HET OOGSTEN VAN ERWTEN
418
1958 Jfi voertuigen der Z. L. LY1. dorsen van het land mei dorsmachine43 6
J-JET oogsten van erwten kan op diverse manie-
fJL ren geschieden. De Werkgroep Bedrijfseco
nomie van de Bedrijfsstudisgroep West Zuid-
Beveland heeft naar verschillende methoden een
onderzoek ingesteld in verband met de kosten en
deze gegevens in een circulaire aan haar leden ge
publiceerd.
De vermelde uren zijn niet goed te vergelijken
gezien het zeer gering aantal waarnemingen en de
abnormale weersomstandigheden.
Echter kan dit artikel een bijdrage leveren tot
het kiezen van een zojuist mogelijke methode.
Jaarkosten ruiters: 65 stuks a 2,25
Afschrijving 12 U van ƒ146,25 ƒ18,28
Rente 2.7 van 146,25 3,95
Onderhoud 5,27
146,25
Totaal
27,50
Voor het bepalen van de jaarkosten per ha wordt bij het schoffelapparaat
uitgegaan van 1 ha; voor de overige werktuigen van 4 ha. Dit daar het
schoffelapparaat met een kleine oppervlakte erwten gebruikt wordt, hoewel
uitzonderingen voorkomen.
JAARKOSTEN VOOR DE TE GEBRUIKEN WERKTUIGEN
IIET oogsten van erwten geschiedt op de meeste bedrijven machinaal,
hetzij met een maaigarnituur, hetzij met een schoffelapparaat. Dit kan
zowel eigen materiaal zijn of door een loonwerker geschieden. Het met do
hand pikken van erwten komt weinig meer voor, zeker op de grotere bedrijven.
Het oogsten kan verder op diverse manieren geschieden, nl.
a. dorsen met de dorsmachine uit de tas;
b. dorsen met de dorsmachine van het land, ruiters bijbrengen met ruiter,
drager;
c. dorsen met de maaidorsmachine van de ruiter;
d. dorsen met de maaidorsmachine uit het zwad.
Wat nu het voordeligst is, hangt ten nauwste samen met de bedrijfsvoering.
De ene methode kan we! een arbeidsbesparing geven ten opzichte van de
andere, maar ieder voor zich zal uit moeten maken welke methode van oogsten
het beste past op het bedryf.
Dat de niet in geld uit te drukken faktoren mede een rol spelen is vanzelf
sprekend. De een zal aan bepaalde faktoren meer waarde hechten dan de
ander. Dit zal weer veroorzaakt worden door de omstandigheden op het
bedrijf. Evenals de weersomstandigheden zal ook de arbeidsbezetting mede
bepalend zijn welke methode gekozen zal worden.
Zijn er voldoende arbeiders en wordt een arbeidsbesparende methode toe
gepast, dan moet de vrijgekomen arbeid produktief gemaakt kunnen worden.
Zij moet dan minstens zoveel opbrengen als de toe te passen methode meer
kost. De hier gebruikte cijfers dienen slechts als voorbeeld; van bedrijf tot
bedrijf zullen deze kunnen verschillen.
UITGEGAAN is van een korrelopbrengst van 3600 kg en een stro-opbrengst
van 2500 kg per ha. Bij gebruik van een maaidorser is aan stroverlies
20 500 kg per ha gerekend. Het aantal benodigde ruiters is per ha
gesteld op 65.
Bij de diverse methoden zijn de volgende werktuigen nodig: maaimachine
erwtengarnituur, schoffelapparaat, 2 ruiterdragers en een harkkeerder.
Gerekend is dat het dorsen, hetzij met de dorsmachine, hetzij met de maai
dorser door de loonwerker geschiedt.
De kosten van de maaimachine en de harkkeerder zijn voor de helft toe
gerekend aan de erwten. Deze zullen immers ook nog voor andere gewassen
gebruikt worden op het bedrijf.
Bij de werktuigen is uitgegaan van kosten voor afschrijving 9 en rente
2.7 van de vervangingswaarde.
Werktuig
Maai_
Erwten-
Schoffel
2 ruiter
Hark-
machine
garnituur
apparaat
dragers
keerder
Vervangingswaarde
j 850,—
120,—
ƒ165,—
500,—
ƒ750,-
v
Afschrijving
76.50
10,80
14,85
45,—
67,50
Rente
22,95
3,24
4,46
13,50
20,25
Onderhoud
7,55
2,46
2,19
5,50
4,25
Totaal bij 4 ha 3 2
53,50
16,50
i
64,—
46,—
Totaal per ha
13,38
4,13
21,50
16,-
11,50
Kosten voor: dorsen met dorsmachine 2,60/100 kg bij 3600 kg 93,60;
maaidorsen van de ruiter £50,/ha; persen van stro achter de maaidorser
ƒ36,—/ha; maaidorsen uit het zwad 100,—/ha. Hierbij wordt gerekend dat
voor drogen en kwaliteitsverlies 6 cent per kg betaald moet worden; stro-
verlies is bij het persen na het maaidorsen 500 kg a ƒ65,32,50; rond-
maaien door loonwerker 67,50/ha; maaien van één kant door loonwerker
90,—/ha.
