Aardappelrooimethoden en zelflossende wagens
Voortbestaan van de vlasteelt alleen gewaarborgd
bij sterke mechanisatie
7 A T E R D A G 3 0 S E P T E iVl BEK 1 9 6 1
727
ROOIMETHODEN
Voorraadrooien
NAAST de algemeen bekende kettingvoorraacïrooier werd, speciaal voor het eiland Tholen, een tweerijige
voorraadrooier met schudzeven, merk Bucher, gedemonstreerd. Voor Tholen heeft deze machine zeker
gebruiksmogelijkheden. Hier worden immers veel vroege aardappelen geteeld en op voorraad gerooid. Voorts
worden middenvroege rassen dikwijls vroeg geoogst en via de veilingen afgezet. De tweerijige Bucher heeft een
grote kapaciteit en geeft onder normale omstandigheden weinig beschadiging. Wanneer de grond te nat is,
loopt de machine echter spoedig vol. Dit was ook op de demonstratiedag het geval. Zolang men over voldoende
personeel beschikt om de aardappelen op te rapen, dan is er, vooral voor de vroeg te rooien percelen, weinig
behoefte aan andere oogstmethoden.
Verzamelrooicn in zakken
IN deze categorie werden drie typen machines getoond Een kettingverzamelrooier met schudhor (Romas) en
een zonder schudhor (B.A.V.) met daarnaast een Romas met opvoertrommel. Laatstgenoemde machine is
voorzien van een platform, waarop een aantal gevulde zakken kan worden meegenomen. Voorts kan deze ma
chine uitgerust worden met een bunker, terwijl een bij te leveren ombouwset de machine geschikt kan maken
tot wagenrooier. De B.A.V. zakkenrooier was.r uitgerust met een eenvoudige loofafvoerrol. Dit apparaat kan op
een bestaande machine worden aangebracht en bevindt zich tussen de eerste en de tweede ketting in. De hier
mee bereikte resultaten kunnen redelijk goed worden genoemd. Dè eigenaar van deze machine deelde desge
vraagd mede dat deze loofrol zéker één man op de machine bespaart.
Al deze drie typen zakkenrooiers staan bekend als goede machines. Extra vermelding verdient de snélheids-
regeling van de onderdelen, die Vooral bij de Romas dikwijls onafhankelijk van elkaar geschieden. Dit kan een
goede functionering onder vaak sterk .verschillende omstandigheden sterk bevorderen.
Verzamelrooien in een bunker
Getoond werd hier een Grimme Universal met opgebouwde verzamelbak. Deze nog vrij nieuwe machine
ondervond wat last van nog niet glad geworden onderdelen. Het systeem van in een bunker rooien is op zich
zelf wel aantrekkelijk. De zakken komen te vervallen, zodat het produkt ook verder los moet kunnen worden
vèrwerkt. Het lossen van de bunker dient bij voorkeur op de wendakkers te geschieden op een gereedstaande
wagen. Er.behoeft dan geen trekker en wagen mee te rijden, wat op zichzelf aantrekkelijk is. De natte grond
leverde voor de grotere machines echter de meeste bezwaren op.
DMGAANü plaatsen wij een
verslag- van een de mans tra,
tie die op 8 september j.l. Oud-
Vossemeer gebonden werd. in
deze demonstratie werkten
samen de Bedrijfsstudiegroejien
Sciiouwen-Duh eland, Tholen en
St. Philipsland, Streek ver bete
ringscommissie Tholen, R. L. V.
D. Goes, terwijl de heer M. C.
Friederichs te Oud - Vossemeer
zijn l»edriji' hiervoor beschikbaar
stelde. Door de vele regens op
de voorgaande dagen waren de
omstandigheden, waaronder ge
werkt moest worden uitermate
moeilijk. De grond was goed
zeef baar maar de trekkerwielen,
vooral van de grotere rooimaclii-
nes, veroorzaakten vaak min of
meer diepe sporen en struktuur-
bederf. De machines konden deze
grotere taaie stukken grond uit
de trekkersporen slechts moeilijk
verwerken. De praktijk ziet gaar
ne een demonstratie onder moei
lijke omstandigheden. Een objec
tieve beoordeling is dan echter
bijna niet mogelijk. Ondanks al
les een geslaagde demonstratie!
