Dr D. Mulder) in het rivierklei-gebied gedetacheerd.
Vergeleken met voorgaande jaren kwamen er weinig wijzigingen in het onderzoek-programma. In het
bijzonder blijven de aandacht vragen de relatie groei-vruchtbaarheid, de stikstofbemesting, de bodem
behandeling, toetsen van de waarde vcor producent en consument van nieuwe rassen van appel, peer
en pruimen, onder en tussen stammen, chemische cnkruidbestrijding, boomvormen, snoei en de bestrij
ding van een aantal ziekten en plagen, o.a. in het kader van het onderzoek over harmonische bestrij
ding.
In een tiental hoofdstukken worden de resultaten vermeld van de verrichte onderzoekingen; enkele
worden hier vermeld.
Zowel het boonrvormproefveld voor appel als peer is interessant voor de praktijk. De opbrengst en
de kwaliteit is aan hagen (vrije of geleide) bij het ras Cox's Orange Pippin op type IX en II beter dan
aan de vrije of afgeplatte spil. Dit is in overeenstemming met de ervaringen vooral bij de vrije haag,
dat de opbrengst van Cox's Orange Pippin hoger is naarmate er minder aan gesnoeid en meer aan ge
bogen wordt.
Bij Golden Delicious is er, per ha gezien, eenzelfde beeld; bij dit ras is er echter op M IX bij de
vrije hagen sprake van uitputting. De opbrengst per boom van de objecten vrije spil, afgeplatte spil,
vrije hagen en geleide haag was dan ook het laagste in dit geval. Kwaliteit is echter het belangrijk
ste bij dit ras en hoge opbrengsten gaan in het algemeen gepaard met kleinere vruchten, dit is niet zo
voordelig.
In de proef met Cox's en Doyenné du Cornice is de invloed van de snoei op de vruchtdracht zeer
gering gebleken, in tegenstelling met onderzoek dat in België werd verricht.
De chemische vruchtdunning bij appel gaf voor carbaryl verschillende resultaten in vergelijking met
1962. De behandelingen met Gusathion hebben op de rassen James Grieve en Golden Delicious geen dun
nende werking van enige betekenis gehad, hetgeen in overeenstemming is met Amerikaanse resultaten.
Dit middel kan dus als insecticide zonder gevaar van vruchtdunning in de periode na de bloei worden
toegepast.
DIJ aardbeien werd weer een rassenproef met
de meest interessante rassen aangelegd. Red-
gauntlet, Gorella en no. 55-73 I.V.T., onder de naam
Elista in de handel gebracht, waren in deze proef
superieur. Senga Sengana gaf het normale beeld
en Mariëva, een nieuw Duits ras, is voor de prak
tijk van geen waarde. Daar voor de teelt onder
plastickappen nog steeds belangstelling bestaat
werden in 1963 voor dit doel de rassen Glasa en
Gorella beproefd. Deze teeltwijze biedt alleen voor
delen bij het gebruik van vroege rassen. Gebaseerd
op het tweejarig gebruik van het plastic zijn de
kosten van deze overkapping op 135,per are
per jaar te stellen.
De teeltproef met rode bessen om na te gaan
welk plantsysteem de beste resultaten geeft werd
opgezet in 1959. Beproefd werden de rassen Jhr.
van Tets en Rondom bij struikenteelt, enkele haag
of V-vormige haag. In Zeeland blijkt de enkele
haag een hogere produktie te geven dan de V-vor
mige haag. Voor Jhr. van Tets is dit verschil be
trouwbaar, voor Rondom niet i.v.m. de grote rui
die dit ras te zien gaf. Uit een vergelijking met de
normale struikenteelt blijkt Tiet grote produktie-
vermogen van de draadteelt; dit geldt in het bij
zonder voor de eerste aanloopjaren.
Jhr. van Tets
Rondom
Teeltwijze
kg/are
kg/are
1962
1963
1962
1963
Enkele haag
1.50 x 1.00 m
170
257
114
86
1.50 x 0.80 m
152
290
114
98
1.50 x 0.80 m
141
238
101
81
1.50 x 0.30 m
171
212
122
75
V-vormige haag
2.00 x 1.00 m
2.00 x 0.80 m
2.00 x 0.60 m
Struiken
2.00 x 2.00 m
Bij een teeltproef van zwarte bessen zal worden
nagegaan op welke wijze met de trilmachine een
mechanisatie van de oogst het beste mogelijk is.
