UIT DE KRINGEN
De
natte augustusmaand
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1963
Naast dit zeer algemene beeld be
treffende de oogst der gewassen in
Zeeland, laten de kringen per gebied
grote onderlinge verschillen zien. Een
overzicht van deze gegevens, ook weer
uiteraard zeer globaal, met mogelijke
plaatselijk zeer grote afwijkingen.
KRING SUHOUVVEN-DUIVELAND
IN de maand augustus is in Zierikzee 191 mm
regen gevallen. Slechts oudere boeren herin
neren zich van 1912 zoveel regen in de oogsttijd.
Vooral toen liet de ontwatering veel te wensen
over, hetgeen nog een extra bezwaar was.
Begin september, nu is hier ruim de helft van
de gerst en even de helft van de tarwe geoogst,
alles met een vochtprocent van gemiddeld 1828
De opbrengst van de tarwe is redelijk, van de
gerst maar zeer matig. Een bijzondere moeilijk
heid vormt de doorweekte grond, waardoor het
combinen in vele gevallen ook nog onmogelijk
wordt gemaakt.
Van de schokkers, die een lage kg-opbrengst
zullen geven van matige kwaliteit staat begin deze
week nog 80 aan de ruiter. Laat men deze toch
niet nat dorsen want de verwerkingsbedrijven
hebben toch al de handen vol met al het natte
graan. Er staat nog veel vlas buiten en er is ook
nog een 15 ha blijven staan. Met de laatste per
celen heeft men zeer veel moeite om deze geplukt
te krijgen. Er is hier gelukkig toch nog een be
hoorlijk vlas van betere kwaliteit. Als het deze
week nog redelijk weer zou worden kon de graan
oogst hopelijk achter de rug zijn. Het ziet er ech_
ter niet naar uit en zet de regen door dan moet
er rekening mee worden gehouden dat percelen
alsnog verloren gaan.
Dan begint nog de strijd om het stro want dat
ligt nog voor 80 buiten. Met vrees ziet men uit
naar de oogst van de aardappelen, bieten, uien en
bonen deels omdat men vreest voor lage opbreng
sten en deels omdat men moeilijkheden verwacht
wegens de natte grond.
Het gras vertoonde dit jaar een goede groei
maar het gewonnen hooi is helaas niet van le
kwaliteit.
1963 is voor vele boeren één van de moeilijkste
jaren. Eerst de strijd om het onkruid, nu de strijd
DEHALVE dat de boer individueel grote bedra.
gen heeft moeten investeren in zijn machine
park, heeft hij dit ook gedaan in samenwerking
met zijn collega's door graansilo's te doen ver
rijzen met een zeer grote ontvangstcapaciteit.
Meerdere coöperaties zijn in staat per uur ruim
100 ton graan te ontvangen met een vochtgehalte
van 20 tot 24 procent, en één vereniging presteer
de het zelfs om bijna 1.400 ton graan in één dag
in te nemen. Het moderne apparaat is in staat
in één dag tot 1/io van de totale omzet, prak
tisch zonder wachttijden voor de boer, door mid
del van machtige hef installaties, in ontvangst te
nemen. Ze heeft het de boer mogelijk gemaakt te
oogsten op het moment dat hij denkt dat het moet,
en de afvoer van zijn graan met de hem beschik
bare landbouwwagens zeer nauwkeurig te regelen.
Zijn combine wordt niet gedwongen stil te staan,
een groot winstpunt, omdat de uren dat oogsten
mogelijk was schaars waren.
De moderne combine met graantank heeft dus
haar noodzakelijk verlengstuk gevonden in de
ontvangstcapaciteit van de modern geoutilleerde
vereniging. Maar daar is men er alleen niet mee.
