De N.V. Landbouw Maatschappij
504
r\ E genoemde veranderingen hangen alle ook
min of meer samen met het tijdsverschijnsel-
bij-uitstek: de mechanisatie. Op een groot bedrijf
zijn de voorwaarden daarvoor gunstig, en het
spreekt vanzelf dat daar gebruik van gemaakt
wordt. Toch zijn het tempo en de mate van de me
chanisatie als matig aan te merken, er zijn gewone
boerderijen genoeg die in sterker mate gemechani
seerd gedreven worden. De reden hiervoor ligt in
de personeelsvoorziening. Er is een vrij ruime kern
van meest oudere getrouwen, en de mechanisatie
wordt aangepast aan de natuurlijke afvloeiing hier
van. De paarden zijn op één span na reeds meex"-
dere jaren verdwenen en vervangen door tractoren.
Heel vroeger waren er 90 werkpaarden en daar
staan nu tegenover 2 middelzware rupstractoren en
13.wieltractoren in geregelde dienst met nog enkele
reserve tractoren. De rupstractoren worden door
wieltractoen vervangen en daarbij zijn er enkele
die in het najaar van vierwielaandrijving voorzien
worden. Het voordeel hiervan is niet zozeer ver
mindering van slip, maar ligt vooral in de betere
bestuurbaarheid en het vaster richting houden
onder ongunstige omstandigheden, waardoor met
een gemiddelde rijder zowel beter werk als een
grotere prestatie te bereiken is.
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
beteringen achterwege omdat niet bekend was wie
daarvan op den duur zou profiteren. Na dat jaar
werd dan ook met omvangrijke en kostbare werken
ter verbetering van hoogteligging, vorm en indeling,
en van afwatering en drainage begonnen en hier
door is vooral het oostelijke deel van het bedrijf
sterk in aanzien veranderd.
POPULIERENTEELT
LI IER bevinden zich de lichte gronden, waar
akkerbouw slechts mogelijk is als men zo
veel mogelijk organisch materiaal aan de grond
blijft toevoegen, en de verstuiving baas kan wor
den. Voor het laatste is een stelsel van windhagen
aangelegd, dat, nu het enkele jaren oud is, reeds
goed effect begint te sorteren. Deze grond vraagt
gaat, wordt niet meer toegepast, omdat er in ons
geval geen afdoende oplossing mee te bereiken
valt. Er zit niet anders op dan op grote schaal
nieuw werk te maken.
Op klei en zavel wordt gestreefd naar een drain-
diepte van iets meer dan 1 meter, met onderlinge
afstanden naar grondsoort en doorlatendheid van
12 tot 17 meter. De laatste tijd wordt aarden buis
met glasvezelvliesomhulling toegepast. Van de ex
perimenten die in de loop der tijden op dit gebied
genomen zijn, kan vermeld worden dat poreuze be-
tonbuizen het op onze kalkrijke zandgrond zeer
goed blijken te doen, en dat de oudste toepassingen
van plasticdrainbuis in ons land een wat langere
aanloopperiode dan normaal nodig bleken te heb
ben om tot voldoende afvoer van het water te
komen, maar dat het toch in orde kwam en dat de
enkele overgebleven buizen het goed blijven doen.
MECHANISATIE: VIERWIELAANDRIJVING
GRAANTANKS
|~\E graanoogst geschiedt al geruime tijd uitslui-
tend met maaidorsers die van een graantank
voorzien zijn en de bestaande gebouwen zijn uit-
N| U dc rijtoer vanwege de verkeersregeling niet door de
„Bathpolders" kan komen, zal ik graag van de gelegen
heid gebruik maken om hier iets te vertellen over het groot
ste landbouwbedrijf in het district en van de ontwikkeling
die zich hier de laatste tijd heeft afgespeeld. Eerst wat
cijfers over de omvang en huidige bedrijfsrichting:
Bouwland 537 ha
Fruitteelt 37 ha
Pepulierenteelt en windhagen 30 ha
Weiden en onderland 46 ha
650 ha
De grond ligt in twee polders van laaggerekte en gebogen
vorm aan de uiterste oostpunt van het eiland met een zeer
lange dijk langs de Oosterschelde en een korte langs de
Westerschelde en varieert in samenstelling van zware zee
klei (ruim 50 °/o) tot uiterst licht zeezand, dat in sterke mate
aan verstuiving onderhevig is. De afwatering heeft op na
tuurlijke wijze plaats op beide Scheldes, met ondersteuning
door een motorgemaaltje voor een laag stuk langs de Oester,
schelde.