YERGELIJKINGSKOSTEN PER HA
DE volgende vergelijking van kosten per ha kan dan gemaakt worden.
Hier is bij gebruik van het schoffelapparaat de harkkeerder voor M en
de ruiterdrager voor Va toegerekend. Dit omdat op deze bedrijven de hark
keerder en de ruiterdrager meer voor andere gewassen gebruikt zullen wor
den dan op de grote bedrijven. Hier zal de oppervlakte erwten veelal ook naar
verhouding groter zijn.
Maaimachine Schoffel- Loonwerker
met erwten -
garnituur apparaat
Dorsen met dorsmachine
uit de tas 150,
Dorsmachine, ruiters
bijbrengen met ruiterdrager 166,
Maaidorsmachine van de ruiter 275,
Maaidorsmachine uit het zwad 402,
rond-
maaien
150,— 200,
158,—
275,-
406,—
216,—
325,—
452,—
van één
kant
ƒ223,—
239,-
f 348,—
475,—
Uit bovenstaande blijkt dat er grote verschillen bestaan in de kosten bij de
diverse methoden.
Hierbij zijn echter niet de verschillen opgenomen, die veroorzaakt kunnen
worden door de benodigde arbeid en trekkracht.
NADER ONDERZOEK
j /-v 11* \f 1 DOOR de werkgroep is hiernaar in 1960 een onderzoek ingesteld. Hierbij
Lrroei van de vJnderlinge Verzekermgs u moet wel bedacht worden dat de cijfers betrekking hebben op een zeer
beperkt aantal waarnemingen onder niet-norniale weersomstandigheden.
1956 Maatschappij voor Motor- p«ha^ _m^ _pu
j nrTTi/T Maaien met maaimachine,
Maaien met maaimachine,
- dorsen uit het zwad met maaidorser48 13
1 960 JEfrfk fgffh Maaien met maaimachine,
dorsen uit de schuur 66 4 5
Maaien met maaimachine.
dorsen uit de ruiter met maaidorser 68 7 5
Met schoffelapparaat,
mmmmmmmmmmmrnmmmmmammmii i i dorsen van het land uit de klamp100 11 6
Onder normale omstandigheden zullen deze uren wellicht anders ten op
zichte van elkaar kunnen komen te liggen.
Wel dient men rekening te houden dat de ene methode meer uren vraagt
1 752 dan de andere. Bij het berekenen van de voordeligste methode dient men dit
er zeer zeker bij te betrekken.
1 954 ti ^A. Gezien het verschil in kosten van dorsen uit de schuur en dorsen van de
O w v ruiter, is het de vraag of men, indien er voldoende personeel is, het risico mag
i nemen van buiten laten staan.
1956 cF^5 fP Bij dorsen uit de schuur heeft men als regel minder risico, meer stro en
het land komt eerder vrij om het te bewerken.
1956
I960
1952
1954
1956
1958
1960
WE VENSTA AN DE grafiek waarin elke figuur 500 voertuigen voorstelt, en
die de ontwikkeling van het verzekerde voertuigenpark van het begin af
aangeeft, laat op duidelijke wijze de enorme groei van onze Onderlinge zien.
De laatste 3 jaren was de netto toenambe gemiddeld 1000 voertuigen per jaar.
De totale portefeuille, zo blijkt uit het jaarverslag, is samengesteld uit 3783
auto's, 2260 tractoren, 169 motoren, 890 bromfietsen en 36 combines, waarbij
vermeld dient te worden dat 80 van alle voertuigen All Risk verzekerd is.
Het soliadeverloop bepalend voor de financiële uitkomsten van de „Onder
linge", neemt echter eveneens toe en wel met een stijging van het schade
percentage van IJL t.o.v. 1959. Dit betekent gemiddeld dat 1 op de 6 a 7
van de verzekerde voertuigen per jaar schade oploopt. Daarbij bedenkende
dat de sehadefrekwéntie bij tractoren en bromfietsen belangrijk lager ligt dan
15.8 kan de conclusie zijn dat bij de personenauto's er 1 op 5 brokken
maakt. Een percentage dat volgens het jaarverslag te hoog ligt en. waaraan
de verzekerden zelf veel ter verbetering kunnen doen. Honderden schaden
ontstaan door onoplettendheid en non chalance.
Enige cijfers vande financiële resultaten over boekjaar 1960 werden reeds
door ons vermeld. De „Omtexlaage'' kan met de in de afgelopen 10 jaren be
reikte resultaten tevreden zijn en ziet dan ook onder het bekende devies
Zijt ge tevreden, zegt het anderen
Hebt ge klachten, zegt het ons."
de toekomst met vertrouwen tegemoet.
