DINGEN VAN DE WEEK
Nieuwe fruitrassen in 1963
voor Appel, Peer, Pruim en Kers
Tuinbouwmiddag Zak van Zuid-Bevelend
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1964
jN 1961 er voor het eerst door het I. V. T. en het Proefstation voor de fruitteelt in de volle grond
te Wilhelminadorp een gezamenlijke publicatie uitgegevenmet voorlopige indrukken van
nieuwe rassen van appel, peer, pruim en kers.
Thans is de derde herziene uitgave verschenen en op deze manier worden fruittelers en boomkwe
kers op zoveel mogelijk betrouwbare en snelle wijze van voorlichting voorzien. Bij vergelijking met
de uitgaven van 1961 en 1962 blijken er bij de appels 4 nieuwe rassen (mutanten) te zijn, bij de
grootvruchtige peren krijgen Précoce, Bonne Louise d'Avranche en de Conference veel aandacht. Er
is een nieuwe pruim, Sanctus Hubertus, bij de kersen is er geen verandering meer gekomen. Een be
langrijke nieuwe ontwikkeling is er bij de „Spur"-typen van appelrassen. Hoewel er voorlopig nog
geen boom van te koop zal zijn en we nog zullen moeten ajwachten of er inderdaad iets van be
tekenis inzit voor Nederlandse omstandigheden, laten we hieronder enkele bijzonderheden volgen
over de „Spur-typen.
DE zgn. „Spur"-typen van appelrassen worden beschouwd te zijn ontstaan door mutaties. Zij heb
ben als kenmerken onder meer: zwakkere groei ongeveer van groei van normale ras), vor
ming van weinig langloten en veel kort vruchthout, kleinere internodiën, op zaailing-onderstam vroe
gere vruchtbaarheid.
De „Spur"-typen zijn tot nu toe alleen in de Verenigde Staten van Noord-Amerika ontdekt. Op het
ogenblik zijn „Spur"-typen bekend van Delicious, Golden Delicious, Jonathan, Winesap, Lodi en Rome
Beauty. Van enige van deze rassen, vooral van Delicious, komen verschillende „Spur"-typen voor.
Van een deel van deze Delicious „Spur"-typen is de vorm en de kleur van de vruchten tevens ge
heel afwijkend van de normale Starking Delicious of Richard Delicious. De bekendste ,fipur"-typen
van Delicious zijn:
0 Starkrimson Delicious („Bisbee strain"): de vruchten zijn althans in warmere klimaten dan in Ne
derland langwerpig, enigszins ingesnoerd boven de kelkzijde, aan kelkzijde sterk geribd.
0 Wellspur Delicious: nog geen vruchten van gezien.
Het meest bekende „Spur"-type van Golden Delicious is:
Starkspur Golden Delicious: Hiervan zijn in Europa nog geen ervaringen bekend.
Het is nog te vroeg om te beoordelen of bepaalde „Spur"-typendie in Amerika veel opgang ma
ken en die in Frankrijk eveneens in de belangstelling zijn gekomen, ook voor onze omstandigheden
betekenis zullen krijgen.
Gezien de groeiwijze en groeikracht van de „S^ur"-typen valt reeds op te merken, dat men deze ze
ker niet op M IX zal moeten verdelen.
NIEUWE PRUIM. Sanctus Hubertus. f
Rijptijd: van gelijk met tot 10 dagen na die van Eariy Laxton.
Boom: zwak groeiend, breed met hangtakken, zeer vruchtbaar, waarschijnlijk zelf fertiel.
Vrucht: blauw, ovaal rond, ongeveer zo groot als Czar, smaak vrij zuur, vlees hechtend aan de pit.
Voorlopige indruk: zeer grote en regelmatige vruchtbaarheid, goede vruchtkleur en gunstige rijptijd
maken dit ras beproevenswaard als een „voorloper" van de Czar.
