Landbouwhuishoudcursussen waren het eerste begin
V R I! DAG 7 JUNI 1963
De Z.L.M. had reeds vroeg
een open oog voor meer
dere ontwikkeling van de
plattelandsmeisjes.
Jy j j s r
Voorlichting voor dc huisvrouw
(Vervolg van pagina 533)
huisgenoten stellen het wel heel erg óp prijs als
de huisvrouw er de hele dag fleurig en opgewekt
uitzient. Het komt de huiselijke sfeer niet ten goede
als zij moe en afgewerkt is en niet voldoende tijd
aan de kinderen kan besteden.
Ongetwijfeld zal het heel druk wordén in het
huisje, en daarom raden wij 'ieder, die in1 de morgen
arriveert aan, dit zo vlug mogelijk tè 'bezoeken. Er
komt een tuin omheen, die eveneens op verant
woorde wijze is aangelegd.
Hieronder vindt u de plattegrond, zodat u zich
al enigszins kunt oriënteren.
STAND VAN DE PLATTELANDSVROUWEN
f)E gewoonte getrouw zal deze stand zich wel
weer in een grote belangstelling mogen ver
heugen.' ïëdën van de dfdélingënKrüihingen,
Krabbendijke-,Rilland-Bath, Kapelle, Yerseke en
Wemeidinge hebben zich uitgesloofd óm déze stand
tot een uitstalling van allerlei aardige en nuttige
kleine en grotere geschenken te maken.
ER IS VAN ALLES TE KOOP
TN tegenstelling met vroeger zijn al deze produk-
ten van handenarbeid te koop. Iedereen, die iets
voor een thuiswacht of familielid wil meenemen
kan''in de stand terecht. De prijzen variëren van
1,tot 5,Er zijn b.v. snoezige lavendelzakjes
te koop, geheel met de hand geborduurd en gevuld
met zachtgeurende, gedroogde lavendel. Onze groot
moeder legden lavendelzakjes in de linnenkast, zo
dat het linnen doordrongen werd van het zachte,
beschaafde parfum. Sinds 1 van onze grote waren
huizen met de verkoop van lavendelzakjes is be
gonnen, verkrijgt deze oude gewoonte gaandeweg
vjeer burgerrecht. We zijn bang, dat de voorraad
vlug zal zijn uitverkocht. In bedoeld warenhuis kos
ten ze 1,75 en bij ons slechts 1,Ze zijn zeer
zeer geschikt om de inhoud in een damestas een
aangename geur te geven. Als grotere geschenken
noemen wij handgewerkte schilderijtjes, brood
mandjes en kettingen. Misschien zijn er intussen
nog wel andere artikelen bij gekomen.
In tegenstelling met vroeger worden er geen eet-
of drinkbare zaken in de stand verkocht. Dus
ditmaal geen wafels, slaatjes of koele dranken.
Het is een leuk idee het eens helemaal anders
te doen. Vaak hebben wij de klacht gehoord:
„Het is zo jammer dat er niets van al het moois
te koop is." Onze bezoeksters kunnen nu te kust
en te keur terecht.
Wij wensen onze lezeressen prettige tentoonstel-
lingsdagen met zonnig, niet te warm weer.
DE zorg voor „de hof" werd niet vergeten en de liefde
voor „de hof" danken de oud-cursisten misschien wel
aan de tuinbouwcursussen, die „meester Van de Linde" met
zoveel toewijding gaf. Een excursie naar Amsterdam onder
zijn leiding gemaakt, was een waar feest. „Wat waren er in
die tijd veel boerendochters in Rilland", zo gaat onze ver
telster voort. Zij noemt voor de vuist weg vier landbouwers
gezinnen waar tezamen twintig dochters waren.
Later werd er nog eens weer een dergelijke cursus in
Rilland gegeven en mejuffrouw Nieuwenhuyse nam ook
hieraan deel. Thuis brachten de meisjes het geleerde in de
praktijk en zo werd er een halve eeuw geleden in Rilland
ai begonnen met het „wecken" van groente, fruit en „de
slacht".
Natuurlijk werd er aan het eind van zo'n cursus een foto
van de deelneemsters gemaakt en onze gastvrouw had deze
graag voor deze rubriek afgestaan. Doch evenals zovele
waardevolle herinneringen en kostbare sieraden is ook deze
foto bij de ramp van 1 februari 1953 verloren gegaan.
Doch dan bedenkt zij zich, dat een andere cursiste, mej.
De Jager, de foto misschien nog in haar bezit zal hebben.
Wij knopen dit in ons oor, want door'een foto wordt een
artikel alleen maar aantrekkelijker.
r\OSTHOF" heeft het zowel tijdens de oorlogshandelingen als bij de ramp
zwaar te verduren gehad. In 1944 brandde de kapitale schuur af. In de
vroege morgen van de eerste februari 1953 brak de dijk van de Westërschelde
tegenover de hofstede door. Het woonhuis, dat tijdens de bevrijding gespaard
gebleven was, werd door de overstroming zo zwaar beschadigd, dat het daarna
moest worden afgebroken. Later werd op dezelfde plaats een nieuw, modern
huis gebouwd. Het is kleiner dan het oude huis, doch wij kregen de indruk,
dat de familie zich hierin best thuis voelt.
De gezusters zijn allen de mooie Zeeuwse klederdracht trouw gebleven.
Zij zien er tot in de puntjes verzorgd uit. Verder weten zij heus met hun tijd
mee te gaan, want als ons bezoek ten, einde loopt laat een der dames hand
leiding en receptenboek zien, die bij de pas aangeschafte keukenmachine
behoren.
