En toch blijft
de Cox's Orange
aanbevelens
waardig
116
OMSTREDEN KWALITEITEN -
ONBETROUWBAAR IN PRODUKTIE,
MAAR. BETROUWBAAR IN PRIJS
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
OVER de Cox's Orange is vooral het laatste jaar
heel wat te doen geweest. Bijna elk seizoen zijn
er klachten, maar bet voorgaande seizoen spande
toch wel de kroon.
De narigheden liggen nog vers in het geheugen.
Eerst een slechte bladstand, veel bladval en een
zware vruchtrui. Kortom: een matige oogst en een
bladstand 0111 op te schieten. En tenslotte nog vaak
een slecht houdbaar produkt. Sommigen moesten
met hun Cox's direct van de boom naar de veiling,
want een paar weken wachten gaf al flink uitval
door stip.
Het een is daarbij een gevolg van het andere. U
weet het, als de bomen zwaar beladen zijn en de
vruchten daardoor slechts middelmatig groot, dan
is de houdbaarheid meestal goed. Maar als je op de
fiets van de ene appel naar de andere moet is het
meestal niet best met de houdbaarheid. -
UPS EN DOWNS.
l'O lang de Cox's Orange wordt geteeld, heeft het ras problemen opgeleverd. Het is altijd een moeilijk
te telen appel gew eest.
Soms leek het of de vooruitgang in de teelt zodanig was, dat de belangrijkste vraagstukken waren
opgelost. Maar na een ongunstig jaar kwam men dan weer tot de conclusie dat de Cox's lastig is ge
bleven.
Het is al meer gebeurd dat men aan de rentabiliteit van de Cox's twijfelde. Indertijd werd de Cox's
soms op de boomkwekerij omgeënt met Jonathan, omdat men anders de boompjes niet kwijt kon.
Maar dan volgden er een paar goede Cox's jaren en de vraag naar plantmateriaal. De laatste 10
jaar was de Cox's steeds bij de drie meest geplante rassen. Het is dus ondanks alles een zeer populaire
appel.
GUNSTIGE PRIJSVOORUITZIf HTEN
UOOR die populariteit is een zeer belangrijke
reden. Van alle herfst- en winterappels is de
Cox's Orange de enige waarin men ook op lange
termijn vertrouwen heeft. Ieder verwacht dat b.v.
de hooggeroemde Golden Delicious over 10 jaar
een toontje lager zal zingen. Maar vrij algemeen
is men voor het prijspeil van de Cox's ook'in de
toekomst niet bang.
Dat vooral, omdat de Cox's slechts op een klein
deel van de appeltelende wereld op zijn plaats is.
Het ras moet de Noordzee ruiken. Het is thuis in
Engeland, Denemarken, Duitsland, Nederland en
België. Maar onze grote concurrent op de Europese
markt, met name Italië, kan alleen maar jaloers
toekijken. Ook andere belangrijke fruitcentra in de
wereld zien geen kans een behoorlijke Cox's te
telen.
De Cox's Orange staat bekend als de fijnste tafel
appel ter wereld. Mede omdat de welvaart stijgt,
en het publiek daardoor genegen en in staat is
goede prijzen voor extra kwaliteit te betalen, ziet
de toekomst er voor een ras als de Cox's moed
gevend uit.
Men mag dus blijven rekenen op een gunstig
prijspeil. Er is hoop dat het ras stand zal houden
als andere rassen wankelen. Het is dus een „inge
bouwde stabilisator" op het fruitbedrijf.
GRILLIG RAS.
NIETTEMIN, het moet worden erkend dat de
Cox's Orange lang niet altijd tot de meest
winstgevende rassen op het moderne fruitbedrijf
behoort.
Het ras gedraagt zich grillig. Soms draagt het
overvloedig en doet het in produktiviteït nauwe
lijks voor de Golden Delicious onder. Maar onver
wacht stelt het weer hevig teleur, zonder dat de
verbijsterde teler de oorzaak kan bevroeden.