NAMENS de initiatiefnemers heette ir. L. Veile koop, fungerend rijkstuinbouwconsulent, de aanwe
zigen van harte welkom op de tuinbouwmiddag in het Dorpshuis, in Oudelande. Het is ruim 2
jaar geleden, dat in het kader van de streekverbete ring „Zak van Zuid-Beveland", eveneens in het
Dorpshuis, een tuinbouwmiddag werd georganiseerd. Op 15 januari 1962 waren er 50 personen.
Vandaag tellen we nog minder mensen. Mag hieruit de conclusie worden getrokken dat de tuinbouw
in dit gebied niet in de belangstelling staat?, aldus ir. Vellekoop.
Het is voldoende bekend, dat vrijwel overal in o«s land op het kleine gemengde bedrijf naarstig
wordt gezocht naar een vorm van intensieve bode mcultuur, die de inkomenspositie kan versterken.
Een gebied in Zeeland waar met succes wordt over geschakeld op de tuinbouw is Tholen. Zelfs zijn daar
30 warenhuizen (van 1000 m2) in enkele jaren gebouwd. Terwijl daar bovendien de gladiool op
grote schaal is ingeburgerd.
Het is voor de „Zak van Zuid-Beveland" opmerkelijk dat wel de gladiool ingang heeft gevonden, maar
dat van een bewuste aanpassing in de richting van de groenteteelt nauwelijks sprake is. In dit gebied
overheerst het klein bedrijf:
35 van het aantal bedrijven heeft een grootte van 25 ha.
28,7% van het aantal bedrijven heeft een grootte van 510 ha.
De teelt van extensieve landbouwgewassen is niet meer lonend op het klein bedrijf. Heeft men be-
sldten de tuinbouw in de toekomst beroepsmatig te gaan oefenen op het kleine bedrijf, dan moet men
goed beslagen ten ijs komen, omdat de technische en economische ontwikkelingen zich steeds sneller
voltrekken in de tuinbouw.
PEN zekere voorzichtigheid is goed maar dat
men kansen ongebruikt laat is bepaald niet
goed. Wat komt er bij een verantwoorde omscha
keling naar de tuinbouw zoal kijken?
Ie. Men moet een goed overzicht hebben in de
mogelijkheden van de tuinbouw. Dit is een be
langrijk punt, want in feite kiest men een
nieuw beroep.
2e. Het huidige bedrijf moet aan een kritische be
schouwing onderworpen worden met behulp
van een deskundige. In de meeste gevallen zal
dit de assistent van de R. L. V. D. zijn. Men
mag nooit tuinbouwgewassen in het teeltplan
opnemen om het verlies van de landbouw
gewassen te verkleinen.
3e. Is men er -van overtuigd dat tuinbouwteelten
het inkomen verhogen, dan is bij daadwerke
lijke omschakeling meestal het noodzakelijke
gevolg dat niet alleen het teeltplan maar ook
de bedrijfsvoering gewijzigd moet worden.
Voor de meewerkende gezinsleden moet er
naast voldoende arbeidsmogelijkheden ook een
behoorlijke beloning van de arbeid door het
nieuwe bedrijf worden opgebracht.
4e. Verder moet fnen zich bewust zijn, dat wij
steeds meer gaan leven in een door het zaken
leven beheerste maatschappij. Dit geldt ook
zeker voor de tuinbouw. De organisatie van het
bedrijf moet daarom een sterk bedrijfsecono
misch karakter dragen, immers alleen met een
bedrijfseconomisch inzicht kan men komen tot
een verantwoorde bedrijfsopzet.
5e. De uitvoering van tuinbouwteelten vereist een
meer technische kennis. Op dit terrein kan
men de hulp inroepen van de tuinbouwvoor-
lichtings 'ienst. Voorts kan men zich aanslui
ten bij een teelttechnische organisatie. Wat
men voor beginnende tuinders als zeer belang
rijk kan aanmerken is het formeren van ge
spreksgroepen. Juist het gesprek met kollega's
is van zeer groot belang.
Ir. Vellekoop sprak de wens uit dat deze mid
dag, bedoeld als bezinning op de tuinbouw en
een aansporing tot nadenken over de eigen
situatie mocht slagen.
