639
MAAIDORSERS AAN DE LOPENDE BAND
MECHANISATIE NIEUWS
BAUTZ AH 24 GECOMBINEERDE HARKSCHUDDER
BAUTZ VELDHAKSELAAR „EXACT"
Vervolg - DE VERWERKING VAN STRO
ZEEUWS LAND- EN TUINBOUWBLAD
DUIM vijfentwintig jaar geleden begonnen de Gebroeders Claas in Harse-
winkel (West-Duitsland) als eersten in Europa met de fabricage van
maaidorsers. In de jaren volgend op dit pionieren, is hun fabriek voor land
bouwmachines uitgegroeid tot een concern, dat overal ter wereld een afzet
gebied vindt.
Niettemin valt, het op, dat zo'n enorm fabriekscomplex in de eerste helft
van 1963 nog eens met 21000 m2 kon worden uitgebreid, tot een totale opper
vlakte van 15 ha aan overdekte fabriekshallen!
Met deze uitbreiding werd ook het produktieproces opnieuw gerationali
seerd en volgens de modernste methodes vernieuwd. Het meest opvallende
hierbij is wel, dat sedert het begin van 1963 zowel de getrokken als de zelf-
rijdende maaidorsers volgens een lopende-band-systeem worden vervaardigd.
Precies dus, zoals dit in de grote automobielfabrieken het geval is. Hierdoor
kon afhankelijk van het type de produktie aanzienlijk worden opgevoerd tot
een capaciteit van 100200 maaidorsers per dag.
DIJ de Bautz harkschudder, welke door Massee en Zoon dit jaar voor het
u eerst op de Nederlandse markt gebracht wordt geschiedt de aandrijving
door een V-snaar rond het midden van de trommel. De omkeertandwielbak
heeft een zogenaamde kiesschakelaar, zodat men niet behoeft te wachten tot
de tanden in elkaar zijn geschoven; dit gebeurt vanzelf. De verstelling van de
hoek, waaronder de harktanden werken geschiedt door één hefboom. De gepa
tenteerde verstelling van de loopwielen geschiedt door slechts één handel,
waardoor de machine zeer trouw in het juiste spoor loopt. De harktanden zijn
5 maal geveerd, waardoor het bevestigingspunt van de tanden absoluut niet
meer beweegt, wat tandbreuk praktisch uitsluit. De assen van de tandbevesti-
ging zijn voorzien van zeer ingenieuze glijlagers met automatische voorraad
smering. De transportbreedte is 2,10 m, de werkbreedte schudden 2,50 m, en
het zwadspreiden en harken 1,96 m. De prijs compleet met aftakas 1700,—.
DEZE nieuwe Bautz veldhakselaar Exact is ontworpen met het oog op de
absolute noodzaak om nauwkeurige snijlengte van de gewassen te kun
nen verkrijgen, in verband met de eisen die de moderne ensilage methoden
stellen. (Bijv. Harvestore en dergelijke systemen snijlengte 2 cm nodig). De
hiervoor ontworpen constructie détails zijn als volgt: Het messen- en schoe
pen wiel heeft 6 schoepen en 6 messen. Bij verwijdering van messen blijft
het aantal van 6 schoepen gehandhaafd. De afstand tussen schoepen werpra.d
en het vaste mes kan 2-zijdig gebruikt worden. De messen hebben een inge
stelde snijhoek van 25°, hetgeen de gelijkmatige snijlengte verklaart en tevens
het krachtgebruik aanzienlijk reduceert. Het toevoerkanaal is 450 mm breed
en zorgt dus voor een grote capaciteit, doordat het materiaal breed en vlak
toegevoegd wordt. De beide perswalsen liggen zeer dicht bij de snijmond, wat
de gelijkmatige toevoer stimuleert en tevens het precies op lengte snijden be
vordert. Bovendien kan zo geen opstopping ontstaan doordat tot het laatst
toe gedwongen invoer plaats vindt. De snijlengte van het gewas kan nauw
keurig ingesteld worden van 13 mm tot 22 cm toe. De bovenste perswals is
pendelend opgehangen en de druk kan traploos ingesteld worden. De toevoer
organen bestaande uit 2 perswalsen en 2 toevoerwalsen kunnen door eenvou
dig omsteken van 2 tandwielen, met verschillende snelheden werken. De op-
raapbreedte is 140 cm netto. Het afschermdeksel van het schoepenrad kan
alleen afgenomen worden als het schoepenrad stil staat, door een automa
tische veiligheidssluiting. Door de aftakas om te steken, kan men het gehele
mechanisme achteruit laten draaien, zodat men bij eventuele verstoppingen
door te ruwe invoer, de machine in een wip weer bedrijfsklaar heeft. Men
hoeft hierbij niet te wachten tot het schoepenwiel stil staat. De aftakas is
met een veiligheidsslipkoppeling uitgerust. Ook de pick-up is voorzien van een
slipkoppeling. De machine kan geleverd worden voor de trekhaak en de werk-
tuigenbalk van de trekker of voor bevestiging zijdelings naast de trekker.
