53
MODELBOERDERIJ IN DE RAI
ZATERDAG 20 JANUARI 1963
1 4
R A. I. één of meer machines zullen staan, die in de verzamelbak rooien en
tevens koppen zonder blad verzamelen en deze op de kopakker deponeren.
De rooUnacliine zal men derhalve o.a. kunnen bekijken op:
inhoud, lostijd en loshoogte van de verzamelbak;
de capaciteit van het reinigingssysteem;
de schaar vorm i.v.m. de grondsoort;
de bandbreedte t.o.v. het gewicht (met volle bak!) en de rijafstand;
de verstelbaarheid yan de afstand tussen kopper en lichter;
het gewicht van de kopper en de variatie mogelijkheden in dezen (meer
of minder druk op biet);
de verstelbaarheid van de kopdiepte;
de hefhoogte van de scharen by het transport op wendakker.
„Dit leverde tot schoner in de zak."
TEN aanzien van het transport zij vermeld, dat ook bij huis de gewone land-
bouwwagen met netten snel kan worden gelost door met de trekker de
netten over de kop zijwaarts af te trekken met een kabel via een katrol er
gens in een boom.
Gezien echter het transport van aardappelen verwachten wij een opkomst
van de zelflossende wagen, waarover straks meer.
HET VERZORGEN EN OOGSTEN VAN AARDAPPELEN.
DE grondbewerking en de verzorging van aardappelen is de laatste jaren
hoe langer hoe meer gericht op de zo kluitvrij mogelijke aardappelrug,
teneinde de verzamelrooier te kunnen toepassen. Woont niet de ontwerper
van deze methode in Zeeland? Wel, dan zal elke Zeeuwse bezoeker zich inte
resseren in wat er inmiddels van het systeem Ramondt in zijn toepassingen
op de diverse grondsoorten is geworden. Van eenvoudige egjes, tandjes en
Schoffels en de aanaarders is de serie verzorgingswerktuigen, die gericht zijn
op het herhaaldelijk per keer een dun laagje losmaken en op de rug brengen,
uitgebreid met meerdere rijenfrezen. In zijn algemeenheid zal men o.a. moe
ten letten op: de regeling van de diepgang en de werkbreedte; van de fraisen
moet verder nog gedacht worden aan verwisselbaarheid van de messen, de
benodigde trekkracht, en de mogelijkheid van werken met verschillende toe
rentallen en werkbreedten. Ook op dit punt spelen plaatselijke bodemomstan
digheden een grote rol.
Wat de rooïmachine betreft kan de vraag worden gesteld, of men in een
verzamelbak zal rooien, dan wel in zakken of los op de meerijdende wagen
en in het laatste geval of men naar een één- of tweerijige machine moet.
Doelbewust hebben we hier het op voorraad rooien achterwege gelaten,
omdat we van mening zijn, dat dit binnen een aantal jaren voor de grotere
percelen tot het verleden zal behoren. (Hoe snel is de siuatie in dezen wel
niet veranderd.)
Uit een oogpunt van arbeidsbesparing kan rustig worden gesteld, dat de
machine met de verzamelbak vermoedelijk de grootste kans heeft. De twee
rijer met zijaflevering op de meerijdende wagen eist een grotere ploeg men
sen i.v.m. de leescapaciteit en de afvoer van de geoogste massa's en is alleen
voor zeer grote telers uitvoerbaar. Vanzelfsprekend kan men ook de veront
reinigingen in de partij laten zitten en het geheel later pas in de sorteer-
ruimte scheiden. In dat geval kan de tweerijer met zijn IV2 ha per dag wel
van veel nut zijn. Blijft echter het feit, dat men 50—80 ton per dag'moet
afvoeren.
De beschadiging vormt verder een kernpunt in de grotere oogstmacliines
alsook bij het verdere transport. Bij de rooimachines dient men daarom te
letten op:
de mogelijkheid van een nauwkeurige afstelling vart een regelmatige
schaardiepte;
éen voldoende regelbaarheid van de snelheid van de zeefketting en evt.
bescherming hiervan;
het voorkomen van grotere valhoogtes, de bescherming hiertegen (o.a.
in de stortbak!);
- de leesmogelykheden;
de grootte en de storthoogte van de verzamelbak;
de loof verwijdering.
Interessant in verband met het laatstgenoemde punt zal het verder zijn de
ontwikkeling van de looftrekkers gade te slaan. Alhoewel deze vooral op de
teelt van pootgoed zijn gericht is het toch zó, dat deze principes ook voor
constructies, gericht op dood of halfdood loof, worden gebruikt. Wellicht is
er een combinatie te zien van een rooimachine met looftrekker, zodat geen
.verder loofscheidingsmechanisme meer nodig is, wat de machine verder een
voudig maakt.
