Landbouw in ontwikkeling
HET AARDAPPELDEBACLE
187
ZIEKTE- EN ONKRU1DBESTR3JDING
IN DE FRUITTEELT
HET UIT DE MARKT NEMEN
VAN CONSUMPTIE-AARDAPPELEN
VRIJDAG "28 FEBRUARI 19G4
HET Produktschap voor Aardappelen heeft en
kele maatregelen genomen ter ondersleuning
van de wel buitengewoon slechte positie van de
aardappelmarktDeze maatregelen, men kent ze,
zijn het uit de markt nemen van 25.000 ton klei-
Bintje aardappelen 40/55 door het V. I.B. tegen
een prijs van ƒ8,— gesorteerd op exportvoor
schriften en het invoeren van kwaliteitseisen t.a.v.
de binnenlandse consumptie-aardappelen respec
tievelijk voor uit het buitenland in te voeren aard
appelen. De gelegenheid tot aanbieding wordt
maandag 2 maart a s. opengesteld en sluit op 5
maart. De Districts Bureauhouders en het Provin
ciaal Kantoor Provinciaal Voedselcommissaris
kunnen nadere inlichtingen verstrekken.
ALS te voorzien was heeft deze aankoop, in
tegenstelling tot hetgeen de bedoeling was,
een prijsdrukkende invloed op de prijszetting van
de aardappelmarkt gehad. De kosten van het sor
teren en het transport van boerderij naar sorteer-
inrichting verlagen de prijs van 8 cent per kg,
waartegen het Produktschap deze aardappelen uit
de markt neemt. De markt houdt dan ook rekening
met deze prijs van 8 cent gesorteerd. Ook de aard-
appelvoersector ondervindt de druk van deze,
boven de voermarkt hangende, 25.000 ton kwali
tatief goede aardappelen. Veel soulaas ter verbe
tering van de aardappelprijs lijkt de genomen
maatregel van de 25.000 ton uit de markt nemen
dan ook niet te geven. Wij zouden haast willen
zeggen; integendeel!
OP de tot hem in de Tweede Kamer gestelde
vragen over de zeer ongunstige aardappel-
marktsituatie heeft minister Biesheuvel het vol
gende gezegd
Als gevolg van de sterk ^teruggelopen vraag voor
export zijn er grote voorraden, waarvoor men niet
direct een bestemming ziet. Hoewel er nog een
aantal onzekere factoren zijn met betrekking tot
de ontwikkeling van de afzetmogelijkheden' m de
rest van het lopende afzetseizoen, is het thans
echter reeds zeker dat een gedeelte van deze voor
raden niet bestemd kan worden yoor menselijke
consumptie. Deze situatie is weer ontstaan door
een grote invoer van aardappelen uit Frankrijk.
Tot nu toe zijn ruim 2000 ton Franse aardappelen
ingevoerd, hetgeen op de totale aardappelomzet
slechts een zeer bescheiden hoeveelheid is.
Mr. Biesheuvel zag geen mogelijkheden een
eventueel aardappeloverschot af te zetten in ge
bieden die kampen met een voedseltekort, omdat
er in die landen hoegenaamd geen vraag naar
aardappelen bestaat. De minister meende voorts
dat er geen aanleiding bestaat de invoer van Fran
se aardappelen aanzienlijk te beperken. Nog af
gezien van de algemene bezwaren die liij heeft
tegen het afkondigen van een invoerstop of an
dere invoerbeperkende maatregelen (waarvan hij
bij de Duitse invoerstop voor eieren duidelijk blijk
heeft gegeven) gelooft de minister dat niet de
herkomst van de aardappelen bepalend is, maar
veel meer de kwaliteit. De grootste bedreiging
voor het prijspeil van de goede consumptie-aard
appelen vormen de mindere kwaliteiten, die door
de door het Produktschap in te voeren kwaliteits
eisen van de consumptiemarkt zullen worden uit
gesloten. Frankrijk heeft minimum-importprijzen
voor aardappelen ingesteld (voor februari 27
NF/100 kg, voor maart 28 NF/100 kg). De gebrui
kelijke E. E. G.-regeis zijn hierbij gevolgd daar
deze maatregelen door middel van een indentie-
verklaring aan de Europese Commissie en de lid
staten zijn bekendgemaakt. Nederland heeft geen
bezwaren gemaakt.
