876
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
IN nevenstaand artikel over de Tuinbouw
op Tholen wordt vooral de aandacht ge
vestigd op de sector groenteteelt. Enige we
ken geleden had te Scherpenisse de eerste
eindles van de groenteteeltvakschool plaats;
een tweede cursus zal zeker volgen. Bij de
toenemende belangstelling voor de tuinbouw
op Tholen zal het onderwijs en de voorlich
ting een belangstelling bijdrage kunnen
leveren voor het welslagen van beginnende
tuinders.
We kunnen dan ook volledig de mening
van de voorzitter van de Streekverbeterings-
commissie onderschrijven dat voor een verde
re ontwikkeling van de tuinbouw op Tholen
het van eminent belang is, dat er wegen ge
zocht worden, opdat na afloop van de Streek-
verbeteringsperiode een tuinbouwvoorlichter
op Tholen ter beschikking blijft gesteld.
TUINE
Tholen staat al jaren bekend om zijn uien en vroege aardappels, die wegens
hun kwaliteit graag gekocht worden.
VAN ouds werd de tuinbouw op Tholen uitgeoefend. In „De ontwikkeling
der Nederlandse tuinbouw" van W. J. Sangers lezen we: „In het jaar
1229 koopt Graaf Floris van Holland, land te Schakerloo (ten zuiden van
Tholen) bij welke gelegenheid een (appel-)boomgaard wordt genoemd. Dit
is een van de oudste gegevens die betrekking heeft op de tuinbouw in ons
land.
Uit de 15de eeuw lezen we over de Graaf van Oostervant te St. Maartens
dijk; deze bleek een boomgaard, wijngaard en appelkelder te hebben. Deze
graaf komen we in bovengenoemd boek regelmatig tegen. We lezen o.a. „De
graaf van Oostervant doet zijn „gaerdenyer.omme inden hoff te planfcene"
yc cabuyscoole en roede coelen" kopen, naast „yueyn" en „love" voor directe
consumptie.
Nu is er wel een hemelsbreed verschil tussen de „gaerdenyer" van boven
genoemde graaf die koolplanten pootte en een kersverse afgestudeerde leer
ling van de groenteteeltvakschool te Scherpenisse, die tomaten plant in zijn
lonkelnieuw warenhuis Toch hebben beiden bijgedragen aan de ontwikkeling
van de tuinbouw op Tholen. Toen de eerste met zijn „roede coelen" bezig was,
zal de omgeving wel kritiek gehad hebben. Terwijl men nu op Tholen van een
jonge tuinder, die een kas zet, zegt: „Hij durft veel te wagen". We zullen
niet langer stilstaan bij de tuinman van de graaf, maar ons bezig houden met
de tuinbouw in de tijd van de cursist van de groenteteeltvakschool.
DE HEDENDAAGSE TUINBOUW
THOLEN staat al jaren bekend om zijn uien en vroege aardappelen, die
door hun kwaliteit op de voor.dit doel goed werkende veilingen graag
worden gekocht. Het zilveruitje dat op Tholen groeit, heeft ook een uit
stekende naam. Deze drie gewassen zijn jaren de belangrijkste produkten op
het eiland geweest. De vroege aardappelen en uien worden nog veel op het
kleine bedrijf verbouwd. Dit is niet het geval bij de zilveruien. Deze teelt is
in handen van enkele firma's die het gewas geheel verzorgen; zij huren daar
voor land bij de landbouwers, die er dus weinig aan te doen hebben. Verder
its op Tholen de teelt van breekpeen en tuinzaden van enige betekenis geweest.
De gladiolenteelt deed 10 jaar geleden zijn entree; dit is nu een belangrijke
teelt. Dé fruitteelt heeft zich bovendien sterk uitgebreid. Nu is er weer een
nieuwe ontwikkeling aan de gang en thans betreft het de groenteteelt. De
winter-bloemkoolteelt is de laatste jaren sterk toegenomen. De augurken
teelt heeft zich uitgebreid. Verder is er belangstelling voor aardbeien, witlof,
kroten en slabonen.