*«y?or het los transport van aardappelen komen we tenslotte aan de zelflos-
wagens. Omdat echter meerdere produkten moeten worden vervoerd en
verwerkt, zullen we het transport als een apart onderdeel behandelen.
TRANSPORT.
AANGEZIEN het leegscheppen of -vorken van de wagen in de huidige tijd
al vaak niet meer past, zal men zich vooral moeten oriënteren op de
zelflossende wagens. We kennen naast de kipwagens met hun geringe stort
hoogte systemen met rolbodems, oprolbare doeken, transportbanden, afschuif*
borden en kettingen met meenemers. Te verwachten is, dat een bodemtrans-
portinrichting, bestaande uit kettingen met meenemers en aansluitend een
transporteur voor dwarsafvoer en diverse verlengstukken in de toekomst voor;
de zelflossende wagen de meest universele oplossing voor de vele landbouw*
produkten zal blijken te zijn.
De tentoonstelling in Kamperland wees ook al in die richting, al waren er
ook vele tussenoplossingen, gebaseerd op de bestaande wagen, te zien. Een
aantal hiervan zal tijdelijk zeker opgang vinden, evenals de speciale wagens
voor sommige toepassingen op bijv. grote aardappel- of graanbedrijven.
Gelukkig is inmiddels gebleken, dat ook de ketting met meenemers geen be-
schadiging van betekenis aan de aardappelen veroorzaken. Dit terrein is even
wel zó nieuw, dat moeilijk nadere voorspellingen te maken zijn. Punten waae
de bezoeker van de a.s. Amsterdamse tentoonstelling op kan letten zijn:
het draagvermogen;
de bandenmaat, vooral bij tweewielige wagens; 1
de plaatsing van de as bij tweewielige wagens;
de afvoercapaciteiten (mede in verband met de daaropvolgende trans
porteurs)
de toevoerregeling bij de uitlaat;
de aandrijving van het losmechanisme;
de „graandichtheid";
de storthoogte;
de aansluitmogelijkheid van eventuele hulpstukken en de snelheid van
montage hiervan;
de beschadigingskansen voor aardappelen;
de grootte van de steunvoet of het steunwiel bij tweewielige wagens en
het gemak van de bediening ervan.
Aansluitend aan de wagens dienen de transportbanden te worden genoemd.
Vele van hen zullen van meerdere losgestorte produkten te weinig capaciteit
blijken te hebben vergeleken met de snelheid, waarmede de zelflossende wa
gen zijn produkt afgeeft of af kan geven. Ontwikkelingen naar modellen met
meer capaciteit is te verwachten.
BESLUIT.
GETRACHT is met bovenstaande regels de bezoekers enige ideeën te
geven, waarmee hij de poorten van de tentoonstelling kan passeren.
Zeker is het overzicht niet volledig geweest. Trekkers, maaidorsers, persen,
pakkenladers bijv. kunnen evenzeer in de belangstelling liggen, maar deze
terreinen zijn alreeds bekender dar. de bovengenoemde nieuwe ontwikkel in*
gen, redenen waarom ze verder onbehandeld worden gelaten. Wél nog één
algemeen advies en dit speciaal tot de kopers:
Een werktuig staat nooit alleen, liet is een schakel in de keten, m.a.W,
de totale inventaris dient aan elkaar te zijn aangepast zowel technisch als
arbeidsorganisatorisch en omschakeling naar een ander werktuig heeft
vaak als consequentie omschakeling naar een ander systeem. Dit dient
men tevoren goed te overdenken en overwegen.
Tenslotte zij medegedeeld, dat „Wageningen" met een grote bezetting
aanwezig zal zijn om eventueel uw vragen te beantwoorden.
„Maar bood ook de mogelijkheid tot verdere mechanisatie: 1 man rooien,
1 man lezen op de machine, 1 man transport, 1 man in de bewaarplaats,
samen 1 ha per dag."
OVER de gehele breedte en aan het einde van de grote Europahal van het
nieuwe RAI-gebouw zal op de tentoonstelling „Het Landbouwwerktuig"
een deel van een modelboerderij worden gebouwd.
Het ontwerp hiervoor is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met
het Instituut voor Landbouwbedrijfsgebouwen te Wageningen.
Het is de bedoeling, de bezoekers van de tcntoonstellThg hierdoor te laten
zien, hoe de bedrijfsgebouwen van een boerderij op wetenschappelijk verant
woorde en tegelijk praktische wijze kunnen worden ingericht om een zó hoog
mogelijk rendement te verkrijgen met zó weinig mogelijk mankracht.
Vanzelfsprekend zal het werktuig hierbij een belangrijke rol spelen. Verder
zullen er o.m. een moderne grupstal, varkensstal en aardappelbewaargedeelte
te zien zijn, evenals een melklokaal .met melkleidingsysteem. Een mooie de
monstratie dus van het thema der tentoonstelling:
MECHANISEREN
MET MINDER MANKRACHT MEER PRESTEREN!