BIEDT I)E KONTRAKTTEELT
MOGELIJKHEDEN VOOR
TUINBOUWGEWASSEN
UERVOLGENS kreeg de heer M. Wattel het
woord met 'n inleiding over de mogelijkheden
voor kontraktteelt van tuinbouwgewassen. Volgens
de heer Wattel waren deze mogelijkheden gering.
Op het kleinere bedrijf, zonder een vergunning om
groenten te telen, zal een goed verzorgd gewas op
kontrakt geteeld, wat betreft de geldelijke op
brengst, ongeveer een goed akkerbouwgewas kun
nen zijn. In het algemeen geeft kontraktteelt van
tuinbouwgewassen op het kleinere bedrijf geen
ote verbetering. Welke gewassen zijn geschikt
voor de contractteelt, zo vroeg de heer Wattel zich
af.
WELKE GEWASSEN
De heer Wattel was van mening dat dit veelal
gewassen zijn, die de boer niet zelf behoeft te oog
sten. Erwten, spinazie, zilveruien, stambonen en
tuinbonen zijn vrijwel alle geheel machinaal te
oogsten. Echter wanneer de fabrikant of commis-
sionnair deze arbeid overneemt moet de vrijkomen
de arbeid in het kleinere bedrijf rendabel te maken
zijn. Gewassen die meer zelf verzorging vragen zijn
knolselderij, boerenkool, kroten en peen. Vroege
aardappelen komen ook in aanmerking mits ge
bruikt met langere kiemen. Voor ai deze gewassen
bestaan goede kontrakten die via de veilingen de
beste waarborg geven van een goede afwikkeling.
INTENSIVEREN
IfONTRAKTTEELT kan zo een overgang zijn
om ervaring op te doen met groentegewassen.
IV
Veel beter is dan ook een opper/lakte van bijv.
1 ha intensief te gaan betelen met tuinbouwgewas-
Er heerst de laatste tyd in tuinderskringen een
min of meer sombere stemming. De gang van zaken
met betrekking (ot de produkten van de oude oogst
en de onzekerheid ten aanzien van de ontwikkeling
der prezen in het nieuwe seizoen, met daarby de
zekerheid van sterk stagende kosten, vooral in de
loonsektor, zijn de voornaamste oorzaak van dit on
behagen.
Er kunnen ook weinig opgewekte dingen .worden
geschreven over de afzet van de produkten van de
oude oogst.
We lezen over ongunstige afzetvooruitzickten van
rode en zwarte bessen, alles bij elkaar berichten die
er toe bydragen dat we niet al te optimistisch zyn
over de ontwikkeling van de rentabiliteit van ons
tuindersbedryf.
Wanneer we hierover deze week enkele opmer
kingen maken, moeten we voorop stellen dat de
(dikwyls lage) prijzen van het ogenblik een realiteit
vormen die niet te miskennen is.
Niettemin geloven we dat het goed is om toch ook
enkele positieve faktoren naar voren te brengen die
gemakkelijk over het hoofd worden gezien onder de
huidige omstandigheden.
De tuinbouw onder glas heeft in 1963 een zeer
bevredigende ontwikkeling te zien gegeven en des
kundigen zyn optimistisch omtrent de verdere moge
lijkheden van deze teelten. Er zyn niet veel tuinders
in Zeeland die op het ogenblik sla kunnen leveren
maar degenen die het kunnen, zitten er goed mee.
Er is een grote vraag naar de Nederlandse kassla en
er worden voor de teler zeer bevredigende prijzen
betaald.
Voorwaarde is dat de kwaliteit goed is. Hetzelfde
geldt ook voor appels en peren. De prijzen die wor
den betaald voor de goede kwaliteiten van de ge
vraagde rassen zijn gunstig te noemen. Het aanbod
hiervan is gering maar we achten het toch een gun
stig verschijnsel dat dit seizoen weer duidelijk blijkt
dat er vraag is naar kwaliteitsfruit.
