RASSENKEUZE BIJ
PREI
329
DINGEN VAN DE WEEK
VERZEKERT UW FRUITOOGST
VRIJDAG 13 APRIL 1963
0REI is een bijprodukt, dat meestal in combinatie met andere gewassen wordt ge
teeld of als nagewas. De voornaamste centra zijn 't Westland en Venlo. De prijzen
lopen van jaar tot jaar soms sterk uiteen, omdat de tuinders vaak de markt nalopen.
Overigens spelen ook de weersomstandigheden een grote rol. Prei is n.l. een typisch
winterprodukt en in een strenge winter wordt de prei vaak duur betaald. De gemiddelde
jaarproduktie is thans rond 20 miljoen kg ter waarde van 4 a 5 miljoen gulden.
GROND EN BEMESTING
DREI stelt vrij hoge eisen aan de grond. De grond moet voldoende vocht bevatten,
goed bemest zijn en een losse structuur hebben. De pH-KCl moet aan de hoge kant
zijn. Prei is ook dankbaar voor oude, verrotte stalmest. Echter liever geen verse stalmest
geven en ook geen overbemesting geven van gier of beer; dit zou o.a. de kans op aan
tasting door de prei vlieg vergroten. Aanbevolen stikstof bemesting in kg N per ha is 100
kg als basis- en 80 kg als overbemesting.
RASSEN
MAAR de tijd van oogsten worden de prei rassen ingedeeld in herfst- en winterprei.
Herfstprei wordt in de nazomer en herfst geoogst en is niet winterhard. De echte
herfstrassen worden zwaar tot zeer zwaar en zijn het mooiste van vorm.
RASSENKE UZETABEL
Teeltwijze Ras Keuze wordt bepaald door
Herfstteelt Herfstpreiselecties Opbrengst en vorm
Winterteelt Winterpreiselecties Winterhardheid
Winterprei wordt na de winter geoogst, en moet dus vóór alles goed winterhard zijn.
Grote winterhardheid en een zeer zware stam zijn tot nu toe niet in één ras gecombi
neerd. De winterpreirassen zijn dan ook minder zwaar dan de herfstrassen. Daardoor is
winterprei niet geschikt om reeds in de herfst te worden geoogst
TEELTMETHODEN
pREI kan geteeld worden:
a. als hoofdgewas. Hij wordt dan meestal ter plaatse gezaaid.
b. als nagewas. Hij wordt dan meestal uit geplant.
De meeste prei wordt geteeld als nagewas. Men zaait meestal in april op een bed. Begin
juli wordt uitgeplant op een rijenafstand van 25 a 30 cm en in de rij op 12 a 15 cm.
Later uitplanten is mogelijk, zelfs tot in augustus, doch dan is het niet zeker, dat de
prei vóór de winter nog voldoende zwaar wordt. Men dient dan een winterhard ras te
kiezen. Zowel de wortel als het bovenaardse deel kunnen vóór de planting iets worden
ingekort.
DE TEELT VOOR DE INDUSTRIE
ALS er prei voor de industrie wordt geteeld is de lengte van het witte gedeelte van
de stam zeer belangrijk. De industrie vraagt namelijk een zo hoog mogelijk per
centage wit, en wil de groene bladmassa liefst zo laag mogelijk zien. Hoewel door cultuur
maatregelen het percentage wit wel enigszins is op te voeren, wordt voor deze teelt
veel gebruik gemaakt van een Zwitserse reuzen type dat bekend staat om het lang wit.
Of een Olifant-type niet even goed of beter geschikt is voor deze teelt is nog een vraag.
Dit type heeft meestal een dikkere stam, zodat al is dan het witte gedeelte van de stam
iets korter, het uiteindelijke rendement best kan meevallen. Het kan echter ook zijn dat
de groene bladmassa zwaarder is dan van Zwitserse reuzen, zodat uiteindelijk het per
centage zuiver wit toch weer tegenvalt.
Een gemiddelde opbrengst van winterprei is 30.000 kg per ha, herfstprei brengt wel
45.000 kg per ha op.
