De verwerking van stro achter
de
maai
dorser
638
VRIJDAG 12 JULI 1963
Persen rechtstreeks op wagens en beman
de sleden gaat veelal gepaard met kapa-
citeitsverlies van de pers.
0 Bij persen op de wagen ontstaan boven
dien verliezen door wacht-, wissel- en
lostijden. De methode is voorts sterk ge
bonden aan personeel en materiaal.
Q Bemande sleden en persen op wagens be
perken de rijsnelheid. Daarom zijn dik
ke zwaden of wiersen belangrijk.
Bemande sleden vragen evenveel extra
manuren als de perstijd.
4) Onbemande sleden en wagens vragen geen
extra personeel tijdens het persen. Zeer
gewenst is het vormen van z.g. dwars-
zwaden. Vooral voor percelen waarvor
ming van dwarszwaden moeilijk is, is
een gelijke vullingsgraad gewenst (uni
formiteit stapels).
Laden uit verspreide ligging wordt aan
trekkelijker naarmate de pakken dichter
opeen liggen.
6 Bij minimale personeelsbezetting en grote
oppervlakten te maaidorsen gewassen
biedt het stapels maken (bemande of on
bemande slede of wagen) en het vervol
gens laden, desgewenst lossen, verplaat
sen en transport met een klemlader veel
perspektief. Deze methode is soepel in
de organisatie, weinig personeel en ma
teriaal gebonden en flexibel. Tijdelijke
opslag te velde is mogelijk.
9 Al naar omstandigheden zal de keuze per
bedrijf verschillend kunnen zijn.
JJE graanoogst zal in steeds toenemende mate
geschieden door de maaidorser voorzien van
graantank. Ongeacht de vraag of de boer zelf dan
wel de loonwerker zal maaidorsen, is de praktijk
veelal zo dat de boer zal moeten zorgen voor de
afvoer en het transport van het graan. Een gedeel
te van het personeel en het materiaal is met dit
transport belast en dus min of meer gekoppeld aan
«le maaidorser.
Indien tijdens het maaidorsen ook stro wordt
geperst dan is er dikwijls geen of weinig personeel
en materiaal beschikbaar voor de stro-oogst. Perst
men het stro niet zodra dit hiervoor geschikt is,
dan wordt het weerrisiko vrij groot.
Mede door de moderne graanooogstmethode is
een stroprobleem ontstaan dat slechts onderstreept
wordt door de toenemende schaarste aan arbeids
krachten en het feit dat het venverken van pak
ken stro in handwerk een vrij zwaar en onaange
naam werk Is.
Door al deze faktoren is op vele bedrijven een
grote behoefte ontstaan aan een verdere mechani
satie van de stro-oogst. Volledige mechanisatie is
nog niet mogelijk. Zolang het produkt in pakken
wordt geperst zal een bepaalde hoeveelheid hand
werk nodig blijven. Toch bieden de huidige me-
chanisatiemogelijkheden vrij veel perspektief. Im
mers, zij kunnen leiden tot werkmethoden die wei
nig tijd vragen en die bovendien het werk lichter
en aangenamer maken.
J. T. AN DRING A
R.L.V.D Goes
a. onbemande wagens en sleden;
b. bemande wagens en sleden.
lost, dan ontstaan de dwarszwaden waaruit met weinig moeite stapels van
gelijke grootte geformeerd kunnen worden.
Het behoort verder tot de mogelijkheden om niet gestapelde hopen me
chanisch te laden met bijv. een trekkervoorla der. een transporteur of een
ander stationair werkende oplader.
b. Bemande wagens en sleden
Hiertoe behoren:
alle soorten landbouwwagens
kleine verzamelwagentjes voor bijv. 10 pakken
diverse typen pakkensleden
Tijdens het persen worden de pakken meteen in grotere of kleinere een
heden verzameld. Op de wagen of de slede is steecis een man aanwezig, die
belast is met de stapeling van de pakken. De aldus geformeerde stapels
zijn dan wat grootte en omvang betreft meteen geschikt voor de laad-
apparatuur die gebruikt zal worden.
De Oldenhuis transporteur voor het laden van verspreid liggende pakken.
Deze lader is aan de trekker bevestigd en wordt door een aparte motor
aangedreven.
VERSCHILLENDE WERKMETHODEN
UOOR de verdere mechanisatie van de stro-oogst zijn thans reeds vele
werktuigen beschikbaar. Door landbouwers, industrie en handel zijn in
korte tijd bruikbare werktuigen op de markt gekomen. We kunnen ons ge
lukkig prijzen met deze ontwikkeling en het feit dat deze personen 't probleem
op het juiste tijdstip hebben aangevat. Het geheel is echter nog volop in ont
wikkeling zodat we steeds attent moeten blijven.