Het is onmogelijk de droogcapaciteit aan te pas
sen aan de moderne oogstmethoden. De grote
massa's graan worden dan ook opgeslagen in
silo's die men kan beluchten door middel van zeer
sterke ventilatoren, die in staat zijn tot 40.000 m3
lucht per uur door een silo te persen. Is men dus
in staat in 10 tot 12 dagen de oogst te ontvangen,
de moderne beluchte silo maakt het mogelijk de
droogperiode uit te breiden met meerdere maan
den, zonder dat de kwaliteit van het graan in de
silo terugloopt.
Onze moderne silo's maken het de boer dus
mogelijk te combinen wanneer hij#wil; het graan
af te voeren in het tempo dat door de boer zelf
om de oogst en het kan niet anders of ondanks
alle inspanning zullen de resultaten pover zijn.
KRING THOLEN EN ST. PHILIPS LAND
OP maandagmorgen 2 september 1963 moesten
in het eiland Tholen nog de kleinste helft
van de zomergerst en circa 80 van de tarwe
geoogst worden. Van de erwten en schokkers stond
nog naar schatting 85 op ruiters te velde, ter
wijl ook het vlas nog niet voor één kwart geruimd
was. Overigens waren er grote variaties, indivi
dueel en per dorp. We kennen één landbouwer die
met al zijn oogstwerk klaar was, terwijl bij de aan
vang van de voorafgaande week vele bedrijven nog
niet aan de granen hadden kunnen beginnen. Hier
uit vloeit al voort dat er de laatste week van
augustus wel wat op de akker is gepresteerd. Het
heeft in Tholen in 't algemeen die week niet zo
onmatig geregend als op sommige andere plaatsen
in het Zuid-Westen. Toch werd op een bedrijf op
twee opeenvolgende morgens resp. 27 en 25 V2 mm
regen afgetapt terwijl een collega in de zelfde ge
meente wonend, echter hemelsbreed ruim 3 km
noordelijker wonende, met 19 en 4 ergo slechts
23 mm totaal uit de bus kwam. Zo is Stavenisse
bepaald slecht uitgevallen en was daar praktisch
nog in 't geheel geen tarwe gemaaid, terwijl er ook
nog maar betrekkelijk weinig gerstpercelen waren
geoogst. Verschillende zware gerstpercelen liggen
er onmogelijk bij en zijn a.h.w. vastgegroeid. Bij
de tarwe hoort men nog weinig van schot, maar
des te meer van uitwaaien, hoewel dit zich naar
onze ervaring nog tot maximaal 10 van de op_
brengst beperkt. Dat is echter net de winst. De
vochtgehaltes van het gedorste graan liggen voor
al voor de tarwe hoog, een eind in de 20 om
van erger nog maar te zwijgen. De kosten zullen
navenant zijn met 100 drogen. Er is wel niet
veel, maar plaatselijk toch nog wat tarwe ge
hinderd, bijv. in Scherpenisse. Met dit weer be
tekent dit misschien een vermindering van ver
lies, maar nog geen versnellen van bergen. Er
komt zoveel nat graan dat de verwerkingsinrich
tingen het niet aan kunnen en door moeten sturen
naar Rotterdam en elders. Dit betekent extra ri
sico's en hoge exploitatiekosten, zodat de boer hoge
kostenaftrekken tegemoet kan zien. Het wordt
voor iedereen een duur jaar. De opbrengsten van
de gerst lopen zeer uiteen van 35004400 kg
dus rond de 4000 kg/ha. E>e tarwe-opbrengsten
wordt bepaald; de verkoop te doen plaats vinden
op het door hem gewenste ogenblik. Hij hoeft zich
geen zorgen te maken over de kwaliteit, deze
risico neemt de ontvangende vereniging over, ter
wijl marktovervoering wordt voorkomen.
Men mag rustig concluderen dat de moderne
apparatuur door de boer en voor de boer, in enkele
jaren als het ware uit de grond gestampt, van on
schatbare waarde is. De moderne oogstmethode
zou zonder deze installaties onmogelijk zijn.