De oorzaken? Ons inziens reageert het ras ster
ker dan de meeste appels op bepaalde ongunstige
factoren. Als de Golden Delicious b.v. op iets
nadeligs reageert met een oogstvermindering van
1015 c/o-, zal dat bij de Cox's Orange onder dezelf
de omstandigheden 3050 zijn of wellicht zelfs
tot misoogst leiden. De Cox's is voor veel dingen
overgevoelig. Zodoende is er al vlug iets waardoor
het in een bepaald jaar weer fout loopt.
DE BODEM.
EEN van de factoren, die vrij nauw luistert, is
de grond. Het is o.a. opvallend dat de Cox's
op de Brabantse en Limburgse zandgrond zeer wei
nig voorkomt. Men heeft het wel geprobeerd, doch
boekte overwegend teleurstellingen. Zand is blijk
baar vaak minder geschikt.
Overigens is het moeilijk te zeggen welke grond
ideaal is voor Cox's Orange. Op grond, die zeer goed
voor fruit bekend staat, is de groei soms zo sterk,
dat de bomen lang sterk ruien en moeizaam in pro-
duktie komen. Op iets minder ideale grond, waar
de bomen wel goed doch niet erg sterk groeien,
zijn de uitkomsten vaak opvallend gunstig.
Een goede ontwatering (eventueel nauwe drai
nage) en vooral een regelmatige grondwaterstand
lijken erg belangrijk. Sterke schommelingen in het
grondwaterpeil zijn funest.
Op matig geschikte of ongeschikte grond zullen
alle appelrassen minder goed gedijen dan op betere
grond. Maar de Cox's zal het fels£ reageren.
DE WEERSOMSTANDIGHEDEN.
aOK als het tegenloopt met het weer is het de
Cox's die als eerste toont dat hij zich niet op
zijn gemak voelt.
Ai lang was bekepd dat het ras niet van erge
droogte houdt. Daarom is het niet op zijn plaats in
warme landen, waar de luchtvochtigheid laag is.
Meestal wordt aangenomen dat de Cox's in ver
band met zijn Engelse afkomst wel houdt van ons
gure zeeklimaat. Het is een „weer en wind" appel,
zoals de bewaarkool onder de groentegewassen ook
liefst door de elementen „geteisterd" moet worden.
Maar intussen weten we, dat er bij de Cox's ook
grenzen zijn. Een paar fikse regenbuien worden
wellicht op prijs gesteld, maar het doorlopend natte
weer van 1960 kennelijk niet.
Daarbij moet de oorzaak in de grond worden ge
zocht, dié doorlopend oververzadigd was met water.
DE MOEILIJKHEDEN VAN 1%E
DE narigheden van 1961 zijn immers hoogst
waarschijnlijk te zien als naweeën van de
natte zomer en het natte najaar van I960.
Wat er precies fout was, is naar we menen niet
met zekerheid bekend. Laten we daarom maar gis
sen, dat het wortelgestel nogal had geleden, vooral
wat betreft de fijnste, voedselopnemende organen.
Het voorjaar was (helaas) erg vroeg, zodat er
bovengronds al vlug in 't voorjaar veel ontwikke
ling was. De bomen liepen uit op de reserve, maar
toen er rond de bloei veel nieuw voedsel werd ge
vraagd, schoten de wortels tekort. Ondergronds
zal het nog vrij nat en daardoor vrij koud zijn ge
weest, met te weinig lucht in de bovengrond. Daar
door zal de vorming van nieuwe wortels wat traag
zijn verlopen en kon de voedselopname niet op volle
kracht doorgang vinden.
Gevolg: slechte bladstand, bladval en wat er ver
der volgde. Later herstelden de bomen zich, maar
toen was het veelal te laat om toch nog van een
redelijk Cox's jaar te kunnen spreken.
We weten het niet of het in werkelijkheid zo is
gegaan. Het is slechts hardop denken. Maar wel is
het in elk geval voor de hand liggend dat de pro
blemen van 1961 in de vele regen moeten worden
gezocht. Andere rassen hebben ongetwijfeld ook
daarvan geleden, doch zoals steeds: de Cox's was
het gevoeligst!
Het zou overigens onjuist zijn zich blind te
staren op de moeilijkheden van het voorgaande
jaar. Dit jaar is het wellicht weer allemaal roze-
geur en maneschijn met de Cox's. Het kan ook zijn
dat er op een ander punt problemen zijn. Maar het
is in elk geval niet'te verwachten dat we precies
dezelfde moeilijkheden krijgen.
