Landbouwers in Noordoostpolder schakelen over op fruit
95
V K IJ O A G 1 FEBBfAKI 19 6 3
.ui. i
rr het bestemmingsplan voor de Noordoostpolder werd indertijd on
geveer 1000 ha voor fruit gereserveerd, waarvan later bijna 200 ha
werd afgetrokken, omdat de grond niet aan de gestelde eisen voldeed. De
resterende 800 ha is in 10 jaar tijds aan de man gebracht Vorig jaar vond
de laatste uitgifte plaats. De fruitteeltsector kwam wat achteraan, omdat men
het niet vertrouwde in de nieuwe polder. De laatste jaren kwam hierin ver
andering, daar de reeds gevestigde fruittelers in de N. O. P. goede resultaten
boekten. Voor de laatste 13 bedrijven die vorig jaar werden aangeboden,
waren dan ook bijna 100 gegadigden.
ZEER VEEL ZEEUWSE FRUITTELERS
OPVALLEND is het grote aantal fruittelers dat uit Zeeland afkomstig is.
Van de 91 pachters komen er niet minder dan 36 uit Zeeland. Tevens
komen er nog 3 uit de Westhoek van Brabant. De chef van de proeftuin te
Kraggenbrug is afkomstig uit Kloetinge (dé heer W. Minnaard) en de be
drijfsleider van het demonstratiebedrijf te Marknesse uit Steenbergen (de heer
P. van Heivoort).
Hieruit blijkt dus wel dat de Zeeuwen en West-Brabanders met een totaal
van 41 man een grote rol spelen bij de fruitteelt in de N. O. P. Het aandeel
Van de andere centra is veel kleiner. Noord-Holland volgt met 14 pachters als
nummer twee en Gelderland met 10 pachters als nummer drie.
Over het algemeen staan de Zeeuwen onder hun collega's bekend als harde
werkers, die vrij bescheiden zijn in hun optreden, hun mond niet voorbij
praten en nogal 'gematigd leven.
De meeste Zeeuwen passen zich snel aan in hun nieuwe omgeving. Ze
nemen vlot het gangbare sortiment en de werkwijze van andere N. O. P. telers
•ver, compleet met draden en tweetak-spillen. En ze varen er nog wel bij ook.
OVERSCHAKELEN OP FRUIT
SINDS vorig jaar mag ook fruit op landbouw- en groenteteeltbedrijven
worden geplant. Voordien was dat niet toegestaan. Enkele tientallen
boeren willen deze kans benutten en ook een vrij groot aantal groentetelers,
die percelen hebben van 6 tot 12 ha. Om meer over de fruitteelt te weten te
komen, volgden ruim 80 boeren en tuinders een speciale fruitteeltvakschool
voor volwassenen. Allen waren werkgevers, omdat anders het aantal deel-
aemers te groot werd.
Het was voor de deelnemers een hele opgave, naast hun drukke werkzaam
heden ook nog zo'n school te volgen. Velen hadden topfuncties bij organisaties
en verenigingen. Ook de leeftijd der deelnemers (de meesten waren tussen
de 40 en 50 jaar, sommigen naderden de 60) gaf een speciaal cachet aan de
2aak. Dat het menens is met de plantplannen, is reeds te zien, want 26 boeren
«n tuinders gingen of gaan deze winter al tot aanplant over. Een 20-tal ande
ren hebben bomen besteld voor de volgende winter.
Meestal plant men nu 4 ha, met als voornaamste ras Golden Delicious.
Over een paar jaar wil men uitbreiden tot b.v. 8 ha, waarbij dan in 't bijzon
der aan de Cox's Orange een ruime plaats zal worden toebedeeld.
DOOR VLOTTE GROEI EEN VROEGE PRODUKTTE
WAT het klimaat betreft, kan men beter fruitteler zijn in Zeeland. In de
N. O. P. is het nachtvorstgevaar vrij groot. Een beginnend fruitteler
heeft echter het voordeel dat bomen op IX nergens in ons land zo hard groeien
als in „de polder". Tevens dragen ze vroeg. Speciaal de Golden Delicious gedijt
zeer goed. Het is dan ook niet toevallig dat men bij voorkeur start met dit ras.