De toe te passen werkmethode is veelal direkt of indirekt gebonden aan het
soort werktuig dat gebruikt wordt.
Een nadere beschouwing leert dat de volgende indeling kan worden ge
maakt:
A. Persen in of op wagens en pakkensleden (bemand en onbemand);
B. Laden van pakken uit verspreide ligging;
C. Laden en transport van stapels stro.
Aan de hand van deze indeling volgt thans een beschouwing van de belang
rijkste aspekten die aan deze werkmethoden zijn verbonden.
A PERSEN IN OF OP WAGENS EN PAKKENSLEDEN
ICHTER de pers is een wagen(tje) of slede bevestigd waarmee een aantal
pakken worden verzameld. Er wordt daarbij onderscheid gemaakt tus
sen:
Aan het persen en verzamelen op deze wijze kleven de volgende bezwaren:
voor deze methode zijn steeds minimaal 2 personen nodig;
indien landbouwwagens worden gebruikt, zullen deze moeten wisselen
waardoor tijdverlies optreedt;
de perskapaciteit wordt gedrukt door de beperking van de rijsnelheid
en door de persoon die op de wagen of slede moet stapelen
vooral bij persen rechtstreeks op de wagen treedt veelal een aanzien
lijk kapaciteitsverlies op. De stapeling op de wagen en eventuele extra
voorzieningen aan de wagen (bijv. oogstrekken) spelen hierbij ook een
grote rol;
kapaciteitsverlies van de pers is temeer pijnlijk omdat het altijd op
treedt bij goed weer.
DEEDS is opgemerkt dat een hoge rijsnelheid van de pers aange-
**koppelde wagen of slede praktisch erg bezwaarlijk is. Aan dit bezwaar
kan gedeeltelijk tegemoet worden gekomen door twee of meer zwaden of
wiersen opeen te harken. Dat vraagt meestal weinig tijd en leidt tot een
grote praktische verbetering van deze werktmethoden. Dit is vooral aktueel
i.v.m. de steeds groter wordende kapaciteiten van de persen. Het persen
rechtstreeks op landbouwwagens is goedkoop, doch vrij star in de orga
nisatie. Zijn alle beschikbare wagens vol en moet het lossen door dezelfde
personen geschieden, dan staat de gehele oogst (tijdelijk) stil.
Uitgaande van een minimale personeelsbezetting op de bedrijven en het
gelijktijdig of bijna gelijktijdig oogsten van korrel en stro, lijkt deze me
thode op langere termijn vrijwel onhoudbaar. Anderzijds is stro een pro
dukt met een relatief lage geldopbrengst per ha. Met de investeringen moe
ten we, daar wel rekening mee houden. Uiteraard bieden grotere opper
vlakten het meeste perspektief. Bij het persen op gewone wagens heeft
Onbemande wagens en sleden
De bedoeling hiervan is om een aantal pakken bijeen te brengen die later
of met de hand öf mechanisch geladen kunnen worden. Een uitzondering
hierop wordt gevormd door de zgn. pakkenschieters. De pers is dan voor
zien van een mechanisme dat de pakken direkt in een aangekoppelde
wagen deponeert. Voor de meeste bedrijven is deze methode praktisch
moeilijk bruikbaar omdat voor vlot werken zeer veel transportmateriaal
nodig is, terwijl de wagens rondom voorzien moeten' zijn van stevige
oogstrekken.
Het belangrijkste aspekt van de kategorie onbemande pakken verzamelaars
is ongetwijfeld dat er tijdens het persen slechts I man nod g is en dat de
perskapaciteit niet wordt gedrukt.
Worden de verzamelde pakken nadien mechanisch geladen dan zal veelal
stapeling nodig zijn. Dit kan echter, los van het persen, op een beter ge
legen tijdstip geschieden. Zijn de pakken met een onbemande wagen of
slede op zgn. dwarszwaden bijeen gebracht, dan vraagt dit stapelen slechts
weinig tijd. Wenst men sfapefs mechanisch te laden dan zullen deze uni
form van grootte moeten zijn. Het aantal pakken dat per keer wordt ver
zameld zou dan gelijk moeten zijn. Wordt echter steeds op dezelfde lijn ge
Laden van stapels stro met klemlader, systeem Boot. Deze 1-mans methode
biedt grote mogelijkheden.
