De ontwikkeling van de fruitteelt op Noord-Beveland
480
DINGEN VAN DE WEEK
ZEEUWS "LANDBOUWBLAD
Een jong modern spillenbedrijf op Noord-Be vel and onder de rook van Kortgene.
GROTE VLUCHT NA DERTIGER JAREN.
IN de van nature vruchtbare landbouwstreek
Noord-Beveland was er vóór 1926 nauwelijks
sprake van commerciële fruitteelt. Alleen bij de
boerderijen vond men toen kleine boomgaarden,
"beplant met hoogstambomen, waaraan fruit groei
de in hoofdzaak bestemd voor eigen gebruik.
Het eerste bedrijf, wat de naam fruitteeltbedrijf
mocht dragen, is in 1926 door de heer Zuydweg te
Kats gesticht. Dit voorbeeld werd in de dertiger
jaren door enkele andere pioniers gevolgd. Het
krachtig initiatief van deze pioniers alsmede de
gunstige omstandigheden van bodem en klimaat
hebben er toe medegewerkt dat vooral tijdens en
in de eerste jaren na de tweede wereldoorlog de
fruitteelt in dit gebied tot groter ontwikkeling is
gekomen. Verspreid over het gehele gebied zijn in
die periode meerdere op moderne leest gschoeide
fruitteeltbedrijven gesticht. Zodoende was in 1953
de totale oppervlakte fruitteelt uitgebreid- tot
135 ha.
RAMP EN WEDEROPBOUW.
OOK de Noord-Bevelandse fruittelers hebben
aan de stormramp van februari 1953 een
zware tol moeten betalen. Door deze ramp zagen
zij namelijk 55 ha van hun overwegend jonge in
tensieve produktieve beplantingen ten prooi vallen
aan het verwoestende zeewater. Evenals in de an
dere rampgebieden is kort na de ramp de weder
opbouw van de fruitteelt energiek aangevat. Thans
is de verloren gegane oppervlakte, volgens nieu
were inzichten, geheel opnieuw ingeplant en zijn
voorts in de laatste jaren nog enkele nieuwe be
drijven gesticht en bestaande bedrijven uitgebreid.
Als gevolg daarvan bedraagt de totale oppervlakte
fruitteelt thans ruim 150 ha, waarvan 130 ha pit-
en steenvruchten en 20 ha kleinfruit.
NIET HET VELE IS GOED MAAR HET
GOEDE IS VEEL.
VAN de totale oppervlakte cultuurgrond van
7000 ha die Noord-Beveland rijk is, wordt dus
nog slechts 2 door de fruitteelt in beslag geno
men. In vergelijking met andere gebieden, b.v.
Zuid-Beveland met 12 is dit percentage aan de
lage kant. Voorts is het areaal fruit van 150 ha
.verdeeld over ongeveer 40 bedrijven, zodat de ge
middelde bedrijfsoppervlakte ruim 3 ha bedraagt.
Ongetwijfeld hebben de enkele middelmatig grote
f ruitteeltbedrijven voor een deel hun stempel op
dit gebied gedrukt, maar het gros van de fruit-
teeltbedrijven behoort tot de categorie van de klei
nere intensieve tot zeer intensieve bedrijven.
In zeker opzicht kan echter voor de Noord-Beve-
r~ -- w
landse fruitteelt gelden: „niet het vele is goed
maar het goede is veel". Want bij een bezoek aan
deze streek valt het direct op dat het merendeel
der bedrijven nog van jonge datum is. Dit blijkt
mede uit de moderne opzet van de beplantingen,
veelal opgezet volgens het z.g. spillensysteem,
waarbij voor de appels ruim gebruik wordt ge
maakt van type IX als onderstam. Het systeem
dus van de in hagen geplante kleine boomvorm
op epn zwakgroeiende, vroeg produktieve onder
stam. De bedrijven verkeren veelal nog in hun
volle fleur. Men heeft er nog weinig te kampen
met het probleem van de verjonging of vernieu
wing van oude boomgaardpercelen.
De cultuur in dit overwegend jonge centrum is
wat minder gevarieerd dan in oudere gebieden.
Dit gedachtig aan de spreuk „in beperking toont
zich de meester". Appels vormen met 74 de
hoofdschotel, gevolgd door peren met 24 terwijl
pruimen slechts 2 voor hun rekening nemen en
de teelt van kersen er onbekend is.