DE ontwikkeling van bomen en planten is dit
voorjaar erg laat. We hebben een betrekke
lijk late Pasen, maar er zal nog weinig groen zijn
tijdens de paasdagen. Het is al dikwijls gebeurd dat
omstreeks deze tijd de peren in bloei stonden, maar
daar is nu nog geen denken aan. Wel moeten we
bedenken dat het erg vlug kan gaan, wanneer de
weersomstandigheden anders worden.
Dat wil ook zeggen dat we klaar moeten komen
met het winterwerk en daarbij denken we speciaal
aan de snoei voor wat de hardfruittelers betreft en
aan het aanbinden van frambozen en bramen op de
bedrjjven van de telers van kleinfruit. Wanneer we
de bedryven bekijken in de fruitgebieden in onze
provincie, dan is de algemene indruk dat er nog
heel wat gedaan moet worden.
De ontwikkeling van de knoppen brengt ook met
zich mee dat we aandacht moeten schenken aan de
ziektebestrijding en dan in de eerste plaats aan de
bestrijding van de schurftzwam. We mogen aan
nemen dat vrijwel overal de bespuiting tegen tak-
schurft uitgevoerd zal zijn. De ascosporen beginnen
rijp te worden en zullen wanneer dit blad ver
schijnt al wel uitgekomen zijn. Dat betekent dat we
de infecteerbare delen van de knoppen in de gaten
moeten houden. Nog altijd geven we de voorkeur
aan een preventieve bestrijding van de schurft
zwam. Wel is het mogelijk om met ie bestrijding te
wachten tot de infektie heeft plaats gevonden en
dan met een curatief werkend middel te werken.
De laatste jaren is de schurft betrekkelijk geen
probleem meer, maar het is toch nog altijd een
plaag die soms fel kan toeslaan en daarom steeds
in de gaten gehouden moet worden.
Verder vraagt ook de meeldauwbestrijding de
aandacht. In deze tuinbouwrubriek hebben we reeds
herhaaldelijk gewezen op de noodzaak om aange
taste scheuten te verwijderen. Het uitknippen is
nog altijd een belangrijke zaak bij de meeldauw
bestrijding. De aangetaste scheuten die worden weg
geknipt, moeten direct worden vernietigd, want uit
onderzoekingen is gebleken dat deze nog als in
fectiebron kunnen optreden, wanneer ze onder de
bomen blijven liggen.
Kort voor de bloei zouden we de appels graag
nog een keer nagaan in verband met de meeldauw
bestrijding.
Voor de meeldauwbestrijding staan verschillende
goede middelen ter beschikking. Bij een grondige
aanpak behoeft deze plaag weinig invloed uit te
oefenen op het fruitbedrijf in 1963. Dit kunnen we
ook zeggen van het fruitspint. De laatste jaren
waren geen uitgesproken spintjaren, maar toch ken
nen we het beeld van de rood-bruine kleur van
sommige bedrijven. Dat is een beeld dat niet be
hoeft voor te komen en eigenlijk is het een aanflui
ting voor de teler die zoiets heeft op zijn bedrijf.
Het is vrijwel zeker dat hij niet die zorg aan zijn
bomen heeft besteed die nodig en mogelijk was.
Kort voor de bloei van de appels vraagt de spint-
bestrijding reeds de aandacht. Het is bekend dat er
een resistentie van fruitspint tegen bepaalde be-
strüdingsmiddelen kan optreden. Een wisseling in
de middelen is aan te bevelen.
Zonder meer kan worden gesteld dat de snel-
spuit of nevelmachine voor de ziektebestrijding van
stal gehaald kan worden of reeds gehaaid is waar
schijnlijk. Er zal veel mee gereden moeten worden
in de komende maanden. De ziektebestrijding vraagt
enorm grote bedragen op het moderne fruitbedrijf.
