De spiraal draait weer
HOGE PRIJZEN OP GROOTSTE VEILING
VAN LANDBOUWGRONDEN
VRIJDAG 4 OKTOBER 1963
Officieel orgaan van de Maatschappij tot bevordering van land enTuinbouw en Veeteelt in Zeeland
W
r
In dit nummer:
Rassenkeuze Wintertarwe
rwe
Frankering Bij aWnnemeMTérrieureen
51e 'faargaiig: No. 270®
AOK deze week bleef het onrustig in ons land, niet alleen
door de harde wind en de herfstregens, maar ook door
de onregelmatige loonacties en stakingen, die bij vlagen
onze economische bedrijvigheid teisterden. Opvallend is dat
de sneeuwbal die in ons land ten aanzien van de loonpolitiek
aan het rollen is gegaan en dreigt uit te groeien tot een
lawine, weer begonnen is in de metaalsector, gevolgd door
de grafische industrie. Juist daar waar al hoge lonen
en premies worden gegeven. Wij vragen ons dan ook af,
hoe hoog de lonen ooit moeten stijgen om de steeds verder
gaande eisen op te vangen
De land- en tuinbouw, die toch al een achterstand in de
prijzen en de lonen heeft, komt door deze akties nog verder
In de knoei. De vaak met veel moeite afgesloten C. A. O.'s
worden nu geheel tot een waardeloos vodje papier gede
gradeerd.
De erkende vakcentrales, die de wilde stakingen niet
steunen, raken in een moeilijk parket. Zij worden in een
onhoudbare positie gedrongen en zijn, wij zouden haast
willen zeggen gedwongen, nieuwe eisen op tafel te leggen.
EISEN A. N. A. B.
70 heeft de Algemene Nederlandse Agrarische
Bedrijfsbond onlangs de uitgangspunten be
sproken voor de komende loononderhandelingen
die bij de agrarische bedrijfstakken in acht moeten
worden genomen.
Men vraagt van die zijde, in overleg met de an
dere landarbeidersbonden, o.m.
een loonsverhoging gelijk aan het gemiddelde
in het overig bedrijfsleven;
een extra loonsverhoging, voor het opnieuw ge
deeltelijk inhalen van de achterstand van de
agrarische arbeiders van 5 ct per uur;
0 het niet inrekenen van kostenfactoren die ver
band houden met arbeidstijdverkorting;
9 een tegemoetkoming ineens tussen St. Nicolaas
en Kerstmis 1963 voor alle vaste arbeiders in-
verband met het inhalen van de achterstand en
de door de landarbeiders in de oogstperiode
1963 onder buitengewoon bezwarende weers
omstandigheden geleverde prestaties.
DIJ bestudering van dit globale verlanglijstje
valt over fret eerste punt nog maar weinig te
zeggen: Uit de pers is reeds gebleken dat de con
crete verlangens van de vakbonden o.m. inhouden
een 8 a 10 loonsverhoging en een uitkering in -
eens over 1963.
Wat zijn de gevolgen hiervan? Het Centraal
Planbureau heeft getracht zo goed en kwaad als
dit kan de gevolgen van de verschillende mogelijk
heden te becijferen. Per procent loonsverhoging
wordt geschat dat hiervan 0.5 a 0.7 in prijsver
hogingen het gevolg zal zijn. Aanzienlijker konse-
kwenties dus dan werd verondersteld. Ook ziet men
er weinig heil in om door forse loonsverhogingen
tot een zekere ontspanning op de arbeidsmarkt te
komen. Het is de grote vraag of door het optrek
ken van ons loonpeil de nu 55.000 dagelijks over
de grens trekkende arbeiders die in het buitenland
werken, weer in ons land gaan werken. Ook in
West-Duitsland, waar de lonen op een hoger
niveau dan bij ons liggen, biedt men tegen-
elkaar op en is zwart loon blijkbaar een even
„normale" zaak als bij ons in Nederland. Overigens
moet men voor wat de vergelijking van de lonen
in andere Europese landen betreft, de levensstan
daard aldaar in aanmerking nemen. Nederland
heeft gemeend, in verband met de export van goe
deren en diensten er goed aan te doen een loorr-
en prijspeil te voeren, dat ons land in staat stelde
op ruime wijze te exporteren.
Indien echter de lonen en prijzen in onze na
buurlanden sterker stijgen dan in Nederland,
kunnen wij ons dan veroorloven een goedkoopte-
eiland te blijven? Kan onze overspannen arbeids
markt dat verdragen?
DE ANDERE VERLANGENS
MAAST deze loonsverhoging met een nog onfoe-
kend staan de andere door de A. N. A. B.
geformuleerde verlangens, zoals de extra loons
verhoging van 5 et per uur en de gratificatie van
ca. 100, tussen Kerstmis en Nieuwjaar. Een
extra verzwaring van de lasten van de werkgevers
in de agrarische sector, die, in veel gevallen, reeds
veel meer aan loon betaalden (en hierover de pre
mies voor de sociale verzekeringen dan zij vol
gens de C. A. O. zouden moeten betalen. Overigens
een noodzaak op straffe van leegloop van onze be
drijfstak
MOE NU?
AVER de uiteindelijke uitslag van het huidige
beraad tussen regering en de Stichting van
de Arbeid zijn voorlopig slechts veronderstellingen
te uiten. De lijn van de ontwikkeling is daaren
tegen wel duidelijk. En bij deze lijn naar een hoger
loonpeil zijn vanuit onze agrarische sector reeds
voldoende opmerkingen te maken. Een verontrus
ting omtrent de uiteindelijke positie van de laud
en tuinbouw moet ons hierbij van het hart.