Wanneer men het met deze conclusie eens is,
vergeet dan niet dat deze apparatuur veel geld
heeft gekost, wat uiteindelijk moet worden be-
taa'd. Coöperaties en handelaren met een goede
outillage zijn onmisbaar voor de boer; zij be
wijzen de boer diensten vooral in jaren met slecht
oogstweer. En wanneer er dan eens een uitzon
derlijk goede maand augustus komt, laat dan de
boer niet vergeten dat de dan optredende mooi-
weer-handelaren voor de verhandeling van zijn
granen geen constante waarde hebben.
Er is eens een vloeiblad uitgegeven in Zeeland
met de slagzin„De kleine winst van heden wordt
morgen als verlies geleden". Bedenk dit wanneer
aan de marge van de bonafide coöperaties en
handelaren wordt getornd. Het is alleen mogelijk
voor gezonde en financieel sterke coöperaties en
handelaren de investeringen te doen, die het de
boer mogelijk maken zijn bedrijf efficiënt te be
heren.
Moge september enkele goede oogstdagen
geven, die het de boer mogelijk maken alsnog
zijn graan te oogsten, de rest kan hij met een
gerust hart overlaten aan liet prachtige appa
raat mede door hem zelf in Zeeland opgebouwd.
Bergen op Zoom, 1 september 1963.
J. H. BLANK.
liggen meer van 45005000 kg/ha met enkele uit,
schieters daarboven en beneden. De klachten op
de veilingen over kwaad in de aardappelen nemen
thans na de grote regenval sterk toe. De suiker
bieten beginnen vergeling te vertonen als gevolg
van te veel nat. Van het vlas is een 50 gebor
gen en de rest nog op de schelf.
KRING NOORD-BEVELAND
MOORD-BEVELAND heeft, zoveel als mogelijk
was met inzet van alle krachten en de com
bines hard aan het binnenhalen van de graanoogst
gewerkt. Van de zomertarwe zal ca. 50 gebor
gen zijn en van de gerst ca. 70 De gemiddelde
opbrengsten zullen voor de tarwe om en de nabij
30 mud per gemet liggen en voor de gerst tussen
de 25 en 30 mud per gemet.
De erwten staan ook hier nog practisch alle op
de ruiter en de opbrengsten zijn slecht, variërende
tussen de 3 en de 20 mud per gemet. Van het vlas
wordt getaxeerd dat ca. 60 geborgen zou zijn
en de rest nog op de schelf staat.
De aardappelen hebben veel te lijden van het
overtollige water en in de Wissekerke- en omlig
gende polders staat zoveel water op de percelen
dat de aardappels daar afgeschreven moeten
worden. De suikerbieten staan maar matig. De
nattigheid is niet bevorderlijk voor de groei.
KRING WALCHEREN
AOK op Walcheren zit het niet best. Van de
tarwe- en gerstoogst is respectievelijk maar
40 a 25 binnen en schot begint op te treden. Ook
de erwten staan voor het grootste deel nog op de
ruiter (85%), die kwalitatief hard achteruitgaan.
Het vlas staat nog voor 85 op de schelf of op
schranken. Hier en daar nog percelen op stam
die niet getrokken zijn en wel afgeschreven zullen
moeten worden. De aardappelen staan, zoals ook
elders in Zeeland, zeer verschillend.
Nu met de steeds doorgaande regen begint de
schade aan de produkten te komen. Het land is
onbegaanbaar, waarbij, onder deze omstandig
heden, de gevolgen van herverkaveling en inun
datie weer naar voren komen. In de tijdens de her
verkaveling gedichte sloten en watergangen ver
zakken de werktuigen, die dan weer met veel
moeite er uit getrokken moeten worden. Men loopt
steeds weer vast op onbegaanbaar land en kan
niet bij de produkten komen.
Ook de veehouderij heeft van de vele regens te
lijden. De grasmat wordt vernield en het vee ver
trapt meer dan dat het verdient.
