claas JUOIMJ/IThogedruk pers
perst winst uit Uw stro!
REDE Mr. ZIJP
OP ALGEMENE VERGADERING
Tot tien ton per uur, absoluut vast gebonden in
gave, gelijke balen. Voor hooi- en stro-berging.
*1062
j"
(Vervolg van pagina 1061.)
de hiervoor vermelde bedragen betaald. Doch dit
zijn uitzonderingen die overigens de 7.000 per ha
niet overschreden. Werd er meer betaald, dan was
er b.v. sprake van een bestemming voor tuinbouw.
Het prijspeil in deze provincie is naar onze voor
lopige indruk dan ook niet aanzienlijk gestegen.
IN Groningen zijn een aantal grote akkerbouw
bedrijven verkocht, waaronder enige aan Duit
sers zonder dat nu dit laatste m.i. aanleiding geeft
om van een verontrustend versjiiijnsei te spreKen.
Een Duitser betaalde daar 8.000 per ha voor een
verpacht bedrijf op het Hoge Land van 70 ha, en
een landgenoot ruim 7.000 per ha voor een vrij
te aanvaarden hofstede in het Oldambt. Er is zeer
onlangs een prima bedrijf van 50 ha gekocht voor
ruim 10.000 per ha door de naastliggende buur
man, bestemd voor een zoon. Een dergelijke prijs
is ook hier echter een uitzondering; een prijs-
traject van 5.0007.000 is het meest voorko
mend, met een enkele u tschieter.
Beleggingsaankopen zijn er niet veel en meestal
tegen prijzen van rondo n de ƒ5.000 per ha. Ook
hier is weer nauwelijks enige lijn te ontdekken in
het al dan niet verpacht zijn van het object. En
kele malen gaan verpachte bedrijven goedkoop
(soms nog geen ƒ4.000), andere keren is er wei
nig verschil met pachtvrije boerderijen.
In de Hollanden zijn de prijzen veelal hoger.
Daar spelen de vele onteigeningen reso. compen
satie-aankopen en de behoefte of mogelijkheid tot
aanwending van het land voor de teelt van bollen,
van fruit, van produkten onder (verwarmd) glas,
een niet onaanzienlijke rol. Een prijs van 10.000
per ha voor los grasland komt nogal eens voor,
vooral in Noordholland, hoewel het gemiddelde
wel lager zal liggen.
Verpachte goede veehouderijbedrijven: 8.500
per ha, zonder pacht tot 10.000 met nog een en
kele uitschieter; bedrijven kleiner dan 10 ha veelal
wat hoger. Weiland, geschikt voor tuinland, gaat
voor 20.000 a 30.000 naar tuindershanden over.
Wat de provincie Zeeland betreft, indien mijn
indruk juist is, meen ik dat hier veel minder hof
steden aan vreemden zijn verkocht dan bijvoor
beeld in het noorden des lands; daarentegen
vrij veel los land, maar misschien was dat vóór
1963 ook al het geval.
Het prijspeil in uw provincie iigt, voor los land,
in doorsnee genomen wel iets lager dan in de Hol
landen, al is het verschil niet erg groot. Ik meen
dat prijzen van 60008000 voor vrij los bouw
en weiland het meest voorkomen, met uiteraard
variaties naar boven en naar beneden.
Het prijspeil voor boerderijen varieert, laten we
zeggen, tussen 6000 en 20.000 per ha. Er zijn
bedrijven van 10 ha en kleiner die voor 150.000 a
200.000 zijn verkocht. Men moet echter de bij
zonderheden van het geval kennen om een ver
standig woord over een dergelijke hoge prijs te
kunnen spreken.
Aan de zoon/pachter zijn diverse bedrijven over
gedragen, dikwijls tegen bedragen van 3000 a
5000 per ha, maar meermalen ook nog wel ho
ger. Ditzelfde geldt voor scheidingen en delingen.
In andere provincies, als bijvoorbeeld Utrecht en
Gelderland, wordt aan de zoon overgedragen te
gen een prijs die vaak weinig hoger is dan het of
ficiële prijspeil van vóór 1963.
Als verpachte objekten verkocht worden, dan is
het een uitzondering, als mijn indruk tenminste
juist is, wanneer de pachter dan niet koopt. Ook
komt het voor dat een ander dan te hulp schiet.
Er zijn betrekkelijk weinig verpachte boerde
rijen verkocht. Daarvoor werden prijzen besteed
van 4500 tot 6000, voor los land ook nog wel
hoger.
Het heeft er dus alle schijn van, dat in uw
provincie er wel een duidelijk verschil van
waardering bestaat tussen een onverpacht- en
een verpacht bedrijf. Elders was dat veel min
der duidelijk.
IN dit verband stond de heer Zijp stil bij het
voorkeursrecht van de pachter. In België is
ruim een maand later dan bij ons, n.l. bij een wet
van 1 februari 1963, eenzelfde regeling van het
voorkeursrecht in werking getreden.