Er is in de eerste plaats reeds de huidige ach
terstand van onze agrarische bedrijfstak. Van be
lang is dat de achterstand, ontstaan door het land
bouwbeleid der laatste jaren, zo spoedig mogelijk
wordt ingehaald.
Over het algevieen vindt men de landbouwbe
groting wat prettiger van klank. Maar algemeen
wordt daaraan ook toegevoegd dat het nu wachten
is op daden
(Zie verder pag. 827.)
AF' vrijdag" 27 september j.l. vond te Goes de aangekondigde verkoop plaats van ruim 78 ha bouw- en
weiland uit het bezit van wijlen jkvr. van Citters. Dit geschiedde ten overstaan van de notarissen
C. H. S. Aschermann te 's Gravenhage en M. E. J. F. van Dissel te Goes. Het betrof gronden in de ge
meenten Heinkenszand, 's-Heer Abtskerke, 's-Heer A*?endskerke en Nisse.
De belangstelling voor deze veiling was bijzonder groot en de zaal van „De Prins van Oranje" was
dan ook geheel bezet met landbouwers, makelaars, en vele anderen die belangen hebben in de agrari
sche sfeer.
Men had deze grote interesse verwacht, enerzijds omdat een groot aantal kavels geveild zou worden,
doch anderzijds vooral omdat hier voor de eerste maal gronden zouden worden verkocht, welke zonder
uitzondering verpacht waren. Er bestond in dit geval, omdat de veiling krachtens rechterlijk bevel
plaats vond. geen recht van voorkeur tot koop door de pachters, hetgeen tijdens de veiling tot uitdruk
king kwam. Namens of door pachters werden verschillende percelen gekocht.
Algemeen was men dus zeer benieuwd naar het niveau waarop zich de prijzen van verpacht bouwland
zowel als weiland zou gaan bewegen.
De verwachting was dat er prijzen uit de bus zouden komen, welke duidelijk door het verpacht zijn
der gronden zouden worden bepaald. Dit was het oordeel van landbouwers en overige insiders.
PRAKTIJK BLEEK ANDERS.
HE uitslag van de veiling heeft echter een beeld gegeven dat wel niet over de gehele lijn uniform was,
doch dat toch wel in hoofdzaak belangrijk afweek van de vooraf gemaakte veronderstellingen.
Alvorens op de verkoopprijzen in te gaan, noemen we hieronder nog even een aantal grondprijzen, wel
ke sedert 1 januari 1963 in Zeeland voor bouwland werden betaald, n.l.
Zak van Zuid-Beveland 9300,en ƒ10.109,per ha
IJzendijke
Wemeldinge
Nieuwdorp
Ritthem
11.143,—
10.600,—
10.000.—
11.080,—
kon worden opgeleverd. Wanneer we
Deze verkopen betroffen voornamelijk bouwland dat pachtvrij
nu, om te beginnen, zien wat verpacht bouwland gedurende deze een hele dag durende verkoping op
bracht, dan blijkt, dat afgezien van enkele kleinere en minder goede percelen, het bouwland van de hartd
ging voor prijzen van J 8400,tot 13.100,per ha. Daarbij moet opgemerkt worden, dat slechts een klein
aantal kavels beneden de 10.000,per ha werd verkocht en de rest (de meerderheid) in andere handen
overging voor prijzen van 10.100,— tot 13.100,— per ha.
Voor verpacht weiland lag de zaak al niet anders. De prijzen liepen hier van ƒ8400,tot 14.000,
per ha. Van de 9 kavels lag slechts bij twee de prijs beneden 9000,bij twee tussen 9000,en
10.000,en de rest, n.l. 5 brachten prijzen op van 10.100,tot 14.000,per ha.
ANNEER we, nu deze veiling van 78 ha in 45 kavels achter de rug is, enkele conclusies willen trek
ken, dan zijn deze:
Zowel de prijzen voor bouw- als weiland waren beduidend hoger dan werd verwacht. Een gemiddelde
prijs van 8 a 9 duizend gulden per ha voor verpachte gronden zou velen niet hebben verbaasd.
Gebleken is dat de verkoopprijzen in de meeste gevallen niet lager liggen dan die van eerder ver-i
kochte niet-verpachte gronden, doch daar zelfs in bepaalde gevallen boven uit komen.
Pachters hebben een goede kans gekregen hun gepachte gronden in eigendom te krijgen. Zij moesten
daarvoor echter hier en daar een hoge prijs over hebben.
Percelen, welke voor 12,000,en meer per ha zijn verkocht, liggen boven het gemiddelde. Enkele
zijn vermoedelijk beïnvloed door toekomstige bestemmingen welke meer of minder buiten de agrarische
sfeer liggen en waarvoor later wellicht meer betaald zou moeten worden.
Deze verkoping kan zeker waardevolle richtlijnen voor de nabije toekomst geven, irï zoverre dat men
voor deze verpachte grond gemiddeld omstreeks 10.000,per ha heeft betaald.
Mogelijk is met de nu plaats gehad hebbende ver
kopingen een zekere norm, een bepaalde stabilisatie
bereikt, voorzover het gronden betreft die hun agra
rische bestemming behouden. Indien echter in an
dere sectoren prijzen en lonen omhoog blijven gaan,
kan het evengoed zijn dat ook voor de grondprijzen
het eind nog niet is bereikt. De wet van vraag en
aanbod zal ook dan de belangrijkste faktor bij cte
prijsvorming zijn.
Y.
