UITZAAI STOPPELKLAVER
De marktpositie van
contractteeltgewassen
380
ZITDAG VAN NEDERLANDSE
LANDBOUW ATTACHé'S
DE 10e CENTRALE
STIERENKEURING TE OMMEN
BENOEMING
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
Nu de tijd voor inzaai van
stoppelklaver nadert, is het
wellicht goed om op enkele
punten, belangrijk voor het
slagen van de klaver, te
wijzen.
Er staat immers nogal wat
op het spel! De stoppelklaver
kan mislukken, doch kan zich
ook ontwikkelen tot een dikke
klavermat, om de uitersten te
noemen. Bij gelijke kosten aan
klaverzaad (plm. f 35,per ha)
ontvangen we in het eerste ge
val niets daarvoor terug, in het
tweede geval een gewas klaver-
dat we toch al gauw mogen
waarderen op f 150,a f 200,
per ha. Het gaat er dus om wat
er van het bedrag wordt, dat
we in de vorm van klaverzaad
in de grond stoppen. Wat dit
zal zijn, hangt af van het weer,
maar niet minder van de
maatregelen die de boer bin
nen zijn bereik heeft.
DE DEKVRUCHT
Voordat de graandekvrucht wordt geoogst, moet de ondergezaaide klaver een moeilijke periode door.
Ze verkeert dan onder de donkere beslotenheid van het graangewas, wordt soms belaagd door de blad
randkever en kan van droogte te lijden hebben. (Dit laatste is begrijpelijk, wanneer we bedenken welke
hoeveelheid water een groeiend graangewas uit de grond opneemt.) Wil de boer de hoogste graan
opbrengst behalen, dan houdt dit in, dat de ondergezaaide klaver het een tijd lang moeilijk zal krijgen.
Is dit laatste niet het geval, dan deugt er iets niet met het hoofdgewas.
Wanneer we dit dan als uitgangspunt nemen, dan is het zaak om de ondergezaaide klaver zo sterk
mogelijk te maken voordat ze dit „duistere dal" moet passeren. Als onvoorwaardelijke eis daarvoor geldt:
vroeg zaaien.
Vooral door vroeg te zaaien (en dat moet langzamerhand een ieder wel bekend zijn) kunnen we de
weerstand van de ondergezaaide klaver aanmerkelijk verhogen. Wacht niet tot mei, want vrijwel zeker
is, dat de aan klaverzaad bestede kosten dan slecht bestede kosten zijn!
Zodra straks de aardappelen gepoot zijn en de bieten klaargezaaid, is er volop gelegenheid om de
klaver in de wintertarwe te zaaien. En zodra de gerst het 2-bladstadium heeft bereikt, en dus eggen
.verdraagt, kan ook daar klaver worden ingezaaid.
HOE TE ZAAIEN?
Breedwerpig zaaien van de klaver (met opge
trokken of verwijderde zaaipijpen) geeft niet alleen
een zekerder opkomst (vooral bij witte klaver waar
bij breedwerpige zaai een voorwaarde is, daar ze
'gauw te diep valt), maar betekent vooral, dat latei-
een groeistofbespuiting in het hoofdgewas minder
vat op de klaver heeft. Een groot deel van de
klaverplantjes profiteert bij de groeistofbespuiting
immers van het „paraplu-effect" van het graan
gewas, terwijl bij rijenzaai van de klaver de nevel
juist daar de grond treft, waar de klaver staat (d.i.
tussen de graanrijen).
DE ONKRUIDBESTRIJDING
Kan men het (zaad)onkruid in gerst met mecha
nische hulpmiddelen zoals eg en wiedmachine niet
de baas en moet men ingrijpen met een DNOC-be-
spuiting, dan deze toepassen in het 2- a 3-bladsta-
dium en de laagste dosering aanhouden. Dit laatste
is nodig .voor de gerst, maar voldoende voor het
onkruid. Drie tot vijf dagen na de bespuiting kan
men klaver inzaaien.
Heeft men te maken met MCPA-gevoelige on
kruiden, dan kan beter later een MCPA-bespuiting
gegeven worden, vooral wanneer rode klaver wordt
ingezaaid. Deze klaver verdraagt een groeistof
bespuiting nl. tamelijk goed.
GEEN KLAVER IN ZOMERTARWE
In zomertarwe kan men beter geen klaver
zaaien, daar deze doorgaans niet gelukt (te laat van
stam). Lukt ze wel, dan heeft er iets aan de zomer
tarwe gemankeerd en zulks'mogen we toch niet als
uitgangspunt nemen.
Van witte klaver kan men met de helft van het
gewicht aan zaaizaad volstaan als men gewoon is te
gebruiken van rode en hopperupsklaver.
R.L.V.D. GOES O. HOEKSTRA.