Als er een behoorlijke beschutting aanwezig is, heeft men kans reeds het
derde of vierde jaar „rond" te zitten, dus zover te zijn dat de kosten gedekt
worden door de opbrengst. Daarom zijn de stichtingskosten in de N. O. P. in
doorsnee lager dan in de andere fruiteentra. Dit bliikt duidelijk uit de volgende
L. E. I.-gegevens.
Druïde bil de pluk op het bedrijf van de heer C. Sanderse (voorheen Lewedorp).
De heer J. Tollioek (vroeger 's-Heer Arendskerke) had de eerste jaren
onderteelt van Regina aardbeien.
Bij het beoordelen van de cijfers moet men er rekening mee houden dat
in het tekort van het eerste jaar ook de plant kosten zijn bijgeteld. De gege
vens hebben betrekking op de kosten, met aftrek van de opbrengsten.
N. O. P. West Nederland
zeeklei
le jaar 3 300 3.400
2e jaar 1.200 1.400
3e jaar 800 1.500
4e jaar 1.100 1.200
5e jaar 3.300 4- 1.200
De N. O. P. komt in dit overzicht gunstig uit de bus. Men is daar een jaar
vroeger in produktie. Over de eerste vijf jaar na de aanplant is dit gebied
daardoor meer dan 5.000 per ha in 't voordeel. Let vooral op het vierde jaar.
In het westen is er dan nog een flink tekort, terwijl men in de N. O. P. al over
hield.
ZEELAND TOCH GUNSTIGER?
UET voordelige verschil komt dus in hoofdzaak door een vroegere produk-
tie. De eerste zeven jaar kwam de N. O. P. aan 75 ton per ha, tegenover
het westen aan 52 ton per ha. Het verschil komt tevens doordat men in de
N. O. P. een iets hoger percentage Golden Delicious heeft geplant dan elders.
Die afhankelijkheid van de Golden Delicious maakt de bedrijven echter vrij
kwetsbaar. Daarom zouden sommigen toch liever een even groot (en even
goed verkaveld) perceel in Zeeland hebben, waar men een veel ruimere soor
ten- en rassenkeuze heeft. Een ander punt is, dat te Marknesse op enkele
percelen zoveel kanker voorkomt, dat het beginvoordeel in een achterstand
dreigt te worden omgezet. Op lange termijn gezien denkt menigeen dat Zee
land het uiteindelijk wint. Althans wanneer men daar op prima grond zit,
want ook daar is natuurlijk lang niet alles ideaal. Mede daarom is het moei
lijk een juiste vergelijking te maken.
BESCHUTTING KRIJGT VEEL AANDACHT
UTAT de beschutting betreft kan worden opgemerkt, dat hieraan bijzonder
veel zorg wordt besteed. De landbouwers die thans fruitboompjes
planten, hebben reeds vorig voorjaar voor windschermen gezorgd. By voor
keur hebben ze daarbij groot materiaal geplant, om sneller een hoog en dicht
scherm te krijgen. Daar hebben ze veel extra moeite en kosten voor over.
Er wordt vooral ook veel gewerkt met „tüdel'lke" singels. Deze staan op
roofd. Deze tiidelüke singels zh'n In andere geb'eden weinig bekend, maar ze
rooid. Deze aüdeiyke singels zijn in andere gebieden weinig bekend, maar ze
verdienen beslist meer aandacht. In de N. O. P. is de ervaring er mee onver
deeld gunstig.
De boeren geven er blijk van, dat ze alles willen doen om met hun fruit-
aanplant te slagen. De zorgvuldige manier waarop ze hun plantmateriaat
(dat ze veelal vlak voor het invallen van de vorst ontvingen) hebben opgekuild,
doet het beste verwachten. Ook het olanten gebeurde erg nauwgezet, waarbü
er naar gestreefd werd de entplaats precies op juiste hoogte te krijgen. Moch
ten er boompjes te diep of te ontdiep staan, dan worden ze in april (als de
grond bezakt en effen gemaakt is) alsnog verbeterd.
Od deze wüze begint men goed. Of ze goed vervolgen moet worden afga-
wacht. Het zal van de uitkomsten die deze eerst plantende boeren behalen
afhangen of hun collega-landbouwers het voorbeeld volgen. Daarvan hangt
het dus ook af of de fruitteelt in de N. O. P. in de komende jaren nog veeJ
zal worden uitgebreid
A. v. D.
