F V O E R
IE
-cm iriviTiTff
m
v
j,
)erij
ZATEBDAC 25 SEPTEMBER 19 6 1
-j {-
-
-1,^1
zijde op enkele plaatsen met elkaar verbonden zijn. Tussen deze platen is een dubbelrijige sal worden toegepast. In de praktijk blijkt dat de boer toch liever
opklapbare achterwand aangebracht. Deze doet de mest opschuiven als de de gruppen an elkaar leegtrekt zodat hij een beter overzicht heeft over zijn
schuif de stal uitgetrokken wordt. Bij het teruggaan wipt de achterwand over werk. Voor het motorvermogen, dikte kabels, etc. verwijzen wij naar hetgeen
achtergebleven resten heen. Dit systeem kan zowel op een enkel-rijige als bij de getrokken mestbak werd opgemerkt.
2. sehuifstangsysteem
DIJ dit systeem zijn scharnierende
meenemers op een U-ijzer ge
monteerd". Deze meenemers verplaatsen
de mest 1.80 a 2 meter, waarna het U-ijzer
terugloopt en de meenemers zo schar
nieren dat ze in een bijna even
wijdige richting als het U-ijzer terug
lopen. Er zijn verschillende mogelijkheden
van aandrijven: met omschakelbare mo
tor, mechanische of hydraulische aandrij
ving en met krukarm waaraan lange
aandrijfstang. Het interessante bij dit
systeem is dat ook dwarsliggende gruppen
op een en hetzelfde aandrijfstation aan
gesloten kunnen worden.
3. rondgaand systeem
UIERBIJ wordt een eindloze schalm-
ketting gebruikt. Op deze ketting zijn interessant. De mest uit beide gruppen wordt naar één-kant
haaks ijzeren meenemers geplaatst. Dit gevoerd. Zowel bij dit als 't vorige systeem kan gebruik ge-
systeem is vooral in een dubbelrijige stal maakt worden van 'n verdeelbrug of -goot op de mestvaalt.
DE KOSTEN
De keuze uit de diverse systemen wordt bepaald door de ruimtelijke orde
ning van erf, stal en mestvaalt. Door de hoeveelheid stro, de strosoort en de
hoeveelheid geproduceerde mest en mede door het ekonomisch of sociaal
motief, de krachtbron die beschikbaar is, enz. Soms doen hardnekkige ge
ruchten de ronde als zouden in andere delen van ons land tegen veel lagere
prijzen deze installaties geleverd worden. Ons is uit verschillende, prijsopgaven
gebleken dat dit beslist niet het geval is. De enige reden dat soms iemand
van elders toch de voorkeur kan verdienen boven eigen smid is de routing
en ervaring die deze mensen reeds hebben opgedaan.
Fout is het te denken dat men met de prijs die een bepaalde installa
teur voor zijn apparatuur vraagt, klaar is. Hierbij komt al het bijwerk
van timmerman, metselwerk en eventueel smidwerk wat de eigen smid
kan leveren. We noemen van dit bijwerk enkele zaken: grup doortrekken
door muur, opvoergoot, het plaatsen van één of meer palen achter de
i°
2°
mestvaalt. Afdekking van doorgetrokken goot. Steunen voor aandrijf
station. Het aanleggen of doortrekken van elektrische krachtkabel enz.
^LS we dan ook horen dat het elders zo goedkoop kan, dan is dit om:
men noemt alleen de materialenprijs van de installatie en verder niets,
vaak is het dan een installatie van oude materialen, welke tweedehands
werden gekocht.
Het zal een ieder duidelijk zijn dat de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst op
deze wijze niet kan en mag adviseren. Wij stellen ons op het standpunt: doe
zoveel mogelijk zelf. Wilt u dan ook nog goedkoop iets hebben, gaat dan eens
op zulke adressen kijken. Wij garanderen dan niet iets goeds, want ondanks
vele sterke verhalen blijkt vaak achteraf dat goedkoop duurkoop is geweest.
Maar wie geeft dat gaarne spontaan toe?
DRS. RIJKENBARG deelt in publikatie no. 7
van het I. L. B. de verschillende totale kosten
lier jaar per grootvee-eenheid (G. V. E.) voor
diverse uitmestsystemen mee. Wij willen er hier
een paar vermelden ter illustratie dat het weinig
zin heeft van tweedehands materiaal uit te gaan.
De totale kosten zijn een optelling van de kosten
van de apparatuur -f arbeidskosten bij een uur
loon van 2,50.
Systeem
Enkelrijige stal Dubbelrijige stal
Kruiwagen
Getrokken plank
Autom. mestschuit 15,43
Autom. mestruimer 33,97
15
G.V.E.
12,54
13,33
30
G.V.E.
11,77
10,19
ƒ11,00
20,25
20
G.V.E.
12,16
13,48
17,09
ƒ31,13
40
G.V.E.
12,16
9,34
ƒ11,76
ƒ18,25
Hieruit blijkt dat bij een groter aantal
stuks vee de eenvoudige systemen goed
koper worden dan het systeem met de
kruiwagen. De geldintensieve systemen
komen dichter bij of overtreffen de totale
kosten van het kruiwagensysteem. Uit dit
alles is duidelijk dat de investering enorm
kan variëren en dit zelfs uiteenloopt van
50,— tot 250,— per G. V. E
SAMENVATTING
01 I. Tegenover een investering voor mechanisch of automatisch uitmesten staat geen
arbeidsbesparing die zo hoog is dat het op dit ogenblik verantwoord is deze
investering te doen.
2. Op de bedrijven waar de vrijgekomen arbeid niet nuttig aangewend kan worden
zal mechanische mtmesting leiden tot een lager inkomen van de boer, omdat de
arbeidsbesparing niet leidt tot een daling van de arbeidskosten. De in de tabel
gegeven kostenverschillen zijn dan alleen juist voor de bedrijven waar de vrij
gekomen arbeid wel nuttig besteed kan wTorden.
0 3. Er zijn vele en goede systemen voor mechanische en automatische niest af voer,
zodat in vrijwel iedere situatie een goed systeem is te adviseren.
4. Gezien de geringe verschillen in jaarkosten tussen het uitmesten met de krui
wagen, enz. en de mechanische systemen is het niet verantwoord een installatie
te plaatsen van goedkope tweedehands materialen. De investering is dan Wel
gering, maar de jaarkosten zullen belangrijk stijgen tengevolge van meer on
derhoud en snellere afschrijving.
5. Gezien de snelle wijzigingen in de arbeidsvoorwaarden kan het zo zijn dat wat
vandaag alleen op sociale gronden te verdedigen valt, binnen afzienbare tijd oók
ekonomisch is te verdedigen.
O 6. Als we dit onderdeel van de arbeid in de stal willen aanpassen aan de ontstane
omstandigheden, zal het grootste effekt verkregen worden als we dit doen in
kombinatie met het rationaliseren van andere stalwerkzaamheden.
R. L. V. D. Goes.
W. P. BALKENENDE.