We kunnen er echte niet op gaan bezuinigen door
een of meerdere noodzakelijke bespuitingen achter
wege te laten. Het zou een zuinigheid zijn die de
wijsheid bedriegt. Een keur van middelen om een
goed resultaat te bereiken staat ter beschikking van
de teler en het verleden heeft geleerd dat juist door
een goede ziektebestrijding het mogelijk is kwali-
teitsfruit te oogsten en daar moeten we het van
hebben. Het kan niet genoeg worden herhaald.
Het is bijzonder druk op onze fruitbedrijven.
De bloei van de fruitbomen is aanstaande. We
komen in een periode die een van de mooiste is in
de kringloop van ons telersbestaan. Het is ook een
periode waarin we dikwijls zorgen hebben die ver
band houden met het weer. Laten we hopen dat we
een goede bloeitijd tegemoet gaan. Tot de volgende
week.
P.S.
Dank aan v. Y. voor zijn reactie op de dingen
van de week van 29 maart.
We schreven over de moeilijkheden van de
zachtfruitverwerkende industrie ten aanzien van de
vijfdaagse werkweek.
We kunnen er tegen te keer gaan; we kunnen er
kwaad over zijn; we kunnen zeggen dat het niet
gaat bij snel bederfelijke produkten als aardbeien,
frambozen en bramen, maar een feit is dat de in
dustrie op zaterdag deze produkten niet meer kan
verwerken. Van deze realiteit moeten we uitgaan
bij de benadering van het probleem. We vinden het
De lange winter is voorbij; de lente deed zijn
intrede en alle aandacht concentreert zich weer
op komende oogst 1963. Als goed vakman bent U
vanzelfsprekend van plan er weer iets goeds van
te maken. U gaat kosten noch moeite sparen om
een eerste klas produkt voort te brengen. U weet,
dat Uw inkomen buiten hangt en dat U sterk af
hankelijk bent van de grillen van moeder natuur.
U weet ook, dat één natuurelement „de hagel"
zeer gevreesd is.
Gelukkig echter,* dat U zich tegen dit hagel-
risico kunt verzekeren. Waar U zich tegen dit
risico moet verzekeren? Mogen wij U een goede
raad geven? Wel: verzekert Uw fruitoogst dan bij
de Onderlinge Fruittelers Hagelverzekering Maat
schappij, gevestigd op het Landbouwhuis te Goes.
U wordt dan lid van de enige zuivere onderlinge
op dit terrein, waarvan het Bestuur wordt ge
vormd door uw eigen collega fruittelers. Bovendien
is dit de maatschappij met de laagste premier.
Wist U dat in 1962 de gemiddelde premie slechts
1,5 bedroeg? Wilt U er meer van weten vraagt
dan geheel vrijblijvend alle gewenste inlichtingen.
Velen ontvingen van de Onderlinge Fruittelers
Hagelverzekering Maatschappij, gevestigd op het
Landbouwhuis te Goes, een mededeling over het
risico dat U als fruittelers loopt tegen hagel. Door
Uw drukke voorjaarswerkzaamheden bent U mis
schien vergeten hieraan de nodige aandacht te
schenken. Voorkom als ondernemer die risico's
waartegen U zich kunt verzekeren
wijzen van de heer Gerritse op deze dingen geen
dreiging, maar een verstandige opmerking waar de
telers hun voordeel mee kunnen doen.
Dat de huisvrouwen de industrie steun zouden
verlenen wanneer zij op maandag hielpen bij de
pluk is maar ten dele waar. Zij zouden de telers
van aardbeien, frambozen en bramen een dienst
bewijzen, want die groep is er in de eerste plaats
bij betrokken. Niet de wensen van de leveranciers
(telers) maar de situatie bij de fabrieken moet uit
gangspunt zijn van waaruit dit vraagstuk wordt
benaderd.
Overigens gunnen we graag elke huisvrouw haar
vrije zaterdag, al weten we dat er in de regel niets
van terecht komt en kunnen we v. Y. ook gerust
stellen dat we zelf de voordelen van een vrije za
terdag maar in zeer beperkte mate deelachtig zil».