De capaciteit bedraagt in gewassen tot 9 ton en groengoed tot 28 ton/uur. De
benodigde kracht is vanaf 25 pk, het gewicht 900 kg.
men voorshands lage kosten. Zodra de methode niet meer past in de orga
nisatie, en dat zal dikwijls spoedig het geval kunnen zijn, kan men gemak
kelijk omschakelen. Er zijn immers slechts lage kosten voor gemaakt. Is
het betreffende loonbedrijf bereid en in staat om op de wagens te persen
dan zal het tarief ongetwijfeld aangepast moeten worden. Omdat hooi en
stro relatief licht zijn, is het gewenst om de wagens zo groot moge
lijk te maken. Door de zijborden vlak te leggen en de wagen eventueel te
verlengen, kunnen belangrijk meer pakken worden meegenomen. Dit be
tekent minder tijdverlies, minder wagens en eenvoudiger organisatie. Een
oogstrek aan de achterzijde is minimaal nodig; geheel of gedeeltelijk ook
aan de zijkanten is gemakkelijk.
B. Laden van pakken uit verspreide ligging
MAAST het laden in handwerk, waarbij meestal 4 personen (1 chauf-
feur, 2 opstekers, 1 voerleggër) nodig zijn, is het gebruik van diverse
hulpmiddelen mogelijk.
Deze laadapparaten zijn aan de trekker of aan de wagen bevestigd. Be
vestiging aan de trekker betekent wisseling van trekker als de wagen vol
is; aan de wagen gemonteerde laders moeten overgeplaatst worden op de
volgende wagen.
De meeste van de hier bedoelde laders berusten op het principe van een
transporteur. Deze werken over het algemeen goed, doch zijn bij voldoende
opvoerhoogte (lengte) niet goedkoop. Het zou bijzonder aantrekkelijk zijn
indien deze laders voor meerdere doeleinden geschikt zouden zijn, bijv.
het opladen van bietloof.
Alle laders die bestemd zijn voor het laden uit verspreide ligging hebben
In feite tot doel om de twee personen te vervangen die bij volledig hand
werk het opsteken verzorgen.
Om een behoorlijke laadkapaciteit te bereiken is het vereist dat de pakken
stro niet te ver uiteen liggen.
Dc pakken stro kunnen in zwaden bijeen worden gebracht (bijv. 3 op 1).
Ook door het produkt op grotere wiersen te harken, voordat er geperst
wordt, wordt aan het bezwaar van veel rijden en weinig laden tegemoet ge
komen. Indien een wagen vol is zal moeten worden gewisseld; vaker naar
mate de wagen kleiner is.
Als het stro geperst is en de pakken liggen verspreid over het veld, dan
is het weerrisiko groot. Dit betekent veelal dat spoedig na het persen zal
moeten worden geladen, hetgeen een soepele organisatie van het werk niet
ten goede komt.
C. Laden en transport van stapels stro
7IJN door een der vorengenoemde methoden stapels gevormd dan kun-
nen deze zowel met de hand als mechanisch worden geladen. Naast
de mogelijkheid om stapels te laden met behulp van een transporteur (ge
bouwd aan trekker of wagen of als zelfstandig apparaat) is vooral het
laden met behulp van een trekkervoorlader zeer aantrekkelijk. Een trans
porteur die stationair werkt, zal steeds gevoed moeten worden (hand
werk), met bovendien een voerlegger(s) op de wagen. Voorts moet hij
telkens verplaatst worden. Een zekere verlichting van het werk'is hierbij
mogelijk. Veel meer perspektief biedt de voorlader. Naast het type voor
lader met lange tanden en een afschuifbord en het Troyan systeem, biedt
vooral de zgn. klemlader veel mogelijkheden.
Bij dit systeem worden de stapels stro hydraulisch geklemd, geheven en
op de wagen geplaatst. Blijven de stapels op de wagen staan zoals zij er
op zijn geplaatst, dan kan eveneens met de klemlader worden gelost.
Het belangrijkste aspekt van de kJemlader is wellicht de 1 -mans-methode
die hierdoor mogelijk wordt, terwijl tevens een hoge laadkapacite't kan
worden bereikt.
Over niet te grote afstanden kan strotransport (stapels) plaatsvinden met
de trekker voorzien van een drager of klem vóór- en achterop de trekker
of met één dezer.
Een drager vóór- en achterop de trekker komt het meest in aanmerking.
Wenst men dit systeem toe te passen dan zullen de stapels bij voorkeur
niet te klein moeten zijn.
Een bijzonder aspekt van de stapels is dat deze tijdelijk op het land kunnen
blijven staan zonder al te veel weerrisiko. Bij zeer onbestendig weer kunnen
de stapels met plasticzeiltjes worden afgedekt. Op die wijze ontstaat een
tijdelijke opslag te velde. Voorts kunnen meerdere stapels bijeen worden
gebracht tot een grotere hoop.
Bijzonder waardevol voor de organisatie van het bedrijf is de ontkoppeling
die op deze wijze kan worden gerealiseerd tussen persen en binnenhalen
en/of afleveren van het stro.
Verzamelen van pakken met een eenvoudige slede Mansholt-systeem).