Het sortiment in deze jónge bedrijven is vanzelf
sprekend up to date. Noord-Beveland is het land
van de Cox's Orange Pippin en de Golden Deli
cious. De Goudreinette is in de jonge bedrijven
niet meer, de Jonathan minder aangeplant. Overi
gens is het gehele standaardsortiment als Yellow
Transparant, James Grieve, Cox's, Golden Deli
cious enz. vertegenwoordigd, terwijl ook aan nieu
were rassen als Stark Earliest, Tydemans Early
Worcester en Winston ruim aandacht wordt ge
schonken.
Bij de peren komen de rassen Conference, Bonne
Louise d'Avranches, Précoce de Trévoux, Beurré
Hardy, Beurré Alexandre Lucas en Doyenné du
Cornice het sterkst naar voren. Al met al rassen
die stuk voor stuk veel gevraagd worden en een
hoge handelswaarde bezitten.
Met een gunstig klimaat, geschikte grond en het
planten van een goed sortiment is men er echter
nog niet. De fruitteler moet deze factoren weten
te koppelen aan een goede bedrijfsexploitatie en
hét telen van grote hoeveelheden kwaliteitsproduk-
ten. Dat de Noord-Bevelandse fruittelers deze
kunst verstaan wijzen de veilingcijfers wel uit.
Deze cijfers getuigen van een hoog percentage
kwaliteitsfruit. Terecht is het Noord-Bevelandse
fruit door de handel zeer gezocht en is het een ge
wild exportprodukt.
TOEKOMSTIGE ONTWIKKELING.
WAT de verdere ontwikkeling betreft, mag wor
den verwacht dat in de toekomst uitbreiding
van de fruitteelt zal plaats vinden. De aanwezige
bedrijven oefenen een stimulerende invloed uit op
hun omgeving. Voorts valt er bij de jongeren een
groeiende belangstelling voor de tuinbouw en het
tuinbouwonderwijs te constateren.
Tenslotte zal verlossing uit het isolement door
uitvoering van het Deltaplan, waarvan de voor
Noord-Beveland zo belangrijke eerste fase is be
ëindigd, een verdere ontwikkeling van dit gebied
en daarmee van de fruitteelt bevorderen.
Mogen we besluiten met de wens dat de Noord-
Bevelandse fruitteelt haar goede naam en faam op
het gebied van kwaliteitsfruit zal weten te behou
den.
M. J. NOORDHOEK.
Hoofdass. A, Rijkstuinbouwconsulentschap „Goes".
DEZOEKT ook de tuinbouw de algemene ver-
gadering van de Z. L. M. en tevens de ten
toonstelling? Deze vraag stelt men zich als fruit
en groentekweker die midden in de grote drukte
zit van de oogstwerkzaamheden. We denken dan
maar aan frambozen en aardbeien om de belang
rijkste produkten te noemen.
Is het verantwoord om er een dag uit te breken
in de toch al zo korte werkweek? Het is moeilyk
eens anders doen en laten in dezen te beoordelen.
Als het echter enigszins mogelijk is, en met enige
goede wil is het dat al gauw, dienen ook onze tuin-
bouwleden aanwezig te zijn op de grote Z. L. M.-
dagen.
Wij horen ook bij onze grote organisatie die haar
jaarlijkse familiefeest viert. De familiebanden wor
den jaarlijks weer nauwer aangehaald na het be
zoek aan de kling die als gastvrouw optreedt. Dit
maal is dat een uit haar isolement verlost Noord-
Beveland. Het zij in clubverband of met het gezin,
het is een lust om weer allen bij elkaar te zijn en
de mooie rondrit mee te maken, iets waar men
anders niet aan toe komt.
Van deze massale bijeenkomst gaai ook een
kracht uit. Men weet zich niet alleen met zijn
moeilijkheden. Ze worden er besproken en de on
derlinge gedachtenwisseling geeft weer de kracht
om terug te keren, ieder naar zijn eigen plaats en
eigen werk.
Ook voor de tuinbouw is er met elk bezoek in
iedere kring veel te leren. Ook Noord-Beveland
heeft prachtige fruitbedryven. De vaste oeverver
binding met Zuid-Beveland en Walcheren zal
zeker toekomst bieden voor de ontwikkeling van
de tuinbouw. Daarom zijn ook onze tuinbouw led en
in Kamperland aanwezig als het maar enigszins
mogelijk is. Wie het eenmaal gewoon is, zal steeds
zijn werk er naar regelen. We hopen dat het weer
mag meewerken om deze dagen ten volle te doen
slagen.
Tot de volgende wtek.
