Zeeuwse fruitteelt breidt zich uit
Spinazie onder glas
S87
DINGEN VAN DE WEEK
ZATERDAG 2 DECEMBER 1961
"ITORIGE week donderdag waren we in Krabben-
dijke. Toen hebben we daar genoten van de
fraaie aanblik welke het verpakte K.E.O.-fruit
bood, het fruit dat stond opgesteld in de ruime,
nieuwe neerzethal welke dit najaar in gebruik is
genomen.
Zoals steeds heerste er die dag waarop de der
tiende Sint-Nïcolaasveiling van de veiling K.E.O.
werd gehouden, weer een grcte drukte. Zeer vele
handelaren waren gekomen om wat te kopen en
we kunnen ons voorstellen dat hun eerste indruk
min of meer teleurstellend was. Er was namelijk
niet dié hoeveelheid fruit te koop welke we gewoon
zijn op de veiling K.E.O. In totaal was er ongeveer
180 ton fruit aangevoerd, waarvan de helft verpakt
en de helft los in de kist.
Veilingdirecteur A. Dommisse vertelde dat er
het vorig jaar op de Sint-Nicolaasveiling een aan
bod was van 293 ton en in de daar aan voorafgaande
jaren ook zo tussen 250 en 300 ton. Nu bleef het
aanbod dus wat achter, maar we moeten er direct
bij zeggen dat de kwaliteit weer voortreffelijk was.
Het K.E.O.-fruit heeft een goede naam in Zeeland,
ja, in heel het land, en dit jaar zat het hiermede
ook weer goed.
In de rubriek der marktberichten kunt u meer
lezen over de aanvoer en de prijzen die er voor
het verpakte en losse fruit werden betaald. Het is
altijd moeilijk te zeggen of een veiling als deze al
of niet financieel voordeel brengt. Onze indruk is
dat de telers uit Krabbendjjke en omgeving, die
er hun fruit voor hadden bewaard, er zeker niet
minder van geworden zijn. Ket verpakte fruit
bracht dikwijls vry hoge prijzen op en we menen
dan ook zeker van een financieel geslaagde veiling
te mogen spreken. Bovendien is het erg belang
rijk dat hierdoor weer een keer de aandacht is ge
vestigd op Krabbendijke en omgeving als fruit-
gebied. Enkele weken geleden hebben we in deze
rubriek ook geschreven over de waarde van een
dergelijk gebeuren uit een oogpunt van het op
heffen uit de dagelijkse sleur van het fruitkwekers-
bestaan.
Veilingvoorzitter Van der Werf noemde de der
tiende Sint-Nicolaasveiling van de K.E.O. een
feestelijk evenement en we kunnen ons goed in
denken dat een veilingvoorzitter er zo over denkt,
ja, dat het een feestelijke dag was voor de vele
tientallen telers die er hun mooiste fruit voor had
den aangevoerd. We hebben de spanning gezien
op de gezichten toen de uitslag van de jury werd
bekend gemaakt en met begrijpelijke trots en vol
doening werden de prijzen door de verschillende
telers in ontvangst gencmen. Het is goed in een
dergelijk gebeuren elkanders krachten op truit-
gebied te meten.
■trOOil de afdeling Kapelle en omgeving van de N.F.O. heeft de Zeeuwse Rijks-
V tuinbouwconsulent Ir. J. J. van Hennik vorige week een lezing gehouden over
actuele vraagstukken in de fruitteelt. Enkele hoofdpunten van het betoog van
Ir. van Hennik willen we deze week weergeven, omdat hieruit blijkt welke
ontwikkeling er valt waar te nemen bij de fruitteelt in onze provincie.
Als belangrijkste conclusie van het betoog van Ir. van Hennik op deze avond
noteerden wij dat er in Zeeland een openbreken is naar de moderne fruitteelt.
Er wordt getornd aan de erkenningen voor de fruitkweker en de Zeeuwse akker
bouwer, die vroeger steeds uitging van de gedachte dat de fruitteelt niets voor
hem was, gaat steeds meer belangstelling tonen voor deze tak van tuinbouw.
