Betekenis en ontwikkeling van de
Zeeuwse fruitteelt
791
TUINBOUW
T
P
S VOOR TUINDERS
DINGEN VAN DE WEEK
VRIJDAG 99 SBTtKMSEB 1963
DOOR de gunstige omstandigheden van bodem
en klimaat, wetenschappelijk onderzoek, on
derwijs en voorlichting en vooral de vakbe
kwaamheid en vooruitstrevendheid van de telers
heeft de fruitteelt zich in Zeeland ontwikkeld tot
een belangrijke sektor van het economisch en agra
risch leven. De oppervlakte welke thans met hard
fruitgewassen is beplant bedraagt ruim 5200 ha, ter-
wijl in 1962 een fruitproduktie werd voortgebracht
met een waarde van ongeveer 28.000.000,
Overschakelen op tuinbouw-fruitteelt. In de laat
ste jaren hebben veel akkerbouwers door de min
dere resultaten overgeschakeld op de tuinbouw, in
veel gevallen was dit een overgang naar de fruit
teelt. Deze omschakeling brengt een uitbreiding en
intensivering met zich mede. Van grote invloed zal
hierbij zijn de rentabiliteit van de tuinbouw ten op
zichte van die van de akkerbouw. De voorziening
van arbeidskrachten zal ook een rol gaan spelen,
hoewel de situatie in de fruitsektor in Zeeland nog
niet ongunstig is. De moderne fruitteelt is ook niet
bijzonder arbeidsintensief. Er is wel een vrij sterke
toename van de vermogensbehoefte ontstaan dooi
de hoge investeringen bij het stichten of uitbreiden
van fruitteeltbedrijven. ïn vergelijking met vorige
jaren zijn er meer aanvragen voor hulp uit het
Borgstellingsfonds.
Toename oppervlakte fruitteelt. De nieuwe aan
plant in 1962/'63 bedroeg ruim 516 ha, waarvan 374
ha appelen en 127 ha peren. De grootste uitbreiding
vond ook in dit plantseizoen weer plaats in Zeeuws-
Vlaanderen en Zuid-Beveland. De toebedeelde per
celen in de herverkaveling zak van Zuid-Beveland
maakte een flinke uitbreiding mogelijk. Van 1961
tot 1963 was er in dit gebied (volgens meitelling)
een toename te zien van 103 ha.
Voor risicospreiding en het produktief maken van
Schouwen-Duiveland
Tholen en St. Philipsland
Noord-Beveland
Zuid-Beveland
Walcheren
Zeeuws-Vlaanderen
Totaal
Schouwen-Duiveland
Tholen en St. Philipsland
Noord-Beveland
Zuid-Beveland
Walcheren
Zeeuws-Vlaanderen
Totaal aangeplant
Totaal gerooid
Meer aangeplant
Meer gerooid
I
0 Drains in de kas voor het uitspoelen contro
leren. Voor een snelle afvoer van het zoute
water uit de ondergrond is controle van de
drains vóór het uitspoelen noodzakelijk. Mocht
uw kasgrond niet gedraineerd zijn dan raden
we u aan dit alsnog te doen.
0 Bestrijding „vuur" en „luis" bij andijvie in de
volle grond. Vuur en luis kunnen ernstige
schade veroorzaken. Vuur kan bestreden wor
den door regelmatig te spuiten met 400 gram
maneb of zineb per 100 liter water. Om de
week moet deze bespuiting worden herhaald.
Tegen luis kunnen de bekende luisbestrijdings-
middelen worden gebruikt.
0 Het zaaien van bloemkool. Dikwijls wordt te
vroeg bloemkool gezaaid. De meeste rassen be
hoeven niet vóór 28 september gezaaid te wor
den. Dit geldt speciaal voor de zeer vroege
rassen als de Alpha en de Mechelse-typen. Voor
de weeuwenteelt van bloemkool is zaaien in
kistjes en daarna verspenen in de perspot aan
te raden. Klemhart kan worden tegen gegaan
door ammoniummolibdaat door de grond te
mengen.
de beschikbare arbeidskrachten plant men nog wel
eens morellen en pruimen. Voor pruimen was er
een nieuwe aanplant van ruim 11 ha, voor (kersen
en) morellen meer dan 4 ha. In 1962 werden bijna
103 ha gerooid, dit zijn vaak verouderde en onren
dabel geworden boomgaarden. Opvallend is hierbij
dat. het grootste deel van de gerooide oppervlakte
ligt in Zuid-Beveland. Ook in Zeeuws-Vlaanderen
durft men te vernieuwen, terwijl het aantal ha dat
gerooid is in Schouwen-Duiveland wel voornamelijk
veroorzaakt wordt door de verdroging van het fruit
teeltgebied in de Westhoek.
De oppervlakte pit- en steenvruchten heeft na
beëindiging van het plantseizoen 1962/'63 het areaal
van 1952 overschreden. Door de watersnoodramp
van 1953 ging 1500 ha boomgaard verloren. Het
heeft dus 10 jaar geduurd om weer op het zelfde
areaal te komen van 1953. De laatste jaren loopt de
ontwikkeling wat sneller. Het herinplanten in her-
verkavelingsgebied was vaak eerst mogelijk na de
toedeling van de kavels.