Wanneer de Nederlandse tuinbouw in het alge
meen er in zal slagen een kwaliteitsprodukt aan te
bieden dan zal hiervoor een markt zijn. Ondanks alle
strubbelingen die er zijn by het komen tot een Ge
meenschappelijke Europese markt zal die er toch
komen. Dit ligt in de lyn der ontwikkeling en hierin
kan wel eens een vertraging of oneffenheid optreden
maar het ligt voor de hand dat dit van geen invloed
zal zyn op het uiteindelijk resultaat.
Het vakmanschap van de ondernemer zal echter
in hoge mate bepalend zyn voor het resultaat dat
wordt bereikt op het tuindersbedryf. Geen enkel
jaar is eender. De gang van zaken zoals we die thans
mee maken zegt niets ten aanzien van het komende
seizoen, juist als tuinders hebben we al zo dikwyls
moeten ondervinden dat vele faktoren die we niet
in de hand hebben, het resultaat van ons werken be-
invloeden. Wanneer we echter met beleid ons werk
doen, ons bedrijf beheren, wanneer we uitgaan van
we eisen die in deze tyd aan de ondernemer en zyn
bedrijf gesteld mogen worden, is er zeker nog geen
reden om pessimistisch te zyn ten aanzien van de
toekomst. Niemand kan zeggen hoe het in het ko
mende seizoen zal gaan. De opbrengst van bepaalde
produkten (glasprodukten) in de tuinbouw geeft de
laatste jaren een voortdurend stijgende lyn te zien,
maar de opbrengstlyn van de meeste produkten uit
onze sektor geeft op en neergang te zien.
Het bepalen van het bedrijfsbeleid is by zonder
moeilijk. Per bedrijf zal noodzakelijk zyn een be
zinning op de opzet en de struktuur. Wanneer de
struktuur ernstige tekorten vertoond moet getracht
worden tot verbetering te komen. Ook dat is iets wat
z»oh niet in haar algemeenheid laat behandelen. We
zijn er echter van overtuigd dat wanneer ieder die
daar mee te maken heeft, tracht te doen wat in zijn
vermogen is om tot verbetering te komen, mogelijk
in overleg met anderen, een resultaat bereikt kan
worden dat voldoening geeft.
Tot de volgende week.
sen. Door middel van scholing is de vereiste ken
nis, om een vergunning te kunnen aanvragen, te
behalen. Als voorbeeld werkte de heer Wattel een
teeltplan uit met de gewassenvroege aardanpelen,
aardbeien, winterbloemkool, spruiten, prei en wit
lof. In een goede verdeling is zo over een aantal
jaren een aantrekkelijk teeltplan met voldoende
vruchtwisseling te bereiken. Bij gemiddelde uit
komsten is dan een arbeidsinkomen te behalen van
zeker 8.000,Het zal belangrijk zijn om de grond
te laten onderzoeken en kon takt hierover op te
nemen met de tuinbouwvoorüchtmg. Wil men ver
der gaan, dan is een aanschaf van een warenhuis
aan te bevelen. Met een bescheiden teeltplan is dan
eveneens een goed inkomen te verkrijgen. Door
kontakt met collega's en bedrijfsbezoek is veel te
leren ten voordele van het eigen bedrijf.
Een voorzichtig begin, met eventuele hulp van
de Boerenleenbank, zal voor het kleinere bedrijf
dat met een warenhuis begint een grote verbete
ring kunnen betekenen van de inkomsten. Wan
neer men er van uitgaat dat een warenhuis ten
minste geen slecht-weer-object is. De mogelijk
heden voor glastuinbouw zijn gunstig en de om
standigheden in Zeeland en de Zak van Zuid-Beve
land zijn uitstekend.
Er werden vele vragen gesteld, die vlot beant
woord werden. De leiding van de vergadering was
in goede handen bij de heer J. M. Platschorre.
Onder de aanwezigen bevonden zich 3 teeltagenten
voor kontraktteelt.
de R.