REACTIE OP CULTUURMAATREGELEN.
AP fouten in de verzorging reageert de Cox's
Orange meestal ook bijzonder sterk.
Een te sterke snoei wekt felle groei op en heeft
vruchtrui en dus slechte vruchtbaarheid tot gevolg.
Dat is al dikwijls aan de dag getreden. Wil men
de groei remmen en de vruchtbaarheid bevorderen
door geen stikstof te geven, is er een grote kans
dat een averechts effect wordt bereikt. De boom
draagt dan weinig of helemaal niet. Men geeft de
indruk dat eerst «le scheutgroei aan bod komt en
dan pas de vorming van appels.
Daarom wordt soms het idee geopperd .juist heel
veel stikstof te geven. Het is echter nog niet be
wezen dat dan wei het gewenste resultaat wordt
verkregen. We zouden voorzichtigheid willen ad
viseren. De Cox's Iaat zich niet gemakkelijk dwin
gen.
Na bespuitingen met zwavelbevattende middelen
(spuitzwavel e.d.) kan men bij de meeste appelras
sen een lagere opbrengst verwachten, maar bij de
Cox's is de kans groot dat de oogst gehalveerd
wordt.
Zo zouden meer voorbeelden zijn te geven van
de overgevoeligheid van de Cox's Orange.
EVENWICHT ZEER VLUG VERSTOORD.
DE Cox's is te vergelijken met een zeer lichtlo-
pende bascule. Een beetje te veel of iets te
weinig en het evenwicht is verstoord.
Misschien kan men niet eens zeggen dat de Cox's
extra hoge eisen stelt. In Engeland wordt het ras
op zeer grote schaal geteeld, maar het wordt daar
niet in de watten gelegd. Men plant er op type II,
flink ruim, snoeit matig en legt de zaak in gras.
Wel wordt daarmee het regelmatige benaderd,
waar de Cox's op gesteld is.
Want de Cox's laat zich niet gemakkelijk opjut
ten. Hij is niet gesteld op krachtig ingrijpen, hoe
dan ook. Een regelmatig leven, zonder grote schok
ken, is het beste. Al zijn het clan geen hoge eisen,
het zijn wel zeer speciale eisen. Want om alles langs
wegen van geleidelijkheid te laten verlopen is ook
een hele opgave. Vooral bij bomen op type IX, want
hiermee krijgt men een dubbelgevoelige combina
tie.
BEPERKING VAN HET RISICO.
WAARSCHIJNLIJK zal de Cox's Orange ook in
de nabije toekomst een grillig, vrij onbetrouw
baar ras blijven.
Immers, er zijn te veel omstandigheden die, men
niet in de hand heeft en die oorzaak kunnen zijn
dat het ras uit balans raakt. Denk maar aan de
overvloedige en langdurige regenval van 1960.
Wel kan men het aantal kwade kansen beperken.
Om te beginnen planten op geschikte grond.
Het is niet eenvoudig 0111 aan te geven welke
grond dat moet zijn, maar bij bet Rijkstuiiibouw-
consulentschap zjja hiervoor deskundigen die u
kunnen inlichten.
Snoei bij jonge, hardg'roeiende bomen niet te
sterk. Neem desnoods liever een paar zware tak
ken weg, dan veel in het fijne hout te knippen.
Kiest bij de ziektebestrijding overwegend mid
delen die weinig risico geven. Past vooral op met
zwavel.
Streef verder vooral naar regelmatigheid. Ver
mijd alles wat de boom schokken" zou kunnen
geven. Want als er maar wat gebeurt, raakt hij
uit zijn evenwicht en regeert dan met sterke rul.
Hoop verder op een beetje geluk, want dat
komt bij de Cox's wel erg goed van pas
CONCLUSIE.
DE Cox's Orange is en blijft één van onze beste
rassen. Men moet er echter rekening mee hou
den dat het een enigszins grillig, tamelijk onbe
trouwbaar ras is, onulat het overgevoelig is voor
diverse ongunstige invloeden.
Door alleen te planten op geschikte grond en
door het geven van een juiste verzorging, kan men
het risico voor teleurstellingen echter belangrijk
beperken.
POMOLOOG.
