300 jaar familieboerderij te Burgh
j£EN dezer dagen is de boerderij van de heer Mach Dalebout, gelegen aar
Daleboutsweegje verkocht aan de Stichting „Renesse", dus eigenlijk
aan de gemeente. Het ziet er naar uit dat te zijner tijd deze oude hofstede
afgebroken wordt en de overblijvende grond tesamen met het er omheen
liggende land in de recreatie opgaat. Daarmee zou aan het bestaan van een
dei' oudste boerderijen uit de Westhoek een einde komen. Zeer opvallend
is het dat de hofstede vanaf ongeveer 1650 door het geslacht Dalebout is
beboerd. Dus in de tijd dat Frederik Hendrik Stadhouder was en vlak na
de vrede van Munster, die een einde maakte aan de 80-jarige oorlog, boerde
in Burgh reeds het geslacht Dalebout.
VRIJDAG t7 JANITARI tWJt
pEN artikel over een familie die :>Oo jaar
op één en dezelfde boerderij heeft ge
boerd en er nu mee ophoudt. De boerderij is
voor een fabelaehtig bedrag verkocht aan de
„Stichting Renesse" die voor de gemeente
Wésterschouwen recreatiesronden aankoopt.
Op deze wijze verdwijnen steeds meer boer
derijen ui# de Westhoek, die op de een of
andere manier ten offer vallen aan de veel
eisende recreatie.
1 juli 1816 het levenslicht aanschouwde kwam op
de boerderij.
Weer een Machiel, wiens tweede naam Cor
nells was Dalebout (de spelling is nu goed) die
boer wordt. Hij zocht zijn vrouw in Kaatje Moo-
lenburg, die in 1820 te Burgh werd geboren. Ze
schonk hem 4 kinderen, Cornells, Nicolaas, Pie-
ter en Kaatje Pieternella. Helaas overleed zijn
vrouw waarna hij hertrouwde met Cornelia de
Vlieger die nog 6 kinderen ter wereld bracht,
Maria Cornelia, Cornelia Johanna, Johanna,
Maatje Hendrika, Johannes Marinus en Machiel.
De boer die nu zijn intrek op de hofstede deed
is bij vele ouderen onder ons nog bekend. Zijn
naam was Johannes Marinus Dalebout. In 1897,
net voordat Koningin Wilhelmina aan de regering
kwam, huwde hij op 18 april met Neeltje Smalle-
gange. 4 kinderen werden geboren n.l. Machiel
Willem in 1898, Pieternella Cornelia, in 1900, Cor
nelia Wilhelmina in 1901 en Willie Marie in 1904.
EN nu als laatste komt Machiel Willem op de
hofstede in 1926 toen hij Krina van Gastel
huwde. Met deze korte zin komt tevens het einde
aan een 300-jarige eenheid van Dalebouten op
een en dezelfde hoeve.
De hofstede was vroeger veel groter en in 1899
bedroeg dit ongeveer 40 ha. Door vererven en
koop wisselde grootte nog al eens-, In deze, na-
„verkavelde" periode doet het toch wel vreemd
aan dat in 1899 het bedrijf verspreid lag over 40
percelen waarvan het verste stuk weiland bij de
Schelphoek lag. In datzelfde jaar werd de pacht
waarde der verschillende percelen gewaardeerd
op 17,tot 32,per gemet. De weide in
Schelphoek staat met 32,op gelijke hoogte
met de percelen bouwland te Burgh. De weilan
den waren in die tijd zo op het oog niet veel
waard, doch als hooiland onmisbaar. De verkoop
waarde werd getaxeerd op 171,tot 571,per
gemet.
De lasten per gemet liepen uiteer, voor be
schot 1,14, de rest meest 9,tot 10,17 per
gemet. Opvallend is dat de grond met de laag
ste waarde nu het duurst betaald wordt, omdat
nu de toekomst van deze grond geheel anders
is geworden.
Het is nog niet te zeggen wanneer of er al
verandering komt in het aanzien van deze
mooie boerderij. Het is wel bekend dat het ge
meentebestuur ver vooruit ziet en ze tracht dan
ook verschillende percelen grond aan te kopen
opdat ze na ze bouwrijp gemaakt te hebben lief
hebbers percelen kan aanbieden voor de bouw
van recreatiewoningen. Het gaat er naar uit
zien dat nog meer aan het landschap geëigende
hoekjes en stukken bouwland in de toekomst
een ander aanzien krijgen. Een der oudste boer
derijen is hieraan ten offer gevallen en het ge
leek ons goed eens de aandacht te vestigen op
het stuk geschiedenis dat door deze aankoop
gaat verdwijnen.
WANNEER we zo de boerderij eens bekijken
aan is het duidelijk te zien dat het een
heel oude bouwtrant en er is ook nooit iets aan
veranderd, in tegenstelling met andere oude ge
bouwen die regeimatig gemoderniseerd woraen.