Het bouwplan is sterk overwegend op akkerbouw inge
steld. De granen wintertarwe, zomertarwe en zemargerst
nemen een grote plaats in. Graszaadteelt, aangevat om
tegemoet te kernen aan de behoefte naar organisch materiaal
voor de grond op het nagenoeg veeloze bedrijf, is de laatste
jaren wegens minder gunstige resultaten wat ingekrompen,
terwijl de lucerneteelt werd uitgebreid. Ook het areaal
erwten nam in de laatste jaren af, de wisselende resultaten
met dit gewas geven een gevoel van onzekerheid. Hetzelfde
kan trouwens van de aardappelen gezegd worden, maar
hiervan wordt een beperkte oppervlakte gehandhaafd op de
lichte grond, waar de voorwaarden voor mechanisatie van
deze teelt gunstig zijn. Bieten worden tenslotte zoveel ver
bouwd als de aaltjesbezetting toelaat.
UITBREIDING FRUITTEELT TEGENWICHT
ECONOMISCHE KWETSBAARHEID
WOOR de bezoeker die eens in de zoveel jaren
door de polders rijdt, zullen de verschuivin
gen in de gewassen niet sterk opvallen. Vroeger
waren er meer gewassen; er heeft een vereenvoudi
ging plaats gehad. Sterker nog is deze opgetreden
bij de verkaveling. Voorheen was het bedrijf in
gedeeld in 155 percelen, en nu zijn het er nog 50.
Maar daar staan enkele in het oog vallende aan
winsten tegenover: een boomgaard op de klei en
windhagen en populiërenteelt op het zand. De
boomgaard bestaat uit 23 ha appelen, geplant in
1960, en 14 ha peren, geplant in 1962 terwijl uitbrei
ding tot een oppervlakte van 60 ha' op het pro
gramma staat. In de fruitteelt wordt o.m. een te
genwicht gezien op de toegenomen economische
kwetsbaarheid door het geringere aantal teelten in
de landbouw. In de verlaging en dus vergroting van
de gemiddelde oppervlakte van de percelen, en in
de windhagen en populierenteelt komt een interne
herverkaveling tot uiting. Tot 1950 werd een be
langrijk deel van de grond in erfpacht geëxploi
teerd en voor die tijd blijven noodzakelijke ver-
ir.tensieve drainage, er waren hoge kosten voor
egalisatie en herindeling nodig, en met dat al
blijft het een arme zandgx^ond, waar geen topop-
brengsten verwacht mogen worden. Omdat tevoren
niet overzien kan worden of de kosten er wel vol
ledig uit zouden komen, zijn op een kleiner deel van
deze zandgrond de hoge investeringen aan egalisa
tie en intensieve drainage en afwatering achter
wege gelaten, en is een eenvoudiger weg gekozen
door de grond zo zij er lag te beplanten met popu
lieren. Er zullen echter nog wel enkele tentoonstel
lingen in ons district overheen gaan eer wij weten
welke van beide oplossingen de voordeligste blijkt
te zijn.
OUDE DRAINAGES VERVANGEN
V/OOR allerlei moeilijkheden bij de cultuur en
V in het opbrengstniveau bleek verbetering van
afwatering en drainage een oplossing te geven. De
oude drainage met 4-cm buizen op 20 m afstand,
maar ondiep gelegd, was niet alleen in de loop der
tijden verstopt geraakt, maar is ten enen male on
voldoende voor de eisen die thans gesteld worden.
Schoonspuiten van deze buizen, hoe mooi dat ook