In de fruitteelt is dus een flinke uitbreiding, in
tensivering en verbetering merkbaar. Men weet de
gunstige factoren van een vruchtbare bodem, een
g-eschikt klimaat en de toekomstige betere verkeers
situatie te benutten. De invloed van het Deltaplan is
nu reeds merkbaar. Tuinbouwteelten in de randstad
Holland worden verdrongen en er komen meer mo
gelijkheden voor het Deltagebied. Wanneer door
een doelbewuste keuze met tuinbouw wordt begon
nen en het nodige vakmanschap eigen maakt kan
men de verdere ontwikkeling van de Zeeuwse fruit
teelt met vertrouwen tegemoet zien.
Onderstaand volgen enige cijfers ontleend aan de
meitelling 1963 waaruit de nieuwe aanplant en de
gerooide oppervlakte in ha is weergegeven.
Totaal
ha
11.84
1.67
1.10
41.27
6.64
40.40
102.92
Totaal
ha
48.40
40.26
27.71
222.36
5.00
172.98
516.71
102.92
413.79
0.48 0.48
0 Bladplukken bij kassnijbonen. Wanneer het ge
was bij kassnijbonen te zwaar is verdient het
aanbeveling om tijdig blad te plukken. Dit blad-
plukken moet gebeuren als het gewas kurk
droog is. Bladplukken bij een vochtig gewas
geeft aanleiding tot het optreden van botrytis.
Nat. geplukte bonen kunnen reeds na enkele
uren bruin worden, daarom zoveel mogelijk
plukken bij een droog gewas.
0 Het verspenen van koolrabi. Telers die voor de
herfstteelt koolrabi hebben gezaaid moeten de
plantjes zo vlug mogelijk verspenen. Kort daar
na moet worden uitgeplant. De beste tijd hier
voor is als de stengel van de plantjes zich juist
boven de grond iets gaat verdikken.
0 Het fruit met zorg plukken. Het aantal uren dat
aan dit produkt is besteed is vrij groot. Ga bij
het oogsten niet ruw met het fruit om. Ruwe
behandeling tijdens het oogsten betekent ach
teruitgang van de kwaliteit. Denk aan een
goede bekleding van het fust waarin wordt ge
plukt.
0 Het planten van frambozen. Hoewel het nog
wel even duurt voordat we gaan planten wil
len we u er toch opwijzen dat de grond nu al
plantklaar gemaakt moet worden. Denk aan
grondonderzoek en verder aan een goede wa
terhuishouding.
0 Herfstrassen doorplukken. Het verdient aanbe
veling om de herfstrassen door te plukken.
Naast het oogsten van een betere kwaliteit
plukt men ook meer kilo's.
Ï\E ziektebestrijding op de fruitbedrijven geeft
in deze weken de teler nog heel wat werk.
Nimmer aflatend is de strijd die gevoerd moet wor
den tegen de belagers van het fruit. Het is al be
gonnen voor de bloei en regelmatig moet het door
gaan.
Het is dit jaar voor de ziektebestrijding geen een
voudig jaar. Alle zorg en aandacht van de teler
was steeds vereist en wanneer het maar even ver
slapte kwam de schade. Er is heel wat schurft dit
jaar. Teveel zouden w^e willen zeggen. Er komt
steeds meer spint. Met onze moderne spuitappara
tuur en de goede bestrijdingsmiddelen is een ai-
doende bestrijding mogelijk maar men moet er dan
toch wel steeds „bij" zijn.
Deze week zouden we de aandacht van de telers
willen vestigen op het Gloësporiumrot waardoor be
paalde appelrassen tijdens de bewaring aangetast
kunnen worden. Vooral de Golden Delicious is hier
voor erg gevoelig, maar ook heeft deze schimmel
zich al doen gelden op de rassen Cox's Orange Pip
pin en Jonathan, zij het in minder ernstige mate
dan bij de Golden Delicious.
Uit ervaringen in voorgaande jaren is ondertus
sen wel gebleken dat het Gloësporiumrot bestreden
kan worden door bespuitingen in de periode dat de
vruchten nog aan de boom hangen.
Regelmatige bespuitingen tot het tijdstip van de
oogst met fungiciden is aan te bevelen om teleur
stellingen bij het bewaren te voorkomen. Captan em
Ziran kunnen hiervoor worden gebruikt. Als men
laatstgenoemd middel gebruikt moet men ten hoog
ste vier bespuitingen uitvoeren.
Er worden op het ogenblik ook proeven genomena
met een schilbehandeling na de pluk van de voor
Gloësporiumrot gevoelige rassen.
Dit bevindt zich echter nog in het experimentele
stadium.
