Nota K.N.L.C.
CONCENTRATIE VAN VEILINGEN
m
over
ZEEUWS LANDBOUWBLAD
DE commissie Fruitteelt van het K.N.L.C. heeft onlangs stilgestaan bij de
vraag, wat in de fruitsector moet worden gedaan op het gebied van de
integratie i.v.m. de komende verwezenlijking van de Euromarkt. In de eerste
plaats wordt hierbij gedacht aan een aspect van het fruitteeltbedrijf, dat zich
leent tot samengaan in grotere en daardoor economisch sterkere eenheden
en dientengevolge daarvoor het eerst in aanmerking komt, met name de afzet.
Het veilingwezen wordt geconfronteerd met andere afzetmogelijkheden
en koopgewoonten, waaraan een zo goed mogelijke aanpassing zal moeten
worden gevonden. In de toekomst zullen slechts de grotere en efficiënt wer-
kende eenheden een rol van betekenis spelen. Ook al zou men in principe
huiverig staan tegenover bepaalde machtsconcentraties, het feit dat anderen
hierin voorgaan, laat vrijwel geen keuze meer. De voorsprong, die de Neder
landse voedingstuinbouw met het veilingwezen heeft verkregen, moet behou
den blijven. Dit betekent, dat - waar anderen dit systeem gaan overnemen
wij verder moeten met de vervolmaking ervan. De commissie heeft de in
druk, dat het proces van de concentratie van vèilingen veel te langzaam ver
loopt.
Bovengenoemde aanpassing vraagt grote investeringen, welke slechts zijn
verantwoord, indien voor de fruitafzet in zijn geheel de grootst mogelijke
doelmatigheid wordt bereikt. De commissie besloot dit onderwerp voor te
leggen aan het bestuur van de afdeling Tuinbouw van het K.N.L.C. met het
.verzoek hieraan aandacht te besteden.
Het hoofdbestuur van het K.N.L.C. heeft de afdeling verzocht de concen
tratie van veilingen eveneens vanuit het gezichtspunt van de groentesector
te bezien. Het bestuur van de afdeling Tuinbouw heeft als werkwijze gekozen
deze aangelegenheid te doen voorbereiden door het dagelijks bestuur, al
vorens tot behandeling over te gaan. Dit orgaan heeft enige besprekingen
aan het onderwerp gewijd, terwijl de commissie Fruitteelt nog enige ge
gevens heeft verschaft. Op secretariaatsniveau is onderstaand een samen
vatting van het besprokene gemaakt, met daarnaast een nadere uitwerking
van de problematiek op een enkele plaats aangevuld met enige gegevens van
veilingdeskundigen. Tenslotte wordt een aantal kanttekeningen gemaakt ter
samenvatting van het geheel met het doel de discussie te richten op de
essentiële aspecten van het vraagstuk.
Taak van de standsorganisatie op dit gebied.
Als beleidsorganisatie op het terrein van de algemene belangenbehartiging
voor de land- en tuinbouw is de taak van de standsorganisatie niet begrensd
binnen het verband van de bedrijfstak. Dit houdt in, dat ook dit vraagstuk
punt van bespreking kan uitmaken teneinde na te gaan, welke het beleid
ten aanzien hiervan dient te zijn. In de kringen van de standsorganisatie
heerst vrij algemeen bij degenen, die zich met het probleem bezig houden,
de mening dat hier zelfs bij uitstek sprake is van een taak voor deze orga
nisatie. Het feit, dat de standsorganisatie niet direct betrokken is bij het
veilingwezen, wordt n.l. juist een gunstige voorwaarde geacht voor een ob
jectieve benadering van de zaak.
J>e levenskrachtige veiling Kapelle-Biezelinge en Omstreken,
met een omzet van ten minste 10 miljoen per jaar!
HE afdeling Tuinbouw van het K. N. L. C. stelde onlangs een uit-
voerige nota samen over de concentratie van tuinbouwveilingen.
Deze nota werd door liet Hoofdbestuur van het K. N. L, C. in de ver
gadering van 21 november volledig aanvaard.
„Groenten en Fruit", het officieel orgaan van het Centraal Bureau
van de Tuinbouwveilingen in Nederland, ten zeerste betrokken zijnde
by dit vraagstuk, heeft op verzoek van het K. N. L. C. aandacht aan
deze nota besteed. Het vraagstuk van de concentratie, aldus „Groenten
en Fruit", heeft onafgebroken de aandacht van het Bestuur. De
nota werd in haar geheel in genoemd blad gepubliceerd en in een kort
naschrift van enig commentaar voorzien. Deze aantekeningen wor
den in ile aandacht van het K. N. L. C. aanbevolen. Hoewel deze con
centratie van Tuinbouwveilingen voor Zeeland in liet algemeen niet
van direkt belang zal zijn (met wellicht een enkele uitzondering van
een bepaald gebied) lijkt het ons juist dat onze lezeFs van een en
ander kennis nemen. Daartoe nemen wij zowel de nota als het com
mentaar op deze pagina's op.
annex is, te denken. Dit laatst is
vnl. een technisch aspect, dat niet be
hoeft voorop te gaan. Men kan n.l.
ook een concentratie zien vooral in
het organisatorische vlak, waarbij
gewerkt zal worden met een gedecen
traliseerd apparaat.