Verzamelrooien op een meerijdende wagen
EEN tweetal z.g. wagenrooiers waren op de demonstratie aanwezig, n.l. een Amac,
type VA, en een Grimme Universal. Mede door het grotere eigen gewicht,
stonden deze machines voor een moeilijke opgave.
De. aanwezige goed zeefbare grond werd "door de trekkerwielen dikwijls ernstig
bedorven, zodat de rooimachine daardoor extra werd belast. Een trekker met vier-
wielaandrijving vertoonde onder deze omstandigheden minder wielslip en dus
minder structuurbederf.
Beide type wagenrooiers kunnen zeer goede prestaties leveren. Mede door een
grotere personeelsbezetting werkte de Amac hier vlotter. Vermeld moet echter
worden dat de Grimme werkte zonder bedienend personeel. Onder gunstiger om
standigheden kunnen deze wagenrooiers dikwijls vlot werken met één man op de"
machine.
Zodra de aardappelen los worden verwerkt, komt het transport maar vooral
het losprobleem om de hoek kijken. Speciaal wanneer het produkt middels
transporteurs in een koelcel moet worden gebracht. Een geleidelijke aanvoer op
de transportband is wel een eerste vereiste. In het demonstratieprogramma waren
daarom een vijftal zelflossende wagens opgenomen. Nadat deze wagens waren ge
vuld, werd enze stuk voor stuk gelost, waarbij het produkt via transporteurs en
een boxenvuller in de koelcel werd gebracht. Voor deze jongste ontwikkeling op
wagengebied bestond een zeer intensieve belangstelling.
De extra investering die voor het verkrijgen van een zelflossende wagen nodig is,
maakt het noodzakelijk dat men," ongeacht het systeem, snel moet kunnen lossen.
Dat is n.l. sterk bevorderlijk voor de rentabiliteit.
ZELFLOSSENDE WAGENS
De Rasspe mestverspreider-wagen
Het losmechanisme bestaat uit een lattenbodem, die achter aan de wagen wordt
opgerold. Aan de voorzijde was deze lattenbodem voorzien van een meeneembord.
Er werd gelost over de volle breedte. De betreffende transporteur dient daartoe
laag en zeer vlak gesteld te kunnen worden. Is dat niet het geval, dan zal het
opvangen op een transportband zeer moeilijk gaan. Aangezien op dè demonstratie
wel aan deze eisen was voldaan, kon er zeer vlot worden gelost.
De :J. F. mestverspreiderwagen was voorzien van een dwars-afvoerband, zoals
die door de fa. de Lignie wordt gemaakt. Het lossen op een transporteur v/ordt
daardoor veel eenvoudiger. Er werd eveneens vlot gelost. Door dit dwarsafvoer-
bandje is de J.F.-wagen, vooral voor aardappelen, bepaald veel verbeterd.
Een gewone landbouwwagen was uitgerust met een ombouwset van het systeem
Schouten. Dit bestaat uit een kleed op de bodem, dat achter de wagen kan worden
opgerold. De rol kan door een elektro- of een benzinemotor worden aangedreven.
Op de demonstratie werd tevens een dwarsafvoertransporteur getoond, bestaande
uit een zeefketting. Deze dwarsafvoerketting wordt door dezelfde motor aange
dreven. Duidelijk was te zien dat hiermede veel grond kan worden uitgezeefd.
In dit geval was de afstand van de spijlen 20 mm. Het uitzeven van grond en
kriel zou toenemen, wanneer de afstand tussen de spijlen b.v. 30 mm groot zou zijn.