Woensdag 16 mei aanstaande zal in Den Haag
voor belanghebbenden, een zitdag worden gehouden
van landbouwattaché's, verbonden aan Nederlandse
diplomatieke vertegenwoordigingen.
De volgende landen behoren tot het ambtsgebied
van de aanwezige landbouwattaché's: Canada, Ver
enigde Staten en Porto Rico, Mexico, Guatemala.
Honduras, Salvador, Cuba, Haiti en de Domini-
kaanse Republiek, Venezuela, Costa Rica, Panama,
Nicaragua, Ecuador, Columbia en de British West-
Indian Fed., Argentinië, Brazilië, Bolivia, Chili,
Peru, Paraguay en Uruguay, Australië, India, Ni
geria, Libanon, Syrië, Jordanië, Irak, Turkije,
Egypte en de Soedan, Denemarken, Noorwegen,
Zweden, Duitse Bondsrepubliek, Groot-Brittannië,
Ierland, IJsland, België en Luxemburg, Frankrijk,
Italië en Tunesië.
Aanvragen voor een afspraak dienen vóór 9 mei
1962 te zijn ingediend bij het ministerie van Land
bouw en Visserij, directie A. V. B., Ie Van den
Boschstraat 4, (kamer 8313) Den Haag, onder ver
melding van de landen en onderwerpen, waarover
men wenst te spreken.
JYIT jaar vindt de keuring plaats op woensdag
25 april, op het welbekende en fraai gelegen
keuringsterrein achter Hotel Stegeman. Het aan
tal inzendingen op deze lustrumkeuring overtreft
alle voorgaande, zodat het tijdstip van aanvang is
gesteld op 9.30 uur.
Er zal ook dit jaar weer in drie ringen worden
gekeurd.
Na afloop van de keuringen wordt weer het tra
ditionele défilé gehouden. Door het plaatsen van
een overdekte tribune zal de service aan het pu
bliek nog weer worden uitgebreid. Deze 10e Cen
trale Keuring te Ommen, is groter dan ooit te
voren. De toegang is wederom gratis.
Het Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw
deelt mede, dat de heer mr. J. W. Harbers, direc
teur van het Bedrijfspensioenfonds voor de Land
bouw per 1 juli 1962 benoemd is tot directeur van
het Rayon-Pensioenfonds van het A. K. U.-per-
soneel.
APRIL-O VERZICHT
"LJET abnormaal late voorjaar is van grote invloed op de
contractteelt voor de conservenindustrie, daar de vlotte
afzet van groentenconserven de komende verwerkingscam
pagne zal animeren. Dit geldt in de eerste plaats voor de
contractteelt van doperwten voor zover deze nog door om-
zaaien van mislukte percelen kan worden uitgebreid, even
tueel met een garantieprijs per ha voor laat zaaien, zoals
reeds is voorzien in de contracten voor de diepvriesindustrie
in vorige jaren.
De financiële opbrengst voor groen te oogsten erwten, waaronder ook ter
aanvulling te velde aan te kopen geschikte percelen landbouwerwten, varieert
sterk door verschil in ras, groei-omstandigheden en kwaliteit, van 1000,
tot 2000,per ha, soms lager, soms nog belangrijk hoger, waarbij ook de
prijs van het door de fabriek te leveren zaaigoed uiteenloopt. Tot dusver was
de animo bij de telers voor de doperwtenindustrie groter vanwege de on
gunstige marktpositie van rijpe landbouwerwten. Inmiddels is de prijs daarvan
echter voor de oude alsnog danig verbeterd tot 40,a 50,van boeren-
schoon tot 3 9/o geschoond produkt en voor de groene erwten en schokkers nog
aanzienlijk hoger. Voor de nieuwe oogst, welke teeltinkrimping belangrijk
lager kan worden geraamd, gaan de verkoopprijzen daar nog boven uit, voor
3 schokkers tot boven 60,per 100 kg.
T\E nu abnormaal hoge veilingnoteringen voor tal van wintergroenten als
gevolg van de verlate voorjaarsgroenten en de steeds sterk wisselende
.veilingnoteringen voor tal van voor de conservenindustrie geschikte groente
gewassen, animeren de conservenindustrie tot contractteelt tegen een „vastere"
prijs, èn om de grondstofvoorziening in te dekken. Om daarbij ook nog ver
zekerd te zijn van een meer uniforme kwaliteit, ligt het voor de hand ook van
industriezijde collectieve contractteelt via de tuinbouwveilingen te bevorderen.
Hierdoor krijgen de veilingen een tweeledige taak, aangepast aan de veel
■grotere vrijheid in de volle-gronds groenteteelt en contractteelt op akker
bouwbedrijven, met passende teeltvoorwaarden en een prijsvorming die door
'deskundige tuinbouw-autoriteiten voor beide partijen aan de marktpositie
.wordt getoetst.