Een perfectionnering van de ontworpen appa
ratuur en daarnaast een beter opvangen van de
vruchten moet nog nader worden bekeken.
Tevens zal aandacht worden besteed aan de mo
gelijkheid om rode bessen, bestemd voor de sap-
bereiding, mechanisch te oogsten.
De bessen trillen zeer gemakkelijk af. De ge
steldheid van de vruchten vereist echter een be
paalde verpakking. Eenmalige plastic interieurs
zullen daarbij de voorkeur verdienen boven de ver
ouderde en ongewenste tubverpakking.
ANDERE ONDERZOEKINGEN
MAAST bovenstaande resultaten uit de onder
zoekingen op het Proefstation worden in het
jaarverslag zeer uitvoerig behandeld het bodem-
kundigonderzoek, voor de eerste maal gegevens
over het fysiologisch onderzoek (relatie groei -
vruchtbaarheid) en het onkruidbestrijdingsonder-
zoek.
Bij het mycologisch onderzoek staan vele in
teressante gegevens over schurft bij appel, appel-
mee klauw, gloeosporiumvruchtrot, stambasisrot
en vruchtboomkanker. Over de meeste van deze
proeven zijn reeds artikelen van de betreffende
162
170
149
11
178
206
197
52
70
69
92
17
97
94
86
45
onderzoekingen verschenen of het onderzoek wordt
voortgezet.
In het kader van de harmonische bestrijding van
ziekten en plagen zijn drie objecten in onderzoek.
Zowel aan de mogelijkheden die chemische bacte-
riële en viruspreparaten bieden, als aan het ge
bruik van eiparasieten ter bestrijding van bladrol
lers is speciale aandacht besteed.
Aan het optreden van schadelijke wantsen wordt
eveneens alle aandacht gegeven, evenals aan de
resistentie van de fruitspintmijt tegen acariciden.
De coördinatie van fruitteeltkundig onderzoek
vanuit het proefstation werd in 1963 geïntensi
veerd. Met vertegenwoordigers van de Rijkstuin-
bouwconsulentschappen werd regelmatig verga
derd ter bespreking van problemen en resultaten
van onderzoek.
Degenen, die belang stellen in het werk van
het Proefstation en het onderzoek willen steu
nen, kunnen begunstiger van het Proefstation
worden. De begunstigers ontvangen het jaar
verslag en andere publicaties van het Proefsta
tion gratis. De bijdragen voor het begunstigers
schap zijn: voor natuurlijke personen minimaal
10,per jaar, voor rechtspersonen maximaal
25,per jaar. Bijdragen kunnen onder vermel
ding van „begunstiger" worden gestort op post-
gironummer 495017 ten name van het Proefsta
tion voor de Fruitteelt te Wilhelminadorp.
IJ alle drukte die er op het ogenblik is op de
kleinfruitbedrijven is er weinig animo om
zich ook reeds bezig te houden met de vraag wat
er na de pluk moet gaan gebeuren. Voor wat de
aardbeien betreft denken we daarbij aan de vraag
wat er moet gebeuren met de oude aanplant, wat
en of we eind juli begin augustus opnieuw zullen
gaan planten. Wij zouden er in dit verband op wil
len wijzen dat er enkele rassen zijn waarbij een
meerjarige teelt mogelijk is (Red Gauntlet en Sen
gana) maar de beste resultaten worden toch over
het algemeen behaald bij eenjarige teelten.
Een gewas waar wat aan mankeert en waar nog
al wat zieke planten in staan, zouden we niet
laten staan. Dat zal het volgend jaar bijna altijd
teleurstellen.
Heeft men een prachtig eenjarig gewas dan
kunnen we ons voorstellen dat men er weinig
voor voelt om het op te ruimen. Bedacht moet
worden dat de grootste vruchten en de beste kwa.
liteit onder normale omstandigheden worden ge
oogst van eenjarige planten. Daarom is het raad
zaam dat elke aardbeienteler op zijn bedrijf ten
minste een deel eenjarige planten heeft.