Het systeem als zodanig is bijzonder aantrekkelijk voor ombouw van reeds aan
wezige gewone landbouw wagens.
De Ifignie zelflossende wagen gaf eveneens een zeer goéde indruk. Met schuin
naar binnen geplaatste zijschotten en een doordraaiende rubberbodem is een goed
functionerende zelflossende wagen verkregen. Een klep in de achterwand kan,
dienen als doseer inrichting. ï)e zijschotten kunnen ook* in horizontale stand worden:
geplaatst, waardoor een grote laadvloer wordt verkregen, b.v. voor transport van',
hooi- of strobalen. Evenals';bij de hiervoor genoemde typèn werden de aardappelen
ook door, deze wagen vlot en regelmatig gelost.
Tenslotte was er een B.A.V. kipwagen aanwezig. Constructief een goede wagen,
die tijdens het gebruik weinig onderhoud zal vragen. Ten behoeve van het lossen
van aardappelen waren geen speciale voorzieningen aangebracht. De moeilijkheid
is dan om het produkt regelmatig op de transporteur aan te voeren. Veelal komt
er teveel ineens of helemaal niets. Indien het achterschot van boven draaibaar is,
kan bij achterover kippen deze klep wellicht dienstbaar gemaakt worden voor
doseerinrichting. Evenaring van de regelmaat waarmee andere zelflossende wagens
lossen, is bij kip wagens echter moeilijk.
R.L.V.D., Goes.
J. T. ANDRINGA.
EN nu wilt u misschien nog iets over de toekomst
weten", aldus Ir. C. S. Knottnerus, Voorzitter der
Coöp. Vlasfabriek „Dinteloord", aan het einde van zijn
rede, gehouden op de Algemene Vergadering van aan
deelhouders.
Allereerst meen ik dan te moeten verklaren dat zo
het ooit moeilijk is geweest om te voorspellen wat er
gaat gebeuren, dit wel op dit moment het geval is. De
internationale toestand is dermate gecompliceerd, dat
iedere uitspraak in deze over een week al kan worden
achterhaald.
Het is altijd gebleken dat het vlas bijzonder sterk
reageert op internationale spanningen en vooral wan
neer, waar ook ter wereld, daadwerkelijk gevechtshan-
delihgén plaats vinden, heeft dit directe invloed op de
vlasprijzen. De, Koreahausse is hiervan wel het beste
voorbeeld.
Aan de andere kant memoreerde ik al het wegblijven
van Rusland op de West-Europese markt, maar ook
dit zou met de internationale situatie in verband kun
nen worden gebracht. Dan is er nog in het geheel geen
zekerheid over het toekomstige prijspeil van andere
prodükten van de akkerbouw in de E.E.G. en deze
hebben toch onherroepelijk hun uitwerking op de to
tale hoeveelheid uitgezaaid vlas. Allemaal factoren dus,
waarom op dit moment weinig definitiefs kan worden
gezegd.
Toch wil ik mij aan één uitspraak wagen en dat is
deze, dat het voortbestaan van de vlasteelt in West-
Europa dat bezig is met een enorme ontwikkeling
van zijn welvaart alleen dan kan worden gewaar
borgd, wanneer de bewerking van het vias vanaf liet
zaaien tot en met bet weven minstens even sterk ge
mechaniseerd kan worden als dat van andere natuur
lijke vezels en zélfs kunstmatige vezels. De hoeveelheid
arbeid van zaad tot linnendraad zal aanzienlijk moeten
worden verminderd. Het Bestuur hoopt dat dit d.m.v.
het Novivlasprocédé zal gelukken. Dit is echter nog
iets dat pas over enige jaren kan blijken. In die tus
sentijd zullen wij alle mogelijke moeite moeten doen
om zowel op onze bedrijven als in onze fabriek de
werkzaamheden zoveel mogelijk te mechaniseren.