Een insect dat ook nog bestreden moet worde»o
in deze weken is de zuringbladwesp. Het vorig jaair
waren er verschillende bedrijven in onze provincie
waar de larven van deze wesp gaten boorden in de
vruchten en zo schade teweeg brachten. Van groot
belang is het onkruid onder de bomen kort te
houden, want de larven krijgen dan geen kans in de
vruchten te kruipen. Het kan bij een in hoge mate
optreden van deze larven noodzakelijk zijn er tegen
te spuiten. Dit kan gebeuren met DDT.
Tenslotte willen we nog wijzen op de mogelijk
heid dat vruchtbladrollers schade brengen aan de
vruchten. De laatste jaren komt dit weinig voor
maar vertrouwt men het niet dan kan het nuttig
zijn nog een bespuiting uit te voeren.
IN enkele Zeeuwse fruitcentra zien w*e de laatste
1 weken een (verheugende) aktiviteit van kasseia-
bouwers. Wij hebben de indruk dat er weer heel wat
kassen bij komen in ons gebied. Voor een deel zul
len deze in de eerste plaats bestemd zijn voor aard
beien, voor een ander deel zal het speciaal gaan om
de groenteteelten onder glas. Het zal de lezers van
deze rubriek bekend zijn dat we deze ontwikkeling
enkel maar toejuichen omdat ze er toe zal bijdragen
dat er meer bestaansmogelijkheden zijn voor do
kleine zelfstandigen. Gelukkig is het vraagstuk van
de financiering thans niet meer zo dringend als het
vroeger wel was en behoeft de vakbekwame tuin
der zijn investeringsplannen niet af te laten sprin
gen op gebrek aan contanten.
Dit jaar is de gang van zaken op de glasbedrijveu
over het algemeen zeker niet slecht te noemen. Do
aardbeien hebben behoorlijke opbrengsten gegeven
en brachten goede prijzen op. Daarna zijn er op d«
meeste bedrijven tomaten in de kassen geplant eu
wanneer we zien hoe thans de stand van dit pro
dukt is dan heeft dat toch wel beloften voor een
gunstige teelt. De pluk van tomaten in de koude
kassen is nu volop aan de gang. Tot op het moment
dat we dit overzicht samenstellen heeft de afzet een
alleszins bevredigend verloop gehad en de goede
kwaliteiten tomaten worden thans verkocht tegen
prijzen van 55 tot 65 cent per kg.
Gebleken is dat bij een voldoende ruim aanbod
ook aan de Zeeuwse veilingen de prijs er wel uit
komt. De tomaten die hier worden aangeboden in
de bekende eenmalige kratten doen een prijs die
ook geldt voor de tomatenveilingen in Holland waar
men dagaanvoeren heeft van 100 tot 150 ton of soms
nog wel meer. De grote tomatenexporteurs uit Hol
land laten ook aan de Zeeuwse veilingen dit pro
dukt kopen omdat de kwaliteit er van zeer goed is.
Hierin ligt de kracht van de Zeeuwse telers. Daar
om is uitbreiding van deze teelten in bepaalde cen
tra enkel maar toe te juichen omdat het aanbod
hierdoor de gewenste grootte kan bereiken.
Vanuit Zeeland werden de tomaten in de afgelo
pen weken dikwijls rechtsstreeks verladen naar
Duitsland en Frankrijk of gingen ze naar de boten
voor Engeland. Ja, de Zeeuwse kastomaat kan goed
meekomen op de Nederlandse tomatenmarkt en dat
is een verblijdend verschijnsel. Laten we hopen dat
het in de toekomst nog steeds beter zal worden op
dat Zeeland ook voor deze produkten een teeltcen
trum van betekenis wordt.
Tot de volgende week.
0 Beioaarfruit zo snel mogelijk in de bewaar-
ruimte brengen. Het grootste gewichtsverlies
ontstaat in het begin van het bewaarseizoen.
Snel in de bewaarruimte brengen is daarom
noodzakelijk. Het fruit enige tijd onder een af
dak laten staan moet beslist worden afgeraden
Het afdak is bestemd om het pas geplukte fruit
een tijdelijke, één a twee dagen, opslag te be
zorgen.
GEROOIDE PIT- EN STEENVRUCHTEN
Kersen en Overige pit-
Appels Peren Pruimen Morellen en steenvruchten
ha ha ha ha ha
10.89 0.95
1.32 0.27 0.08
0.38 0.72
26.39 7.44 4.38 3.06
4.58 1.75 0.31
26.02 13.20 0.61 0.09 0.48
69.58 24.33 5.38 3.15 0.48
PIT- EN .STEENVRUCHTEN (nieuwe aanplant)
Kersen en Overige pit-
Appels Peren Pruimen Morellen en steenvruchten
ha ha ha ha ha
37.93 10.04 0.41 0.02
30.51 9.47 0.28
22.06 5.62 0.03
141.24 67.99 9.21 3.92
2.38 2.62
139.57 31.86 1.25 0.32
373.69 127.60 11.16 4.26
69.58 24.33 5.38 3.15 0.48
304.11 103.27 5.78 1.11