T N de gezellige, modern ingerichte
huiskamer van de hoeve „Oost
hof", dicht bij Bath zitten wij met
de familie Nieuwenhuyse wat te
praten over een tijd, die meer dan
een halve eeuw achter ons ligt. In
die tijd bezaten de steden reeds uit
stekende huishoudscholen, doch het
platteland was hiervan verstoken.
Wat de moeders aan kookkunst en
kennis van huishoudelijke zaken be
zaten gaven zij door aan de dochters
zoals dit sinds eeuwen het geval was
geweest. Hierdoor blèef alles bij het
oude. Men week niet af van be
paalde voedingsgewoonten en ook de
werkmethoden ondérgingen geen
noemenswaardige verandering.
De voormannen van de Z.L.M.
uit die tijd waren vooruitstrevend
genoeg om te beseffen, dat ook voor
plattelandsmeisjes huishoudonder-
wijs nuttig en nodig was. Dus nam
'de Z.L.M. het initiatief hier en daar
in onze provincie landbouwhuis-
houdcursussen te laten geven,
In Rilland-Bath bèstond voor zo'n
cursus grote belangstelling en zo
kwamen in Oost Zuid-Beveland deze
gemeente met Kruiningen als eerste
aan bod.
Onder de cursisten waren de twee
jongsten van de gezusters Nieuwen
huyse. Eén van hen zit tegenover ons
en vertelt met enthousiasme over
alles wat zij op de cursus leerde. Er
werd vooral aandacht besteed aan
smakelijk en doelmatig koken. De
meisjes raakten vertrouwd met een
voudige voedingsleer. Zo moesten zij
b.v. wel eens uitrekenen wat een
mens nodig had aan koolhydraten,
eiwitten en vetten. De lerares
trachtte haar leerlingen ervan te
overtuigen, dat een gezonde voeding
Leerlingen van de eerste landbouwhuishoudcursus in Rilland-Bath, gegeven in
1911. Onder dezen bevinden zich de dames Boot, Blok, Bruynzeel, Buteyn en
Nieuwenhuyse en De Jager, die ook nu nog onder de boerenstand in Rilland-
Bath te vinden zijn.
De voormalige leerlinge van de hierboven besproken landbouwhuishoud
cursus haalt een prachtig Soedankleed voor de dag dat zij geknoopt heeft
voor de grote tafel. Zij vond het cursus volgen zó plezierig, dat zij zich ook
nog aan een handwerkcursus waagde en tot op de huidige dag handwerkt zij
met lust en ijver.
Was zij vroeger niet in de gelegenheid geweest die eerste cursus te volgen,
wellicht was zij er later niet toe gekomen zich in het handwerken te bekwamen.
Dit handwerken schenkt haar kennelijk vreugde, want hierin kan zij even
als in ieder creatief werk iets tot uiting brengen van de scheppingsdrang, die
in elk mensenkind is gelegd.
De Z.L.M. heeft met het organiseren van genoemde cursussen zegenrijk
werk verricht. In het begin van deze eeuw was er voor verreweg de meeste
plattelandsmeisjes niet meer dan lager onderwijs weggelegd en zij, die een
landbouwhuishoudschool mochten volgen hebben hierin een geschenk voor het
leven meegekregen.
Na het bezoek aan de familie Nieuwenhuyse zochten wij mejuffrouw De
Jager op, die ons naar wij hoopten de gewenste foto kon laten zien. Eerst een
ogenblik van twijfel, toen eventjes zoeken en vervolgens kwam zij met de foto
tevoorschijn. Na beloofd te hebben, dat wij ons best zouden doen deze onge
schonden bij haar terug te brengen, mochten wij dit voor haar waardevol
bezit meenemen. Maar wij waren nog niet weg, want ook zij begon met geest
drift te vertellen over de cursus, die zij in 1911 had gevolgd. De lerares, mej.
Huizinga, die ook les gaf in Kruiningen en Wolphaartsdijk had de meisjes goed
onder de duim.;Zij waakte met Argusogen over haar schapen toen zij met hen
onder leiding van „meester Van de Linde" op excursie naar Amsterdam gingen.
In de hoofdstad vertoefden tegelijkertijd drie flinke boerenzoons uit Heinkens-
zand, die zich gaarne bij het gezelschap jonge Zeeuwse schonen had gevoegd,
doch mejuffrouw Huizinga besliste dat zulks geen pas gaf. De teleurgestelde
jonge Zeeuwen moesten zich dus noodgedwongen op een afstand houden.
Overigens had ook zij erg genoten van deze reis. Zij waren twee dagen op
stap geweest, hadden het Rijksmuseum en Artis bezocht en de avond door
gebracht in Carré. Verder hadden zij een heerlijke maaltijd in Krasnapolsky
genoten en gelogeerd in Hotel Du Commerce in de Kalverstraat. Deze gast
vrouw wist ons nog precies tc vertellen wat de excursie had gekost. De meisjes
telden elk twee gulden neer voor een retour Rilland-Amsterdam. (Een retour
was toen meer dan één dag geldig.) Verder gaf elk een tientje aan de meester,
die als reisleider alle betalingen in Amsterdam deed. Er bleef nog een beetje
van het bedrag over, doch dit restant mocht de meester houden voor zijn
moeite.
Dit was dus nog even een blik in die (goede) oude tijd toen alles zo onge
looflijk goedkoop was.
onontbeerlijk is voor de instand
houding van een goede gezondheid.
De inmaak in het zout werd vervan
gen door steriliseren van allerlei
voedingsmiddelen. Doch al werd het
accent gelegd op het bereiden van
smakelijke, gezonde maaltijden,
daarnaast kregen zij tevens les in
wasbehandeling, onderhoud van
huisraad, zilver en keukengerei.