Vooral het slechte vlas, waarvan de totale opbrengst
aan zaad, lint en lokken niet groot is, zal niet veel
be werkingskosten kunnen verdragen. Wij zullen in
sterkere mate dan tot nu toe onze leden, die om welke
redenen dan ook per ongeluk eens slecht vlas hebben,
moeten aanraden zich met de fabriek in verbinding te
stellen om te proberen voor zulk vlas andere mogelijk
heden te vinden. In de achter ons liggende periode is
juist dit slechte vlas door de handel in verhouding goed
betaald, waarschijnlijk doordat de jute-prijzen zo bij
zonder hoog waren. Het is de vraag of deze situatie
zal voortduren, maar in ieder geval zullen onze dure
werkkrachten voor de coöperatie meer rendement op
leveren in goed vlas dan in slecht.
Het bestuur vraagt zich af of de spreiding, welke
er is tussen uitbetaling van goed vlas en slecht vlas in
overeenstemming is met de werkelijke waarde. De si
tuatie lijkt zo dat wanneer men werkelijk alle kosten
in rekening brengt, de uitbetaling van slecht vlas eerder
nog aan de höge dan aan de lage kant is. Wanneer men
echter op de vrije markt kijkt, hebben we wei eens de
indruk dat deze voor het slechte vlas altijd een iets
te hoge prijs betaalt. Aldus Ir. Knottnerus.
IN het begin van zijn rede wees de voorzitter er op
dat de situatiè in de vlaswereld zich in het afge
lopen jaar beslist niet heeft verbeterd. Na de het vorig
jaar gesignaleerde opleving in de prijzen van het vlas
lint, waarschijnlijk het gevolg van het uitblijven van
Russische exporten, maar ook door de vrij rigoureuze
inkrimping van de vlasteelt in West-Europa, is toch
weer een langzame daling ingetreden. Tot op dit mo
ment is deze nog niet verontrustend, maar de Russen
zijn ook nog niet weer aan de markt verschenen. Wan
neer dit onverhoopt plotseling weer mocht gebeuren,
kunnen grote moeilijkheden voorzien worden.
De Belgische regering heeft dit voorjaar gemeend
zijn vlassers opnieuw met een verwerkingspremie te
moeten bijstaan. Bijzonder teleurstellend is het te
moeten signaleren dat de Nederlandse regering meent
deze politiek van de Belgische regering niet te moeten
volgen, waardoor er een kunstmatige achterstand voor
de Nederlandse vlassers t.o.v. zijn Belgische collega's
ontstaat
In zijn motivering ontkent de Nederlandse regering
dit, omdat volgens hem ook de Belgische vlasser voor
het Nederlandse vlas geen verwerkingspremie krijgt en
dus hier in Nederland goedkoper zal trachten in te
kopen. Dat dit dan ten koste van de Nederlandse vlas
telers gaat, ontgaat de regering misschien. In ieder
geval is het als gelijktijdige teler en verwerker van
vias precies hetzelfde of de schade als teler of als
vlasser geleden wordt.
Een tweede slag, door de Nederlandse regering toe
gebracht, is de revaluatie. Aangezien het Nederlandse
teeltgebied slechts een klein onderdeel van de West-
Europese vlasmarkt vormt, is het te begrijpen dat
deze vlasmarkt zich van de Nederlandse revaluatie hele
maal niets heeft aangetrokken. Daardoor zijn de op
brengsten met 5 0 o verminderd.
„Het is," aldus Ir. Knottnerus, „mij volkomen
een raadsel hoe onze regering het kan verantwoor.
de» voor nieuw te vestigen arbeidsplaatsen mil
joenen uit te geven en tegelijkertijd de reeds be
staande op een dergelijke grove wijze te veron
achtzamen om niet te spreken van tegen te wer
ken, Het lijkt mij onverstandige politiek of om
een beeldspraak te gebruiken: het weggooien van
oude schoenen voor men nieuwe heeft."