Zijn grotere economische eenheden
in het veilingwezen noodzakelijk?
In het algemeen kan men deze
vraag bevestigend beantwoorden op
grond van het feit, dat de optimale
grootte van een veiling steeds stij
gende is. Dit verschijnsel zal de vei
lingen, die beneden deze grootte lig
gen of binnen kortere of langere tijd
in het grensgebied komen te liggen,
voortdurend dienen bezig te houden,
gezien de doelstelling van de vereni
ging: de bevordering van de afzet
van de door de leden geteelde en aan
gevoerde produkten.
Dezs afzet zal tegen de laagst
mogelijke kosten en met de hoogst
mogelijke opbrengst van het produkt
dienen plaats te vinden. Daarbij zal
bewerking, verwerking en opslag van
de produkten etc., welke door de vei
ling ter hand worden genomen, tegen
het laagst mogelijke tarief dienen te
geschieden en van de hoogst moge
lijke kwaliteit moeten zijn.
Een aantal factoren wijzen in de
richting van verdere stijging van de
optimale grootte van een veiling: ar
beidstijdverkorting, voortschrijdende
mechanisatie, stijgende
vraag naar grote kwanta
(supermarkten), stijging
van de eisen betreffende
verpakking en hoedanig-
heid van de produkten.
Voor- en nadelen concen
tratie van veilingen.
Als voordelen van con
centratie gelden:
Lagere kosten door ver
groting van de efficien
cy, mogelijk door aan
wending van technische
hulpmiddelen die slechts
rendabel zijn boven een
bepaalde bedrijfscapaci-
teit.
Er kan meer service worden ver
leend, zowel aan de telers als aan
de afnemers. Beneden een gemid
delde omzet van 2,5 miljoen gul
den per jaar kan onvoldoende ser
vice worden verleend, terwijl bo
ven een gemiddelde jaaromzet van
7,5 miljoen gulden de service-ver
lening niet op een noemenswaar
dig hoger peil komt te liggen.
Grotere partijen ondervinden een
betere prijsvorming.
Een ruimer aanbod biedt meer
differentiatie voor de afnemers.
Bij jaaromzetten van ca. 10 mil
joen guldpn en hoger is er eerst
sprake van een zelfstandige prijs
vorming.
Financieringsproblemen liggen
eenvoudiger dan bij economisch
zwakke veilingen.
Nadelen van concentratie kunnen
zijn:
Bij concentratie in technische zin
gaan bepaalde investeringen in de
veilingapparatuur, de verzorgings-
bedrijven en het handelsapparaat
verloren.
Bij deze vorm van concentratie
treedt verhoging van transport
kosten voor de teler op.
Bepaalde produkten kunnen op
kleine veilingen meer opbrengen.
Concentratie van de arbeidsbehoef-
te brengt risico's mede bij een
overspannen arbeidsmarkt.
De veilingorganisalie en het vei-
Een gedeelte van de gebouwen van de Veiling
Vereniging Zuid-Beveland te Goes.
Veiling St. Annaland.
Vormen van samenwerking tussen veilingen.
Naast een samenwerking van de veilingen als leden van een top-coöperatie
in landelijk verband, waarbij de leden een grote mate van autonomie hebben,
en een samenwerking in gewestelijk verband in de vorm van provinciale
organisaties van veilingen, komen nog verschillende vormen van samenwer
king tussen enkele veilingen in streekverband voor, welke als volgt kunnen
worden onderscheiden
a. Het maken van onderlinge afspraken tussen een aantal veilingen over
de regeling van bepaalde aangelegenheden. Deze afspraken kunnen
f al of niet bindend zijn.
b. Concentratie van de aanvoer van bepaalde produkten in bepaalde
kwaliteiten op daartoe aangewezen veilingen. Ook hier wordt onder
scheid gemaakt in een bindende en niet bindende regeling.
c. Het vormen van een overkoepelende coöperatie als top-coöperatie van
een aantal veilingen binnen een beperkt gebied, waarbij de deelnemen
de veilingen een belangrijk gedeelte van hun autonomie overdragen
aan de overkoepelende organisatie.
d. Het aangaan van een fusie tussen een aantal veilingen binnen een
beperkt gebied, waarbij de oorspronkelijk zelfstandige veilingen volledig
opgaan in een groter geheel.
Wat houdt concentratie van veilingen in?
De onder de punten c. en d. genoemde vormen van samenwerking van vei
lingen zijn voorbeelden van concentratie van veilingen. De fusie is de meest
ver doorgevoerde vorm van concentratie. Van deze intensieve vormen van
samenwerking zijn verschillende mengvormen tussen de beide genoemde
mogelijk.
De concentratie kan in hoofdzaak liggen óf in het organisatorische vlak
dan wel in het technische vlak. M.a.w. bij concentratie behoeft men niet on
middellijk aan een centralisatie van het afzetapparaat en alles wat daarmede