Naar de mening van de minister behoeft het
huidige lage prijspeil geen aanleiding te zijn voor
een nog sterkere inkrimping; van het klei-aard
appelareaal, dan uit een onderzoek van het Pro
duktschap voor Aardappelen wordt geconcludeerd
(5 a 10 procent). Het prijspeil op dit moment staat
immers geheel los van de prijzen die in een vol
gend seizoen zullen kunnen worden gemaakt. Deze
laatste zullen worden bepaald door de dan gelden
de verhouding van vraag en aanbod in de con
sumptie-aardappelensector. Er is dan ook geen
directe aanleiding voor de veronderstelling, dat in
het afzetseizoen 1964/65 de binnenlandse voorzie
ning van de export in het gedrang; zouden kun
nen komen door een te gering aanbod van con
sumptie-aardappelen'. Zelfs indien het klei-aard
appelareaal enigermate zou worden ingekrompen
hetgeen inderdaad verwacht mag worden
behoeft niet te worden gevreesd voor een tekort
aan consumptie-aardappelen, aangezien er onder
normale omstandigheden altijd een voldoende re
serve van zandaardappelen aanwezig is.
Uit terzake verkregen inlichtingen blijkt, dat de
aardappelprijzen in Frankrijk momenteel bijzon
der laag zijn. Voorzover, kan worden nagegaan,
zijn de zeer lage exportprijzen voor Franse con
sumptie-aardappelen uitsluitend toe te schrijven
aan de zeer lage producentenprijzen. Van een sub
sidiëring van de export is de minister niet geble
ken. Wel heeft de Franse regering besloten ca.
50.060 ton consumptie-aardappelen van het ras
Bintje uit de markt te nemen, die deels tot aard
appelmeel en deels tot veevoeders zullen worden
verwerkt.
Een bedrag van 4 miljoen francs- heeft in het
najaar van 1963 de Franse regering beschikbaar
gesteld voor het op contract opslaan van .62.000
ion aardappelen, teneinde de binnenlandse voor
(Vervolg van eerste pagina)
seren. Soms is uitbreiding van de «nelkveestapel
mogelijk door bouwlanu waarvan de gewassen-
keuze en het produktievermogen beperxt zijn, in
gras te leggen, Ook zou men er op sommige be
drijven waar mest- en melkvee gehouden wordt
m.f. verstandig aan doen te specialiseren in de
melkveehouderij
De andere kant is de te kleine eenheid melkvee
opruimen door het grasland te scheuren of op an
dere wijze te benutten en door vee in te scnaren
of als de ligging zich hiertoe leent het grasland te
maaien voor de groenvoederdrogery. Het gras dient
dan vroeg gemaaid te worden (eiwitrijk produkt)
waarbij ae zode dit veelvuldig maaien wel kan ver
dragen. Als men de droogkosten stelt op 12,a
14,per 100 kg droog produkt (inklusief ver
voer) en de opbrengstpnjs op 23,24,kan
men een netto opbrengst halen van f 1000,bij
10.000 kg droog produkt per ha per jaar.
Hiervan dient men ae pacht, en ae bemestingskps-
ten af te trekken, zodat een bedrag overblijit van
4 a 500/ha. De vrijkomende arbeid zal men dan
in de akkerbouwsektor rendabel moeten maken! De
vrijkomende schuur- en stalruimte kan men be
nutten voor uien-, aardappelen-, gladiolenopslag-
plaats of .voor b.v. witloftrekken. Men zal een ren-
tabiliteitsberekening op moeten zetten, die verge
lijkbaar is met die voor de kleine eenheid melkvee.
COÖPERATIEVE MELKVEEHOUDERIJ
OPLOSSING?
DEN andere mogelijkheid, die door een aantal
bedrijven overwogen zou kunnen worden is
de opzet van een coöperatieve melkveehouderij.