T\E natte, zachte winter, maar met veel opvriezen, heeft reeds vele percelen
wintergraan geheel of gedeeltelijk doen overzaaien met zomergraan. Maar
ook zomergraan zal op slempig land zodanig mislukken dat nog ..Westerwolds
raaigraszaad" werd gecontracteerd voor 65,als landras tot 100,voor de
minder opbrengst gevende selecties. De marktpositie van Westerwoldsraai,
waarvan de teelt in 1961 met contractprgzen tot c.a. 80,voor landras sterk
werd uitgebreid, is zó ongunstig dat de exportprijs voor geplombeerd zaad tot
65,a 70,per 100 kg is gedaald. De sterke teeltinkrimping als reactie,
zal evenwel de markt weer kunnen herstellen, terwijl het eenjarige Wester
woldsraai geschikt is om laat te zaaien. De uitzaai van tweejarige graszaden
is verdeeld over het voorjaar onder dekvrucht en de nazomer, zodat de
marktpositie daarvan door de contractfirma's od laneere termiin moet worden
geriskeerd in vaste contractprijzen van b.v. f 90,per 100 kg voor Italiaans-
raai, c.a. 150,voor Engels-raai en c.a. f 170,voor beemdlangbloem.
TAE participatie-contractprijzen voor veldbeemd, roodzwenk en de minder be-
tekenende fijne graszaden, kunnen voor oogst 1961 eerst in mei/juni aan
het einde van het verkoopseizoen, als de nieuwe oogst al weer aanstaande is,
worden vastgesteld. Voor veldbeemd zullen de telersprijzen, geoordeeld naar
de betreffende marktsituatie 200,per 100 kg droog en schoon zaad kunnen
benaderen. Voor selecties met minder opbrengst en meer kiemkrachtrisico
tenminste het dubbele, maar anderzijds moet rekening gehouden worden met
extra kwaliteitsvoorwaarden, kiemkrachtnormen en schoningskosten, die uit
gaan boven de algemene teeltvoorwaarden welke nog uit 1955 dateren. Voor
roodzwenk is de marktpositie echter zodanig in mineur dat soms de partici-
patieprijs op tenminste 100,is geconditioneerd, zoals ook bij andere gras
zaden de vaste en de participatieprijs wel eens worden gecombineerd b.v. met
130,plus de helft van hetgeen de gemiddelde groothandelsprijs daar boven
uit komt. Overigens dient de verzorging van de graszaadpercelen met behulp
van deskundige voorlichting plaats te vinden, want gezien de subtiele markt
situatie zal de graszaadteelt wel tot schoon land worden beperkt.
T\E contractteelt van bieicnzaden, met Groningen als domein, is afhankelijk
van de pootbietenvoorziening, daar de pootbieten niet alle goed door de
winter plegen te komen. Daarom wordt luchtgekoelde bewaring toegepast en
worden proeven genomen met overwintering zonder rooien, zoals gebruikelijk bij
knolzaad dat dit jaar echter door gejarowiseerd zaad moest worden vervangen.
Eveneens tegen contractprijzen van ongeveer 100,per 100 kg, maar met het
risico dat bij te laat zaaien het gewas niet doorschiet en mislukt. Voederbieten-
zaad loopt in areaal terug door minder afzet, hoewel voederbieten dit voorjaar
in prijs opliepen van beneden 20,tot boven ƒ30,per ton; ongeveer het
exportprijsniveau voor „magere" suiker. De suikerbietenzaadteelt is zeer ge
baat met mechanisatie van het poten en het oogsten. Naar verluidt verplaatsen
meerdere contractfirma's hun vermeerdering deels naar het buitenland. De
participatie-contractteelt van suikerbietenzaad wordt voor oogst 1961 op een
telersprijs van c.a. 135,per 100 kg geraamd. Zowel het kweken als de be
werking worden zoveel mogelijk gericht op het „raffineren" tot éénkiemig zaad
en precisie-zaaien.
T"yE marktpositie van iuinbouwzaden laat zich in de jongste exportcijfers nogal
gunstig aanzien. Weliswaar worden tuinbouwpeulvruchten deels in landen
met een gunstiger klimaat vermeerderd, maar de als regel vaste contractprijzen
maken een berekening van een normale opbrengst gemakkelijk. Voor tuin-
bouwzaden zonder consumptie waarde is echter het kiemkrachtrisico vaak door
slaggevend waardoor spinaziezaad-oogst 1961 weer hier en daar stroppen heeft
opgeleverd. Anders dan bij grote arealen graszaad en suikerbietenzaad zijn bij
kleine arealen contractzaden de mogelijkheden tot vermenging met partijen
van hogere kiemkracht dikwijls zeer beperkt. Ook voorraden overjarige zaai
zaden kunnen daarom de marktsituatie van contractteeltgewassen alleen bij
hoge kiemkracht en deskundige opslag belasten.