Daarbij speelt vooral ook een rol dat het arbeidsvraagstuk in de fruitteelt
altijd nog wat gemakkelijker is op te lossen dan dat van de akkerbouwer. Hoe
sterk die belangstelling is voor uitbreiding van de fruitteelt in Zeeland blijkt uit
het feit dat er in 1960 en 1961 samen, bodemkartering bestemd voor de fruitteelt
voor een oppervlakte van 1000 ha werd aangevraagd. Dat was in het ambts
gebied van het rijkstuinbouwconsulentschap te Goes, waar een bestaand fruit-
areaal is van 5000 ha. In twee jaar zou hier dus een uitbreiding van 20 procent
van het bestaande areaal kunnen plaats vinden.
^\EZE ontwikkeling ligt ook wel in de lijn van de ontwikkeling van het gehele Delta gebied, waar
vooral ook een steeds intensievere beoefening van de tuinbouw naar voren zal komen. Over 'de
uitkomsten van de fruitteelt in Zeeland had Ir. van Hennik verschillende grafieken en overzichten
meegebracht. Eén daarvan hebben we hieronder opgenomen. Deze geeft een beeld van de gemiddelde
resultaten in drie jaren van een goed geleid fruitbedrijf in Zeeland met verschillende beplantingen.
Bedoeld overzicht, dat gebaseerd is op officiële cijfers van het L.E.I., ziet er als volgt uit:
Resultaten van een goed geleid fruitbedrijf in de jaren 1956, 1958 en 1959 (gemiddeld)
kosten opbrengst winst opbrengst arb.ufen
per ha per ha per ha kg p ha per ha
Oud gebied struikvorm blijvers en wijkers
4500,— 5.800,— 1300,— 17.500 1000
Nieuw gebied struikvorm blijvers en wijkers
6200,— 11.000,— 4800,— 28.000 1350
Nieuw gebied spilvorm
6100,— 12.600,— 6500,— 30.000 1150
opbrengst
p. manuiir
17 y2 kg
kg
kg
21
26
opbrengst
per kg
33 ct.
39 et.
42 ct.
kostprijs
26 ct.
22 ct.
20.6 ct.
Deze cijfers tonen duidelijk aan, hoe belangrijk het is een modern bedrijf te hebben, dat „bij de tijd" is.
TOENEMENDE PRODUKTIE
Door middel van grafieken liet Ir. van Hennik ook
zien welke ontwikkeling er valt te constateren op het
gebied van de aanvoer en midden-prijzen van fruit-
produkten in Zeeland, in vergelijking met de landelijke
cijfers.
Daaruit bleek dat er in 1955 9 van de landelijke
appeloogst in Zeeland groeide en in 1960 was dat per
centage gestegen tot 11 Gemiddeld zijn de appel-
prijzen in Zeeland 5 cent per kg hoger dan in de rest
van het land.
Wat de peren betreft kon worden opgemerkt dat de
produktie hiervan nog niet merkbaar is gestegen ten
opzichte van de landelijke ontwikkeling. De peren-
prijzen zijn echter nog gunstiger in Zeeland dan de
appelprijzen, want gemiddeld doen de peren in onze
provincie 8—9 cent per kg meer dan de landelijke m'id-
denprijs.
Pruimen zijn hier enkele centen per kg duurder en
N de Zeeuwse kassen en warenhuizen wordt elk
jaar heel wat spinazie gezaaid. Deze vroege
voorjaarsgroente neemt op verschillende bedrijven
waar men glas heeft, een belangrijke plaats in.
Het is een smakelijk produkt dat meestal goed zun
weg vindt op de markten in binnen- en buitenland
en wanneer het vroeg geleverd kan worden, meest
al ook wel hoge prijzen opbrengt en dus een rede
lijk teeltresultaat reeft.
De zaaitijd van de vroege spinazie onder glas is
thans aangebroken. De vroegste rassen moeten ook
vroeg Worden gezaaid wil men het beste resultaat
behalen. Eind november en begin december is voor
dit zaaien van de vroege rassen de meest geschikte
tijd. Wanneer we later zaaien gaat de gunstige
eigenschap van een snelle groei in de wintermaan
den voor een groot deel verloren.
