1045
DINSDAG 21 DECEMBER 1WH
De stenen zijmuur aan de noordkant. Let op de ronde raampjes. Aan deze zijd*
lag vroeger de mestput.
KOOP EN V ERKOOP IN DE VORIGE EEUW
SCHREVEN we hierboven dat de eigenaar P. Wondergem op 17 sept. 1842
kwam te overlijden, kort daarna vond verkoop van hoeve en landerijen
plaats ten behoeve van de algeheel erfgename, zijn dochter Catharina Won
dergem.
Blijkens de acte, opgemaakt door notaris W. M. Snijder te Veere, bestond de
bezitting uit:
„ene Hofstede, genaamd de groote Geere, met derzelver Huizinge, schuur,
„stalling en timmer, enz. enz. gemerkt wijk A nummer 117, Sectie B
nummero 19, met de nombre van Vijf en twintig Bunders, zes roeden,
„negen en veertig Ellen, zo Hofstede, Boomgaard, wei- als zaailanden".
De verkoop vond plaats, eerst in zeven percelen, welk provisioneel werden
toegewezen, waarna verkoop in massa geschiedde.
Na de „Lasten, conditiën en voorwaarden" volgen in de acte de gegevens
der diverse percelen, en daarna het relaas van de verkoop bij Inschrijving per
perceel en van de verkoop in massa.
Sommige van de gestelde condities zijn wel interessant, zo lezen we b.v. dat
„de koopers boven en onvermindert hunne kooppenningen moeten be
halen in handen van den notaris, comptant in grof zilver of goud neder-
„landsch geld, twee ten honderd van het montant hunner kooppenningen
„voor rantsoenpenningen ten behoeve van de verkoopers, inplaats van
„kamerhuur en gelag bij de verkooping te verteren, voorts vijf cents per
„zes gulden voor crieerder of roeploon" enz.
Het betalen in „comptant" geld gold ook voor de koopsommen, waarbij verder
werd bedongen dat betaling niet mocht geschieden met „enige biljetten papiere
geld of andere effecten, hoegenaamd welke".
Na bekendmaking van de hoogste inschrijving werd opgeroepen op wyn-
penningen a vijfentwintig cents per gulden, d.w.z. men kreeg een premie over
het geboden bedrag boven de hoogste inschrijving. Inplaats van zgn. wijnpen
ningen werden elders wel enkele flessen wijn beschikbaar gesteld.
Zeer
grote
schouw
van 3 m
breed
is »n
takt
gebleven.
Zeeland
Daarop is de hofstede „de Groote Geere" aangegeven, precies in de hoek
van de straatweg Serooskerke-Oostkapelle en een kleine zijweg, die ook nu nog
verbeterd door de herverkaveling bestaat.
Toen moet de hoeve dus reeds van voldoende importantie zijn geweest om
in kaart gebracht te worden. Verschillende tegels in de eerder genoemde schouw
in het woonhuis zijn onmiskenbaar laat 17e eeuws, zodat tot een bestaan van
de boex-derij omstreeks 16501700 zou kunnen worden geconcludeei-d, benevens
dat ook daarvoor op deze plaats wellicht een landbouwbedrijf was gelegen. De
wat hogere ligging van het perceel is daartoe mede een aanwijzing, welke lig
ging tevens als gevolg had dat de overstroming in 1944 aan de gebouwen weinig
schade heeft toegebracht. Het zeewater kwam toen bij de hoogste waterstand
maar even boven vloerniveau.
De vorige pachter, <le
heer Sanders©, bij de huifkar, ongeveer 50 jaar geleden.
DE OPBRENGST
De opbrengst van de verkoop was (120 jaar geleden):
de hofstede, incl. 3.91.80 ha 5,335,—
de overige landerijen 14.825,—
iQtaal (hofstede met 25.6.49 ha) 20.150,
De hoeve werd door deze vexkoop op 1 nov. 1842 eigendom van Jonkheer
Mr. Pieter Johan Bodcfaert, oud lid van de tweede kamer der Sta ten-Generaal,
koopman te Middelburg.
Op 30 juli 1884 ging de hofstede, die toen eigendom was van Jhr. Willem
Reinbrand Boddaert, opnieuw in andere handen over. Toen kocht Mr. Joannes
Pieter Roetert Tak van Poortvliet, lid van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, grondeigenaar te 's-Gravenhage deze voor de som van f 21.367,De opper
vlakte was toen 25.60.74 ha, derhalve gelijk gebleven. We zien dat ook de ver
koopwaarde vrijwel geen verandering had ondergaan in een periode van 42
jaren.
T"\ E verkopingen die we in onze tijd meemaken, laten wel een heel
ander beeld zien. We zouden nu in het bedrag zeker de komma één
plaats naar rechts moeten opschuiven om in de buurt van de verkoop
prijs van vandaag te komen.
Nu, na nog eens ruim 70 jaar en na een tijdvak van 1842 tot 1957, dus
115 jaar. dat pachters het bedrijf voerden, is de hoeve van beleggings
object weer overgegaan in handen van een eigenaar-landbouwer, die naast
moderne inzichten ook belangstelling voor de historie van zijn bedrijf
heeft. i spontane medewerking maakte het mogelijk (vooral door
verschaffing van enkele oude documenten en foto's) snel een inzicht in
de geschiedenis van de „Groote Geere" te verkrijgen. In dit verband mag
ook de bereidwilligheid van de secretaris der gemeente Opstkapelle om
gegevens terzake te verstrekken niet onvermeld blijven.
VAN YSSELDIJK.