Voor weidebedrijven zit hier m.i. weinig perspectief
in. Waar blijft men met de vrijkomende arbeid?
Voor gemengde bedrijven ligt dit anders speciaal
voor de grotere akkerbouwbedrijven waar men met
enkele ha niet scheurbaar grasland zit en de rund
veehouderij (mesten of melken) door te kleine een
heden weinig rendabel is en arbeidsorganisatorisch
moeilijk past in het bedrijf.
De heer De Ronde, bedrijfsdeskundige bij
mijn dienst, heeft een dergelijke opzet becijferd,
waarbij we uitgegaan zijn van de volgende globale
uitgangspunten:
40 ha grasland (kombinatie van b.v. 3 bedrij
ven), 100 melkkoeien, 3 arbeidskrachten (roulatie
tijdens weekenden), waarvan één met ƒ10.000,
arbeidsloon (bedrijfsleider) en de andere 2 met
ieder 8.000,— arbeidsloon. Gebouwen, inklusief
silo's ƒ128.000,—, pacht ƒ200,per ha. Toeleve-
Hulpverleningsdiensten, 1963
Provincie
Groningen
Friesland
Drenthe
Overijssel (incl. N. O. P.)
Gelderland
Noord-Holland
Zuid-Holland
Bron: L. E. I.
ER is reeds enkele keren de suggestie gedaan
om in kleine groepjes van 10 boeren te-
samen berekeningen op te zetten over mogelijke
bedrijfsverbeteringen. Ik ben een groot voor
stander van dergelijke studiegroepjes. Het nut
ervan wordt o.m. duidelijk bewezen in de zgn.
arbeidsvoorlichtingskernen ThoJen, Oost Zuid-
ring van voederprodukten tegen geldende markt
prijs aan het coöperatieve bedrijf. Melkproduktie
4000 kg per koe a 30 ct opbrengst prijs. Iedere deel
nemende boer levert zijn vee in tegen taxatieprijs
en krijgt daarvoor een aandeel in het bedrijf. Uit
een analysebegroting blijkt, dat er een netto-over
schot is te betalen van 350,per lia als men de
dieren weidt en van 300.per ha als men de die
ren op stal houdt (open loopstal met gedeeltelijke
zelf voedering). Men moet deze uitkomsten niet te
absoluut nemen, maar beschouwen als richtlijn
voor een mogelijkheid, die m.i. zeker eens nader
becijferd zou kunnen worden door een groepje be
langstellenden. Voor het Zeeuwse bedrijfsplan zou
een dergelijke opzet zeker perspektief bieden en
als nieuw experiment mogelijk in aanmerking ko
men voor subsidiëring in het kadfr van het Ont-
wikkclings- en Saneringsfonds. Ook in dit geval zal
men weer bedrijfsekonomische vergelijkingen moe -
ten trekken met de uitkomsten van individuele
melk- of mestveehouderij bij kleine eenheden,
waarop dit geval betrekking heeft. Daarnaast spe
len uiteraard arbeidsorganisatorische en sociale
aspekten een rol. Op het individuele bedrijf met
name de beschikbaarheid van arbeidskrachten die
de dieren kunnen verzorgen (weekenden de in
teresse van de akkerbouwer voor deze sektor van
het bedrijf, het inpassen in de andere werkzaam
heden en de bedrijfsuitkomsten. En ook hier geldt
weer, dat de vrijkomende arbeid rendabel in een
andere sektor moet worden aangewend.
VERSCHILLENDE PERSPEKTIEVEN
AANWEZIG
HIT het voorgaande blijkt, dat er nog verschil-
lende perspektieven zijn voor het gemengde
bedrijf, die nadere overweging en becijfering zou
den verdienen. Voorts is in een vorig artikel nog
genoemd de bedrijfsverzorgingsdienst, waarbij men
gezamenlijk een bedrijfsleider-veeverzorger aan
stelt, die rouleert bij ziekte of vakantie van de
boer. Dit alles moet men zien tegen de achtergrond
van de geschetste ontwikkelingen in het aantal
vreemde arbeidskrachten en de stijgende lonen.