Er staat echter tegenover dat de vorstgevoelig-
heid van het produkt toeneemt naarmate het ge
was tijdens vorst groter is. Tijdens een vorstperiode
zal er dan ook extra aandacht besteed moeten wor
den aan het afdekken.
BREEDBLAD scherpzaad zomer is een veelgeteeld
ras in onze provincie. Dit kan het beste eind
december of begin januari worden gezaaid.
(Vervolg van vorige pagina.)
taktiek gevolgd bij zacht fruit (pulp) en appelen
(most).
Verwerking alleen van overschotten is economisch
niet te verwezenlijken, terwijl bovendien in deze si
tuatie voldoende concurrentie optreedt.
Bij het vraagstuk van de coöperatieve verwerking
van fruit door de telers dienen centraal te worden ge
steld:
a. Produktsgewijs wordt de prijsvorming bezien, of in
grijpen nodig is.
b. De huidige verhoudingen op de markt van fruitver-
werking maken deze vorm van verwerking overbodig.
De commissie heeft zich bij de hierboven opgesomde
argumenten afgevraagd of het punt betreffende de be-
ooncurrering vah de eigen afnemers wel zo sterk moet
gelden en of hier wellicht een zwakke schakel valt aan
te wijzen in ons af zetsysteem. Overigens meende de
commissie deze aangelegenhêid voorlopig te moeten
laten rusten. Aldus het kort verslag van deze vergade
ring.
Het verdient aanbeveling om het zaad voor te
kiemen door het enkele dagen in water te laten
weken. Wanneer, de kiemen zichtbaar worden,
wordt het gezaaid, al of niet met zand vermengd.
Wanneer er wordt voorgekiemd heeft men boven
dien het voordeel dat de spinazie eerder op komt
dan het onkruid, waardoor het gevaar minder groot
is dat het onkruid de spinazie zal overwoekeren.
Nadat het zaad met een grove hark is ingeharkt,
verdient het aanbeveling het aan te plakken of te
rollen, zodat er een vlak veld ontstaat. Vooral bij
de oogst is dat erg .prettig.
DU de teelt van spinazie speelt de toestand van
de grond een belangrijke rol. Spinazie is erg
gevoelig voor een te droge en te zoute grond. Voor
men gaat aaien in de kas moet men dus wel zor
gen dat die grond in orde is. Wanneer men niet
volledig op de hoogte is met de eigenschappen van
de grond kan men beter een grondminste laten
nemen door het bedrijfslaboratorium voor Grond
onderzoek, waarvan te Goes een afdeling is. Men
krijgt dan een deskundig advies, ook voor de be
mesting.
Ten aanzien van die bemesting in het algemeen
kan worden opgemerkt dat spinazie zeer dankbaar
is voor een flinke stikstofgift en dat de stevigheid
van het gewas wordt bevorderd door een flinke
kali-gift.
TEN aanziën van de rassen hebben we reeds op-
gemerkt dat Breëdblad scherpzaad zomer een
oud bekend ras is met veel goede eigenschappen.
Een nadeel is echter dat het niet zo vroeg ge
oogst kan worden en men heeft dus ook gezocht
naar rassen die vroeger zijn. Die zijn er wel.
Sinds enkele jaren wordt Calvallius veel geteeld
als vroeg ras. Dat heeft voordelen, maar een
groot nadeel is de vorstgevoeligheid. Wanneer de
temperatuur in de kas daalt tot meer dan 5 graden
onder het vriespunt, dan kan er schade ontstaan
bij dit ras. In strenge winters staat het er dus
niet zo best voor met dit ras, althans zeker niet in
koude kas. In de stookkas heeft men dit nadeel
uiteraard niet en daar is wel veel voor dit ras te
zeggen. In de stookkassen zal men steeds zorgen
dat de temperatuur boven het vriespunt blijft. U
moet er echter wel voor passen om niet te hard
te stoken, want dan groeien de plantjes te ijl op
en dat geeft ook weer maar moeilijkheden.
dat geldt ook voor de kersen. De pruimenteelt kan zich
ongeveer -handhaven in onze provincie, maar de kersen
teelt loopt sterk terug.