Een aer herinneringen aan de oude tijd is het
tableau dat in de zuidelijxe gevel is ingemetseld
en een afbeelding in kleuren laat zien van een
herder met enige schapen. „De trouwe herder"
1635 staat er onder. De maker kwam niet pre
cies uit met zijn tekst want de laatste r van her
der geraakte in de verdrukking en is er toen
maar schuin boven gebeiteld. Het tableau is eens
wat verplaatst omdat het juist tegen het afvoe
rend rookkanaal van de kachel zat en regelmatig
wat zwart verkleurde. Overigens ziet de woning
er net eender uit als in vroeger dagen. De schuur
die het meest aan de zuidkant staat is ongeveer
nog net eender ais vroeger, doch de andere aan de
noordelijke kant is pas later bijgebouwd.
genomen omdat er nog geen Burgerlijke Stand
was, boer op de stee van zijn vader. Hij trouwde
in 1730 de schone Matje Bartels Krepel. De laatste
naam is op het eiland goed bekend. Hun werden
5 kinderen beschoren, n.l. Tanneke die later huw
de met Marinus Corn Boukelaar, dan Adriaan
die maar 2 maanden leefde, Maria. Ook zij stierf
vroeg, n.l. op een leeftijd van 3 maanden. Ver
volgens Maghiel en Pieter die ook weer jong
kwam te sterven.
Maghiel Leendertse Daalboudt kwam in 1764
op de boerderij van zijn vader in een periode
waarin de hertog van Brunswijk-Wolfenbüttel voor
de nog te jonge Willem V regeerde. Maghiel huw
de in 1764 Pieternella Cornelia van Zuijen en
deze naam doet bij velen ook even een lichtje
opgaan. Ze kregen 11 kinderen waarbij ook weer
enkelen stierven en waarbij zelfs een meisje van
3 jaar verdronk. De namen zijn: Maatje, Cornelis,
Cornelia, Tannetje, Anna, Anna Cornelia, Anna,
Cornelis, Sara en Gerrit.
EEN Cornelis neemt zijn intrek in de boerderij
doch de naam Machielse blijft omdat zijn
tweede naam zo is. De spelling is inmiddels wat
veranderd, want nu wordt de achternaam Daale-
bout zo geschreven. Op 8 mei 1800, dus 2 jaren
nadat de pijnbank was afgeschaft, trad hij in het
huwelijk met, Cornelia Hendrikse Braber. Ze kre
gen 7 kinderen n.l. Pieternella, Hendrik, Machiel,
Jan, Grietje, Machiel en Cornelis. De eerste Ma
chiel kwam vroeg te sterven en laatste, die op
HE huidige eigenaar heeft bijna altijd zijn lan-
derijen met de paarden beboerd, terwijl ook
de combine nog maar enkele jaren geleden zijn
intrede deed. Voor het overige werd het graan
op de oude manier geoogst in de schuur opgetast
en tijdens de wintermaanden zong de aorsmachme
daar zijn eentonig lied, een geluid dat op andere
boerderijen al lang verstomd is. Doordat de hesr
Dalebout paarden en ook vee had, beschikte hij
elke winter over een flinke mestput en op zijn
land zag men dan ook regelmatig de wagens mest
rondrijden, waarvan de knecht geregeld een hoop
je aftrok met de mesthaak. Een tractor kende de
eigenaar niet en pas tijdens de laatste twee jaren
werd wat loonwerk met de trekker gedaan. Het
huwelijk van de heer Dalebout bleef kinderloos
en dat is wel een van de redenen geweest dat hij
nu zijn bedrijf heeft verkocht en het boeren vaar
wel zegt. Toch is op dit gebied de grond altijd
zeer vruchtbaar geweest want in deze Dalebout-
periode werden 47 kinderen geboren die ver van
hun ouderhuis verspreid zijn geraakt
r zullen de geslachten Dalebout eens wat
nader bekijken. Er zijn namen bij waarvan
andere bewoners van het eiland kunnen zeggen
dat ze dan ook van verre nog familie zijn. Uit vele
voornamen is dit al gebleken.
De eerste bewoners waren Leendert Cornelis
Daleboudt die in 1631 werd geboren. Hij huwde
met Adriaanken Maghielse in 1655, dus een jaar
na de vrede met Engeland te Westminster. Zij
kregen één kind, Maghiel Leendertse die in 1664
werd geboren en die op 23 april 1697 huwde met
Tanneke Rokus. De naam Rokus schijnt niet vol
ledig te zijn want dit is eigenlijk een voornaam.
10 kinderen kregen ze, n.l. Leendert, Elisabeth,
Adriaan die maar 3 weken leefde. Het volgende
kind heette weer Adriaan, dan Rokus, Cornelis,
Adriaantje, Janna, Pieternella. Ook de laatste
leefde slechts 3 weken doch het volgende meisje
heette ook weer Pieternella.
Van deze kinderen werd Leendert Maghielse
Daalboudt, met de naam werd het zo nauw niet