Wat de bedrijfsverzorgingsdiensten betreft is
men in andere gebieden al een eind gevorderd, zo
als uit onderstaande tabel blijkt. Dit zou niet het
geval geweest zijn, als de praktijk het grote nut
hiervan niet erkent Wel moet opgemerkt worden,
dat het voornamelijk weidegebieden betreft, waar
de noodzaak voor bedrijfsverzorging uiteraard
groter is.
totaal
6 231)
35 (1866)
9 (1493)
8 726)
11 (4209)
6 264)
4 215)
Beveland en Walcheren. Hier is het object ar
beid als uitgangspunt gekozen. Ook in ruimer
verband zouden de bedrijfseconomische boek
houdingen tot grotere waarde gebracht kunnen
worden, als men de uitkomsten vergelijkt en
mogelijke bedrijfsverbeteringen in groepsver
band bespreekt. In een volgend artikel kom ik
nader op deze werkwyze terug.
Aantal verenigingen ledental)
met meer
met
vaste
1 vaste
verzorgers
met alleen
bedrijfs-
(w.o. losse
losse
verzorger
krachten)
krachten
5 201)
1 (30)
15 684)
19 (1163)
1 (19)
5 944)
3 502)
1 (47)
6 317)
2 409)
9 (3164)
1 (1000)
1 (45)
3 98)
3 (166)
3 171)
1 44)
Q ERVARINGEN 1963
C ADVIEZEN 1964
Vanaf 1955 wordt door het Rijkstuinbouwconsu-
lentschap voor Zeeland en West Noord-Brabant
jaarlijks een boekje samengesteld over de ziekte
bestrijding in de fruitteelt.
In deze uitgaven wordt steeds een overzicht ge
geven van de ervaringen bij de ziektebestrijding
in het afgelopen jaar en de adviezen voor het
komende jaar. Zij voorzien in een ruime informa
tie over de verschillende' ziekten in de fruitteelt,
terwijl zij tevens dienen als basis en handleiding
voor de waarschuwingsdienst voor de .bestrijding
van ziekten en plagen bij de teelt van pit- en
steenvruchten, kleinfruit en boomkwekerijgewas
sen.
Ook in dit winterseizoen is op verscheidene
bijeenkomsten in het ambtsgebied een monde1 inge
toelichting gegeven door ambtenaren van het RijkS-
tuinbouwconsulentschap en de P. D.
De inhóud van de publikatie onderging ten op
zichte van de Vorige een uitbreiding door het op--
ziening aan het einde van het afzetseizoen 1963/64
veilig te stellen. Over de definitieve bestemming
van deze voorraden is liog geen beslissing geno
men. Deze Voorraad wordt alsnog als reserve aan
gehouden.
nemen van meerdere gegevens over de chemisch©
onkruidbestryding in de fruitteelt en enkele foto's
ter illustratie.
Indien u alles nog eens rustig wilt bekijken of
niet in de ge^genheid was om een avond bij te
wonen, waar de ziekte- en onkruidbestrijding werd
besproken, kunt u een boekje 1,— bestellen
bij het Rijkstuinbouwconsulentschap te Goes (giro
5Ó37) of de veilingen te Goes, Kapelle en Krabbgn-
dijke. j
IN aansluiting op de bekendmaking van het
Produktschap voor Aardappelen, dat 25.000
ton Bintje consumptie-aardappelen van de klei
grond uit de markt zullen worden genomen, wor
den de telers en handelaren er opmerkzaam op
gemaakt dat voor dit doel de gelegenheid tot aan
bieding op 2 maart a.s. wordt opengesteld en op
donderdag 5 maart wordt gesloten. De voorwaar
den waaronder deze consumptie-aardappelen gor
den aangekocht, zijn verkrijgbaar bij de^ distriicts-
adviesbureaus van de Stichting Uitvoering Land-
bouwmaatregelen, voorheen de bureaus van de
plaatselijke bureauhouders van de voedselcommis
saris. De aanbiedingsformulieren zijn er eveneéns
verkrijgbaar.