Ten aanzien van het zachtfruit kan worden opge
merkt dat de zwarte bessen een stijgende produktie
geven, maar de middenprijs blijft in Zeeland iets be
neden de landelijke middenprijs.
Bramen geven voor Zeeland een daling te zien ten
opzichte van het landelijk aanbod en dat ondanks het
feit dat hier de teelt ook nog steeds uitbreidt. Deze
daling komt door grotere uitbreidingen elders in ons
land.
T\E Zeeuwse bramenprijs vertoont praktisch geen ver-
schil met de landelijke prijs. Bij de aardbeien is
er sprake van een langzame stijging van het aandeel
van Zeeland in de Nederlandse produktie.
In 1955 groeiden 6 van de Nederlandse aardbeien
in Zeeland en dat percentage was in 1960 gestegen tot
10 procent.
Ook bij de aardbeien zien we in Zeeland een lagere
middenprijs dan er landelijk wordt gemaakt.
Een zeer goed figuur slaan de Zeeuwse frambozen.
De produktie hiervan is sterk gestegen. In 1955 groei
den in Zeeland 5 procent van de totale Nederlandse
frambozenoogst en in 1960 was dat 12 procent. Do ge
middelde prijs van dit produkt lag in Zeeland ook zeer
belangrijk boven de landelijke prijs.
Hier is de invloed van de Malling Promise zeer goed
merkbaar. Deze framboos uit Zeeland is bekend in hét
gehele land, zowel voor verse consumptie als voor de
fabriek is het een gevraagd produkt en hierdoor komen
de Zeeuwse frambozentelers ook aan de hoge midden
prijs.
Ten aanzien van de rode bessen tenslotte kan worden
gezegd, dat zowel produktie als middenprijs in Zeeland
geen verschillen laat zien met de landelijke cijfers.
T.UCHTEN
DIJ de teelt in de onverwarmde kas, en dat zal
hoofdzakelijk voorkomen in Zeeland, komt het
vooral aan op het luchten. Dat moet met overleg
plaats vinden op een zodanige wijze dat het gewas
er sterker en harder door wordt, waardoor het bij
eventuele vorst wat kan verdragen.
Wanneer het een jong gewas is kan de spinazie
wel 7-10 graden vorst in de kas hebben. Gaat het
nog harder vriezen dan zal men over moeten gaan
tot afdekken van het gewas.
Hiermede kunnen dan zeer goede resultaten
worden bereikt.
De belangrijkste ziekte in spinazie is „wolf.
Grote" schade is hierdoor in voorgaande jaren reeds
aangericht. Door bespuiting met zineb kan thans
echter een goede bestrijding van deze plaag wor
den verkregen. Dit dient tijdig te worden gedaan
want als men de ziekte eenmaal heeft geconsta
teerd wordt het veel moeilijker om ze nog te onder
drukken. Zodra de eerste hartblaadjes zich gaan
ontwikkelen, dient men de bespuiting tegen „wolf
te beginnen en dat vol te houden om de tien dagen
tot een paar weken voor de oogst.
TVE teelt van spinazie in de kassen is een mooie
teelt die ook goede resultaten kan gev. wan
neer ze goed wordt uitgevoerd. Zonder twijfel zal
er dit jaar in Zeeland heel wat worden uitgezaaid.
Door voordien de nodige maatregelen te treffen
en tijdens de groei-perlode het gewas niet uit het
oog te verliezen, mag op een goed teeltresultaat
worden gerekend en wanneer men dan vroeg met
zijn spinazie cp de veiling kan komen, zal daar
zonder twijfel het volgend jaar weer een goede
prüs voor worden betaald want nog altijd wordt
de spinazie door velen gewaardeerd als een ge
zonde vroege voorjaarsgroente.