We mogen ook nog wel een keer herinneren aan
het feit dat het raadzaam is zomerbeplanting van
aardbeien vroegtijdig te doen plaats vinden.
Voor de meeste rassen is de eerste week van
augustus de meest geschikte tijd om te planten.
Op de vraag wat we zullen planten moeten we
zeggen dat er op het ogenblik naar onze mening
twee rassen zijn die de aandacht verdienen en dat
zijn Red Gauntlet en Sengana. Red Gauntlet is een
zeer goed ras voor verse consumptie en Sengana
is een goede aardbei voor de fabriek, weliswaar
uit een oogpunt van verwerking niet ideaal maar
er is geen betere.
Onder onze Zeeuwse omstandigheden blijft Re-
gina nog altijd een ras dat waard is om een kaas
te krijgen maar toch zouden we er voorzichtig mee
willen zijn want de laatste valt dit ras steeds
tegen. Er komen geen opbrengsten meer van zoals
we enkele jaren geleden nog wel hadden.
Op de vraag öf we zullen planten zouden we het
volgende willen opmerken. De aardbeienteelt past
op het kleine bedrijf maar het is een bekend feit
dat dit jaar de financiële resultaten niet best zijn
geweest. Hierbij komt bovendien dat het steeds
moeilijker wordt aardbeienplukkers aan ie trek
ken. Het is een werk dat laag bij de grond moet
plaats vinden en men krijgt er gauw pijn van In
de rug".
Op de proeftuin voor kleinfruit in Kapelle is dit
seizoen gewerkt met een wagentje voor de aard-
beienpluk en hoewel we hoorden dat de plukkers
er graag mee werkten, zien we het er nog niet in
dat met dit pluk wagentje de oplossing is gekomen
voor dit werk. Dat wil niet zeggen dat we geen
waardering hebben voor de pogingen om ook dit
werk efficiënter te kunnen uitvoeren.
Niettemin blijven we toch nog geloven in de
kansen voor de aardbeienteelt op het kïcinfruit-
bedrijf en daarbij moet voor ogen worden gehou
den dat voor een kwaliteitsprodukt altijd vraag zal
blijven bestaan. Op grond hiervan menen we dat
een aanplant van dit produkt in de komende tijd
verantwoord blijft.
In de komende week gaat de pluk van zwarte
bessen volop beginnen. We hebben vernomen dat
voor het eerst dit seizoen op commerciële basis op
een Zeeuws bedrijf de oogst van dit produkt me
chanisch zal plaats vinden. Er is een trilapparaat
ontwikkeld waarmee de bessen van tie struik
worden getrild. Het opvangen van de vruchten
schijnt nog het moeilijkste probleem te zijn maar
ook hiervoor zal een oplossing gevonden kunnen
worden en dat zou kunnen betekenen dat weer een
produkt van het klelnfruitbedrtjf zich leent voor
teelt in het groot en dus voor het kleinbedrijf ver
loren zou kunen gaan. Het is nog niet duidelijk in
welke richting het zal gaan met dit mechanisch
oogsten. Het zou bovendien onverstandig zijn de
ogen te sluiten voor een ontwikkeling die wanneer
ze eenmaal aan de gang is. niet tegen gehouden
kan en mag worden, ook al is deze niet even aan
genaam.
We zullen mee moeten met de tijd die niet stil
staat, op geen enkel gebied. Degene die het niet
kan of wil zal op een gegeven ogenblik moeten
ervaren dat hij is achtergebleven en de gevolgen
daarvan zal hij ondervinden.
Op velerlei terrein, ook binnen onze bedrijven,
i"' dat te merken. Het zou gemakkelijker zijn daar
over een aantal bitter gestemde opmerkingen te
maken. Daarmee zijn we er echter niet. Noodzake
lijk Ls dat we lering trekken uit de ontwikkelingen
die aan de gang ziin en er onze bedrijfsvoering op
af stemmen. Gelukkig gebeurt dat ook wel in onze
provincie.
Tot de volgende week.
Veel van dit, tot nu toe meest omvangrijke,
jaarverslag kon niet worden besproken. Door
overmaking van 3,ook op postgiro 49.50.17
Proefstation voor de Fruitteelt te Wilhelmina
dorp, is dit jaarverslag verkrijgbaar en bent u
in de gelegenheid de resultaten rustig te bestu
deren.