KRING WEST ZUID-BEVELAND
AM enig idee te geven van de wel zeer wissel-
vallige plaatselijke omstandigheden in WEST
ZUID-BEVELAND allereerst enkele regencijfers.
De regenval in augustus op het landbouwproef-
bedrijf in de Wilhelminapolder gemeten bedroeg
185 mm. Het laboratorium voor de fruitteelt, op
ruim 2 km afstand van het proefbedrijf gelegen
mat „slechts" 154 mm. Of wel een verschil van 31
mm Vergelijken we de cijfers van de regenval
in augustus 1962 met 51 mm en het 10-jarig ge-
niiddelde dat 88 mm aan regenval laat zien, dan
blijkt wel hoe nat augustus 1.963 geweest is.
Êen schatting van de nog te velde staande oogst
op 2 september geeft de volgende percentages:
Van de gerst wordt getaxeerd dat ca. 50-60
geborgen is, van de tarwe ca. 35 Van de erwten
staat nog ca. 60 aan de ruiter, terwijl van het
vlas 40 70 nog aan de schelf staat. Het is on
gekend dat in deze tijd zeker nog geen 5 aan
stucken staat
Tot op heden (dinsdag) had de kwaliteit nog
niet ernstig geleden, maar schotvorming neemt
vooral in de tarwe nu dagelijks toe. Vooral de
schotvorming in het zaaigraan zal de nodige moei
lijkheden geven, terwijl de prima brouwgerstpar-
tijen uit dit gebied niet groot zullen zijn, zeker
niet van de gerst die nu nog te velde staat.
De opbrengstderving van de verschillende ge
wassen is zeer uiteenlopend. Voor gerst wordt
een lagere opbrengst verwacht variërend van 10
20 in vergelijk met 1962. Tarwe 510 lager
dan 1962.
De kg-opbrengst van hét vlas ligt ongeveer op
het peil van 't vorig jaar. maar de kwaliteit loopt
zeer uiteen. Door gebrek aan arbeidskrachten is
hier en daar te laat geschelfd. Het vlas dat nu nog
aan stucken staat is praktisch waardeloos gewor
den. Ook aan de schelf staand vlas is in kwaliteit
achteruitgegaan en veel is zgn. „dubbeltjes" vlas
geworden.
Voor de bruine bonen moet, gezien de magere
gele bladstand, de opbrengst zeker tegenvallen.
De zaaiuien daarentegen beloven een goede op
brengst te geven.
De stand van de bieten is zeer verschillend. De
goede percelen zullen wellicht de niet hoge op
brengst van 1962 kunnen halen, maar vele per
celen zullen daar onder blijven.
Een verwachting omtrent oogst en kwaliteit
van de aardappels is momenteel nog niet te geven.
Zal het zieke knollen meevallen en zal er me
chanischgerooid kunnen worden? Over 14 dagen
weten we meer daarover
(Zie verder volgende pag.)
ZEER vele jaartallen kan men hier invullen; de meeste
augustus-maanden zijn nat. Behalve vakantie-maand
is ze ook de maand waarin de graanoogst moet binnen
komen. Men kan zijn vakantie wel verzetten, dat is mensen
werk. de oogstrijpheid wordt echter niet door de mens
afgedwongen.
Augustus 1963 is volgens nauwkeurig bijgehouden sta
tistieken zeer nat geweest, en in Zeeland na 1864 zelfs een
record-maand wat betreft het aantal gemeten millimeters
neerslag. Betekent dit dat een groot deel van de graan,
oogst nu als verloren moet worden beschouwd? Gelukkig
niet, want de enkele dagen dat men in augustus heeft kun
nen oogsten zijn enorme hoeveelheden graan gecombined
en afgevoerd naar de silo's en pakhuizen, die in staat zijn
gebleken deze graanstroom vlot te ontvangen.