De intensieve groenteteelt staat bij velen in de belangstelling. Op Tholen
is de laatste tijd een aantal warenhuizen gebouwd, terwijl bovendien de opper
vlakte platglas zich uitbreidt.
Volgens de meitelling van 1962 waren er op Tholen toen de volgende opper
vlakten tuinbouwgewassen
Augurken 34,41 ha1) Zaaiuien 354,06 ha
Bloemkool 7,27 ha Vroege aardappelen 247,15 ha
Aardbeien 6.20 ha Overige groenten 36,16 ha
Witlof 6,22 ha Appels 165 ha
Poot en plant ui 46 54 ha Peren 65 ha
Zilveruitjes 283.94 ha Gladiolen 100 ha
Groene erwten 67,49 ha
Volgens gegevens van de veilingen is deze oppervlakte niet juist; dit
moet 45 ha zijn.
Volgens de door de tuinders aan mij verstrekte gegevens, omvat het plat-
glasareaal op Tholen 6300 ramen. Het platglas wordt hoofdzakelijk gebruikt
voor meloenen, peen en aardbeien. In 1961 is op Tholen het eerste waren
huis gebouwd. Momenteel wordt het negende warenhuis gebouwd. Dit brengt
de staandglasoppervlakte op 9300 m2. Bovendien werd onlangs voor 45
warenhuizen bouwvergunning aangevraagd. In deze kassen teelt men hoofd
zakelijk sla en tomaten.
WAT DEED DE
STREEKVERBETERING
70NDER aan andere instanties, zoals
standsorganisaties, veilingen, e.d. te
kort te doen, mogen we wel stellen dat de
streekverbeteringscommissie veel gedaan
heeft voor de ontwikkeling van de tuin
bouw op Tholen. Om enkele dingen te
noemen
1. Stichten van voorlichtingsobjecten,
o.a. witlof trekken, gladiolen drogen.
2. Organiseren van excursies.
WAAROM TUINBOUW OP THOLEN?
VOLGENS de meitelling van 1962 waren er op Tholen veel kleine bedrijven.
Er waren 376 bedrijven van 25 ha, 184 van 510 ha, 165 van 1020
ha en 131 groter dan 20 ha. Totaal 856 bedrijven.
De meeste van deze bedrijven liggen in de gemeenten St. Annaland, St.
Maartensdijk en Stavenisse. Dit grote aantal kleine bedrijven is ontstaan in
de laatste 30 jaren. Vele landarbeiders werkten zich op tot ondernemer door
er telkens een stukje land bij te kopen
en daarnaast nog landbouwgewassen en
extensieve tuinbouwgewassen in deel-
teelt te verbouwen. Ook een zoon die
trouwde werd een stukje land gegeven,
waarmee hij probeerde zelf ondernemer
te worden.
Met de herverkaveling Tholen heeft
men het aantal percelen tot het mini
mum beperkt. Ook zijn toen 34 bedrij-
ven gesaneerd tot 45 ha. In het ver
leden waren de bedrijfsresultaten in het
algemeen niet slecht te noemen. Toch
zijn, om blijvend een goed inkomen te
kunnen verdienen, veranderingen nood
zakelijk. Gewassen zoals granen en
suikerbieten dragen, op het kleine be
drijf, onvoldoende bij tot het vormen
van een arbeidsinkomen.
De uienteelt die vroeger enorm veel
arbeidsuren vroeg, is door de chemische
onkruidbestrijding en mechanisatie een
extensieve teelt geworden. Volgens het
L. E. I. had men in 19471949 in Zeeland
voor 1 ha uien 1433 manuren nodig; thans
men in staat om het aantal uren zeer
te 'beperken. Ook bij het oogsten en
schoonhouden van vroege aardappels ge
bruikt men veel meer de machine dan
vroeger.
3. Houden van demonstraties, lezingen en
tentoonstellingen.
4. Voorlichting via de Nieuwsbrief.
De augurkenteelt heeft
Voor augurken Is een winds