Het is zelfs zo, dat die Belgische regeling, die
al veel eerder bij de volksvertegenwoordiging)
aanhangig was, tot voorbeeld voor onze regeling
heeft gestrekt. Op enkele punten heeft zij echter
een andere inhoud gekregen. Bij openbare verkoop
biedt de pachter niet mee. Is het hoogste bod be
reikt, dan eerst moet de notaris aan de pachter
tEEl'WS LANU- KJS TUIN BOUWBLAD
vragen of hij bereid is zijn verkooprecht uit te
oefenen. Aanvaardt de pachter dit aanbod, dan
moet het goed hem onmiddellijk toegewezen wor
den.
De regeling is gunstiger dan bij ons, waar bij
een veiling de pachter geen voorkeur heeft. Ver
der zijn in België de sancties op overtreding veel
scherper, n.l. ofwel een gefixeerde schadevergoe
ding ten bedrage van 20% van de verkoopprijs,
ofwel in de plaatsstelling van de nieuwe koper.
In België verwachtte men van deze nieuwe re
geling dat het prijsdrukkend zou werken. Het is
mij niet bekend of dit gevolg ook is opgetreden
aldus mr. Zijp.
HEEFT VERKOOPRECHT AAN DE
VERWACHTINGEN VOLDAAN
ER lijkt over het geheel genomen door de pach
ter slechts in weinig gevallen een beroep op
de grondkamer te zijn gedaan om een bindende
taxatieprijs, die een maximumkarakter heeft,
waarboven de verpachter niet aan derden mag
verkopen.
In dit verband is het goed er op te wijzen dat
de pachter dikwijls zijn rechten niet kent welke
hij volgens de Pachtwet heeft, waarvoor hij op
een te hoge vraagprijs van de verpachter ingaat,
uit angst de gronden te zu'len kwijt raken.
Beter ware het in dergelijke gevallen een taxa
tie van de Grondkamer af te wachten.
Aan de andere kant lijkt het er op dat derde
kopers dikwijls niet de rechten van de zittende
pachter kennen, waardoor prijzen betaald wor
den (b.v. bij openbare verkopen) waarbij ten
onrechte de zeer grote kans op verlenging van
dë pachf van de zittende pachter niet is inge
calculeerd.
Indien de pachter met zijn verpachter een koop
prijs overeenkomt tussen 5000 en 6000, dan die
nen dergelijke prijzen als uitgangspunt voor even
tuele latere taxaties van de grondkamer. Er zijn
trouwens door pachters/kopers in den lande ook
nog wel hogere prijzen betaald.
Het prijsverschil tussen verpachte en pachtvrije
boerderijen is naar mijn voorlopige indruk dus
bepaald niet zo groot als werd verwacht. En mis
schien is dat een gevolg van het feit dat de pach
ter zijn eigen rechtspositie onderschatte en uit een
oogpunt van begrijpelijk lijfsbehoud akkoord ging
met naar verhouding te hoge prijzen. In ieder ge
val is wel zeker dat ondanks de versterking van
het verlengingsrecht van de pachter met een extra
termijn van zes jaar, (destijds 8 jaar gevraagd),
met als bezwaar dat de mobilitus van de grond
wordt bemoeilijkt, de rechtspositie van de pach
ter thans zwakker is dan onder de vorige wet.
Versterking hiervan kan plaatsvinden door de
verlengingstermijn van zes jaar te brengen op ne
gen of twaalf jaar (het Landbouwschap had in
1961 8 jaar voorgesteld). Dient publieke veiMng
de ;ische regeling in dit opzicht ge
volgd te worden?
Verder verdient het overweging om bij open
bare verkopingen het toekennen van strijkgeld
af te schaffen; op zichzelf niet zo'n belangrijke
zaak. Zij werkt echter naar ons gevoelen prijs
opdrijvend. Deze laatste suggestie zou op korte
termijn te verwezenlijken zijn; ten aanzien van de
andere is het nu nog te vroeg. Daartoe dient eerst
met de regeling wat meer ervaring opgedaan te
worden en dienen volledige gegevens op tafel te
liggen, waarover ik nu niet beschik.
(Zie verder pagina 1076.)
IN tegenstedling tot hetgeen in de inhouds-
opgave van dit nummer aangegeven
staat (dit gedeelte werd eerder gedrukt)
konden wij tot onze spijt geen ruimte meer
vinden voor het opnemen van de belang
rijkste punten uit de rede van dr. ir. Bar over
de Aspecten van de Agrarische Export. Bij
het opnemen van de notulen van de Alge
mene Vergadering der Z. L. M. zal deze in
leiding hierin verwerkt worden.
RED.
maximum capaciteit!
Eén principe: drie typen:
MAXIMUM (hogedruk) - MEDIUM (middeldruk) - LD (lagedruk)
Met ongeëvenaarde bindzekerheid, dank zij het feilloze, ge
patenteerde, knoopapparaat^p, dat het CLAAS merk siert.
Alle typen werken volgens het jarenlang beproefde CLAAS
"slingerkolf'-systeem, dus:
geringer krachtverbruik (een lichtere tractor)
opname, toevoer en pers-organen ir. één lijn (stootvrije werking)
solide, compacte constructie (grotere wendbaarheid)
